Компьютерын сүлжээ Лекц-14

Size: px
Start display at page:

Download "Компьютерын сүлжээ Лекц-14"

Transcription

1 Компьютерын сүлжээ Лекц-14 МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа

2 Компьютерын сүлжээ гэж юу вэ? Компьютерын сүлжээ (computer networks) гэдэг нь, мэдээлэл солилцох зорилгоор 2 буюу түүнээс олон компьютерыг өөр хооронд нь холбож үүсгэсэн сүлжээг хэлнэ. Сүлжээ үүсгэхийн тулд компьютерын техник хангамж, програм хангамжийн аль аль нь чухал үүрэгтэй.

3 Сүлжээг ангилах нь Компьютерын сүлжээг дараах байдлуудаар ангилан авч үздэг. Үүнд: Network area буюу хамрах хүрээгээр (нутаг дэвсгэрээр) Network design буюу Сүлжээний зохион байгуулалтаар Network topology буюу Сүлжээний бүтцээр Network protocol буюу Сүлжээний протоколоор г.м.

4 Network area Компьютерын сүлжээг хамрах нутаг дэвсгэрээр нь: LAN - Local Area Network WLAN - Wireless Local Area Network WAN - Wide Area Network MAN - Metropolitan Area Network SAN - Storage Area Network, System Area Network, Server Area Network, буюу заримдаа Small Area Network гэнэ. CAN - Campus Area Network, Controller Area Network, буюу заримдаа Cluster Area Network гэнэ. PAN - Personal Area Network DAN - Desk Area Network г.м.-ээр ангилна. Эдгээрээс хамгийн түгээмэл, хамгийн анхдагчууд нь LAN ба WAN юм.

5 Network area: LAN Local Area Network (LAN) нь харьцангуй бага нутаг дэвсгэрийг хамарсан сүлжээ. Ихэвчлэн ямар нэг байгууллага, сургуулийн хүрээнд ийм сүлжээ тавигддаг. Албан байгууллагаас гадна хувь хүмүүс ч гэсэн бас хэрэглэдэг. LAN нь ямар нэг барилгыг бүхэлд нь хамарсан байж болно. Эсвэл, бүр барилгын өрөө бүрт нэг LAN-тай, тиймээс тухайн бүхэлдээ хэд хэдэн LAN-тай байж болно. Заримдаа LAN нь ойролцоо орших хэд хэдэн барилгыг хамарсан байж болно. Заримдаа дотоод сүлжээ гэж нэрийддэг.

6 Network area: WAN Wide Area Network (WAN) нь харьцангуй өргөн нутаг дэвсгэрийг хамардаг сүлжээ. Нутаг дэвсгэр нь хот, муж, улс г.м. Өнөөдөр дэлхий дээр байгаа хамгийн том WAN бол Интернет. WAN-уудыг мөн router-ээр хооронд нь холбож, илүү том WAN үүсгэнэ. Үнэн хэрэгтээ WAN бол газарзүйн байрлалын хувьд нэг нэгээсээ алслагдсан, өөр хоорондоо холбогдсон LAN-уудын цогц юм. LAN-уудыг өөр хооронд нь router (роүтэр) хэмээх төхөөрөмж холбон WAN үүсгэдэг байна. WAN нь ихэвчлэн бүлэг хүмүүс эсвэл байгууллагуудын хамтын удирдлага, зохицуулалт дор оршдог байна. Үүгээрээ бас LAN-аас ялгаатай.

7 Network area: WLAN Wireless Local Area Network (WLAN) нь WiFi технологи буюу утасгүй холболтын технологи ашигласан LAN юм.

8 ISP - Internet Service Provider Хэрэглэгчид (ж.нь байгууллага) ихэвчлэн нэг LAN ашигладаг ба түүнээсээ router-ын тусламжтайгаар интернет рүү гардаг. Хэрэглэгчийг LAN-аас нь интернетийн WAN руу холбож өгөх үйлчилгээг үзүүлдэг бизнесийн байгууллыг Internet Service Provider (ISP) гэнэ. Монголын ISP-үүд: Micom, MagicNet, Mobinet, Railcom г.м. ISP нь интернетэд холбогдож буй router, мөн router-т холбогдож буй бүх компьютерт өөрийн гэсэн тодорхой дугаар олгодог. Ийм дугаарыг IP хаяг (IP address) гэдэг.

9 IP-хаяг Интернетэд холбогдсон аливаа компьютер түүнийг бусад олон компьютерээс ялгаж өгдөг дугаартай болдог. Ийм дугаарыг IP-address (IP-хаяг) гэнэ. Өнөөдөр интернетэд хэрэглэгдэж буй IP-хаяг нь 4 дэд хэсгээс тогтсон, 32-битийн урттай бүхэл тоо байдаг. Заримдаа IPv4 (4-р хувилбарын IP) гэж нэрийднэ. Дэлхий даяар интернет хэрэглэгчдийн тоо байнга өсөн нэмэгдэж буйтай холбоотойгоор IPv4-хаяглалт удахгүй дүүрэх төлөвтэй. Тиймээс сүүлийн үед IPv6 хаяглалтын талаар яригдаж эхлэсэн. Энэ нь 8 хэсгээс тогтсон, 128-битийн урттай бүхэл тоо юм.

10 IP-хаяг IPv4 хаягийн жишээ: Энэ тоо бол бидний сайн мэдэх хайлтын Google системийн хаяг юм. Өөр нэг жишээ: Харин энэ бол манай МУИС-ийн веб серверийн хаяг. IP-хаягийн дөрвөн хэсэг бүрд хоорондох тоо байна.

11 Network design Компьютерын сүлжээг дизайн буюу зохион байгуулалтаар нь: Client-Server Peer-to-Peer г.м. төрлүүдэд хувааж үздэг. Сүлжээний зохион байгуулалт гэдэг нь сүлжээнд холбогдсон компьютерууд (ж.нь 2 компьютер) өөр хоорондоо ямар зарчмын дагуу харьцаж мэдээлэл солилцож байна вэ гэдгийг тодорхойлсон ойлголт.

12 Network design: Client-Server Client-Server гэсэн загвараар бол, хоорондоо мэдээлэл солилцож буй хоёр компьютерыг: Client Server гэж хуваана. Client компьютерээс Server компьютер луу ямар нэг мэдээлэл авахыг хүссэн хүсэлт (request) явуулна. Server компьютер нь уг хүсэлтийг хүлээж аваад, харгалзах мэдээллийг Client руу илгээнэ. Client-Server гэсэн системийн хувьд Server илүү давуу эрхтэй байж, тухайн Client-тэй харьцах уу үгүй юу гэдгээ шийддэг. Практик дээр, нэг Server олон Client-тэй харьцаж ажиллах нь түгээмэл.

13 Network design: Client-Server Тиймээс Server болж буй компьютер ихэвчлэн Clientийг бодвол илүү өндөр хүчин чадалтай (CPU хурд, санах ойн багтаамж өндөр, хатуу диск их зайтай) байх нь зүй. Сүлжээнд тулгуурласан ийм Client-Server загварын түгээмэл жишээ гэвэл: Web (WWW) FTP г.м.

14 Network design: Client-Server Ж.нь Web буюу WWW бол интернетийн сүлжээнд тулгуурласан Client-Server загвараар ажилладаг систем юм. Интернет дэхь веб сайт нь веб сервер (web server) хэмээн нэрлэгдэх компьютер дээр байрлаж байдаг. Хэрэглэгчийн буюу Client компьютерээс тухайн веб сайтыг үзэх request-ийг web server-лүү илгээнэ. Web server нь Client-ийн нэхэмжилсэн веб хуудсыг хэрэглэгч лүү илгээж, хэрэглэгч өөрийн компьютер дээр түүнийг хардаг. Нэг веб сервер нэгэн зэрэг маш олон хэрэглэгчтэй ажиллаж байдаг. Server-ээс дамжуулсан веб материалыг Client машин дээр гаргаж үзүүлдэг програмыг web browser (веб браузер) гэдэг. Ж.нь Internet Explorer, Mozilla FireFox г.м. Веб серверийг заримдаа HTTP server гэж нэрлэдэг.

15 Network design: Client-Server FTP бол интернетийн сүлжээнд тулгуурласан, Client- Server загвараар ажилладаг, файл солилцох систем юм. FTP-server хэмээн нэрлэгдэх компьютер дээр файлууд, өгөгдлийн баазууд хадгалагдаж байдаг. Хэрэглэгчийн компьютер буюу FTP-client-ээс сервер луу холбогдож файл татаж авах/аваачих үйлдлийг хийнэ. Нэг FTP-server хэд хэдэн client-тэй ажиллах боломжтой. FTP нь интернетийн хүрээнд ч, мөн LAN-ны хүрээнд ч ажиллана. Мэдээллийн аюулгүй байдлын үүднээс FTP сервер нь client-ийг холбохдоо тулд username, password нэхдэг. Гэхдээ зарим олон нийтийн зориулалттай FTP серверүүд ийм шаардлага тавьдаггүй.

16 Network design: Peer-to-Peer Peer-to-Peer загвараар бол, мэдээлэл солилцож буй хоёр компьютер ижил эрхтэйгээр харьцана. Нэг компьютер нөгөөгөөсөө мэдээлэл авч байхад, нөгөөдөх нь буцаагаад бас өөр мэдээлэл авч байж болно. Ер нь бол харьцангуй жижиг хамрах хүрээ бүхий LANийн машинууд ийм зохион байгуулалтаар харьцдаг байж болно. Гэхдээ бас интернетэд тулгуурласан peer-to-peer байдаг. Ж.нь Limewire, Kazaa г.м. програмууд ийм загвараар ажилладаг.

17 Network Topology Сүлжээний топологи гэдэг нь компьютеруудыг ямар схемийн дагуу холбож сүлжээ үүсгэж байна вэ гэдгийг тодорхойлсон ойлголт. Ө.х. компьютерууд хоорондоо холбогдоод ямар хэлбэр дүрс үүсгэхийг хэлнэ. bus ring star tree mesh гэсэн топологиуд бий.

18 18

19 Network Topology: Bus Энэ схемийн дагуу, бүх компьютерууд нэг ерөнхий кабельд цувран холбогдсон байна. Ерөнхий кабелийг backbone буюу суурь шугам хэмээн нэрийднэ. Суурь шугам нь ихэвчлэн зэс голтой, диэлектрик бүрхүүлтэй, тэрнийхээ гадуур металл бүрхүүлтэй кабель утас байдаг. Ийм кабелийг коаксиал кабель гэдэг.

