ВИРТУАЛ ТЕХНОЛОГИЙН ТЭНХИМ

Size: px
Start display at page:

Download "ВИРТУАЛ ТЕХНОЛОГИЙН ТЭНХИМ"

Transcription

1 ӨМНӨХ ҮГ Дэлхий нийт мэдээллийн эрин зуунд хөл нийлүүлж байгаа өнөө цагт мэдээллийн технологийн ололт бүхий л салбарт хурдацтай нэвтэрч байна. Мэдээллийн технологийн хөгжил нь байгалийн, инженерийн, технологийн, хөдөө аж ахуй, анагаах, эрүүл мэнд, нийгмийн, хүмүүнлэгийн шинжлэх ухааны бүхий л үйл ажиллагаанд мэдлэг, технологи болон инноваци хэлбэрээр тэдгээрийн хөгжлийг дэмжих процессыг улам ихээр нэмэгдүүлж байна. ШУТИС-ийн хичээлийн хөтөлбөрийн шинэчлэлийн хүрээнд инженерийн мэргэжлээр суралцаж байгаа оюутнуудад зориулсан Мэдээллийн Технологийн хэрэглээ хичээлийг олон улсын сургалтын хөтөлбөрийн стандарт агуулгын дагуу боловсрууллаа. Мөн энэхүү хөтөлбөрт их дээд сургуулийн суралцагчдаас гадна төгсөлтийн дараах инженерүүд, мэргэжилтэнгүүд, IT Passport-ийн шалгалтанд бэлтгэгчид зэрэг бүхий л салбарын хүмүүст мэдвэл зохих мэдээллийн технологийн стандартуудыг тусгасан болно. Мэдээллийн технологийн хэрэглээний агуулгын хүрээнд сурах бичиг, лабораторийн ажлын удирдамж болон тестийн гэсэн 3-н номыг суралцагчид Та бүхэнд зориулан боловсруулж, бэлтгэн гаргаж байна. Лабораторийн ажлын удирдамж энэхүү номонд лабораторийн ажил гүйцэтгэх заавар, бие даалтын асуултуудыг багтаасан. Суралцагчид сэдвийн дагуу сурах бичиг болон лекцээс олж авсан мэдлэгээ лабораторийн хичээлээр бататгаж, дасгал ажлууд болон бие даалтын ажлуудыг зааврын дагуу хийж мэдээллийн технологийн хэрэглээний онол, дадлагын мэдлэг, чадварыг авна. Энэхүү мэдээллийн технологийн хэрэглээний хичээлийн хөтөлбөр нь олон улсын стандарт хөтөлбөрийн дагуу боловсруулагдан Монголын дээд боловсролын салбарт анх удаа сургалтанд ашиглагдаж байгаа тул Та бүхэнд санал хүсэлт байвал доорхи хаягаар ирүүлж болно.,, Бидэнтэй холбоо барих: ВИРТУАЛ ТЕХНОЛОГИЙН ТЭНХИМ Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ, ШУТИС Шуудангийн хаяг: 46/520 Улаанбаатар, Монгол Улс Байрлал: ШУТИС-ийн Төв Корпус, Е-Байр, Улаанбаатар хот Мэйл хаяг:

2 АГУУЛГА Лабораторийн ажил 1 Тооллын систем Лабораторийн ажил 2 Windows үйлдлийн систем Лабораторийн ажил 3 Персонал компьютерийг угсрах Лабораторийн ажил 4 Алгоритмын блок схемтэй ажиллах Лабораторийн ажил 5 Macromedia Flash 8 программ Лабораторийн ажил 6 Өгөгдлийн сан үүсгэх Лабораторийн ажил 7 LAN сүлжээ зохион байгуулах Лабораторийн ажил 8 Компьютерийн хамгаалалт, аюулгүй байдал Лабораторийн ажил 9 Өгөгдлийн урсгалын диаграмм Лабораторийн ажил 10, 11 Microsoft Project программ Лабораторийн ажил 12 ITIL (Information Technology Infrastructure Library) Лабораторийн ажил 13 График байгуулах Лабораторийн ажил 14 SWOT шинжилгээ хийх Лабораторийн ажил 15 E-commerce буюу интернэт худалдаа Лабораторийн ажил 16 Use case диаграмм Бие даалтын ажил Оюутны үнэлгээний хуудас

3 ЛАБОРАТОРИИН АЖИЛ 1 Тооллын систем Ажлын зорилго Тооллын системийн талаарх ойлголттой болохоос гадна тооллын системүүдийн хооронд тоог хөрвүүлэх, арифметик үйлдлийг гүйцэтгэх чадвартай болно. I Лабораторийн ажил 1 L Онолын хэсэг Тоог дүрсэлж бичих тоон дээр үйлдэл хийх дүрмүүдийн системийг тооллын систем гэнэ. Бид 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 гэсэн 10 цифрийн тусламжтайгаар аливаа тоог дүрсэлдэг. - 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 гэсэн 10 цифрээр тоог дүрсэлдэг системийг 10- тын тооллын систем (DECIMAL) -0,1 гэсэн 2 цифрээр тоог дүрсэлдэг системийг 2-тын тооллын систем (BINARY) - 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 гэсэн 8 цифрээр тоог дүрсэлдэг системийг 8-тын тооллын систем (OCTAL) - 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, В, C,D, Е, F гэсэн 16 цифрээр тоог дүрсэлдэг системийг 16-тын тооллын систем (НЕХА) гэж тус тус нэрлэнэ. Тоог ямар тооллын системд дүрслэгдэж байгааг илэрхийлэхдээ тооллын системийн суурийг индекс хэлбэртэйгээр бичиж өгнө. Жишээ нь: тын тооллын системийн 10 гэсэн тоо тын тооллын системийн 10 гэсэн тоо тын тооллын системийн 10 гэсэн тоо 10 #. Ю10-10-тын тооллын системийн 10 гэсэн тоо Тооллын системүүдэд дараах дүрэм мөрдөгдөнө. 2-т 8-т 10-т 16-т 1+1=10 7+1=10 9+1=10 F+l=10 2-тын тооллын системд хийгдэх арифметик үйлдлүүд 2-тын тооллын системд хийгдэх арифметикийн 4 үйлдлийг хүснэгтээр үзүүлье. X У х+у X У х-у X У X У х/у I о х * о 7

4 Лабораторийн ажил 1 Жишээ 1: 1 о 1 + _ _ * Тооллын системүүдийн хооронд тоог хөрвүүлэх Тооллын системүүдийн хооронд тоог хөрвүүлэхэд дараах хүснэгтүүдийг хэрэглэнэ. Хүснэгт 1 Хүснэгт A В с D Е F ! ' ю тын тооллын системээс бусад тооллын систем рүү тоог хөрвүүлэх а) 10-таас 2-т рүү тоог хөрвүүлэх 2 арга байдаг. 2-тын тооллын системд тоог дүрслэхдээ зөвхөн 0 ба 1 гэсэн цифрүүдийн тусламжтайгаар дүрсэлдэг. 10-таас 2-т рүү тоог хөрвүүлэх 2 арга байна. 1-р арга: 10-таас 2-т руу тоог хөрвүүлэхдээ хөрвүүлэх тоогоо 2-т хуваана. Энэ үйлдлийг тоог 2-т хуваагдахгүй болтол үргэлжлүүлнэ. Хариуг бичихдээ хамгийн сүүлчийн үлдэгдлээс эхнийх рүү гэсэн дарааллаар бичнэ. 8

5 Жишээ: X а р и у : П О О О Ю г Лабораторийн ажил 1 2-р арга: Хөрвүүлэх гэж байгаа тоогоо хоёртын зэргүүдийн нийлбэр хэлбэртэйгээр бичнэ. Уг нийлбэрийн гишүүд нь байгаа хоёртын зэрэгтээр илэрхийлэгдсэн бол 1-ийг, үгүй бол 0-ийг бичнэ. Жишээ: 98,0= = = , Ь) 10-таас 8-т рүү тоог хөрвүүлэхдээ тухайн тоогоо 8-т хуваана. Энэ үйлдлийн тоог 8-т хуваагдахгүй болтол үргэлжлүүлнэ. Гарсан нь үлдэгдлүүдийг нь эсрэг дарааллаар бичиж хариуг гаргана. Жишээ: 127 _ ~1 8 X а р и у : 127 =177 с) 10-таас 16-т руу тоог хөрвүүлэхдээ тухайн тоогоо 16-т хуваана. Энэ үйлдлийг тоог 16-т хуваагдахгүй болтол үргэлжлүүлнэ. Гарсан үлдэгдлүүдийг эсрэг дарааллаар нь бичнэ. Жишээ: / X а р и у : 15 /- / io = 7 F i тын тооллын системээс бусад тооллын систем рүү тоог хөрвүүлэх a) 2-тоос 8-т руу тоог хөрвүүлэхдээ тухайн тоог араас нь 3, 3-аар нь бүлэглэн, бүлэг бүрд харгалзах 8-тын тооллын сисгемийн тоонуудаар (Хүснэгт 1) сольж бичнэ. Жишээ: =1768 b) 2-тоос 16-т рүү тоог хөрвүүлэхдээ тухайн тоог араас нь 4, 4-өөр нь бүлэглэн, бүлэг бүрд харгалзах 16-тын тооллын системийн тоонуудаар (Хүснэгт 1) сольж бичнэ. Жишээ: ,=6Е 16 c) 2-тоос 10-т руу тоог хөрвүүлэхдээ 2-тын тооллын системд дүрслэгдсэн тоог 2-тын бичлэгт байгаа 1-үүдийг харгалзах зэргүүдээр үржиж хооронд нь нэмнэ. Жишээ: =1*26+1*25+1*24+1*24+1*23+1*22+1*2'+0*20= =

6 Лабораторийн ажил тын тооллын системээс бусад тооллын систем рүү тоог хөрвүүлэх a) 8-таас 2-т рүү тоог хөрвүүлэхдээ 8-тын тооллын системд дүрслэгдсэн тоог 2-тын тооллын системд харгалзах 3 цифрээр бичиж хөрвүүлнэ. Жишээ: 425 = b) 8-таас 10-т рүү тоог хөрвүүлэхдээ 8-тын тооллын системд байгаа тооны цифр бүрийг харгалзах 8-ын зэрэгтээр нь үржүүлж хооронд нь нэмнэ. Жишээ: 4258=4*82+2* 8 +5*80=4*64+2*8+5= = тын тооллын системээс бусад тооллын систем рүү тоог хөрвүүлэх a) 16-таас 2-т рүү тоог хөрвүүлэхдээ 16-тын тооллын системд дүрслэгдсэн тооны цифр тус бүрийг 2-тын тооллын системийн харгалзах 4 цифрээр (Хүснэгт 1) бичиж хөрвүүлнэ. Жишээ: 425. = z b) 16-таас 10-трүүтоогхөрвүүлэхдээ 16-тынтооллынсистемдбайгаатооны цифр бүрийг харгалзах 16-ын зэрэгтээр үржүүлж хооронд нь нэмнэ. Жишээ: AF216=10*162+15*161+2*16 =10*256+15*16+2= = Дасгал ажил Дасгал 1. Дараах арифметик үйлдлүүдийг хийж гүйцэтгэ. a с * * Дасгал 2. Дараах тоог 2т, 8т, 16-тын тооллын систем рүү хөрвүүл. а. 121, Ь. 278, с. 364 ю Дасгал 3. Дараах тоог 10т, 8т, 16тын тооллын систем рүү хөрвүүл. а Ь с Дасгал 4. Дараах тоог 2т, 10-тын тооллын систем рүү хөрвүүл. a. 12L Ь. 276 с. 364 Дасгал 5. Дараах тоог 2т, 10-тын тооллын систем рүү хөрвүүл. а. 21., Ь. 278,. с