20 Network Topology: Bus Бүх компьютер суурь шугамаар дамжуулан мэдээллээ солилцоно. Гэхдээ хугацааны тухайн агшинд зөвхөн нэг л машин мэдээллээ цацах боломжтой. Мэдээлэл зөвхөн хаягласан компьютертээ л очно, зам зуурын машинууд уг мэдээллийг харж байх боловч хүлээн авалгүй зүгээр өнгөрүүлнэ. Шугаман хэлбэртэй учраас backbone нь эхлэл төгсгөл дээрээ terminator хэмээн нэрлэглэх тусгай шингээгч төхөөрөмжүүдтэй байна. Terminator нь цахилгаан дохионд эсэргүүцэл үзүүлэх замаар түүнийг шингээх буюу замхруулж, буцаж ойхоос сэргийлдэг. Давуу тал: Сүлжээг өргөтгөх, ө.х. нэмж компьютер холбоход хялбар. Бусад топологийг бодоход хамаагүй богино кабель хэрэглэнэ, зардал хямд. Гэхдээ: Компьютерын тоо олшроход хурд багасна. Суурь шугам гэмтэхэд сүлжээ бүхэлдээ ажиллагаагүй болно.

21 Network Topology: Ring Энэ схемийн дагуу, компьютер бүр хоёр хөрштэй байна. Нэг компьютерээс гарсан мэдээлэл хаягласан компьютертээ очих хүртлээ цагиргаар явна. Ингэхдээ завсрын бүх компьютерыг дамжина. Тиймээс хэрэв сүлжээний аль нэг хэсэгт гэмтэл гарвал сүлжээ бүхэлдээ жагсаалаас гардаг. Үүнээс зайлсхийхийн тулд сүлжээгээр урсах мэдээлэл чиглэлээ өөрчлөх боломжтой байдаг. Хэрэв нэг чиглэлд явсан мэдээллийн урсгал тасалдвал тэр даруй нөгөө чиглэл рүү урсана.

22 Network Topology: Ring Практикт энэ схемийг хэрэгжүүлэхдээ Token-Ring хэмээх технологийг ашигладаг. Token гэдэг нь сүлжээгээр урсаж байдаг тусгай битүүдийн комбинаци юм. Token нь сүлжээн дэхь мэдээллийн урсгалыг зохицуулна. Сүлжээнд зөвхөн ганц л Token байна. Token нь сүлжээний компьютеруудыг ээлж дараалан дайран өнгөрч байдаг. Аль нэг компьютер сүлжээнд мэдээлэл гаргахын тулд Tocken-ыг барьж аваад, мэдээллээ залгана. Ө.х. тухайн мөчид Tocken битүүд аль компьютерыг дайран өнгөрч байна, тэр компьютер сүлжээ рүү мэдээллээ гаргах боломжтой болно гэсэн үг. Ийм учраас хоёр компьютер нэгэн зэрэг сүлжээгээр мэдээлэл цацах гэсэн давхардал үүсдэггүй байна.

23 Network Topology: Star Энэ схемийн дагуу, компьютерууд ерөнхий зангилаа цэгт холбогдсон байдаг. Зангилаа цэг нь: Hub Switch Router г.м. төхөөрөмж байна. Нэг компьютерээс гарсан мэдээлэл заавал зангилаа цэгээр дамжин хаягласан компьютерт очно. Энэ утгаараа, зангилаа цэг (ө.х. тэнд суурилсан төхөөрөмж) нь сүлжээг бүхэлд нь хянаж, удирдана. Компьютеруудыг ихэвчлэн UTP-cable (unshielded twisted pair cable) буюу бүрхүүлгүй мушгиа багц утсан кабелиар холбосон байдаг.

24 Network Topology: Star Давуу тал: Сүлжээг угсарч, холбоход хялбар. Сүлжээний аль нэг компьютер, эсвэл түүнийг холбосон кабель гэмтлээ гэхэд сүлжээ бүхэлдээ ажиллагаанаас гарахгүй. Сүлжээнд гарсан гэмтлийг тогтоох, аль нэг хэсгийг салгахад хялбар. г.м. Гэхдээ: Bus топологийг бодоход илүү урт кабель шаардлагатай. Зангилаа цэг дээрх төхөөрөмж гэмтвэл сүлжээ бүхэлдээ жагсаалаас гарна. Зангилаа цэг дээр байрлах төхөөрөмжөөс шалтгаалан сүлжээний өртөг Bus топологиос өндөр байна. г.м.

25 Network Topology: Tree Энэ топологи нь өөр хоорондоо Bus схемээр холбогдсон бүлэг Star схемээс тогтоно. Ө.х. Bus болон Star топологийн гибрид (нэгдэл) юм. Star топологиудыг хооронд нь холбосон суурь шугамыг trunk хэмээн нэрийднэ. Tree топологи нь аливаа сүлжээг цаашид өргөтгөхөд дан Bus, дан Star схемүүдийг бодвол илүү тохиромжтой. Учир нь дан Bus схемд, компьютерын тоо олшроход мэдээллийн урсгалын туулах зам, хугацаа ихэсдэг бол Star схемд, компьютерын тоо нь зангилаа цэгийн холболтын тоогоор хязгаарлагддаг.

26 Network Topology: Tree Trunk буюу суурь шугамыг бид мод гэж төсөөлж болно. Харин түүнээс салбарлаж гарсан Star топологиудыг энэ модны мөчирүүдтэй зүйрлэж болно. Хэрэв суурь шугам гэмтвэл сүлжээ бүхэлдээ жагсаалаас гарна. Гэхдээ нэг мөчир нь, ө.х. тухайн нэг Star схем дотроо ажилласан хэвээр байх болно. Жижиг газар, байгууллагад ийм схем тохиромжгүй. Харин их дээд сургууль, коллеж гэх мэт газруудын том хүрээтэй, олон салаатай сүлжээнд тохиромжтой.

27 Network Topology: Mesh Энэ схемийн дагуу, бүх компьютер өөр хоорондоо кабель утсаар холбогдоно. Тийм ч учраас mesh буюу тор гэж нэрлээд байгаа. Нэг компьютерээс нөгөө рүү өгөгдөл явуулах болоход хэд хэдэн боломжит маршрут (route) гарч ирнэ. Эхлээд боломжит хамгийн богино маршрут автоматаар сонгогддог байна. Хэрэв тухайн маршрут боломжгүй байвал өөр маршрут сонгоно. Үүгээрээ бусад топологиос ялгаатай. Хэрэв бүх компьютер, бүх кабель гэмтээгүй л бол, тухайн мэдээлэл хаягласан газартаа ямар ч байсан очно гэсэн үг.

28 Network Topology: Mesh Тийм учраас ийм топологийг заримдаа self-healing схем буюу өөрөө засрагч буюу хэмээн нэрийддэг. Ихэвчлэн WAN үүсгэхдээ энэ технологийг ашигладаг байна. Ө.х. LANуудыг хооронд ийм схемээр холбоно гэсэн үг. Ж.нь Internet ийм топологиор үүсгэгдсэн байдаг. Мэдээж маш их кабель утас ашиглагдана. Тэр утгаараа зардал ихтэй гэж болно.

29 Хүснэгт Топологи Кабель утас Протокол Bus Twisted Pair Coaxial Fiber (шилэн) Ethernet LocalTalk Ring Twisted Pair Token Ring Star Tree Mesh Twisted Pair Fiber (шилэн) Twisted Pair Coaxial Fiber (шилэн) Twisted Pair Coaxial Fiber (шилэн) Ethernet LocalTalk Ethernet

30 Топологи сонгох Дурдсан бүхэнд үндэслээд, топологийг сонгохдоо: Өртөг энд бол магадгүй Bus топологи хамгийн хямд нь. Нэмэлт төхөөрөмж хэрэггүй. Кабель утасны урт Bus топологи хамгийн богино утсыг хэрэглэнэ. Өргөтгөх боломж Star топологи хамгийн хялбар нь байж магад. Шууд нэмэлт hub залгаад л болоо. Кабель утасны төрөл хамгийн түгээмэл хэрэглэгддэг нь utp-кабель. г.м.-ийг тооцох хэрэгтэй.

31 Network Protocols Протокол гэдэг нь сүлжээнд холбогдсон компьютеруудын өөр хоорондоо ярилцдаг хэл юм. Илүү албан ёсны хэлээр бол, янз бүрийн төрлийн компьютерууд хоорондоо холбогдож, мэдээлэл солилцохын тулд баримтлах дүрэм заавар, аргын цогц юм. Сүлжээний протокол нь хамгийн ерөнхийдөө: компьютерууд сүлжээнд хэрхэн нэг нэгнээ таниж, холбогдох мэдээллийг яаж илгээх, хүлээж авах г.м.-ийг тодорхойлно. Аливаа хоёр компьютер хоорондоо холбогдож, мэдээлэл солилцохын тулд хоёулаа нэг протоколоор харьцах ёстой. Мэдээж сүлжээний протокол стандартчилагдсан байх ёстой.

32 Network Protocols Стандарт протоколууд нь компьютерын програм хангамжид (ж.нь ҮС-ийн бүрдэлд), заримдаа бүр hardware төвшинд интегралчлагдсан байдаг. Хамгийн түгээмэл хэрэглэгддэг стандарт протоколуудаас дурдвал: IP (Internet Protocols) TCP (Transmission Control Protocol) DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) HTTP (Hypertext Transfer Protocol) FTP (File Transfer Protocol) SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) г.м.

33 Network Protocols: IP ба TCP Интернетэд холбогдсон компьютер сүлжээнд өгөгдөл дамжуулахдаа ашигладаг бүлэг протоколыг IP (Internet Protocols) гэнэ. IP нь зөвхөн өгөгдлийг илгээхэд оролцоно. Харин явуулах өгөгдлийн урсгалыг багцлаад, эрэмбэлээд, дамжууллын явцад хадгалж байх үүргийг илгээгч компьютерын TCP (Transmission Control Protocol) протокол гүйцэтгэдэг байна. Харин хүлээн авагч компьютерын TCP нь ирж буй өгөгдлийн урсгалыг хүлээж авах үүргийг гүйцэтгэнэ. Ийнхүү TCP/IP хослол нь интернетийн орчинд компьютерууд хоорондоо холбогдох нөхцлийг бүрдүүлж байдаг.