7 Ажлын зорилго: Windows үйлдлийн системийн Explorer, Task Manager, Control Panel болон оффисын хэрэглээний программтай танилцах. Жич: Энэ лабораторийн ажлыг Windows 8 үйлдлийн систем дээр бэлтгэсэн болно. A Z г г и ж в H u u d o x B d o g B j f Дасгал а ж и л р _ Гараас Logo Ш Я + Е хослолыг дарж, Explorer программыг ажиллуулж багшаас тайлбар авсны дараа дараах зүйлийг туршина. Desktop (1) хавтсыг нээж командын мөрний View (2) табын Layout (3) хэсгээс Details (4)-ийг сонгож файлуудыг Name (5), Size (6), Item type (7) болон Date Modified (8) зэрэг үзүүлэлтээр эрэмбэлж үзээрэй. У Д Т Д Я И Я... Desktop н Navigatio pane- J U H [. ( _, by * [ 3 5",ze «colum ns to f it h fl H id d e n rtem * 1 B Desktop Name iiif Favorites Ө Date modifiedө * E Desktop f ik OneDrive Homegroup jr Enkhbaatar ЛР This PC " jf Libraries Network s? Control Panel djt Recycle Bin j. e learning develop t> ) t IPA t* Д, mess 4 Homegroup This PC Libraries Network Up Control Panel ^ Recycle Bin fsk OneDrive JJ, Enkhbaatar e learning development i. IPA Adobe Acrobat X Pro S I Free Youtube Downloader Fite folder File folder File foldet File folder File folder 2 KB Shortcut 2 KB Shortcut 9 '5/2014 9:03 AM 6/11/2014 &1 4 AM 4/24/ :44 AM 9/5/ ; 52 PM 9/2/loW ПЮ7АМ 2/25/2014 7:52 A ll 11/6/20134:45 PM Desktop (1) дээр хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс New (2) -> folder (З)-ийг сонго. Шинэ хавтас үүсэх ба түүнийг Lab 2 гэж нэрлэ. Windows үлйдлийн системийн хавтас болгоныг Explorer програмын файл гэж ойлгож болно. Lab 2 дээр хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс Open командыг сонгож хавтсыг нээ. Үүсэх цонх дотор хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс New -> Microsoft Word Document (4)-ийг сонго, Word-ийн шинэ файл үүсэх ба түүнийг LabWord гэж нэрлэ. Lab Word дээр хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс Open командыг сонгож Word программыг нээ. 11

8 1 1гижв HHHdoxBdogBif И Desktop t S k OneDrive -* ф E Desktop Ө Homegroup ijr Enkhbaatar ; * This PC У Libraries Network S p Control Panel J i IPA Recycle Bin e learning develop J* mess «& Homegroup ЛР This PC s i Libraries % Network e? Control Panel / Recycle Bin &. OneDrive ^ Enkhbaatar v e learning development IPA Ji mess Adobe Acrobat X Pro 5 Э Free YouTube Downloader FreePDFSolutions_PDF2Word.exe View Sort by Group by Refresh Paste Paste short cut Undo Rename Shared Folder Synchronization Next dj^ ^ ^ b ack grou n d.2 New ' Item type m Folder Shortcut Microsoft Access Database Contact Microsoft Word Document Journal Document ' Microsoft PowerPoint Presentation Microsoft Publisher Document WinRAR archive Text Document Adobe LiveCyde Designer! Microsoft Excel Worksheet WinRAR ZIP archive Ө H fflf Screen resolution Personalize Гapaac Alt+Tab хослолоор н Т«, Q W Е R 1. - н L С*с> A S D F Loci f t "» Z X C V нээлттэй байгаа Lab 2 хавтсыг сонго. Үүсэх цонх дотор хулганы баруун товчийг дарж үүсэх цэснээс New -> Microsoft PowerPoint Presentation (5)-ийг сонго, PowerPoint-ийн шинэ файл үүсэх ба түүнийг LabPowerPoint гэж нэрлэ. LabPowerPoint дээр хулганы Clrf M i м баруун товчийг дарж, үүсэх цэснээс Open командыг сонгож PowerPoint программыг нээ. Гараас, Alt+Tab хослолоор нээлттэй байгаа Lab 2 хавтсыг сонго. Үүсэх цонх дотор хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс New -> Microsoft Excel Worksheet (6)-ийг сонго, Excel-ийн шинэ файл үүсэх ба түүнийг LabExcel гэж нэрлэ. LabExcel дээр хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс Open командыг сонгож Excel программыг нээ. Еapaac Ctrl+Alt+Delete хослолыг дарж ITask Manager программыг A S D Z X C ажиллуулж багшаас тайлбар авсны дараа дараах зүйлийг туршина. Системийн нөөцийг хэрхэн зохион байгуулж байгааг ажиглах. Name (1), CPU (2) болон Memory (3) гэсэн 3 үзүүлэлтээр процессуудыг эрэмбэлж үзэх. Word, PowerPoint болон Excel программууд CPU болон Memory-ийн хэдэн хувийг ашиглаж байгааг ажиглах. Word программыг дуудаж /Alt+Tab-ийг санаж байгаа биз, шинэ мөрөнд =rand(50, 50) гэж бичээд гараас Enter товч дарна. Ингэснээр нэг тус бүр нь 50 өгүүлбэртэй 50 догол мөр үүсэх ба энэ үед Word програм системийг хэрхэн ачааллаж байгааг Task Manager-ээс ажиглаарай. 12

9 File Options View Processes PerformancejApp history j StartupJUsers [ Details Services! N a m e ^ ^ Status <5E Memory ; 0 % Disk A p p s (4 ) t> Google Chrome (32 bit) 0% 42.3 MB OMB/s P [w] Microsoft Word 0% 36.1 MB OMB/s P Task Manager 0.2% 8.6 MB OMB/s Z 1ГИЖП HnndoxedogBif > Q Windows Explorer 0.5% 57.7 MB OMB/s B a c k g ro u n d p ro c e s s e s (2 1 ) t Q Adobe Acrobat Update Service (... 0% 0.5 MB OMB/s Adobe Reader and Acrobat Man... 0% 1.7 MB OMB/s Task Manager-ээс программуудыг хааж болно. Ингэхдээ тухайн программын нэр дээр хулганы баруун товчийг дарж, үүсэх цэснээс End task-ийг сонго. Нээлттэй байгаа Excel болон PowerPoint програмуудыг хааж үзүүрэй. Start (1) товч дээр хулганы баруун товч дарж, үүсэх цэснээс Control Panel (2)-ийг Cemmitwl PfWftjH (Admin) I ltd: Wtntgti * СпгаЫ P ii* Erpi«tT S*trth ShtA<fe»n«(*ignc<ft * Oerttep 0 1L сонго. Utility программуудыг агуулсан цонх нээгдэх ба View by(3) хэсэгт Small icons (4)-ийг сонгож бүх программыг нэгэн зэрэг харагдах боломжтой болго. Багшаас тайлбар авсны дараа дараах зүйлийг туршина. HI «Ml - 9 Folder Options (5)-ийг нээ. v & Search Co р by*.!уп*й»4*0* * Category Large к о т «о«h Display Folder Options Keyboard View (6) табын Advanced settings (7) хэсэгт show hidden files, folders, and drives (8) сонголтыг идэвхжүүл. Hide extensions for known file types (9) сонголтыг идэвхгүй болго. 13

10 Лабораторийн ажил 2 General j V ) e w ^ ^ earch [ Folder views You can apply this view (such as Details or Icons) to all folders of this type. Apply to Folders Reset Folders Advanced settings: Jn Files and Folders П Always show icons, never thumbnails f~l Always show menus 0 Display file icon on thumbnails 0 Display file size information in folder tips 0 Display the full path in the title bar i.. Hidden files and folders O Dont show hidden files, folders, or drives ( ) Show hidden files, folders, and drives 0 Hide empty drives 0 Hide extensions for known file types Lab 2 хавтсыг дуудаж, LabExcel дээр хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс Rename (1)-ийг сонго. Файлын нэр болон цэгийн хойно байрлах файлын өргөтгөлийг өөрчлөх боломжтой болно. LabExcel файлын өргөтгөлийг.docx,.pptx,.html,.txt болон.xlsx болгож өөрчилж үзээрэй. Create shortcut Delete Rename f j j Properties LabPowerPoint дээр хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс Properties (2)-ийг сонго. Үүсэх цонхны General (3) табын A ttribute (4) хэсэгт H idden (5) сонголтыг идэвхжүүл. L abpow erpoint файлын icon хэрхэн G c n c ^ ^ e c u t y D elate IT101 L A B 2 d o c x T yp e o ffik t: Microsoft W ord Docum ent (d o p e) Opens w tfv j g ( А о т к Л W o rd C h a n g e. l o c A o n A U se rsn b c rje JW 0 \O e sm e p ^ S n MB < byte») S»ze on disk 2 06 MB ( bytes) Created T o day. Septem ber m n ufes ago M o d #*d : Accessed: T o day. Septem ber m r o te ago T oday. Septem ber 9, ,1 minute ago r ir ^ o d e o rf y Q r t d d c n A d v an ce d. Мөн Folder Options-ний View табын Advanced settings хэсэгт show hidden files, folders, and drives сонголтыг идэвхгүй болгоод Lab

11 хавтас доторх файлуудыг ажиглаарай. Logo+D гарын хослолоор Desictop-ийг дуудаж, Lab 2 хавтас дээр хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс Delete (6) команд сонгож Lab2 хавтсыг устгана, энэ үед хавтас доторх ямар нэг файл эсвэл программ ачаалагдаагүй байх ёстойг анхаараарай. О ы бе shortcut Delete Restore Cwt Rename 0 Delete Properties Properties Г Лабораторийн ажил 2 L Desktop-ийг дуудаж, Recycle Bin хавтсыг нээж Lab2 файл дээр хулганы баруун товч дарж үүсэх цэснээс Restore (7)-ийг сонгож Lab2 хавтсыг сэргээнэ. Lab 2 хавтсыг нээж LabW ord, LabPow erpoint болон LabExcel файлуудыг ачаалж Word, PowerPoint болон Excel программын ажлын талбаруудыг ажиглаад, өөр хооронд нь харьцуулж тэмдэглэл хөтлөөрэй. $ 15

12 1 ЛАБОРАТОРИЙН 1ГИЖВ H H ltdo X B do Q B Jf АЖИЛ 3 Персонал компьютерийг угсрах Ажлын зорилго: Компьютерийн эд ангиудын ажиллагаа, тэдгээрийн үүрэг зориулалтыг судалж, тэдгээрийн техникийн үзүүлэлтэнд нь тохируулан угсарч сурна. Онолын хэсэг 1. Эх хавтан Компьютерийн бүх эд анги, системийг эх хавтан (motherboard) дээр суулгаж, суурилуулдаг. Өгөгдлийн оролт гаралтыг хангах, бүх тооцоог хийх үүргийг төв процессор хариуцдаг хэдий ч компьютерт холбогдож байгаа бүх төхөөрөмжийг удирдлагаар хангаж ажиллаж байдгаараа эх хавтан нь компьютерийн хамгийн үндсэн эд ангид тооцогддог. Ийм учраас компьютерийг угсрах үйлдэл эх хавтанг сонгохоос эхэлдэг. Зураг 1. Эх хавтан 2. Төв процессор Төв процессор нь: регистрүүд, удирдлагын хэсэг, арифметик логик гэсэн гурван хэсгээс тогтоно. Төв процессорын хүчин чадал, үзүүлэлт нь хаягийн шугам, архитектур, хурд гэсэн гурван үзүүлэлтээр тодорхойлогддог. Хаягийн шугам нь 32 бит, 64 бит гэж хоёр янз байдаг, хурдыг давтамжаар (MHz) хэмждэг. Харин архитектурыг цомхотгосон үйлдэлт компьютер (reduced instruction set computer, RISC), 16

13 нийлмэл үйлдэлт компьютер (complex instruction set computer, CISC) гэж хоёр ангилдаг. Төв процессорт байрладаг санах ой бол кэйш санах ой (Cache Memory) юм. Зураг 2. Төв процессор 3. Шуурхай санах ой Шуурхай санах ой (RAM) нь тухайн үед ажиллаж, хэрэглэгдэж байгаа өгөгдл үүд хадгалагдаж байдаг. RAM нь төв процессороос өгсөн командын дагуу хатуу диск (Hard Disk) болон бусад гадны төхөөрөмжүүдээс унших, мэдээллийг диск рүү бичих үйлдлүүдийг хийдэг. Зураг 3. Шуурхай санах ой 4. Хатуу диск Хатуу диск нь олон тооны нимгэн ялтсан дискнүүдээс бүтдэг. Хатуу дискний эргэлтийн хурдыг эргэлт минутаар (Round Per Minute, RPM) хэмждэг. Хатуу диск нь эх хавтанд нэгдсэн холболт (Integrated Drive Electronics, IDE), дэвшилтэт холболт (Advanced Technology Attachment, ATA), цуваа холболт (Serial ATA, SATA) гэсэн холбоосуудаар холбож өгдөг. 5. Графиккарт Зураг 5. График карт Зураг 4. Хатуу диск Дэлгэцийн карт (Display Card) нь мэдээллийг гаргах төхөөрөмж бөгөөд дэлгэцтэй ажилладаг карт юм. Дэлгэцийн картан дээр дэлгэцийг холбох порт байрлана. Энэ порт нь дүрст график (Video Graphics Array, VGA), тоон гарфик (Digital Video Interface, DVI) гэсэн хоёр төрлийн холболттой байдаг. 17