34 Network Protocols: HTTP ба FTP Интернетээр веб мэдээлэл дамжуулахад зориулагдсан протоколыг HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) гэдэг. Энэ протокол нь web server ба клиентийн browser-ын хооронд өгөгдөл солилцох стандарт арга юм. Клиент нь вебийг үзэхийн тулд, вебийг агуулж буй serverийн хаяг, үзэх веб хуудсын нэр, веб хуудсыг дамжуулах протоколын нэр зэргээс тогтсон бичиглэлийг browser-таа оруулдаг. Энэ бичиглэлийг url-хаяг гэнэ. Браузер urlхаягийн дагуу server-т хандаж, заасан веб хуудсыг үзэх хүсэлт -ийг дамжуулдаг. Тэгээд web server хариу үйлдлийг хийнэ. URL-хаягийн жишээ: Интернетээр файл дамжуулахад зориулагдсан протоколыг FTP (File Transfer Protocol) гэдэг. Энэ протокол нь web server ба клиентийн компьютерын хооронд файл солилцох стандарт арга юм. HTTP, FTP протоколууд нь TCP/IP дээр тулгуурлан ажилладаг.

35 Сүлжээний төхөөрөмжүүд Компьютерын сүлжээнд ашиглагддаг (компьютерээс гадна) стандарт төхөөрөмжүүд бол: Network adapter Hub Switch Router Cables г.м. болно.

36 Network adapter Network adapter буюу Сүлжээний карт нь компьютер, кабель утас хоёрыг холбох зориулалттай төхөөрөмж юм. Заримдаа Network Interface Card (NIC) хэмээн нэрийднэ. Монголоор заримдаа LAN карт хэмээн нэрийднэ. Сүлжээний кард нь: Дохиог сүлжээний кабелиар дамжуулахад бэлтгэх Өөр компьютерээс дохио хүлээн авах Хүлээн авсан дохиог хувиргаж компьютертээ дамжуулах г.м. үндсэн үүрэгтэй.

37 Network adapter LAN-д холбогдсон сүлжээний адаптер болгон өөрийн гэсэн дахин давтагдашгүй хаягтай болдог байна. Үүнийхээ тусламжтайгаар тэд LAN дотроо нэг нэгээсээ ялгагдана. Ийм хаягийг MAC-хаяг (Media Access Control address) гэдэг. Заримдаа физик хаяг, төхөөрөмжийн хаяг гэх мэтээр нэрлэнэ. Энэ нь 12 оронтой 16-тын тоо байдаг. Сүлжээгээр дамжиж буй дохио нь үүсгэгчийнхээ MAC-хаяг, хүлээн авагчийн MAC-хаяг зэргийг өөртөө нэмэлт байдлаар агуулсан байдаг байна.

38 IP-хаяг ба MAC-хаяг Үнэн хэрэгтээ сүлжээнд холбогдсон компьютер хоёр төрлийн хаягтай байдаг нь ойлгомжтой боллоо. Нэг нь IP-хаяг, нөгөө нь MAC-хаяг. IP-хаяг нь сүлжээн дэхь компьютерыг програм хангамж талаас нь төлөөлж, харин MAC-хаяг нь hardware талаас төлөөлнө гэж хэлж болно. MAC-хаяг нь сүлжээн дэхь байрлалаас үл хамааран тогтмол байдаг бол IP-хаяг нь компьютер сүлжээнд хаанаас орж буйгаас хамааран өөрчлөгдөж байдаг байна. Ж.нь нэг ноутбукийг монголоос нетэд холбох, америкаас нэтэд холбоход MAC-хаяг нь өөрчлөгдөхгүй харин IP-хаяг нь өөрчлөгдөнө.

39 Сүлжээний hub (хааб) нь хэд хэдэн компьютерыг нэг цэгт төвлөрүүлэн холбох үүрэгтэй зангилаа төхөөрөмж юм. Hub нь түүний нэг портоор (ж.нь интернетээс) ирсэн дохиог хүлээж аваад бусад портуудад хувилж тараадаг. Эдгээр портуудад нь холбогдсон дотоод сүлжээний компьютерууд тус бүрдээ дохиог хүлээж авна. Hub нь дохиог хүлээж аваад ямар нэг боловсруулалт хийхгүй, зүгээр л хувилж тараана. Hub Зураг дээр 24 порттой (оролттой) хаабыг үзүүлэв. Компьютерууд UTP кабелиар түүнд холбогдоно. Мөн өөр hub бас холбогдож болно. Star топологийг хэрэгжүүлэхэд нэн тохиромжтой.

40 Hub Зураг дээр, хааб хэрхэн ажилладагийг харуулжээ. 1-р портоос ямар нэг дохиог 6-р портод зориулан дамжуулж байна гэе. Гэтэл дохио бүх портод очно. Гэхдээ порт 6-аас бусад нь түүнийг хүлээн авахгүй. Бусад портууд тухайн дохио өөрт нь зориулагдаагүй гэдгийг яаж мэддэг вэ? Энэ нь тухайн портод харгалзах компьютерын сүлжээний адаптераар хийгддэг байна. Сүлжээний адаптер нь дохионд агуулагдах нэмэлт мэдээлэл буюу хүлээн авагчийн MAC хаягийг уншаад өөрийнх нь мөн үү биш үү гэдгийг тогтоодог байна.

41 Switch Хааб нь дохиог ямар нэг байдлаар нээж үзэхгүй, шууд л дамжуулна. Тэгвэл Switch нь хаабыг бодвол арай ухаалаг төхөөрөмж юм. Тиймээс арай илүү үнэтэй байдаг. Switch ч гэсэн хэд хэдэн компьютерыг нэг цэгт төвлөрүүлэн холбох үүрэгтэй зангилаа төхөөрөмж. Гэхдээ хааб шиг зүгээр л бүх порт руу дохиог хувилж цацахгүй. Харин дохиог шалгаж, хүлээн авагчийнх нь MAC-хаягийг уншаад зөвхөн харгалзах ганц порт руу л дохиог илгээдэг байна.

42 Router Router нь нэг сүлжээг (LAN, WAN) нөгөө сүлжээтэй (LAN, WAN) холбоход хэрэглэгддэг төхөөрөмж. Ж.нь манай сургуулийн LAN интернетэд холбогдохын тулд router ашиглаж байгаа. Router буюу маршрутизатор нь хүлээж авсан дохионы илгээгч, хүлээн авагчийн хаяг дээр тулгуурлан дохиог илгээх хамгийн тохиромжит маршрутыг сонгодог байна. Ө.х. үүнийг гүйцэтгэх алгоритм бүхий програм хангамжийг өөртөө агуулж байдаг. Энэ утгаараа, router бол компьютер юм. Hub, switch-ээс илүү үнэтэй.

43 Router Router нь hub, switch-ээс хамаагүй илүү боловсронгуй төхөөрөмж бөгөөд: Дохиог илгээх тохиромжит замыг сонгоно. Өөр өөр протоколтой сүлжээнүүдийн хооронд дохиог роүтлэнэ. Өөр топологитой (Bus, Star, Ring г.м.) сүлжээнүүдийн хооронд дохиог роүтлэнэ. Дохиог шилэн, коаксиал, utp-stp кабелиар роүтлэнэ. Иймээс router нь LAN-ийн компьютерын интернет рүү гарах гарц (gateway) болж чаддаг. Гэтэл жирийн hub/switch ингэж чадахгүй. Хэрэв ямар нэг LAN-аас router ашиглалгүйгээр харин hub/switch ашиглан гадагшаа хандахыг хүсвэл hub/switch-ээ дахиад өөр нэг компьютерт холбох хэрэгтэй болно. Харин энэ компьютер нь хоёр сүлжээний адаптертай байх бөгөөд нэг нь hub/switch-тэй, харин нөгөө нь интернетэд холбогдсон байх болно.

44 Cables Компьютерын сүлжээнд хэрэглэдэг кабель утсуудыг ерөнхийд нь: UTP Бүрхүүлгүй мушгиа багц утсан кабель STP Бүрхүүлтэй мушгиа багц утсан кабель Coaxial - Коаксиаль кабель Fiber (optic) Шилэн кабель гэж ангилна. Одоо байгаа кабелиудаас хамгийн дэвшилтэт нь шилэн буюу оптик кабель. Дамжуулах хурд 100mbps-1gbps. Ашиглагдсан технологи нь дохиог гэрлийн (фотонуудын) урсгал болгож кодлох. Бас өндөр үнэтэй.

45 Интернетэд шууд холбогдсон байдал

46 Router ашиглан сүлжээнд холбосон байдал

47 Hub эсвэл Switch ашиглан сүлжээнд холбосон байдал

48 Телефон утасны шугам ашиглан холбосон байдал

49 Wi-Fi технологи ашиглан утасгүй холбосон байдал

USB flash memory, USB принтер зэргийг клиент тус бүрээр ашиглахыг зөвшөөрөх/хориглох тохиргоог хийх боломжтой юу?

USB flash memory, USB принтер зэргийг клиент тус бүрээр ашиглахыг зөвшөөрөх/хориглох тохиргоог хийх боломжтой юу? AssetView PLATINUM програм хангамжийн тухай нийтлэг асуулт, хариултууд (FAQ) USB flash memory, USB принтер зэргийг клиент тус бүрээр ашиглахыг зөвшөөрөх/хориглох тохиргоог хийх боломжтой юу? USB flash

More information

netcat Гарчиг Tuguldur BiBO

netcat Гарчиг Tuguldur BiBO netcat Tuguldur BiBO Гарчиг 1. Хэрэглээ 2. Client (Удирдагч)-с холбогдох a. Webserver-тэй холбогдох b. Port дамжуулах c. Ямар Software DNS-Server ажиллаж байгааг мэдэх 3. Server-н өмнөөс

More information

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture)

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) Архитектурын зарчмууд Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) 2012 С. Бадрал Нэр томьёо Агуулга Класс ба архитектурын төвшний загварууд SOLID Average Component Dependency Архитектурын төвшний

More information

ИНТЕРНЭТИЙН СҮЛЖЭЭНД СУУРИЛСАН ДОТУУР ХОЛБООНЫ ҮЙЛЧИЛГЭЭ. (Хэрэглэгчийн гарын авлага) 1 Хуудас

ИНТЕРНЭТИЙН СҮЛЖЭЭНД СУУРИЛСАН ДОТУУР ХОЛБООНЫ ҮЙЛЧИЛГЭЭ. (Хэрэглэгчийн гарын авлага) 1 Хуудас ИНТЕРНЭТИЙН СҮЛЖЭЭНД СУУРИЛСАН ДОТУУР ХОЛБООНЫ ҮЙЛЧИЛГЭЭ () 1 Хуудас ЭНГИЙН ТОХИРГОО ХИЙХ ЗААВАР 1. Дугаарын тохиргоо 2. Гарах ярианы тохиргоо 3. Орох ярианы тохиргоо 4. Дотуур холбооны тохиргоо 5. Факсын

More information

Multimedia Authoring and Tools L-2

Multimedia Authoring and Tools L-2 Multimedia Authoring and Tools L-2 2.1 Multimedia Authoring 2.2 Some Useful Editing and Authoring Tools 2.3 VRML 2.4 Further Exploration Multimedia Systems (eadeli@iust.ac.ir) 1 Multimedia Authoring Multimedia

More information

Агуулга. Клоуд гэж юу вэ? Клоуд үйлчилгээний загвар. Клоуд Deployment загвар. Microsoft Azure. Business case. Асуулт & Харуулт

Агуулга. Клоуд гэж юу вэ? Клоуд үйлчилгээний загвар. Клоуд Deployment загвар. Microsoft Azure. Business case. Асуулт & Харуулт Hybrid Cloud Агуулга Клоуд гэж юу вэ? Клоуд үйлчилгээний загвар Клоуд Deployment загвар Microsoft Azure Business case Асуулт & Харуулт Клоуд гэж юу вэ? Клоуд үйлчилгээний загвар 4 Infrastructure as a Service

More information

Гарчиг Веб портал ашиглан үйлчилгээний тохиргоо хийх заавар... 2

Гарчиг Веб портал ашиглан үйлчилгээний тохиргоо хийх заавар... 2 Гарчиг Веб портал ашиглан үйлчилгээний тохиргоо хийх заавар... 2 1. Хэрэглэгчийн үндсэн мэдээллийн хэсэг /profile/... 2 2. Дуудлага хүлээн авах тохиргоо /incoming calls/... 2 3. Дуудлага хийх тохиргоо

More information

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture)

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) Програм хангамжийн системүүдийн нэгтгэл Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) 2012 С. Бадрал Агуулга Хэрэгцээ Файл дамжуулалт (File transfer) Хамтран хэрэглэх өгөгдлийн сан (Shared DB)

More information

Тоон хэлбэрт дуу авиаг боловсруулах

Тоон хэлбэрт дуу авиаг боловсруулах Тоон хэлбэрт дуу авиаг боловсруулах Лекц13 МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа Дууг боловсруулах (sound edit) гэсэн ойлголтод дуу хөгжмийн сонсогдох ямар нэгэн характеристикийг өөрчлөснөөр уг дууны доторхи

More information

Утас идэвхжүүлэх тохиргоо ios 8.4 үйлдлийн систем

Утас идэвхжүүлэх тохиргоо ios 8.4 үйлдлийн систем Утас идэвхжүүлэх тохиргоо ios 8.4 үйлдлийн систем itunes, icloud гэж юу вэ? Утсаа идэвхжүүлэх, тохиргоо хийх Аpple ID нээх Интернэтэд холбогдох И-мэйл тохиргоо хийх Сүлжээ хайлгах Интернэт, видео дуудлага

More information

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ГАРЫН АВЛАГА

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ГАРЫН АВЛАГА МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИЙН АЛБА МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ГАРЫН АВЛАГА (ХИС-ийн лекц, семинарын анги, лабораторийн техник хэрэгсэл ашиглах багш, ажилчдын албан хэрэгцээнд зориулав.) Улаанбаатар хот

More information

CLOUD COMPUTING БУЮУ ҮҮЛЭН ТООЦООЛЛЫН ВИРТУАЛЧЛАЛЫН АРГЫГ БАНКНЫ СИСТЕМД НЭВТРҮҮЛСЭН ТУРШИЛТЫН ҮР ДҮНГЭЭС

CLOUD COMPUTING БУЮУ ҮҮЛЭН ТООЦООЛЛЫН ВИРТУАЛЧЛАЛЫН АРГЫГ БАНКНЫ СИСТЕМД НЭВТРҮҮЛСЭН ТУРШИЛТЫН ҮР ДҮНГЭЭС Proceedings of the Mongolian Academy of Sciences Vol. 52 No 3 (203) 2012 CLOUD COMPUTING БУЮУ ҮҮЛЭН ТООЦООЛЛЫН ВИРТУАЛЧЛАЛЫН АРГЫГ БАНКНЫ СИСТЕМД НЭВТРҮҮЛСЭН ТУРШИЛТЫН ҮР ДҮНГЭЭС Ц.Тулга 1, Ч.Алтангэрэл

More information

Халдлага Илрүүлэх Системийн Хосолмол Загварын Судалгаа

Халдлага Илрүүлэх Системийн Хосолмол Загварын Судалгаа Халдлага Илрүүлэх Системийн Хосолмол Загварын Судалгаа Н.Угтахбаяр 1, Б.Өсөхбаяр 1, С.Байгалтөгс 2, Ж.Нямжав 1 1 ХШУИСургууль, МУИС, Монгол 2 БУХСургууль, ШУТИС, Монгол И-мэйл: 44911.n@gmail.com Хураангуй

More information

МУБИС-ийн мэдээлэл, холбооны сүлжээг шинэчлэх

МУБИС-ийн мэдээлэл, холбооны сүлжээг шинэчлэх Агуулга 1. Төслийн зорилго... 3 2. Төслийн үндэслэл... 3 3. зориулалт... 4 4. Нэр томьёо, товчлолын тайлбар... 5 5. Хамрах хүрээ... 6 6. Өнөөгийн байдлын судалгааны тайлан... 7 6.1. Суурь сүлжээний өнөөгийн

More information

EVC Series Video Conferencing. Your Best Collaborative Communication Solution

EVC Series Video Conferencing. Your Best Collaborative Communication Solution EVC Series Video Conferencing Your Best Collaborative Communication Solution Яагаад AVER видео хурлын төхөөрөмжийг сонгох хэрэгтэй вэ? EVC серийн видео хурлын төхөөрөмжүүд нь үнийн хувьд хямд, гүйцэтгэл

More information

Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар

Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар Манай интернэт Wi-Fi төхөөрөмж ашиглах заавар Ашиглах заавар Техникийн үзүүлэлт Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар 2222 1800-2222 бусад сүлжээнээс www.mobicom.mn Product overview Power indicator Wi-Fi

More information

ТШТ:Х КАМ ЕРЄНХИЙ ШААРДЛАГА Хуудас 11-ийн 1

ТШТ:Х КАМ ЕРЄНХИЙ ШААРДЛАГА Хуудас 11-ийн 1 Хуудас 11-ийн 1 ТЕХНИКИЙН ШААРДЛАГЫН ТОДОРХОЙЛОЛТ Хамрах хүрээ: ТШТ: Х КАМ 35/10, 35/6 кв-ийн дэд станц, ХУВААРИЛАХ БАЙГУУЛАМЖ, 10/0.4 6/0.4 кв-ийн ХТП, АТП, КТПН-үүд, ХҮТ, Түгээх төвүүдэд тавигдах хяналтын

More information

ZTESmart. Гарын авлага. МЦХ ний Мэдээллийн Технологийн Газар

ZTESmart. Гарын авлага. МЦХ ний Мэдээллийн Технологийн Газар ZTESmart Гарын авлага МЦХ ний Мэдээллийн Технологийн Газар 2013 Гарчиг Гарчиг 1. Zsmart Үндсэн цэс... 4 2. NGN,PSTN үйлчилгээ Суурин утас... 5 2.1 Шинэ холболт... 6 2.2 Телефон цэг шилжүүлэх (Дано хэвээр,

More information

Буффер Overflow(Дүүргэх) (БОФ) гэж юу вэ? Сүлжээний орчинд БОФ exploit хэрхэн хийх вэ? (Зөвхөн x86 процессорын хувьд FreeBSD дээр)

Буффер Overflow(Дүүргэх) (БОФ) гэж юу вэ? Сүлжээний орчинд БОФ exploit хэрхэн хийх вэ? (Зөвхөн x86 процессорын хувьд FreeBSD дээр) Буффер Overflow(Дүүргэх) (БОФ) гэж юу вэ? Сүлжээний орчинд БОФ exploit хэрхэн хийх вэ? (Зөвхөн x86 процессорын хувьд FreeBSD дээр) бичсэн: g0mb0 Огноо: 10/01/2003 Емэйл: tsgan@hotmail.com Эхлэл. Интернэтийн

More information

KASPERSKY ENDPOINT SECURITY FOR BUSINESS ТАНИЛЦУУЛГА

KASPERSKY ENDPOINT SECURITY FOR BUSINESS ТАНИЛЦУУЛГА KASPERSKY Сайн байна уу? Намайг Софтлайн гэдэг. Би мэдээллийн технологийн эксперт. Таны бизнесийг мэдээллийн аюулгүй орчинд хөгжих боломжийг би хариуцдаг. ENDPOINT SECURITY FOR BUSINESS ТАНИЛЦУУЛГА ОРЧИН

More information

Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар

Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар Манай интернэт Wi-Fi төхөөрөмж ашиглах заавар Ашиглах заавар Техникийн үзүүлэлт Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар 2222 1800-2222 бусад сүлжээнээс www.mobicom.mn Ерөнхий танилцуулга Цахилгааны индикатор

More information

ХУВИЛБАР ТОВЧ УТГА Батлагдсан огноо

ХУВИЛБАР ТОВЧ УТГА Батлагдсан огноо БАТЛАВ: ГҮЙЦЭТГЭХ ЗАХИРАЛ Л.ТУНГАЛАГ ХУВИЛБАР ТОВЧ УТГА Батлагдсан огноо 2 Удирдлагын тогтолцооны баталгаажуулалт хийлгэсэн байгууллагууд баталгаажуулалтын тэмдэг ашиглах, мэдээлэл, сурталчилгааг хэрхэн

More information

Article begins on next page

Article begins on next page Topics in Data Science = Өгөгдлийн шинжлэх ухаан Rutgers University has made this article freely available. Please share how this access benefits you. Your story matters. [https://rucore.libraries.rutgers.edu/rutgers-lib/52378/story/]

More information

ХАМТРАН АЖИЛЛАХ БИЗНЕС САНАЛ

ХАМТРАН АЖИЛЛАХ БИЗНЕС САНАЛ ХАМТРАН АЖИЛЛАХ БИЗНЕС САНАЛ PRESENTED BY: WWW.1000MASHIN.MN ХАМТРАН АЖИЛЛАХ БИЗНЕС САНАЛ... эрхлэгч... ХХК-ийг Монголын Цахим худалдаа, үйлчилгээний салбарт мэргэжлийн ПЛАТФОРМ бизнес моделийг хөгжүүлэгч

More information

ТЕХНИК ТУСЛАЛЦАА ҮЙЛЧИЛГЭЭ

ТЕХНИК ТУСЛАЛЦАА ҮЙЛЧИЛГЭЭ Сайн байна уу? Намайг Софтлайн гэдэг. Би мэдээллийн технологийн эксперт. Таны бизнесд зориулсан техник туслалцаа, үйлчилгээг би санал болгож байна. ТЕХНИК ТУСЛАЛЦАА ҮЙЛЧИЛГЭЭ ДУУДЛАГЫН ҮЙЛЧИЛГЭЭ /8/5 ЦАГИЙН

More information

3.5. Гэнэтийн саатал гэж тухайн системийн үйл ажиллагаа 2 (хоёр) минутаас дээш хугацаагаар, төлөвлөгөөт бусаар хэсэгчлэн болон бүрэн зогсохыг.