14 1ГИЖВ HHHdoXBdOQBJf 6. Оптикдрайвер Компакт диск (Compact Disc, CD) нь 1.2мм зузаантай пластик диск юм. Гадуураа ялтсан түрхлэгтэй тул хатуу гадаргууд амархан зурагдаж ажиллахгүй болдог. Ийм учраас зориулалтын хайрцаг саванд хадгалах хэрэгтэй. Компакт диск дээр бичихдээ гадаргуу дээр тойрог зам гаргаж бичдэг. Замыг нь хэд хэдэн секторт хуваах бөгөөд зам болон секторын тоог ихэвчлэн үйлдвэрлэхдээ тогтоосон байдаг. 7. Тэжээлийн блок Тэжээлийн блок (Power Suplly) нь эх хавтан, хатуу диск, оптик тоглуулагч (Optic Driver) зэрэг төхөөрөмжүүдэд хүчдэл өгч хүчдэлийг хуваарилах зорилгоор ажилладаг. Ингэхдээ 220В-ыг 12B болгон хувиргана. Тэжээлийн блок нь чадал ихтэй байх тусмаа сайн ажиллана. Зураг 7. Тэжээлийн блок Мэдээллийг оруулах гаргах төхөөрөмжүүд 1. Дууны карт Дууны карт (Sound Card) нь дуу, клип сонсох зэргээр дуут хэрэгслийг холбох боломжийг олгодог. Дууны картанд төхөөрөмж залгах хэд хэдэн үүр байдаг. Сүүлийн үед өндөр нягтралтай дууны (High Definiton Audio, HD A) карт гарч ирснээр дууг улам бодит стерео хэлбэрээр сонсох боломжтой болсон. Зураг 8. Дууны карт 2. Дэлгэц Дэлгэц (Display) нь мэдээллийг дүрс болон тэмдэгт хэлбэрээр гарган хэрэглэгчид үзүүлэх үүрэгтэй төхөөрөмж юм. Хадгалах төхөөрөмж дээрх программ, файлууд болон хийж буй үйлдлээ дэлгэцний тусламжтайгаар харна. Дэлгэцийг технологийн хувьд авч үзэх юм бол катодон цацрагт хоолойтой (Cathode Ray Tube, CRT), тунгалаг шингэн дэлгэц (Liquid Crystal Display, LCD) гэж хоёр ангилдаг. Хүний эрүүл мэндэд нөлөөлөх, 18

15 эрчим хүч хэрэглэж байгаа байдлаараа катодон цацрагт хоолотой дэлгэцийг бодвол тунгалаг шилэн дэлгэц илүү юм. Дэлгэцийн хэмжээг инчээр (Inch=2.4 cm) хэмжинэ. Зураг 9. Дэлгэц 3. Гар Гар (Keyboard) нь компьютерт тэмдэгт оруулах болон компьютерийг удирдах уурэгтэй. Гар нь эх_хавтантай холбогдохдоо уламжлалт PS/2 порт болон ерөнхий цуваа түгээгүүр (Universal Serial Bus, USB), сүүлийн үед ашиглагдаж байгаа утасгүй (Wireless) гэсэн холболтуудаар олбогдож байна. 4. Хулгана Хулгана нь компьютерт хийх гарны үйлдлийг хялбарчилсан төхөөрөмж юм. Хулгана нь эх хавтантай холбогдохдоо уламжлалт PS/2 порт болон нийтийн цуваа түгээгүүр (Universal Serial Bus, USB), сүүлийн үед ашиглагдаж байгаа утасгүй (Wireless) гэсэн холболтуудаар холбогдож байна. Зураг 11. Хулгана 19

16 Лабораторийн ажил 3 3 Дасгал ажил А нхааруулга: Персонал компьютерийг угсарч байх явцад санамсаргүй байдлаар хүний биенээс статик цэнэг компьютер дээр цохисны улмаас тухайн эд ангиудын наносхем гэмтэх боломжтой байдаг. Энэхүү статик цэнэгээс сэрэмжлэхийн тулд төмөр утсыг авч, нэг гартаа төмөр утасны нэг үзүүрийг бэхэлж, угсарч байгаа компьютерийнхээ хайрцганд нөгөө үзүүрийг нь бэхэлдэг. Ингэснээр статик цэнэг компьютерийн эд ангиудыг цохихоос хамгаалдаг. J 1. Персонал компьютерийг угсрахын тулд юуны өмнө эх хавтанг сонгож авна. 2. Сонгосон эх хавтандаа тааруулж, төв процессороо сонгон авч суулгана. 3. RAM-r сонгон эх хавтандаа суурилуулна. 4. Дэлгэцийн картыг сонгон авч суурилуулна. 5. Хатуу дискийг сонгон авч суурилуулна. 6. Оптик драйверыг сонгон авч суурилуулна. 7. Тэжээлийн блокыг сонгон авч суурилуулна. 20

17 ЛАБОРАТОРИИН АЖИЛ 4 Алгоритмын блок схемтэй ажиллах Ажлын зорилго: Энэ хичээлээр энгийн хялбар алгоритмуудыг үгэн алгоритм болон блок схемээр дүрслэхэд оршино. Онолын хэсэг Алгоритмын блок схемийн үйлдлүүд болон блок схемд хэрэглэгддэг үйлдлүүдийг хүснэгтээр үзүүлэв. Ү й л длийн Ү й л дл и й н нэр дүр сл эл Term inator ) (Эхлэл/төгсгөл) M anual input D isplay a (Г аргах үйлдэл) Data / / (О ролт/г аралт) (О руулах үйлдэл) <> D ecision (Нөхцөл ш алгах үйлдэл) о Preparation (Д авталт үйлдэл) Process ---- о (У тга олгох үйлдэл) Ш илжилтийн шугам Connector (Х олбоос) Т ай л бар Э х л э л, төгсгөлийн үйлдлийг илэрхийлнэ. Алгоритмд гаднаас өгөгдөл оруулахад аш иглана Үр дүнг хэрэглэгчид гаргаж үзүүлнэ. Оролт гаралтын үйлдлийн ерөнхий тэм дэглэгээг дүрсэлнэ. Өгөгдсөн нөхцөлийг тухайн нөхцөлийг үнэн болон худал байгаагаас ш алтгаалан салаалуулах замаар бодлогы г бодох үйлдэл Н эг бую у хэд хэдэн үйлдлийг давтах процесс И лэрхийллийн утгыг бодож тодорхой хувьсагчид утгы г олгоно. Н эг байрлалаас өөр байрлал руу ш илжих ш илж илтийг илэрхийлнэ. Тухайн хуудсанд багтахгүй байгаа блок схемийг өөр хуудаснаас үргэж лүүлэхэд хэрэглэгдэнэ. Алгоритмд илэрхийллийг бичих. Алгоритмд арифметик үйлдлүүдийг дараах хэлбэртэйгээр дүрсэлнэ. р 1гижв HHHdoxedogBif Ү йлдэл Т эм дэглэгээ Ж иш ээ 1 Нэмэх + у=х+4 2 Хасах - у=х-12 3 Үржих * у=х*х+2*х+4 4 Хуваах / у=(х+2)/3 5 Зэрэгт дэвшүүлэх Л у=ха2+2*х+4 6 Квадрат язгуур sqrt() c=sqrt(aa2+ba2) 21

18 А л г о р и т м д д а р а а х хар ы д у у л ах ү й л д л ү ү д и й г х э р э гл э н э р 1гижв HHHdoxBdogBjf Ү йлдэл Тэм дэглэгээ Ж иш ээ 1 Тэнцүү == а==ь 2 Их > а>ь 3 Бага < а<ь 4 Их буюу тэнцүү >= а>=ь 5 Бага буюу тэнцүү <= а<=ь 6 Тэнцүү биш 1= а!=ь Шугаман алгоритмын жишээ Жишээ 1 Хүнээс нэрийг нь асуугаад дараа мэндчилэх алгоритм зохио. Үгэн алгоритм 1. Алгоритм эхэлнэ. 2. Дэлгэцэнд Чамайг хэн гэдэг вэ? гэсэн асуултыг хэвлэнэ. 3. Тухайн хүний нэр болох name Блок схем ^ Эхлэл Чамайг хэн гэдэг вэ? утгыг оруулна. 4. Дэлгэцэнд Сайн байна уу? гэсэн Жишээ 2 A,B,C,D тоонуудын дундаж утгыг ол. Жишээ 3 у=х2+5х-4 тэгшитгэлийн шийдийг олох алгоритмыг блок схемээр илэрхийл. үгийг тухайн хүний нэр болох name утгын хамт хэвлэнэ. 5. Алгоритм төгсөнө. Үгэн алгоритм 1. Алгоритм эхэлнэ. 2. A, В, С, D хувьсагчуудын утгыг гараас оруулна. 3. A, В, С, D утгуудыг хооронд нь нэмээд 4 т хуваахад гарсан утгыг Е хувьсагчид утга олгоно. 4. Дэлгэцэнд Е утгыг хэвлэнэ. 5. Алгоритм төгсөнө. Үгэн алгоритм 1. Алгоритм эхэлнэ. 2. х хувьсагчийн утгыг гараас оруулна. 3. Функцийн дискреминантын утгыг олж d хувсагчид олгоно. 4. xl, х2 хувьсагчуудын утгыг олно. 5. xl, х2 хувьсагчуудын утгыг хэвлэнэ. 6. Алгоритм төгсөнө Сайн байна уу?, name Тогсгол Блок схем Эхлзл A,B,C,D, Е ' j E=(A+B+C+D)/4 < * ) Төгсгөл J) Блок схем \ Эхлзл ' j х, d, a, b, c, xl,x2 d=ba2-4*a*c xl=(-b+sqrt(d))/2*a x2=(-b-sqrt(d))/2*a xl, x2 ) 2 2 ^ Төгсгөл

19 Дасгал ажил Дараах бодлогыг үгэн алгоритм болон блок схемийн аргаар бод. Дасгал 1. Дараах үгэн алгоритмыг блок схемээр илэрхийл. 1.Алгоритм эхэлнэ. 2. а хувьсагчийн утгыг гараас оруулна. 3. а -г 4 үржүүлээд Р -д утга олгоно. 4. а -г а-р үржүүлээд S-д утга олгоно. 5. Дэлгэцэнд Р утгыг хэвлэнэ. 6. Алгоритм төгсөнө. Дасгал 2. Үгэн алгоритмыг блок схемээр илэрхийл. 1. Алгоритм эхэлнэ. 2. х хувьсагчийн утгыг гараас оруулна. 3. х-г 100-д хуваагаад М хувьсагчид утгыг олгоно. 4. Дэлгэцэнд М утгыг хэвлэнэ. 5. Алгоритм төгсөнө. Г Лабораторийн ажил 4 L Дасгал 3. Үгэн алгоритмыг блок схемээр илэрхийл. 1. Алгоритм эхэлнэ. 2. х хувьсагчийн утгыг гараас оруулна. 3. х-ийн гурван зэргийг 15-аар үржүүлж, 100 хуваагаад у-д утга олгоно. 4. Дэлгэцэнд у утгыг хэвлэнэ. 5. Алгоритм төгсөнө. Дасгал 4. Өөрийн овог, нэр, суралцаж буй мэргэжлийг асуугаад дараа нь хариулдаг алгоритм зохио. Дасгал 5. Гурвалжны 3 тал өгөгдсөн бол талбайг нь ол. Дасгал 6. Квадрат тэгшитгэлийг бодох алгоритм зохио. Дасгал 7. а/ь=с/х илэрхийллийн х хувьсагчийн утгыг ол. Дасгал 8. Тэгш өнцөгт гурвалжны 2 катет өгөгдсөн бол гипотенузыг ол. 23