3.5. Гэнэтийн саатал гэж тухайн системийн үйл ажиллагаа 2 (хоёр) минутаас дээш хугацаагаар, төлөвлөгөөт бусаар хэсэгчлэн болон бүрэн зогсохыг. 3.5. Гэнэтийн саатал гэж тухайн системийн үйл ажиллагаа 2 (хоёр) минутаас дээш хугацаагаар, төлөвлөгөөт бусаар хэсэгчлэн болон бүрэн зогсохыг. 4. ЖУРАМ, ЗААВАР 4.1. Оператор болон оролцогч нь өөрийн мэдээллийн

More information

Computer graphics, 3D

Computer graphics, 3D Computer graphics, 3D Анхны компьютер график нь CRT технологийг ашигладаг байсан. 2D -ийн вектор болон растер графикийн xоёр үндсэн төрөл байдаг. Вектор график нь цэгийн байрлал, цэгүүдийн ( шулуунаар,

More information

САНСРЫН ХОЛБООНЫ IRIDIUM УТАС АШИГЛАХ ЗААВАР бусад сүлжээнээс

САНСРЫН ХОЛБООНЫ IRIDIUM УТАС АШИГЛАХ ЗААВАР бусад сүлжээнээс САНСРЫН ХОЛБООНЫ IRIDIUM УТАС АШИГЛАХ ЗААВАР 2222 1800-2222 бусад сүлжээнээс www.mobicom.mn 1 IRIDIUM 9575 САНСРЫН ХОЛБООНЫ ГАР УТАС IRIDIUM EXTREME буюу IRIDIUM 9575 утас өмнөх Iridium 9555 утасны үндсэн

More information

Лекц 1 Сэдэв: Дэд сэдвүүд : Си хэлний тухай Си хэлний бүтэц Тайлбар

Лекц 1 Сэдэв: Дэд сэдвүүд : Си хэлний тухай Си хэлний бүтэц Тайлбар Лекц 1 Сэдэв: Си хэлний бүтэц, түүний элементүүд Дэд сэдвүүд : Си хэлний тухай Си хэлний бүтэц Си хэлний элементүүд Си хэлний тухай Си хэлийг анх Unix үйлдлийн системтэй компьютер дээр ажилладаг байхаар

More information

Хэмнэл ба давтамж. Лекц 13. МУИС-ХШУИС-МКУТ-ийн багш П.Гантуяа

Хэмнэл ба давтамж. Лекц 13. МУИС-ХШУИС-МКУТ-ийн багш П.Гантуяа Хэмнэл ба давтамж Лекц 13 МУИС-ХШУИС-МКУТ-ийн багш П.Гантуяа Ритм болон хөдөлгөөн нь тодорхой нэг хэсэг орон зайд амархан дүрсээс түвэгтэй дүрс болон, нэгээс олон дүрс болон задрах салаалсан буюу эрээлжилсэн

More information

САНАЛ. Нэг. Ерөнхий мэдээлэл: Овог, нэр Сургууль Мэргэжил Ажилласан жил Мэргэжлийн зэрэг Хүйс. Сурах бичгийн нэр: Анги: Хоёр. Агуулга: Сэдвийн нэр

САНАЛ. Нэг. Ерөнхий мэдээлэл: Овог, нэр Сургууль Мэргэжил Ажилласан жил Мэргэжлийн зэрэг Хүйс. Сурах бичгийн нэр: Анги: Хоёр. Агуулга: Сэдвийн нэр САНАЛ Та сурах бичгийн зохиогчийн эхийн талаар дараах асуултад бодитой, бүрэн хариулж бидний ажилд дэмжлэг болно уу. Таны ирүүлсэн санал сурах бичгийн эхийг сайжруулахад чухал ач холбогдолтой байх болно.

More information

- Интернэтийн орчинд байвал хүссэн газраасаа шууд... - Компьютер, Таблет, гар утасны шинэ төрлийн хамгаалалт

- Интернэтийн орчинд байвал хүссэн газраасаа шууд... - Компьютер, Таблет, гар утасны шинэ төрлийн хамгаалалт - Интернэтийн орчинд байвал хүссэн газраасаа шууд... - Компьютер, Таблет, гар утасны шинэ төрлийн хамгаалалт - Принтер худалдан авахдаа - ХҮЧИРХЭГ ХЭНГЭРЭГ - Юу сонсмоор байна, ТҮҮНИЙГЭЭ СОНС -Оргил өөд

More information

Харилцагчийн удирдлагын систем

Харилцагчийн удирдлагын систем Veritech ERP Customer Relationship Management Харилцагчийн удирдлагын систем 2 Бизнесийн салбарт өрсөлдөөн нэмэгдэхийн хирээр бизнесийн байгууллагууд шинэ хэрэглэгч, худалдан авагчдыг татах, одоогийн харилцагчдынхаа

More information

Программ суулгах ажилж эхлэх талаар гардаг нийтлэг асуултууд

Программ суулгах ажилж эхлэх талаар гардаг нийтлэг асуултууд Программ суулгах ажилж эхлэх талаар гардаг нийтлэг асуултууд 1. Нэр нууц үгээ мартчихлаа нэр нууц үгийг шинээр олгоно уу? 2. xamp-control.exe-г ажиллуулан Apache, Mysql-г Start хийсэн ч Apache нь Running

More information

[ ] Гүйцэтгэлийн түлхүүр үзүүлэлтүүд БЕРНАРД МАРР. Менежер бүр мэдвэл зохих 75 KPI

[ ] Гүйцэтгэлийн түлхүүр үзүүлэлтүүд БЕРНАРД МАРР. Менежер бүр мэдвэл зохих 75 KPI [ ] БЕРНАРД МАРР Гүйцэтгэлийн түлхүүр үзүүлэлтүүд Менежер бүр мэдвэл зохих 75 KPI Өмнөтгөл xxv 1-Р БҮЛЭГ Санхүү 1 1 Цэвэр ашиг 3 Энэ үзүүлэлт яагаад чухал вэ? 3 Яаж хэмжих вэ? 4 Мэдээлэл цуглуулах зардал,

More information

Article begins on next page

Article begins on next page Topics in Data Science = Өгөгдлийн шинжлэх ухаан Rutgers University has made this article freely available. Please share how this access benefits you. Your story matters. [https://rucore.libraries.rutgers.edu/rutgers-lib/52378/story/]

More information

MANUAL DROUGHTWATCH SYSTEM. DroughtWatch 3.1. Information and Research Institute of Meteorology, Hydrology and Environment

MANUAL DROUGHTWATCH SYSTEM. DroughtWatch 3.1. Information and Research Institute of Meteorology, Hydrology and Environment MANUAL DroughtWatch 3.1 DROUGHTWATCH SYSTEM Information and Research Institute of Meteorology, Hydrology and Environment Institute of Remote Sensing and Digital Earth Chinese Academy of Sciences This manual

More information

МОНГОЛБАНКНЫ ТӨЛБӨР ТООЦОО, БҮРТГЭЛИЙН ГАЗАР ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ ТӨВ ТӨЛБӨРИЙН КАРТЫН EMV СТАНДАРТЫГ ДЭМЖИЖ АЖИЛЛАХ, ОДООГИЙН БАЙДАЛ

МОНГОЛБАНКНЫ ТӨЛБӨР ТООЦОО, БҮРТГЭЛИЙН ГАЗАР ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ ТӨВ ТӨЛБӨРИЙН КАРТЫН EMV СТАНДАРТЫГ ДЭМЖИЖ АЖИЛЛАХ, ОДООГИЙН БАЙДАЛ МОНГОЛБАНКНЫ ТӨЛБӨР ТООЦОО, БҮРТГЭЛИЙН ГАЗАР ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ ТӨВ ТӨЛБӨРИЙН КАРТЫН EMV СТАНДАРТЫГ ДЭМЖИЖ АЖИЛЛАХ, ОДООГИЙН БАЙДАЛ 1999 онд Euro Pay International, MasterCard International and Visa International

More information

J.CN203 Дохио ба систем Хувилбар А оны хичээлийн жилийн намрын улирлын шалгалт

J.CN203 Дохио ба систем Хувилбар А оны хичээлийн жилийн намрын улирлын шалгалт J.CN3 Дохио ба систем Хувилбар 16-17 оны хичээлийн жилийн намрын улирлын шалгалт атлав:... МХТС-ийн дэд захирал /З.уянхишиг/ Хянасан:... Холбооны салбарын эрхлэгч /Н.Эрдэнэхүү/ A. I-р түвшний асуултууд/сэргээн

More information

Пролайн Систем ХХК ны АЖЛЫН ТАНИЛЦУУЛГА

Пролайн Систем ХХК ны АЖЛЫН ТАНИЛЦУУЛГА Бидний тухай товчхон Пролайн Систем ХХК ны АЖЛЫН ТАНИЛЦУУЛГА Манай компани холбоо, гал, хулгайн дохиолол, цахилгааны чиглэлээр үйл ажиллагаа тасралтгүй явуулж байна. Монгол улсын бүртгэлийн 000076087,

More information

Иргэний бүртгэлийн систем

Иргэний бүртгэлийн систем Иргэний бүртгэлийн систем www.interactive.mn 2 Иргэн төрөхөөс эхлэн нас барах хүртэлх иргэний бүртгэлийн үйл ажиллагааг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын бүх нэгжүүдэд Иргэний бүртгэлийн онлайн болон оффлайн

More information

Өнгөний тухай. МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа

Өнгөний тухай. МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа Өнгөний тухай МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа Өнгө гэдэг нь хүний нүдэнд харагдаж буй мэдрэмж бөгөөд гэрлийн спектр нь хүний нүдэн дэх мэдрэгч эстэй харилцан үйлчлэлцсэнээр өнгө үүсдэг. Өнгө гэж юу вэ?