20 ЛАБОРАТОРИЙН АЖИЛ 5 Macromedia Flash 8 програм Ажлын зорилго: Macromedia Flash 8 программын ерөнхий бүтэцтэй танилцаж, дүрсийг хөдөлгөөнд оруулж сурна. Лабораторийн ажил 5 Онолын хэсэг Macromedia Flash 8 програмын ерөнхий бүтэц Macromedia Flash 8 програм болоод түүний хэрэглүүрүүд нь олон талын боломжтой хэдий ч ашиглахад хялбар тул энгийн хэрэглэгчдэд сурахад дөхөм байдаг юм. Ажлын талбарыг бүрдүүлэгч элементүүд ба тэдгээрийн харагдах байдал Үүнд (Зураг 1): а. Командууд бүхий цэс в. Хэрэглүүрүүдийн самбар c. Ажлын цонх d. Туслах самбар e. Тохиргооны самбар -AJ. 7 Macromedia flash Professional 8 - (Untitled-1] Зураг 1. Ажлын талбарыг бүрдүүлэгч элементүүд ба тэдгээрийн харагдах байдал 24

21 1. Хэрэгслүүрүүд (Toolbox) ^ Selection Tool - Обьектыг идэвхжүүлнэ Free transform Tool - Обьектын хэмжээг өөрчилнө / Line Tool - Шулуун зурна ф Pen Tool - Үзгийг төлөөлсөн хэрэгсэл 0 Oval Tool, Rectangle Tool- Зуйван болон тэгш өнцөгт дүрс # зурна ^ Pencil Tool - Харандааг төлөөлсөн хэрэгсэл р Ink bottle Tool - Бэхтэй сав Eyedropper Tool - Дусаагуур Subselection Tool - Обьектыг хэсэгчлэн тэмдэглэнэ я Gradient Transform Tool - Градиентийг хэмжээг өөрчилнө ^ Lasso Tool - Бугуйл A Text Tool - Бичиг оруулна Ц, Rectangle Tool - Тэгш өнцөгт дүрс зурна / Brush Tool - Бийрийг төлөөлсөн хэрэгсэл $ Paint Bucket Tool - Хязгаарлагдмал хэсгийг нил өнгөөр Eraser Tool - Баллуур Eland Tool - Tap хэрэглүүр (ажлын цонхыг хөдөлгөх ) Q* Zoom Tool - Дүрсийн хэмжээг ихэсгэх ба багасгах * Stroke Color - Хүрээний өнгө 4,i Fill C o lo r- Дүүргэх өнгө 2. Х ө д ө л гө ө н и й г уди р д а х KeyFrame Хөдөлгөөний өөрчлөлтийг keyframe тодорхойлдог. Нэг frame нөгөө frame руу шилжсэн хөдөлгөөнийг гүйцэтгэхийн тулд frame бүрд keyframe тавьж байдаг. Tweened хөдөлгөөний (автомат зохицуулалт бүхий хөдөлгөөн) хувьд нэгж хөдөлгөөнийг үүсгэхдээ хөдөлгөөний эхлэл болон төгсгөлийн цэг гэсэн үндсэн хоёр keyframe ашиглана. Өөрөөр хэлбэл хөдөлгөөний эхлэл болон төгсгөлийн keyframe хэсшйг тодорхойлж өгснөөр хоёр frame хоорондын чиглэл болон өөрчлөлтийг Macromedia Flash 8 програм шууд гүйцэтгэдэг. KeyFram e шинээр үүсгэх Keyframe шинээр үүсгэхийн тулд дараах доорх хоёр үйлдлийг хийнэ. a) Timeline талбараас frame хэсгийг идэвхжүүлэн Insert > Timeline > Keyframe командыг гүйцэтгэнэ. b) Timeline талбарт keyframe үүсгэх хэсэгт хулганы баруун товчлуурыг дарахад гарч ирэх цэснээс Insert Keyframe командыг сонгоно. 25

22 Timeline талбар дахь хөдөлгөөний үндсэн шинж Timeline талбарт нэг frame нөгөө frame руу шилжсэн хөдөлгөөнийг бүтээхэд дараах төрлийн илэрхийллүүд харагддаг. Үүнд: Motion tween хөдөлгөөний keyframe бүхий хар цэг нь хөдөлгөөний эхлэл ба төгсгөлийг, цэнхэр суурьтай хар сум бүхий хэсэг нь явцыг тодорхойлдог. _. Дүрсний өөрчлөлт бүхий хөдөлгөөний хувьд /Shape tween/ keyframe бүхий хар цэг хөдөлгөөний эхлэл ба төгсгөлийг, ногоон суурьтай хар сум бүхий хэсэг нь хөдөлгөөний явцыг тодорхойлно. > - Т асархай зураас нь хөдөлгөөн эвдэрсэн, бүрэн дуу саагүй буюу төгсгөлийн keyframe байхгүйг илэрхийлнэ. Хар цэгээр эхлээд хар хүрээ бүхий цагаан тэгш өнцөгт дүрсээр дууссан frame хооронд ямар ч дүрсийн өөрчлөлт болон хөдөлгөөн байхгүйг илэрхийлнэ. Frame дээр жижиг а бүхий дүрс нь тухайн frame Action script агуулагдаж байгааг илэрхийлнэ.! Улаан дарцагаар тухайн frame нэрлэгдсэн болохыг илэрхийлнэ. ^animation Ногоон өнгө бүхий хоёр зураасаар тухайн frame нэмэлт тайлбартай болохыг илэрхийлнэ. "animation Шар зангуу бүхий дүрсээр тухайн frame нь бэхэлгээний цэг болохыг илэрхийлнэ. «animation 26

23 Дүрсний давтамжийн тухай Frame rate буюу дүрсийн давтамж нь нэгж секундэд дүрслэгдэх дүрсийн давтамжийн тоогоор тодорхойлогдоно. Дүрсийн давтамж удаан байх тусам хөдөлгөөний явц удааширч зуурч харагдах болно. Дүрсийн давтамжийг тодорхойлогч тэмдэгт болох fps нь нэгж секундэд оногдох кадрын тоог илэрхийлдэг. Macromedia Flash 8 програм нь энгийн үед 12 fps буюу нэгж секундэд 12 кадр дүрслэгддэг байхаар тохируулагдсан байдаг. Frame хооронд шилжих Нэг Frame нөгөө Frame рүүгээ шилжсэн хөдөлгөөн боловсруулахын тулд Timeline талбар дахь бүх Frame Keyframe байх шаардлагатай. Эдгээр бүх Frame тус бүр өөр өөр обьекттой байх боломжтой юм. Хөдөлгөөнийг засварлах Хөдөлгөөний явц дахь Frame обьектийг засварлахын тулд аль нэгийг нь keyframe болгон өөрчлөх аль эсвэл keyframe дунд шинэ keyframe үүсгэх хэрэгтэй. Үүний дүнд хөдөлгөөнд засвар оруулах боломжтой байдаг. Timeline цэсний талбарт Frame нэмж оруулах a) Шинээр frame нэмж оруулахын тулд бол Insert > Timeline > Frame командыг гүйцэтгэх ба компьютерын гарнаас F5 товчлуурийг дарна. b) Шинээр keyframe нэмж оруулахын тулд Insert > Timeline > Keyframe командыг гүйцэтгэх ба компьютерын гарнаас F6 товчлуурийг дарна. c) Шинээр frame нэмж оруулахын тулд Insert > Timeline > Blank Keyframe командыг гүйцэтгэнэ. 27

24 Дадлага ажил 1. Macromedia Flash программыг start/programs/macromedia/macromedia Flash 8 командын дарааллаар ажиллуулна (Зураг 2). S e t P r o g r a m A c c e s s a n d D e f a u lt s C o u n t e r - S t r ik e X t r e m e V 5 й E a s e A u d io C o n v e r t e r W in d o w s C a t a lo g ^ ^ W in d o w s U p d a t e I ^ J N C H S o f t w a r e S u it e 0 ) Orbit S w it c h S o u n d F ile C o n v e r t e r t R e a d m e F ile s 0 M a c r o m e d ia C o n t r ib u t e 3 (* ) M a c r o m e d ia E x t e n s i o n M a n a g e r / M a c ro m e d ia F la s h I M a c r o m e d ia F la s h 8 V id e o E n c o d e r 0 ) M a c r o m e d ia F la s h P la y e r 8 ^ M a c r o m e d ia F la s h P a p e r 2 Windows XP P ro fe s s io n a l U n in sta ll M a c r o m e d ia F la s h P a p e r 2 Зураг 2. Macromedia Flash програмыг ажиллуулах Macromedia Flash программ ачаалсны дараа File/New/New Document/ Flash Document (Ctrl+N товчлуурын хослол) эсвэл Create New цэснээс Flash Document командыг дуудаж шинэ файл үүсгэнэ (Зураг 3). New Document G e n e r a l t e m p l a t e s ] T y p e : F la s h D o c u m e n t F la s h Slid e P r e se n ta tio n F la s h F o rm A p p lica tio n Create New Flash Document ф Flash Slide Presentation a ; Flash Form Application й A c tio n S c rip t File й A c tio n S c rip t C o m m u n icatio n F ile F la s h J a v a S c r ip t File 3. s F la s h P r o je c t Зураг 3. Macromedia Flash программд шинээр файл үүсгэх Үүссэн шинэ документ файлын ажлын талбар дээр тэгш өнцөгт обьектыг зурах бол Rectangle (R товчлуур) хэрэглүүрийг ашиглана (Зураг 4). 4. Хөдөлгөөн хийхийн тулд Timeline цэснээс 20-р Frame дээр хулганыхаа баруун талын товчлуурыг дарахад гарч ирэх цэснээс Insert Frame (F5 товчлуур) сонгоно (Зураг-5). 28

25 о О t А т Ь ф * a View Q> Colors sga ^1 В 0 Ю? Зураг 4. Тэгш өнцөгт зурах Г Лабораторийн ажил 5 й. Е Е З v ]! й [ Ж J Remove Frames i i j % jai %i Kjfi' ш 1, -, i-.-l -1 -.J i Insert Keyfrarne J j f&j.'oi Jb Kj[ 20 {12Д) fps i,6s <;»; L. Зураг 5. Frame үүсгэх 5. Зурсан тэгш өнцөгт дүрсийг Selection (V товчлуур) хэрэгслийг сонгож, хулганыг давхар товшиж идэвхжүүлэхэд тэгш өнцөгт барзгар болж харагдана. Үүний дараагаар хулганы баруун талын товчлуурын дарахад гарч ирэх цэснээс Convert to Symbol (F8 товчлуур) командыг сонгон дарна (Зураг 6). Select All Deselect All Free Transform Distort - Envelope Smooth Straighten Distribute to Layers Convert to Symbol Timeline Effects Зураг 6. Тэгш өнцөгт дүрсийг хөрвүүлэх Ингэхэд Convert to Symbol цонх гарч ирнэ. Энэ цонхны Type хэсгийн Movie clip өмнөх сонголтыг идэвхжүүлж ОК товчлуурыг дарна (Зураг 7). 29

26 Convert to Symbol lype: Movie clip O Button O Graphic Registration: ggg Cancel Advanced Лабораторийн ажил 5 Зураг 7. Тэгш өнцөгт дүрсийг Movie clip болгож хөрвүүлэх 7. Тэгш өнцөгт дүрсийг Movie clip болгож хөрвүүлсний дараа Selection (V товчлуур) хэрэгслээр идэвхжүүлэхэд тэгш өнцөгт дүрс дээр гадуураа цэнхэр өнгийн хүрээтэй, голдоо бөөрөнхий нүхтэй цэг үүснэ. (Зураг 8). Зураг 8. Тэгш өнцөгт дүрс Movie clip болгож хөрвөсөн 8. Хөдөлгөөнийг хийхийн тулд сунгасан 20-р Frame дээр хулганыхаа баруун талын товчлуурыг дарахад гарч ирэх цэснээс Insert KeyFrame командыг (F6 товчлуур) сонгоно. (Зураг 9). i. в... i...». Щ. - 1 Create Motion Tween Insert Frame Remove Frames 1 1 1,, 1 _ t шш ( 1 1 Ъ \ Ь Ш Ш I Insert Keyframe ; Insert Blank Keyframe Зураг р Key Frame үүсгэх 1-р Frame 20-р Frame хооронд хулганыхаа баруун талын товчлуурыг дарахад гарч ирэх цэснээс Create Motion Tween команд эсвэл Properties цэснээс Tween хэсэгт Motion командыг сонгоно (Зураг 10). T Picpeties Hken P«4metees Ц Tween: None v '.... u цтсяннмц Label type: Ш slai * [ fps Зураг 10. Frame дээр Motion Tween үүсгэх 10. Үүний дараа 20-р Frame дээр хулганы зүүн товчлуурыг дарж идэвхжүүлэн 1-р Frame дээр байгаа тэгш өнцөгтийг байрлалыг өөрчлөн, зөөж тавина (Зураг11). a П y Z 1 1 % 1 Ы * 1 ы! П ~ П м 1 I % Ш %1 Klf~5p fl2.0 Ips f u T " ;< i Зураг 11. Тэгш өнцөгт дүрсийг хөдөлгөх 30 I