More information

Уламжлалт бус мэдээллийн хэрэглээ, анхаарах асуудал. Ш.Ариунболд

Уламжлалт бус мэдээллийн хэрэглээ, анхаарах асуудал. Ш.Ариунболд Уламжлалт бус мэдээллийн хэрэглээ, анхаарах асуудал Ш.Ариунболд Интернэтэд нэг минутанд юу болж байдаг вэ? Өгөгдөл бол шинэ газрын тос. Andreas Weigend, Stanford (ex Amazon) Өгөгдлийг бүтээгдэхүүн болгон

More information

ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН БҮРТГЭЛ, МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХӨГЖҮҮЛЭЛТ ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЖИШЭЭН ДЭЭР. Б.Аззаяа *, Д.Мөнхтуяа

ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН БҮРТГЭЛ, МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХӨГЖҮҮЛЭЛТ ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЖИШЭЭН ДЭЭР. Б.Аззаяа *, Д.Мөнхтуяа Б.Аззаяа, Д.Мөнхтуяа (2017) ÕÀÀ-í øèíæëýõ óõààí ñýòã ë ¹20 (01): 147-152 147 ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН БҮРТГЭЛ, МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХӨГЖҮҮЛЭЛТ ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЖИШЭЭН ДЭЭР Б.Аззаяа *, Д.Мөнхтуяа Инженер,

More information

БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business Intelligence) Б.Гэрэлтуяа. О.Намуунцэцэг

БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business Intelligence) Б.Гэрэлтуяа. О.Намуунцэцэг БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business Intelligence) Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг Монгол улс, ШУТИС КтМС, Мэдээллийн системийн менежмент b.gerelee20@yahoo.com namuun_9009@yahoo.com Хураангуй Бизнесийн

More information

C2230 / C2225 / C2220

C2230 / C2225 / C2220 C2230 / C2225 / C2220 БИЗНЕСЭЭ ӨСГӨХ ЭНГИЙН АРГА Өнгөт хэвлэлтийн дэвшилтэт чанар Дэвшилтэт үүлэн технологи Энтерпрайз системийн дэвшилтэт нэгдэл Adobe-ийн дэвшилтэт нэгдэл Дэвшилтэт сканнер БИЗНЕСЭЭ НЭМЭГДҮҮЛЭХ

More information

Introduction to Multimedia

Introduction to Multimedia МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа Introduction to Multimedia 1.1 What is Multimedia? 1.2 Multimedia and Hypermedia 1.3 World Wide Web 1.4 Overview of Multimedia Software Tools 1.5 Further Exploration 1.1

More information

МЭДЭЭЛЛИЙН АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ ӨНӨӨ ҮЕД

МЭДЭЭЛЛИЙН АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ ӨНӨӨ ҮЕД Өнөө цагийн үнэт хөрөнгө болсон Цахим өгөгдөл, мэдээлэл -ийн нууцлал, аюулгүй байдлыг хангаж, оновчтой ашиглах нь өрсөлдөөний давуу тал, хурдыг бий болгох үндсэн тулгуур юм. COVER Таны амжилтын хурдасгуур

More information

ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ

ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам нь Боловсролын салбарын мэдээллийн системийн багт Систем шинжээч 1 хүн, Бизнесийн шинжээч 2 хүн, Өгөгдлийн агуулхын архитектч

More information

LOGO. ШУТИС, ГУУС, ГГ- ийн салбарын дэд проф Г. Сарантуяа

LOGO. ШУТИС, ГУУС, ГГ- ийн салбарын дэд проф Г. Сарантуяа LOGO ШУТИС, ГУУС, ГГ- ийн салбарын дэд проф Г. Сарантуяа БАЙГАЛИЙН ШИНЖЛЭХ УХААНЫ СУДАЛГАААНЫ АРГА ЗҮЙ Танин мэдэхүй Мэлдэг Шинжлэх ухаан Шинжлэх ухааны анилал Танин мэдэхүйн арга Шинжлэх ухааны судалгааны

More information

МОНГОЛ УЛСЫН ЭРЧМИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ, ТУЛГАМДСАН АСУУДЛУУД, ШИЙДВЭРЛЭХ АРГА ЗАМ

МОНГОЛ УЛСЫН ЭРЧМИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ, ТУЛГАМДСАН АСУУДЛУУД, ШИЙДВЭРЛЭХ АРГА ЗАМ МОНГОЛ УЛСЫН ЭРЧМИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ, ТУЛГАМДСАН АСУУДЛУУД, ШИЙДВЭРЛЭХ АРГА ЗАМ ИНЖЕНЕРИЙН ШИЙДЭЛ Энэ дугаарт Монгол Улсын цахилгаан эрчмийн салбарын талаар Эрчим хүчний сайд асан, доктор С.Батхуягийн

More information

ТАТВАРЫН ЕРӨНХИЙ ГАЗАР. Татвар төлөгч хуулийн этгээдийн талаар мэдээлэл солилцох хамтын ажиллагаа

ТАТВАРЫН ЕРӨНХИЙ ГАЗАР. Татвар төлөгч хуулийн этгээдийн талаар мэдээлэл солилцох хамтын ажиллагаа ТАТВАРЫН ЕРӨНХИЙ ГАЗАР Татвар төлөгч хуулийн этгээдийн талаар мэдээлэл солилцох хамтын ажиллагаа Г.Батсайхан Эрсдэлийн удирдлагын газрын дарга 2013 он Татварын үйл ажиллагаанд мэдээлэл солилцооны хэрэгцээ

More information

ГАР БАГАЖНЫ танилцуулга

ГАР БАГАЖНЫ танилцуулга ГАР БАГАЖНЫ танилцуулга вюртын үндсэн гурван зарчим Чанар, чанар, чанар Künzelsau хотод байрлах группийн толгой компанийн хувьд харилцагчдаас ирсэн бараа бүтээгдэхүүний чанарын талаарх асуулт, хүсэлт болон

More information

НЭГДСЭН ҮНДЭСТНИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН АРДЧИЛАЛ САНГИЙН ТУХАЙ

НЭГДСЭН ҮНДЭСТНИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН АРДЧИЛАЛ САНГИЙН ТУХАЙ НЭГДСЭН ҮНДЭСТНИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН АРДЧИЛАЛ САНГИЙН ТУХАЙ Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ардчилал Санг 2005 онд НҮБ-ын Ерөнхий Нарийн Бичгийн дарга НҮБ-ын итгэлцлийн гэрээгээр ардчиллыг бэхжүүлэх зорилгоор

More information

ก ก Information Technology II

ก ก Information Technology II ก ก 202103 Information Technology II ก ก ก ก ก (LAN), ก LAN, ก ก (LAN) ก ก ก LAN ก LAN ก LAN Topology Bus LAN Star LAN Ring LAN Wireless LAN Wireless LAN Wireless ก (LAN) ก ก ก LAN ก LAN WAN ก Random Access

More information

Стандартчиллын үндэсний зөвлөлийн 2011 оны 11 дүгээр сарын 24 -ний өдрийн 54 дүгээр тогтоолоор батлав.

Стандартчиллын үндэсний зөвлөлийн 2011 оны 11 дүгээр сарын 24 -ний өдрийн 54 дүгээр тогтоолоор батлав. Стандартчиллын үндэсний зөвлөлийн 2011 оны 11 дүгээр сарын 24 -ний өдрийн 54 дүгээр тогтоолоор батлав. 1. Хамрах хүрээ Энэ стандартаар төрийн байгууллагуудын хүрээнд авч үзнэ. Үүнд: Вэб сайтад тавих шаардагыг

More information

ТЕХНИКИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ

ТЕХНИКИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ ЭРДЭНЭТ ҮЙЛДВЭР ХХК ТЕХНИКИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ ЭРДЭНЭТ ҮЙЛДВЭР ХХК-ИЙН ВЭБ САЙТЫГ ШИНЭЧЛЭХ АЖИЛ 2018 АГУУЛГА 1. ТАНИЛЦУУЛГА... 2 2. ЗОРИЛГО... 2 3. ЕРӨНХИЙ ШААРДЛАГА... 3 4. ТЕХНОЛОГИЙН ШААРДЛАГА... 3 7.1

More information

ДӨРӨВ.НИЙЛҮҮЛЭГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ

ДӨРӨВ.НИЙЛҮҮЛЭГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ CLOUD MINING Үйлчилгээний нөхцөл ЭНЭХҮҮ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ НӨХЦӨЛ НЬ КРИПТО ВАЛЮТ ОЛБОРЛОХ ҮЙЛЧИЛГЭЭ ҮЗҮҮЛЭХТЭЙ ХОЛБООТОЙ ҮҮСЭХ ХАРИЛЦААГ ЗОХИЦУУЛАХАД ОРШИНО. ТА ТУС ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ НӨХЦӨЛД БАГТСАН ЗААЛТУУДЫГ САЙТАР

More information

Лекц 16 Судалгааны ажлын боловсруулалт хийх Excel програмд дэд програм нэмж суулгах Excel Solver Datanalysis Office Excel File Options

Лекц 16 Судалгааны ажлын боловсруулалт хийх Excel програмд дэд програм нэмж суулгах Excel Solver Datanalysis Office Excel File Options Лекц 16 Судалгааны ажлын боловсруулалт хийх Excel програмд дэд програм нэмж суулгах Судалгаа, туршилтын үр дүнд цуглуулсан тоон материалыг боловсруулах ажиллагааг олон програм хангамж, хэрэглүүрүүд гүйцэтгэдэг.