27 11. Хийсэн хөдөлгөөнөө шалгахын тулд Control цэснээс Play (Enter товчлуур) эсвэл Test Movie (Ctrl+Enter товчлуурын хослол) командыг дуудна. (Зураг 12, Зураг 13). Window Help II Way Enter Rewind Ctrl+Alt+R Rewind Go To End Ctrl+Alt+R Go To End Step Forward One Frame Step Forward One Frame Step Backward One Frame Step Backward One Frame Test Movie Ctrl+Enter Зураг 12. Play командыг шалгах Лабораторийн ажил 5 Зураг 13. Test Movie командаар турших Хяналтын асуултууд 1. Convert to Symbol цонхыг тайлбарлана уу! 2. Key frame тайлбарлана уу! 3. Movie Clip цонхыг тайлбарлана уу! 4. Гарнаас F6 товчлуур дарахад ямар үйлдэл гүйцэтгэх вэ? 5. Еарнаас F5 товчлуур дарахад ямар үйлдэл гүйцэтгэх вэ? 31

28 ЛАБОРАТОРИИН АЖИЛ 6 Өгөгдлийн сан үүсгэх Ажлын зорилго: Өгөгдлийн сан үүсгэх, хүснэгт үүсгэх, өгөгдлийн төрөл тодорхойлох, хүснэгтэнд бичлэг нэмэх Лабораторийн ажил 6 Онолын хэсэг: Дараах өгөгдлийн төрлүүд байдаг. Өгөгдлийн төрөл Авах утга Санах ойд эзлэх хэмжээ T ext Т эм д эгтү ү д 225 б ай т х ү р тэл N u m b e r T oo 1,2,4, эсв эл 8 б ай т D a ta /T im e O h cap өдөр 8 б ай т C u rre n cy М ө н гө н и л эр х и й л эл 8 б ай т A u to n u m b e r А в т о м а т д у гаар л ал т 4 б ай т M em o И х х эм ж ээн и й м эд ээлэл б ай т х ү р тэл Y es/n o Т и й м ү гү й гэсэн л о ги к ө гө гд ө л 1 б и т O le O b jec t З у р а гт, гр аф и к, д у у гэх м эт о б ьект 1 ге га б а й т х ү р тэл Өгөгдлийн төрөл тодорхойлох хүснэгтийн доод хэсгийн Field p ro p erties хэсэгт доорх тохиргоонуудыг хийнэ. Үүнд: Field Size - д num ber болон text төрлийн талбар дээр талбарын хэмжээ, - х я з г а а р ы г т о д о р х о й л н о. Т о о н т а л б а р ы н х у в ь д д а р а а х т ө э л ү ү д б а й н а. Т ал б ар ы н х эм ж ээ Т ал б а р т ав ах у т гы н х язга ар Б у тар х ай о р н ы TOO С ан ах ой д эзл эх х эм ж ээ B yte бай т In te g e r аас б ай т L o n g in teg er аас б ай т S ingle -3,4 * 1 0 ээс + 3,4 * б ай т D o u b le -1,7 9 7 * 1 0 ээс 1,797* б ай т Caption нүдэнд идэвхтэй байгаа талбарын гарчгийг буюу хүснэгтийн толгойн гарчгийг өгнө.таые-д бичлэг оруулах үед талбарын гарчиг буюу хүснэгтийн толгойд caption-д бичсэн текст гардаг. Хэрэв энэ нүдийг хоосон орхивол талбарын гарчиг талбарын нэрээр гарна. Default Value нүдэнд тухайн өгөгдлийн санд шинээр бичлэг оруулахад идэвхтэй байгаа талбарт авах анхны утгыг бичиж өгнө. Validation Text - сонгосон талбарт орж байгаа утга байх ёсгүй буюу дээрх нөхцөлийг зөрчвөл ямар алдааны мэдээлэл дэлгэцэнд гарахыг бичиж өгнө. 32

29 I Indexes - тухайн сонгосон талбарыг индекслэх эсэхийг тодорхойлно,- No- тухайн талбарыг индекслэхгүй. Yes / Duplicates Ok / - талбарыг индекслэнэ. Yes / No Duplicates/ - талбарыг Unique хэлбэрээр индекслэнэ. Талбаруудаа тодорхойлсны дараа түлхүүр талбар болгох талбараа сонгоод D e s ig n -> P rim a ry K e y командыг сонгоно. Дахин шинээр хүснэгт үүсгэхдээ Create->Table командыг авч хүснэгтийн нэрийг өгөөд дээрх үйлдлүүдээ давтана. Дасгал ажил Дасгал ажил-1: Өгөгдлийн сан үүсгэх MS Access 2007 программыг нээгээд Blank Database сонголтыг авч File Name Er. Getting Started with Microsoft Office Access S Ъ l Qsk-o... i ife yzl. Г1::11 Лабораторийн ажил 6 шя хэсэгт өгөгдлийн сангийн нэрийг School гэж өгөөд Create товчийг дарна. Хүснэгт үүсгэх D atasheets View цэсний Design View командыг авч хүснэгтэнд өгөх нэрээ оруулаад ОК товч дарна. Field name-д талбарын нэрийр бичнэ, Data Туре-д өгөгдлийн төрлийн сонгож оруулна. mview Ө J X h y In sert Row s г~.э D elete Row s Prim ary B uilder T est V alidation Key Rules sjti Lookup Column a i w P roperty Indexes S h e e t Views T ools S h o w /H id e All T a b l e s «Ш1T T e a c h e r S T e a c h e r: T able eacher ', F i e ld N a m e 4 T e a c h e r c o d e T e x t T e a c h e r N a m e T e x t D a t a T y p e B i r th D a t e D a t e / T i m e far A d d r e s s E M a il D e p t c o d e T e x t M e m o N u m b e r ^Database3: Database (Access 2007) - М C u r r e n c y A u t o N u m b e r Ш n Y e s / N o O L E O b j e c t H y p e r lin k A t t a c h m e n t L o o k u p W iz a r d... Field Properties 33

30 Д а сга л аж ил School н э р т э й с а н ү ү с г э х Д а р а а х х ү с н э г т э д ү з ү ү л с н и й д а г у у 6 х ү с н э г т ү ү с г э ж, т а л б а р, т а л б а р ы н т ө р л и й г з а а ж ө г ө х ( Р К ) г э ж а р д н ь т э м д э г л э с э н т а л б а р ы г т ү л х ү ү р т а л б а р б о л г о х Ү ү с г э с э н с а н г а а х а д г а л а а д ө ө р и й н Э - m a il х а я г р у у х а в с р а л т а а р и л г э э х 9 1гижв HHHdoxBdogBif С а н г и й н н э р : S c h o o l ( с у р г у у л ь ) T a b le s ( Х ү с н э г т ү ү д ) : нэр Field name Data type Description T each er (Талбарын нэр) (төрөл) (Тайлбар) T each er C ode (Р К ) (Б а гш н ар ы н N a m e tex t Б а гш и й н н эр б ү р тгэл ) B ir th D a te D ate/t im e Б а гш и й н тө р с ө н о н cap ө д өр tex t A d d re ss tex t Х а яг Б агш и й н код E -m ail tex t Э -m ail х аяг D e p t C o d e tex t С ал б ар ы н код S tu d ent S tu d e n t C o d e (P K ) tex t О ю у тн ы код (О ю у тн у у д ы н б ү р тгэл ) N a m e tex t О ю у тн ы н эр B ir th D a te D a te /T im e О ю у тн ы тө р с ө н о н cap ө д өр A d d re ss tex t Х а яг E -m ail tex t Э -m ail х аяг D e p t C ode tex t С ал б ар ы н код D e p artm en t D e p t C o d e (P K ) tex t С ал б ар ы н код (С ал б ар у у д ы н б ү р тгэл ) N a m e tex t С ал б ар ы н н эр L esso n L es C o d e (P K ) tex t Х и ч ээли й н к о д (Х и ч ээл ү ү д и й н б ү р тгэл ) N a m e tex t Х и ч э э л и й н н эр P re rel tex t Ө м н ө х х о л б о о S tar Y es/n o О д то й эсэх T each er L e sso n ID (P K ) a u to n u m b e r Т ү л х ү ү р тал б ар (Б а гш н ар ы н заадаг х и ч ээл и й н б ү р тгэл ) T each er C ode tex t Б а гш и й н код L e s C o d e tex t З а а д а г Х и ч ээли й н код 3 4

31 S tu d e n tl e s s o n ID (Р К ) au to n u m b er Т ү л х ү ү р тал б ар (О ю у тн у у д ы г ү зсэн х и ч ээл и й н б ү р тгэл ) S tu d e n t C ode tex t О ю у тн ы код L es C ode tex t Х и ч ээли й н код L es G rade n u m b er Х и ч ээли й н д ү н T each er C o d e text Б агш и й н код Д а с га л аж и л Доорх зурагт үзүүлсний дагуу хамаарал үүсгэ. Г Лабораторийн ажил 6 L Хүснэгт бүрд 10-аас доошгүй бичлэг оруулах 35

32 ЛАБОРАТОРИИН АЖИЛ 7 LAN сүлжээ зохион байгуулах Ажлын зорилго: Компьютерийн сүлжээний ойлголттой болох дотоод сүлжээг зохион байгуулах сүлжээний төхөөрөмжийн зориулалтыг мэдэх. Лабораторийн ажил 7 к Онолын хэсэг: А. Сүлжээний ерөнхий ойлголт Компьютерийн сүлжээ гэдэг бол хэсэг бүлэг компьютерүүдийн хоорондын холболт юм. Зураг 1. Байгууллагын бүрэн хандалттай сүлжээ Дээрх зурагт харуулснаар энэхүү байгууллагын сүлжээ нь хаанаас бол хаанаас холбогдох боломжтой байгаа бөгөөд сүлжээний хэсэг тус бүрд (router) буюу замчлагч, (firewall) хамгаалагч тавьснаар сүлжээний найдвартай ажиллагааг сайн хангасан байна. Сүлжээнд гаднаас хандахад VPN (Virtual Private Network) хиймэл хувийн сүлжээг хэрэглэснээр интернэтээр дамжиж байгаа мэдээлэл нь нууцлалтайгаар дамжих нөхцөлийг бүрдүүлж эрсдлийг бууруулж байгаа юм. Сүлжээний ангилал: Компьютерийн сүлжээг хамрах хүрээгээр нь ангилбал: Local Area Network - Дотоод сүлжээ (LAN), Metropolitan area network - Хотын сүлжээ (MAN), Wide area network - Өргөн бүсийн сүлжээ (WAN) гэж болно. 36

33 Холболтын технологи: Компьютерийн сүлжээг мөн сүлжээний бүрэлдэхүүн төхөөрөмжүүдийг холбох техник хангамж талаар нь: Optical fiber - Шилэн кабель, Ethernet - Сүлжээний холболт, Wireless LAN - Утасгүй сүлжээ гэх мэт байж болно. Ердийн сүлжээний холболт (Ethernet) нь бодит кабелиар төхөөрөмжүүдийг холбодог. Төхөөрөмжүүд нь компьютер, хэвлэгч, сканер гэх мэтээс гадна hub, switch, bridges, router зэрэг сүлжээний төхөөрөмж юм. Утасгүй сүлжээ нь төхөөрөмжүүдийг холбохдоо кабель хэрэглэдэггүй бөгөөд радио долгион ашиглан холбодог. Сүлжээний бүтэц Сүлжээг байгуулахад хэрэглэсэн бүтцийн дагуу Point-to-point - Хоорондын, Linear network - Цуваа сүлжээ, Bus network - Салаалсан сүлжээ, Star network - Од сүлжээ, Ring network - Цагираг сүлжээ, Mesh network - Уялдуулсан сүлжээ, Star-bus network - Цуваа-Цацраг, Tree or Hierarchical topology network - Салбарлан шаталсан сүлжээ гэх мэтээр ангилна. Цагираг (Ring) Хамтарсан (Mesh) Од (Star) Бурэн (Full) Цуваа (Line) Мод (Tree) Зэрэгцээ (Bus) Зураг 2. Сүлжээний бүтцүүд В. Сүлжээний түгээмэл төхөөрөмжүүд Сүлжээ бүрэн утгаараа ажиллан мэдээллийг дамжуулахын тулд шат шат бүр ажилладаг өөр өөрсдийн үүрэгтэй төхөөрөмжүүдээс бүрдэнэ. Эдгээр төхөөрөмжийг стандартын кабель, утасгүй холбоо эсвэл шилэн кабелиар холбоно. 37

Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар

Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар Манай интернэт Wi-Fi төхөөрөмж ашиглах заавар Ашиглах заавар Техникийн үзүүлэлт Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар 2222 1800-2222 бусад сүлжээнээс www.mobicom.mn Product overview Power indicator Wi-Fi

More information

Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар

Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар Манай интернэт Wi-Fi төхөөрөмж ашиглах заавар Ашиглах заавар Техникийн үзүүлэлт Манай интернэт Wi-Fi ашиглах заавар 2222 1800-2222 бусад сүлжээнээс www.mobicom.mn Ерөнхий танилцуулга Цахилгааны индикатор

More information

ИНТЕРНЭТИЙН СҮЛЖЭЭНД СУУРИЛСАН ДОТУУР ХОЛБООНЫ ҮЙЛЧИЛГЭЭ. (Хэрэглэгчийн гарын авлага) 1 Хуудас

ИНТЕРНЭТИЙН СҮЛЖЭЭНД СУУРИЛСАН ДОТУУР ХОЛБООНЫ ҮЙЛЧИЛГЭЭ. (Хэрэглэгчийн гарын авлага) 1 Хуудас ИНТЕРНЭТИЙН СҮЛЖЭЭНД СУУРИЛСАН ДОТУУР ХОЛБООНЫ ҮЙЛЧИЛГЭЭ () 1 Хуудас ЭНГИЙН ТОХИРГОО ХИЙХ ЗААВАР 1. Дугаарын тохиргоо 2. Гарах ярианы тохиргоо 3. Орох ярианы тохиргоо 4. Дотуур холбооны тохиргоо 5. Факсын

More information

Программ суулгах ажилж эхлэх талаар гардаг нийтлэг асуултууд

Программ суулгах ажилж эхлэх талаар гардаг нийтлэг асуултууд Программ суулгах ажилж эхлэх талаар гардаг нийтлэг асуултууд 1. Нэр нууц үгээ мартчихлаа нэр нууц үгийг шинээр олгоно уу? 2. xamp-control.exe-г ажиллуулан Apache, Mysql-г Start хийсэн ч Apache нь Running

More information

netcat Гарчиг Tuguldur BiBO

netcat Гарчиг Tuguldur BiBO netcat Tuguldur BiBO Гарчиг 1. Хэрэглээ 2. Client (Удирдагч)-с холбогдох a. Webserver-тэй холбогдох b. Port дамжуулах c. Ямар Software DNS-Server ажиллаж байгааг мэдэх 3. Server-н өмнөөс

More information

USB flash memory, USB принтер зэргийг клиент тус бүрээр ашиглахыг зөвшөөрөх/хориглох тохиргоог хийх боломжтой юу?

USB flash memory, USB принтер зэргийг клиент тус бүрээр ашиглахыг зөвшөөрөх/хориглох тохиргоог хийх боломжтой юу? AssetView PLATINUM програм хангамжийн тухай нийтлэг асуулт, хариултууд (FAQ) USB flash memory, USB принтер зэргийг клиент тус бүрээр ашиглахыг зөвшөөрөх/хориглох тохиргоог хийх боломжтой юу? USB flash

More information

Лекц 16 Судалгааны ажлын боловсруулалт хийх Excel програмд дэд програм нэмж суулгах Excel Solver Datanalysis Office Excel File Options

Лекц 16 Судалгааны ажлын боловсруулалт хийх Excel програмд дэд програм нэмж суулгах Excel Solver Datanalysis Office Excel File Options Лекц 16 Судалгааны ажлын боловсруулалт хийх Excel програмд дэд програм нэмж суулгах Судалгаа, туршилтын үр дүнд цуглуулсан тоон материалыг боловсруулах ажиллагааг олон програм хангамж, хэрэглүүрүүд гүйцэтгэдэг.

More information

Multimedia Authoring and Tools L-2

Multimedia Authoring and Tools L-2 Multimedia Authoring and Tools L-2 2.1 Multimedia Authoring 2.2 Some Useful Editing and Authoring Tools 2.3 VRML 2.4 Further Exploration Multimedia Systems (eadeli@iust.ac.ir) 1 Multimedia Authoring Multimedia

More information

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture)

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) Архитектурын зарчмууд Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) 2012 С. Бадрал Нэр томьёо Агуулга Класс ба архитектурын төвшний загварууд SOLID Average Component Dependency Архитектурын төвшний

More information

СТАТИСТИК СИСТЕМ ГАРЫН АВЛАГА (ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГЫН ГҮЙЦЭТГЭЛ; ХӨРӨНГИЙН ТАЙЛАН) Шинэчилсэн огноо:

СТАТИСТИК СИСТЕМ ГАРЫН АВЛАГА (ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГЫН ГҮЙЦЭТГЭЛ; ХӨРӨНГИЙН ТАЙЛАН) Шинэчилсэн огноо: СТАТИСТИК СИСТЕМ ГАРЫН АВЛАГА (ТӨСВИЙН ОРЛОГО, ЗАРЛАГЫН ГҮЙЦЭТГЭЛ; ХӨРӨНГИЙН ТАЙЛАН) Шинэчилсэн огноо: 2018.03.06 АГУУЛГА 1. Системд нэвтрэх зааварчилгаа... 2 2. Үйл ажиллагаа дахь үйлдэл түүнийг бүртгэх

More information

Утас идэвхжүүлэх тохиргоо ios 8.4 үйлдлийн систем

Утас идэвхжүүлэх тохиргоо ios 8.4 үйлдлийн систем Утас идэвхжүүлэх тохиргоо ios 8.4 үйлдлийн систем itunes, icloud гэж юу вэ? Утсаа идэвхжүүлэх, тохиргоо хийх Аpple ID нээх Интернэтэд холбогдох И-мэйл тохиргоо хийх Сүлжээ хайлгах Интернэт, видео дуудлага

More information

Гарчиг Веб портал ашиглан үйлчилгээний тохиргоо хийх заавар... 2

Гарчиг Веб портал ашиглан үйлчилгээний тохиргоо хийх заавар... 2 Гарчиг Веб портал ашиглан үйлчилгээний тохиргоо хийх заавар... 2 1. Хэрэглэгчийн үндсэн мэдээллийн хэсэг /profile/... 2 2. Дуудлага хүлээн авах тохиргоо /incoming calls/... 2 3. Дуудлага хийх тохиргоо

More information

Computer graphics, 3D

Computer graphics, 3D Computer graphics, 3D Анхны компьютер график нь CRT технологийг ашигладаг байсан. 2D -ийн вектор болон растер графикийн xоёр үндсэн төрөл байдаг. Вектор график нь цэгийн байрлал, цэгүүдийн ( шулуунаар,

More information

Халдлага Илрүүлэх Системийн Хосолмол Загварын Судалгаа

Халдлага Илрүүлэх Системийн Хосолмол Загварын Судалгаа Халдлага Илрүүлэх Системийн Хосолмол Загварын Судалгаа Н.Угтахбаяр 1, Б.Өсөхбаяр 1, С.Байгалтөгс 2, Ж.Нямжав 1 1 ХШУИСургууль, МУИС, Монгол 2 БУХСургууль, ШУТИС, Монгол И-мэйл: 44911.n@gmail.com Хураангуй

More information

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ГАРЫН АВЛАГА

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ГАРЫН АВЛАГА МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИЙН АЛБА МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХЭРЭГЛЭГЧДИЙН ГАРЫН АВЛАГА (ХИС-ийн лекц, семинарын анги, лабораторийн техник хэрэгсэл ашиглах багш, ажилчдын албан хэрэгцээнд зориулав.) Улаанбаатар хот

More information

САНСРЫН ХОЛБООНЫ IRIDIUM УТАС АШИГЛАХ ЗААВАР бусад сүлжээнээс

САНСРЫН ХОЛБООНЫ IRIDIUM УТАС АШИГЛАХ ЗААВАР бусад сүлжээнээс САНСРЫН ХОЛБООНЫ IRIDIUM УТАС АШИГЛАХ ЗААВАР 2222 1800-2222 бусад сүлжээнээс www.mobicom.mn 1 IRIDIUM 9575 САНСРЫН ХОЛБООНЫ ГАР УТАС IRIDIUM EXTREME буюу IRIDIUM 9575 утас өмнөх Iridium 9555 утасны үндсэн

More information

Лекц 1 Сэдэв: Дэд сэдвүүд : Си хэлний тухай Си хэлний бүтэц Тайлбар

Лекц 1 Сэдэв: Дэд сэдвүүд : Си хэлний тухай Си хэлний бүтэц Тайлбар Лекц 1 Сэдэв: Си хэлний бүтэц, түүний элементүүд Дэд сэдвүүд : Си хэлний тухай Си хэлний бүтэц Си хэлний элементүүд Си хэлний тухай Си хэлийг анх Unix үйлдлийн системтэй компьютер дээр ажилладаг байхаар

More information

Компьютерын сүлжээ Лекц-14

Компьютерын сүлжээ Лекц-14 Компьютерын сүлжээ Лекц-14 МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа Компьютерын сүлжээ гэж юу вэ? Компьютерын сүлжээ (computer networks) гэдэг нь, мэдээлэл солилцох зорилгоор 2 буюу түүнээс олон компьютерыг өөр

More information

Тоон хэлбэрт дуу авиаг боловсруулах

Тоон хэлбэрт дуу авиаг боловсруулах Тоон хэлбэрт дуу авиаг боловсруулах Лекц13 МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа Дууг боловсруулах (sound edit) гэсэн ойлголтод дуу хөгжмийн сонсогдох ямар нэгэн характеристикийг өөрчлөснөөр уг дууны доторхи

More information

ТШТ:Х КАМ ЕРЄНХИЙ ШААРДЛАГА Хуудас 11-ийн 1

ТШТ:Х КАМ ЕРЄНХИЙ ШААРДЛАГА Хуудас 11-ийн 1 Хуудас 11-ийн 1 ТЕХНИКИЙН ШААРДЛАГЫН ТОДОРХОЙЛОЛТ Хамрах хүрээ: ТШТ: Х КАМ 35/10, 35/6 кв-ийн дэд станц, ХУВААРИЛАХ БАЙГУУЛАМЖ, 10/0.4 6/0.4 кв-ийн ХТП, АТП, КТПН-үүд, ХҮТ, Түгээх төвүүдэд тавигдах хяналтын

More information

MATLAB ПРОГРАММЫН ТУХАЙ

MATLAB ПРОГРАММЫН ТУХАЙ MATLAB ПРОГРАММЫН ТУХАЙ MATLAB бол өндөр хүчин чадал бүхий тооцоолол, хийсвэрлэлийн багц программ юм. Мөн энэ программ нь техникийн тооцоо, график, анимешнд хэрэглэх олон зуун функцтэй бөгөөд эдгээр нь

More information

ZTESmart. Гарын авлага. МЦХ ний Мэдээллийн Технологийн Газар

ZTESmart. Гарын авлага. МЦХ ний Мэдээллийн Технологийн Газар ZTESmart Гарын авлага МЦХ ний Мэдээллийн Технологийн Газар 2013 Гарчиг Гарчиг 1. Zsmart Үндсэн цэс... 4 2. NGN,PSTN үйлчилгээ Суурин утас... 5 2.1 Шинэ холболт... 6 2.2 Телефон цэг шилжүүлэх (Дано хэвээр,

More information

САНАЛ. Нэг. Ерөнхий мэдээлэл: Овог, нэр Сургууль Мэргэжил Ажилласан жил Мэргэжлийн зэрэг Хүйс. Сурах бичгийн нэр: Анги: Хоёр. Агуулга: Сэдвийн нэр

САНАЛ. Нэг. Ерөнхий мэдээлэл: Овог, нэр Сургууль Мэргэжил Ажилласан жил Мэргэжлийн зэрэг Хүйс. Сурах бичгийн нэр: Анги: Хоёр. Агуулга: Сэдвийн нэр САНАЛ Та сурах бичгийн зохиогчийн эхийн талаар дараах асуултад бодитой, бүрэн хариулж бидний ажилд дэмжлэг болно уу. Таны ирүүлсэн санал сурах бичгийн эхийг сайжруулахад чухал ач холбогдолтой байх болно.

More information

MANUAL DROUGHTWATCH SYSTEM. DroughtWatch 3.1. Information and Research Institute of Meteorology, Hydrology and Environment

MANUAL DROUGHTWATCH SYSTEM. DroughtWatch 3.1. Information and Research Institute of Meteorology, Hydrology and Environment MANUAL DroughtWatch 3.1 DROUGHTWATCH SYSTEM Information and Research Institute of Meteorology, Hydrology and Environment Institute of Remote Sensing and Digital Earth Chinese Academy of Sciences This manual

More information

EVC Series Video Conferencing. Your Best Collaborative Communication Solution

EVC Series Video Conferencing. Your Best Collaborative Communication Solution EVC Series Video Conferencing Your Best Collaborative Communication Solution Яагаад AVER видео хурлын төхөөрөмжийг сонгох хэрэгтэй вэ? EVC серийн видео хурлын төхөөрөмжүүд нь үнийн хувьд хямд, гүйцэтгэл

More information

3.5. Гэнэтийн саатал гэж тухайн системийн үйл ажиллагаа 2 (хоёр) минутаас дээш хугацаагаар, төлөвлөгөөт бусаар хэсэгчлэн болон бүрэн зогсохыг.

3.5. Гэнэтийн саатал гэж тухайн системийн үйл ажиллагаа 2 (хоёр) минутаас дээш хугацаагаар, төлөвлөгөөт бусаар хэсэгчлэн болон бүрэн зогсохыг. 3.5. Гэнэтийн саатал гэж тухайн системийн үйл ажиллагаа 2 (хоёр) минутаас дээш хугацаагаар, төлөвлөгөөт бусаар хэсэгчлэн болон бүрэн зогсохыг. 4. ЖУРАМ, ЗААВАР 4.1. Оператор болон оролцогч нь өөрийн мэдээллийн

More information

Харилцагчийн удирдлагын систем

Харилцагчийн удирдлагын систем Veritech ERP Customer Relationship Management Харилцагчийн удирдлагын систем 2 Бизнесийн салбарт өрсөлдөөн нэмэгдэхийн хирээр бизнесийн байгууллагууд шинэ хэрэглэгч, худалдан авагчдыг татах, одоогийн харилцагчдынхаа

More information

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture)

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) Програм хангамжийн системүүдийн нэгтгэл Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) 2012 С. Бадрал Агуулга Хэрэгцээ Файл дамжуулалт (File transfer) Хамтран хэрэглэх өгөгдлийн сан (Shared DB)

More information

CLOUD COMPUTING БУЮУ ҮҮЛЭН ТООЦООЛЛЫН ВИРТУАЛЧЛАЛЫН АРГЫГ БАНКНЫ СИСТЕМД НЭВТРҮҮЛСЭН ТУРШИЛТЫН ҮР ДҮНГЭЭС

CLOUD COMPUTING БУЮУ ҮҮЛЭН ТООЦООЛЛЫН ВИРТУАЛЧЛАЛЫН АРГЫГ БАНКНЫ СИСТЕМД НЭВТРҮҮЛСЭН ТУРШИЛТЫН ҮР ДҮНГЭЭС Proceedings of the Mongolian Academy of Sciences Vol. 52 No 3 (203) 2012 CLOUD COMPUTING БУЮУ ҮҮЛЭН ТООЦООЛЛЫН ВИРТУАЛЧЛАЛЫН АРГЫГ БАНКНЫ СИСТЕМД НЭВТРҮҮЛСЭН ТУРШИЛТЫН ҮР ДҮНГЭЭС Ц.Тулга 1, Ч.Алтангэрэл

More information

Буффер Overflow(Дүүргэх) (БОФ) гэж юу вэ? Сүлжээний орчинд БОФ exploit хэрхэн хийх вэ? (Зөвхөн x86 процессорын хувьд FreeBSD дээр)

Буффер Overflow(Дүүргэх) (БОФ) гэж юу вэ? Сүлжээний орчинд БОФ exploit хэрхэн хийх вэ? (Зөвхөн x86 процессорын хувьд FreeBSD дээр) Буффер Overflow(Дүүргэх) (БОФ) гэж юу вэ? Сүлжээний орчинд БОФ exploit хэрхэн хийх вэ? (Зөвхөн x86 процессорын хувьд FreeBSD дээр) бичсэн: g0mb0 Огноо: 10/01/2003 Емэйл: tsgan@hotmail.com Эхлэл. Интернэтийн

More information

Агуулга. Клоуд гэж юу вэ? Клоуд үйлчилгээний загвар. Клоуд Deployment загвар. Microsoft Azure. Business case. Асуулт & Харуулт

Агуулга. Клоуд гэж юу вэ? Клоуд үйлчилгээний загвар. Клоуд Deployment загвар. Microsoft Azure. Business case. Асуулт & Харуулт Hybrid Cloud Агуулга Клоуд гэж юу вэ? Клоуд үйлчилгээний загвар Клоуд Deployment загвар Microsoft Azure Business case Асуулт & Харуулт Клоуд гэж юу вэ? Клоуд үйлчилгээний загвар 4 Infrastructure as a Service

More information

J.CN203 Дохио ба систем Хувилбар А оны хичээлийн жилийн намрын улирлын шалгалт

J.CN203 Дохио ба систем Хувилбар А оны хичээлийн жилийн намрын улирлын шалгалт J.CN3 Дохио ба систем Хувилбар 16-17 оны хичээлийн жилийн намрын улирлын шалгалт атлав:... МХТС-ийн дэд захирал /З.уянхишиг/ Хянасан:... Холбооны салбарын эрхлэгч /Н.Эрдэнэхүү/ A. I-р түвшний асуултууд/сэргээн

More information

System Design S.CS301

System Design S.CS301 System Design S.CS301 (Autumn 2015/16) Page 1 Өмнөх хичээлээр юу үзсэн бэ? o m файлууд o Скрипт файл, түүнийг үүсгэх o Функц файл o Оролт гаралтын аргументүүд o Скрипт ба функц м файлуудын ялгаа o ҮС-н

More information

ЦАЛИН ХӨЛСНИЙ СИСТЕМ

ЦАЛИН ХӨЛСНИЙ СИСТЕМ ЦАЛИН ХӨЛСНИЙ СИСТЕМ 1. Цалин хөлсний мөн чанар, зарчим, хэлбэр 2. Цалин хөлсийг ялгавартай тогтоох аргууд Цалин хөлс олгоход баримтлах зарчмууд Цалин хөлс баталгаатай байх ёстой. Цалин нь хийж бүтээсэн

More information

uninsta un in sta 9 weights & italics 5 numeral variations Full Cyrillic alphabet

uninsta un in sta 9 weights & italics 5 numeral variations Full Cyrillic alphabet un in sta 9 weights & italics 5 numeral variations Full Cyrillic alphabet contemporary geometric web normal versitile universal adaptable neutral systematic consistant print humanist homogeneous unique

More information

ХАМТРАН АЖИЛЛАХ БИЗНЕС САНАЛ

ХАМТРАН АЖИЛЛАХ БИЗНЕС САНАЛ ХАМТРАН АЖИЛЛАХ БИЗНЕС САНАЛ PRESENTED BY: WWW.1000MASHIN.MN ХАМТРАН АЖИЛЛАХ БИЗНЕС САНАЛ... эрхлэгч... ХХК-ийг Монголын Цахим худалдаа, үйлчилгээний салбарт мэргэжлийн ПЛАТФОРМ бизнес моделийг хөгжүүлэгч

More information

МОНГОЛБАНКНЫ ТӨЛБӨР ТООЦОО, БҮРТГЭЛИЙН ГАЗАР ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ ТӨВ ТӨЛБӨРИЙН КАРТЫН EMV СТАНДАРТЫГ ДЭМЖИЖ АЖИЛЛАХ, ОДООГИЙН БАЙДАЛ

МОНГОЛБАНКНЫ ТӨЛБӨР ТООЦОО, БҮРТГЭЛИЙН ГАЗАР ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ ТӨВ ТӨЛБӨРИЙН КАРТЫН EMV СТАНДАРТЫГ ДЭМЖИЖ АЖИЛЛАХ, ОДООГИЙН БАЙДАЛ МОНГОЛБАНКНЫ ТӨЛБӨР ТООЦОО, БҮРТГЭЛИЙН ГАЗАР ТӨЛБӨР ТООЦООНЫ ТӨВ ТӨЛБӨРИЙН КАРТЫН EMV СТАНДАРТЫГ ДЭМЖИЖ АЖИЛЛАХ, ОДООГИЙН БАЙДАЛ 1999 онд Euro Pay International, MasterCard International and Visa International

More information

ГАР БАГАЖНЫ танилцуулга

ГАР БАГАЖНЫ танилцуулга ГАР БАГАЖНЫ танилцуулга вюртын үндсэн гурван зарчим Чанар, чанар, чанар Künzelsau хотод байрлах группийн толгой компанийн хувьд харилцагчдаас ирсэн бараа бүтээгдэхүүний чанарын талаарх асуулт, хүсэлт болон

More information

ТЕХНИК ТУСЛАЛЦАА ҮЙЛЧИЛГЭЭ

ТЕХНИК ТУСЛАЛЦАА ҮЙЛЧИЛГЭЭ Сайн байна уу? Намайг Софтлайн гэдэг. Би мэдээллийн технологийн эксперт. Таны бизнесд зориулсан техник туслалцаа, үйлчилгээг би санал болгож байна. ТЕХНИК ТУСЛАЛЦАА ҮЙЛЧИЛГЭЭ ДУУДЛАГЫН ҮЙЛЧИЛГЭЭ /8/5 ЦАГИЙН

More information

JOINT-STOCK COMPANY GIDROPRIVOD. RADIAL PISTON PUMPS OF VARIABLE DISPLACEMENT type 50 НРР

JOINT-STOCK COMPANY GIDROPRIVOD. RADIAL PISTON PUMPS OF VARIABLE DISPLACEMENT type 50 НРР JOINT-STOCK COMPANY GIDROPRIVOD RADIAL PISTON PUMPS OF VARIABLE DISPLACEMENT type 50 НРР Item purpose Radial piston pumps of variable displacement of the type 50НРР with adjustable delivery and constant

More information

ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ

ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам нь Боловсролын салбарын мэдээллийн системийн багт Систем шинжээч 1 хүн, Бизнесийн шинжээч 2 хүн, Өгөгдлийн агуулхын архитектч

More information

МУБИС-ийн мэдээлэл, холбооны сүлжээг шинэчлэх

МУБИС-ийн мэдээлэл, холбооны сүлжээг шинэчлэх Агуулга 1. Төслийн зорилго... 3 2. Төслийн үндэслэл... 3 3. зориулалт... 4 4. Нэр томьёо, товчлолын тайлбар... 5 5. Хамрах хүрээ... 6 6. Өнөөгийн байдлын судалгааны тайлан... 7 6.1. Суурь сүлжээний өнөөгийн

More information

Тохокү Их Сургууль Номын сангийн Хөтөч

Тохокү Их Сургууль Номын сангийн Хөтөч Mongol Тохокү Их Сургууль Номын сангийн Хөтөч 1 2017 Тохокү Их Сургуулийн Төв Номын Сан Агуулга Ⅰ. Тохокү Их Сургуулийн Номын Сан...4 1. Танилцуулга...5 2. Төв номын сангийн тухай...7 2-1. Ерөнхий мэдээлэл...8

More information

Стандартчиллын үндэсний зөвлөлийн 2011 оны 11 дүгээр сарын 24 -ний өдрийн 54 дүгээр тогтоолоор батлав.