More information

ЦАЛИН ХӨЛСНИЙ СИСТЕМ

ЦАЛИН ХӨЛСНИЙ СИСТЕМ ЦАЛИН ХӨЛСНИЙ СИСТЕМ 1. Цалин хөлсний мөн чанар, зарчим, хэлбэр 2. Цалин хөлсийг ялгавартай тогтоох аргууд Цалин хөлс олгоход баримтлах зарчмууд Цалин хөлс баталгаатай байх ёстой. Цалин нь хийж бүтээсэн

More information

Дизайн дахь өнгө ба гэрэл. Лекц 5

Дизайн дахь өнгө ба гэрэл. Лекц 5 Дизайн дахь өнгө ба гэрэл Лекц 5 Сэдэв:Дизайн дахь өнгө ба гэрэл Хичээлийн агуулга: Өнгө ба гэрэлийн ялгаа, өнгийн шинж чанарын талаар Хүмүүсийн орчин ойрны бүхий л орон зай өнгөтэй холбоотой. Байгаль

More information

Ардчилал ба улстөрийн авилга

Ардчилал ба улстөрийн авилга Ардчилал ба улстөрийн авилга Ричард Малган, Сатиш Чад, Петер Лармоур. Дэлхий нийтээрээ авилгатай тэмцэх өдөр 12 дугаар сарын 9-нд болох гэж буйтай холбогдуулан дараах нийтлэлүүдийг толилуулж байна. Энэ

More information

Техникийн даалгавар Эрх зүйн цахим хөтөчийн програм хангамж, цахим хуудас

Техникийн даалгавар Эрх зүйн цахим хөтөчийн програм хангамж, цахим хуудас 2017 Техникийн даалгавар Эрх зүйн цахим хөтөчийн програм хангамж, цахим хуудас НЭЭЛТТЭЙ НИЙГЭМ ФОРУМ 0 Агуулга: 1. Програм хангамжийн зорилго 2 2. Веб сайт ба түүний бүтэц 2 3. Веб сайт, програм хангамжийн

More information

Тохокү Их Сургууль Номын сангийн Хөтөч

Тохокү Их Сургууль Номын сангийн Хөтөч Mongol Тохокү Их Сургууль Номын сангийн Хөтөч 1 2017 Тохокү Их Сургуулийн Төв Номын Сан Агуулга Ⅰ. Тохокү Их Сургуулийн Номын Сан...4 1. Танилцуулга...5 2. Төв номын сангийн тухай...7 2-1. Ерөнхий мэдээлэл...8

More information

MATLAB ПРОГРАММЫН ТУХАЙ

MATLAB ПРОГРАММЫН ТУХАЙ MATLAB ПРОГРАММЫН ТУХАЙ MATLAB бол өндөр хүчин чадал бүхий тооцоолол, хийсвэрлэлийн багц программ юм. Мөн энэ программ нь техникийн тооцоо, график, анимешнд хэрэглэх олон зуун функцтэй бөгөөд эдгээр нь

More information

Олон улсын салбарууд. улс. үйлчлүүлэгч байгууллагууд. Орос. Eвроп болон ТУХН. Aзи. Энэтхэг. Латин Америк

Олон улсын салбарууд. улс. үйлчлүүлэгч байгууллагууд. Орос. Eвроп болон ТУХН. Aзи. Энэтхэг. Латин Америк 1 Софтлайн компани нь АНУ, Латин америкийн орнууд, Ази номхон далайн орнууд, ОХУ, ТУХН, Монгол зэрэг олон улсад мэдээллийн технологийн тэргүүлэх шийдэл болон үйлчилгээг 20 жил тасралтгүй хэрэгжүүлж байна.

More information

CrossPower. Microgrids-ийн хосолмол эрчим хүчний систем. цахилгаан түгээлт

CrossPower. Microgrids-ийн хосолмол эрчим хүчний систем. цахилгаан түгээлт Microgrids-ийн хосолмол эрчим хүчний систем цахилгаан түгээлт эрэлт хэрэгцээтэй газар болгоныг эрчим хүчээр хангана Дэлхийн эрчим хүчний эрэлт хэрэгцээ асар хурдацтай өсөж байна. Сүүлийн үеийн судалгааны

More information

Монгол Улс. Хэвлэл мэдээллийн эрх зүй. Онлайн, оффлайн орчин дахь хувь хүний нууц ба цахим эрх Сургалтын гарын авлага

Монгол Улс. Хэвлэл мэдээллийн эрх зүй. Онлайн, оффлайн орчин дахь хувь хүний нууц ба цахим эрх Сургалтын гарын авлага Монгол Улс Хэвлэл мэдээллийн эрх зүй. Онлайн, оффлайн орчин дахь хувь хүний нууц ба цахим эрх Сургалтын гарын авлага 2017 оны хоёрдугаар сар Агуулга ТАНИЛЦУУЛГА 4 ХӨТӨЛБӨР 6 МОДУЛЬ 1: ХУВЬ ХҮНИЙ НУУЦЫН

More information

ЭДИЙН ЗАСАГЧИД СОНГУУЛЬД ОРОЛЦДОГ УУ? Д.Долгорсүрэн, Удирдлагын академийн эдийн засгийн тэнхмийн багш доктор, дэд профессор

ЭДИЙН ЗАСАГЧИД СОНГУУЛЬД ОРОЛЦДОГ УУ? Д.Долгорсүрэн, Удирдлагын академийн эдийн засгийн тэнхмийн багш доктор, дэд профессор ЭДИЙН ЗАСАГЧИД СОНГУУЛЬД ОРОЛЦДОГ УУ? Д.Долгорсүрэн, Удирдлагын академийн эдийн засгийн тэнхмийн багш доктор, дэд профессор Түлхүүр үг: сонгуульд санал өгөх, зан үйл, эдийн засгийн онол Хураангуй: Сонгуульд

More information

УГСААТНЫ ЗҮЙН ҮЗЭСГЭЛЭН

УГСААТНЫ ЗҮЙН ҮЗЭСГЭЛЭН УГСААТНЫ ЗҮЙН ҮЗЭСГЭЛЭН Удиртгал Угсаатны зүйн олон төрлийн үзмэрээр үзэсгэлэн дэглэх ажил дизайнерын ур чадварыг сорьдог. Амьдрал тэр чигээрээ л энд байна гэмээр байдал үүсдэг. Янз бүрийн угсаатан, овог

More information

Их сургуулийн танхимаас

Их сургуулийн танхимаас Суурь Өндөр бүтээмжтэй оюутны 7 дадал "Бидний өөртөө итгэлгүй байдал Биднийг үргэлж мохоож байдаг. Бидний өөртөө итгэлгүй байдал Биднийг сохор болгодог". - The Гигс хамтлаг, "Өөртөө итгэлгүй" дууны хэсгээс

More information

ROYAL INSTITUTE OF INFORMATION & MANAGEMENT

ROYAL INSTITUTE OF INFORMATION & MANAGEMENT ROYAL INSTITUTE OF INFORMATION & MANAGEMENT BASICS NETWORKING CHAPTER 1 Networking Basics to Networking Advantages of Networking Types of Network 1 Local Area Network (LAN) LAN features Basic LAN components

More information

Цахим сургалтын үнэлгээнд сургалт удирдлагын системийн өгөгдөл олборлолт ашиглах судалгаа

Цахим сургалтын үнэлгээнд сургалт удирдлагын системийн өгөгдөл олборлолт ашиглах судалгаа Цахим сургалтын үнэлгээнд сургалт удирдлагын системийн өгөгдөл олборлолт ашиглах судалгаа С. Байгалтөгс Доктор (PhD)*, Б. Мөнхчимэг ** ШУТИС, БУХС, бизнесийн удирдлагын салбар, baigaltugs@must.edu.mn,

More information

Олон улсын салбарууд. улс. үйлчлүүлэгч байгууллагууд. Орос. Eвроп болон ТУХН. Aзи. Энэтхэг. Латин Америк

Олон улсын салбарууд. улс. үйлчлүүлэгч байгууллагууд. Орос. Eвроп болон ТУХН. Aзи. Энэтхэг. Латин Америк 1 Софтлайн компани нь АНУ, Латин америкийн орнууд, Ази номхон далайн орнууд, ОХУ, ТУХН, Монгол зэрэг олон улсад мэдээллийн технологийн тэргүүлэх шийдэл болон үйлчилгээг 20 жил тасралтгүй хэрэгжүүлж байна.

More information

Програм хангамжийн каталог

Програм хангамжийн каталог SLD-1-MN 2013 2013 Програм хангамжийн каталог Мэдээллийн аюулгүй байдал таны өнөөдрийн болон ирээдүйн баталгаа +976 7011 07 65 www.softline.mn Information Technology solutions from A to Z 7711 0765 info@softline.mn

More information

Article begins on next page

Article begins on next page Topics in Data Science / Өгөгдлийн шинжлэх ухаан Rutgers University has made this article freely available. Please share how this access benefits you. Your story matters. [https://rucore.libraries.rutgers.edu/rutgers-lib/52378/story/]

More information

Networking. Networking and Communication Trends Convergence (Accessibility) Speed Stability Simplicity* Embeddedness

Networking. Networking and Communication Trends Convergence (Accessibility) Speed Stability Simplicity* Embeddedness Networking and Communication Trends Convergence (Accessibility) Speed Stability Simplicity* Embeddedness What is a Computer Network General definition Related hardware Network Interface Card Network Operating

More information

ВИРТУАЛ ТЕХНОЛОГИЙН ТЭНХИМ

ВИРТУАЛ ТЕХНОЛОГИЙН ТЭНХИМ ӨМНӨХ ҮГ Дэлхий нийт мэдээллийн эрин зуунд хөл нийлүүлж байгаа өнөө цагт мэдээллийн технологийн ололт бүхий л салбарт хурдацтай нэвтэрч байна. Мэдээллийн технологийн хөгжил нь байгалийн, инженерийн, технологийн,

More information

Долоодугаар бүлэг. ЗАХ ЗЭЭЛИЙН СЕГМЕНТЧИЛЭЛ, ЗОРИЛТОТ ЗАХ зээлийн сонголт, БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ХОНОГШУУЛАЛТ

Долоодугаар бүлэг. ЗАХ ЗЭЭЛИЙН СЕГМЕНТЧИЛЭЛ, ЗОРИЛТОТ ЗАХ зээлийн сонголт, БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ХОНОГШУУЛАЛТ Долоодугаар бүлэг ЗАХ ЗЭЭЛИЙН СЕГМЕНТЧИЛЭЛ, ЗОРИЛТОТ ЗАХ зээлийн сонголт, БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ХОНОГШУУЛАЛТ t o - t o S Зах зээлийг сегментчилэх зарчмууд S Зорилтот зах зээлийн сонголт ба хэрэгжүүлэх стратегиуд

More information

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture)

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) Архитектурын зохиомж ба хөгжүүлэлт Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) 2012 С. Бадрал Нэр томьёо Агуулга Архитектурын парадигм Зохиомжлох стратеги Алдаа, өөрчлөлт, өртөг Архитектур төвт

More information

Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийн мэдээллийн систем. Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтэс

Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийн мэдээллийн систем. Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтэс Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийн мэдээллийн систем Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтэс Системийн зорилго Албан тушаалтнуудын мэдүүлгийн тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийн

More information

УР ЧАДВАРААР СОНГОН ШАЛГАРУУЛАХ НЬ

УР ЧАДВАРААР СОНГОН ШАЛГАРУУЛАХ НЬ Байгууллагын сэтгэлзүйн цуврал 4 УР ЧАДВАРААР СОНГОН ШАЛГАРУУЛАХ НЬ СОНГОН ШАЛГАРУУЛАЛТ : The principle of selection Шинжлэх ухаанд суурилсан сонгон шалгаруулалтын гарын авлага ORP Институт -1- -2- СОНГОН

More information

GPS.MN. Хүн ба тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг хянах цогц систем. БИ ТИ ЖИ ТИ ХХК 2018 он

GPS.MN. Хүн ба тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг хянах цогц систем. БИ ТИ ЖИ ТИ ХХК 2018 он GPS.MN Хүн ба тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг хянах цогц систем. БИ ТИ ЖИ ТИ ХХК 2018 он Шийдлүүд Автомашин хяналт Байгууллагын дотоод хяналт Түлш зарцуулалт хянах Автомашиныг асаах, унтраах залгах, салгах

More information

Програм хангамжийн каталог

Програм хангамжийн каталог SLD-1-MN 2010 2010 Програм хангамжийн каталог Мэдээллийн технологийн хөрөнгө оруулалт ирээдүйн хөгжлийн баталгаа Microsoft Windows 7 Хуудас 7 Citrix Delivery Center Хуудас 14 Symantec Backup Exec System

More information

СТАТИСТИК СИСТЕМ ГАРЫН АВЛАГА (ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГЫН ГҮЙЦЭТГЭЛ; ХӨРӨНГИЙН ТАЙЛАН) Шинэчилсэн огноо:

СТАТИСТИК СИСТЕМ ГАРЫН АВЛАГА (ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГЫН ГҮЙЦЭТГЭЛ; ХӨРӨНГИЙН ТАЙЛАН) Шинэчилсэн огноо: СТАТИСТИК СИСТЕМ ГАРЫН АВЛАГА (ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГЫН ГҮЙЦЭТГЭЛ; ХӨРӨНГИЙН ТАЙЛАН) Шинэчилсэн огноо: 2018.03.06 АГУУЛГА 1. Системд нэвтрэх зааварчилгаа... 2 2. Үйл ажиллагаа дахь үйлдэл түүнийг бүртгэх

More information

Фраскатийн гарын авлага СУДАЛГАА, ТУРШИЛТ ХӨГЖЛИЙН АСУУЛГАД БАРИМТЛАХ ЖИШИГ СТАНДАРТ

Фраскатийн гарын авлага СУДАЛГАА, ТУРШИЛТ ХӨГЖЛИЙН АСУУЛГАД БАРИМТЛАХ ЖИШИГ СТАНДАРТ Фраскатийн гарын авлага СУДАЛГАА, ТУРШИЛТ ХӨГЖЛИЙН АСУУЛГАД БАРИМТЛАХ ЖИШИГ СТАНДАРТ ISBN 92-64-19903-9 ЭЗХАХБ, 2002. Програм хангамж: 1987-1996, Acrobat бол ADOBE-ийн барааны тэмдэг. Бүх эрх хамгаалагдсан.

More information

Бараа материалын нөөцийн удирдлага (Managing Inventory)

Бараа материалын нөөцийн удирдлага (Managing Inventory) Бараа материалын нөөцийн удирдлага (Managing Inventory) Үйлдвэрлэлийн менежмент 1 APM 261 Лекц 12 Д.Кадирбек, МВА ХААИС, ЭЗБС, Менежментийн тэнхим, 217 kadirbyek.weebly.com, kadirbyek@muls.edu.mn Copyright

More information

Özgür ZEYDAN (PhD.)

Özgür ZEYDAN (PhD.) Özgür ZEYDAN (PhD.) http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Computer Network A group of computer systems and other computing hardware devices that are linked together through communication channels. Purpose:

More information

САНАЛ. Нэг. Ерөнхий мэдээлэл: Овог, нэр Сургууль Мэргэжил Ажилласан жил Мэргэжлийн зэрэг Хүйс. Сурах бичгийн нэр: Анги: Хоёр. Агуулга: Сэдвийн нэр

САНАЛ. Нэг. Ерөнхий мэдээлэл: Овог, нэр Сургууль Мэргэжил Ажилласан жил Мэргэжлийн зэрэг Хүйс. Сурах бичгийн нэр: Анги: Хоёр. Агуулга: Сэдвийн нэр САНАЛ Та сурах бичгийн зохиогчийн эхийн талаар дараах асуултад бодитой, бүрэн хариулж бидний ажилд дэмжлэг болно уу. Таны ирүүлсэн санал сурах бичгийн эхийг сайжруулахад чухал ач холбогдолтой байх болно.

More information

Вэб сервис ашиглах гарын авлага

Вэб сервис ашиглах гарын авлага Вэб сервис ашиглах гарын авлага Улаанбаатар хот 2017 он АГУУЛГА ОҮИТБС-ЫН ТАЙЛАНГИЙН ВЕБ СЕРВИС ----------------------------------------------------------------------------------- 3 1. АЖ АХУЙН НЭГЖИЙН

More information

-Зориг сайд маань явах шаардлагатай болсон учраас би түүнийг эхлээд хариулт өгөхийг хүсэж байна.

-Зориг сайд маань явах шаардлагатай болсон учраас би түүнийг эхлээд хариулт өгөхийг хүсэж байна. За та бүхэнд асуух зүйл, хэлэх зүйл байвал энд 2 талаар, бас 2 давхарт микрофон тавьсан байгаа. Энд сууж байгаа хүмүүст асуух зүйл, хэлэх зүйл байвал гараа өргөнө үү. Оргодол: Юуны өмнө энэ арга хэмжээг

More information

SLD-1-MN П р о г р а м х а н г а м ж и й н к а т а л о г. Хамтдаа хөгжиж Хамтдаа бүтээцгээе /

SLD-1-MN П р о г р а м х а н г а м ж и й н к а т а л о г. Хамтдаа хөгжиж Хамтдаа бүтээцгээе / SLD-1-MN 2011 2011 П р о г р а м х а н г а м ж и й н к а т а л о г Хамтдаа хөгжиж Хамтдаа бүтээцгээе +976 7011 0765 / www.softline.mn SOFTLINE Манай програм хангамжийн каталогтой танилцаж буй Эрхэм

More information

Програм хангамжийн каталог

Програм хангамжийн каталог SLD-1-MN 2012 2012 Програм хангамжийн каталог Монгол хэлнээ +976 7011 07 65 www.softline.mn SOFTLINE МЭДЭЭЛЭЛ, ШУУДАН, ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ТЕХНОЛОГИЙГ МОНГОЛ УЛСЫН XXI ЗУУНЫ ХӨГЖЛИЙН ҮНДСЭН ХУРДАСГУУР

More information

Ц.Хүрэл-Очир. МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн Эрх зүй, төрийн онол-түүхийн тэнхимийн ахлах багш, докторант

Ц.Хүрэл-Очир. МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн Эрх зүй, төрийн онол-түүхийн тэнхимийн ахлах багш, докторант МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн Эрх зүй, төрийн онол-түүхийн тэнхимийн ахлах багш, докторант КИБЕР ГЭМТ ХЭРГИЙН ГАЗАР ЗҮЙН БҮС Түлхүүр үг: Кибер гэмт хэрэг (Cybercrime), Хортой програмын онцлог (Specific

More information

БОЛОВСРОЛ ИРЭЭДҮЙД: Төсөөлөл. Б.Зоригтбаатар ШУТИС, МХТС-ийн Электроникийн салбарын профессор. Мэдээлэл, холбооны технологи боловсролд ММТ 2017

БОЛОВСРОЛ ИРЭЭДҮЙД: Төсөөлөл. Б.Зоригтбаатар ШУТИС, МХТС-ийн Электроникийн салбарын профессор. Мэдээлэл, холбооны технологи боловсролд ММТ 2017 БОЛОВСРОЛ ИРЭЭДҮЙД: Төсөөлөл Б.Зоригтбаатар ШУТИС, МХТС-ийн Электроникийн салбарын профессор Хураангуй Аливаа улс орны хөгжлийн ирээдүйг тодорхойлогч гол хүчин зүйл нь боловсрол юм. Боловсролын гол зорилго

More information

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧИЙН САНХҮҮГИЙН ХЭРЭГЦЭЭ, ЧАДАМЖ, ХУВИЙН ЗАН ТӨЛӨВТ НИЙЦСЭН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЭХ MB 1.0 ПРОГРАММ

ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧИЙН САНХҮҮГИЙН ХЭРЭГЦЭЭ, ЧАДАМЖ, ХУВИЙН ЗАН ТӨЛӨВТ НИЙЦСЭН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЭХ MB 1.0 ПРОГРАММ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧИЙН САНХҮҮГИЙН ХЭРЭГЦЭЭ, ЧАДАМЖ, ХУВИЙН ЗАН ТӨЛӨВТ НИЙЦСЭН ОНОВЧТОЙ БАГЦ БҮРДҮҮЛЭХ MB 1.0 ПРОГРАММ Гранд Лайн брокер, дилерийн компанийн ахлах дилер, шинжээч Г.Мөнх-Эрдэнэ ШУТИС-ХоМТС-ийн

More information

Chapter 14: Introduction to Networking

Chapter 14: Introduction to Networking Chapter 14: Introduction to Networking Complete CompTIA A+ Guide to PCs, 6e How different networks are wired (or wireless) How to identify common network cables How Ethernet works About the OSI and TCP/IP

More information

Монгол Улc - Нээлттэй мэдээлэл

Монгол Улc - Нээлттэй мэдээлэл Арваннэгдүгээр сар 2016 Монгол Улc - Нээлттэй мэдээлэл Олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод байдлын санаачилгын (ОҮИТБС) онлайн системийг хэрхэн боловсруулж, хэрэгжүүлсэн тухай тайлан e-reporting.eitimongolia.mn

More information

Онлайн, клауд үйлчилгээний зах зээл, боломжууд

Онлайн, клауд үйлчилгээний зах зээл, боломжууд Монгол орны хөгжилд XI чуулган Бүтээлч Үйлдвэрлэлийн Хагжил 2016 оны 4 сарын 30, Парис Онлайн, клауд үйлчилгээний зах зээл, боломжууд Илтгэгч: П. Амарбат, Ч. Маргад Прогэйт ХХК, Улаанбаатар, Монгол Улс

More information