Стандартчиллын үндэсний зөвлөлийн 2011 оны 11 дүгээр сарын 24 -ний өдрийн 54 дүгээр тогтоолоор батлав. Стандартчиллын үндэсний зөвлөлийн 2011 оны 11 дүгээр сарын 24 -ний өдрийн 54 дүгээр тогтоолоор батлав. 1. Хамрах хүрээ Энэ стандартаар төрийн байгууллагуудын хүрээнд авч үзнэ. Үүнд: Вэб сайтад тавих шаардагыг

More information

Article begins on next page

Article begins on next page Topics in Data Science = Өгөгдлийн шинжлэх ухаан Rutgers University has made this article freely available. Please share how this access benefits you. Your story matters. [https://rucore.libraries.rutgers.edu/rutgers-lib/52378/story/]

More information

Operating Manual version 1.2

Operating Manual version 1.2 VEHICLE TEMPERATURE AND HUMIDITY RECORDER Operating Manual version 1.2 Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 tel. +48 32 763 77 77 fax. +48 32 763 75 94 www.mikster.pl mikster@mikster.pl Table of

More information

OFFER VALID FROM R. 15 COLORS TEXT DISPLAYS SERIES RGB12-K SERIES RGB16-K SERIES RGB20-K SERIES RGB25-K SERIES RGB30-K

OFFER VALID FROM R. 15 COLORS TEXT DISPLAYS SERIES RGB12-K SERIES RGB16-K SERIES RGB20-K SERIES RGB25-K SERIES RGB30-K OFFER VALID FROM 1.11.2016R. 15 COLORS TEXT DISPLAYS SERIES RGB12-K SERIES RGB16-K SERIES RGB20-K SERIES RGB25-K SERIES RGB30-K RGB Technology RGB Technology Ltd. is a Polish market-leading manufacturer

More information

Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийн мэдээллийн систем. Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтэс

Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийн мэдээллийн систем. Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтэс Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийн мэдээллийн систем Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтэс Системийн зорилго Албан тушаалтнуудын мэдүүлгийн тухай дэлгэрэнгүй мэдээллийн

More information

«, 68, 55, 23. (, -, ).,,.,,. (workcamps).,. :.. 2

«, 68, 55, 23. (, -, ).,,.,,. (workcamps).,. :.. 2 ,.. 2017. 49.03.03. -,......,..... 2017 «, 68, 55, 23. (, -, ).,,.,,. (workcamps).,. :.. 2 ......4 1..6 1. 1...6 1. 2...9 1.3...14 2...20 2.1.........20 3. 22 3.1...22 3.2...34 3.3,.41.....44..... 48 A

More information

KbdKaz 500 layout tables

KbdKaz 500 layout tables a ao a ao a o o o o o a a oo A o a a o a a oa ao oo A o a a o oa ao A a o a oa oa ao o a a a a o a A a a A ˆ a a A ˇ ao a a A a a A o Ao a a A Ao a o a a A ao a o a a A α a A a a a A o o a a A A a a A

More information

ХУВИЛБАР ТОВЧ УТГА Батлагдсан огноо

ХУВИЛБАР ТОВЧ УТГА Батлагдсан огноо БАТЛАВ: ГҮЙЦЭТГЭХ ЗАХИРАЛ Л.ТУНГАЛАГ ХУВИЛБАР ТОВЧ УТГА Батлагдсан огноо 2 Удирдлагын тогтолцооны баталгаажуулалт хийлгэсэн байгууллагууд баталгаажуулалтын тэмдэг ашиглах, мэдээлэл, сурталчилгааг хэрхэн

More information

4WCE * 5 * : GEO. Air Products and Chemicals, Inc., 2009

4WCE * 5 * : GEO. Air Products and Chemicals, Inc., 2009 ХН Ч АН А 4WCE-600700* 5 9 2015. 1 93 : * : 600.700 600.730 1. 2 2. 2 3. 2 4. 3 5. 5 6. 7 7.,,, 8 8. 9 9., 10 10. 12 11., 13 12. 14 13. 16 14. 16 15. 17 16. 17 17., 18 18. 21 19., 24 20., 25 21., 26 22.

More information

Infusion Pump CODAN ARGUS 717 / 718 V - Release Notes. Firmware V

Infusion Pump CODAN ARGUS 717 / 718 V - Release Notes. Firmware V Infusion Pump CODAN ARGUS 717 / 718 V - Release Notes Firmware V5.06.20165 Version Firmware V.5.06.20165 Release Date 28-May-2014 Update Type Optional Recommended Required (Field Safety Notice 1/2014 and

More information

C2230 / C2225 / C2220

C2230 / C2225 / C2220 C2230 / C2225 / C2220 БИЗНЕСЭЭ ӨСГӨХ ЭНГИЙН АРГА Өнгөт хэвлэлтийн дэвшилтэт чанар Дэвшилтэт үүлэн технологи Энтерпрайз системийн дэвшилтэт нэгдэл Adobe-ийн дэвшилтэт нэгдэл Дэвшилтэт сканнер БИЗНЕСЭЭ НЭМЭГДҮҮЛЭХ

More information

Цахим сургалтын үнэлгээнд сургалт удирдлагын системийн өгөгдөл олборлолт ашиглах судалгаа

Цахим сургалтын үнэлгээнд сургалт удирдлагын системийн өгөгдөл олборлолт ашиглах судалгаа Цахим сургалтын үнэлгээнд сургалт удирдлагын системийн өгөгдөл олборлолт ашиглах судалгаа С. Байгалтөгс Доктор (PhD)*, Б. Мөнхчимэг ** ШУТИС, БУХС, бизнесийн удирдлагын салбар, baigaltugs@must.edu.mn,

More information

Introduction to Multimedia

Introduction to Multimedia МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа Introduction to Multimedia 1.1 What is Multimedia? 1.2 Multimedia and Hypermedia 1.3 World Wide Web 1.4 Overview of Multimedia Software Tools 1.5 Further Exploration 1.1

More information

Шинэ Зууны Иргэн ба Мэдээллийн Технологийн Боловсрол

Шинэ Зууны Иргэн ба Мэдээллийн Технологийн Боловсрол Шинэ Зууны Иргэн ба Мэдээллийн Технологийн Боловсрол Д.Цэдэвсүрэн МУБИС, МБУС-ийн Мэдээлэл зүйн тэнхим Хураангуй Хорин нэгдүгээр зуунд амьдарч буй иргэн бүр мэдээллийг хайж олох, зохион байгуулах, үнэлэхэд

More information

GPS.MN. Хүн ба тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг хянах цогц систем. БИ ТИ ЖИ ТИ ХХК 2018 он

GPS.MN. Хүн ба тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг хянах цогц систем. БИ ТИ ЖИ ТИ ХХК 2018 он GPS.MN Хүн ба тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг хянах цогц систем. БИ ТИ ЖИ ТИ ХХК 2018 он Шийдлүүд Автомашин хяналт Байгууллагын дотоод хяналт Түлш зарцуулалт хянах Автомашиныг асаах, унтраах залгах, салгах

More information

ТАНИЛЦУУЛГА INTRODUCTION

ТАНИЛЦУУЛГА INTRODUCTION ТАНИЛЦУУЛГА INTRODUCTION БИД ХЭН БЭ? ABOUT US Оновчтой шийдвэр гаргахад зөв мэдээллийг хэрэгтэй цагтаа авах нь чухал. Энэхүү боломжийг харилцагчдадаа нээж өгөхийн төлөө "Максима Консалтинг" компани ажилладаг.

More information

ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН БҮРТГЭЛ, МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХӨГЖҮҮЛЭЛТ ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЖИШЭЭН ДЭЭР. Б.Аззаяа *, Д.Мөнхтуяа

ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН БҮРТГЭЛ, МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХӨГЖҮҮЛЭЛТ ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЖИШЭЭН ДЭЭР. Б.Аззаяа *, Д.Мөнхтуяа Б.Аззаяа, Д.Мөнхтуяа (2017) ÕÀÀ-í øèíæëýõ óõààí ñýòã ë ¹20 (01): 147-152 147 ХҮНИЙ НӨӨЦИЙН БҮРТГЭЛ, МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХӨГЖҮҮЛЭЛТ ХӨДӨӨ АЖ АХУЙН ИХ СУРГУУЛИЙН ЖИШЭЭН ДЭЭР Б.Аззаяа *, Д.Мөнхтуяа Инженер,

More information

Хэмнэл ба давтамж. Лекц 13. МУИС-ХШУИС-МКУТ-ийн багш П.Гантуяа

Хэмнэл ба давтамж. Лекц 13. МУИС-ХШУИС-МКУТ-ийн багш П.Гантуяа Хэмнэл ба давтамж Лекц 13 МУИС-ХШУИС-МКУТ-ийн багш П.Гантуяа Ритм болон хөдөлгөөн нь тодорхой нэг хэсэг орон зайд амархан дүрсээс түвэгтэй дүрс болон, нэгээс олон дүрс болон задрах салаалсан буюу эрээлжилсэн

More information

Пролайн Систем ХХК ны АЖЛЫН ТАНИЛЦУУЛГА

Пролайн Систем ХХК ны АЖЛЫН ТАНИЛЦУУЛГА Бидний тухай товчхон Пролайн Систем ХХК ны АЖЛЫН ТАНИЛЦУУЛГА Манай компани холбоо, гал, хулгайн дохиолол, цахилгааны чиглэлээр үйл ажиллагаа тасралтгүй явуулж байна. Монгол улсын бүртгэлийн 000076087,

More information

Article begins on next page

Article begins on next page Topics in Data Science / Өгөгдлийн шинжлэх ухаан Rutgers University has made this article freely available. Please share how this access benefits you. Your story matters. [https://rucore.libraries.rutgers.edu/rutgers-lib/52378/story/]

More information

Myriad Pro Light. Lining proportional. Latin capitals. Alphabetic. Oldstyle tabular. Oldstyle proportional. Superscript ⁰ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹,.

Myriad Pro Light. Lining proportional. Latin capitals. Alphabetic. Oldstyle tabular. Oldstyle proportional. Superscript ⁰ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ ⁷ ⁸ ⁹,. Myriad Pro Light Latin capitals A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z & Æ Ł Ø Œ Þ Ð Á Â Ä À Å Ã Ç É Ê Ë È Í Î Ï Ì İ Ñ Ó Ô Ö Ò Õ Š Ú Û Ü Ù Ý Ÿ Ž Ă Ā Ą Ć Č Ď Đ Ě Ė Ē Ę Ğ Ģ Ī Į Ķ Ĺ Ľ Ļ Ń Ň Ņ

More information

OFFER VALID FROM R. TEXT DISPLAYS SERIES A SERIES D SERIES K SERIES M

OFFER VALID FROM R. TEXT DISPLAYS SERIES A SERIES D SERIES K SERIES M OFFER VALID FROM 01.01.2016R. TEXT DISPLAYS SERIES A SERIES D SERIES K SERIES M SERIES M RGB Technology RGB Technology Ltd. is a Polish market-leading manufacturer of displays in LED technology. The company

More information

Бараа материалын нөөцийн удирдлага (Managing Inventory)

Бараа материалын нөөцийн удирдлага (Managing Inventory) Бараа материалын нөөцийн удирдлага (Managing Inventory) Үйлдвэрлэлийн менежмент 1 APM 261 Лекц 12 Д.Кадирбек, МВА ХААИС, ЭЗБС, Менежментийн тэнхим, 217 kadirbyek.weebly.com, kadirbyek@muls.edu.mn Copyright

More information

Article begins on next page

Article begins on next page Topics in Data Science = Өгөгдлийн шинжлэх ухаан Rutgers University has made this article freely available. Please share how this access benefits you. Your story matters. [https://rucore.libraries.rutgers.edu/rutgers-lib/52378/story/]

More information

НЭГДСЭН ҮНДЭСТНИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН АРДЧИЛАЛ САНГИЙН ТУХАЙ

НЭГДСЭН ҮНДЭСТНИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН АРДЧИЛАЛ САНГИЙН ТУХАЙ НЭГДСЭН ҮНДЭСТНИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН АРДЧИЛАЛ САНГИЙН ТУХАЙ Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Ардчилал Санг 2005 онд НҮБ-ын Ерөнхий Нарийн Бичгийн дарга НҮБ-ын итгэлцлийн гэрээгээр ардчиллыг бэхжүүлэх зорилгоор

More information

Veritech ERP Human Capital Management. Хүний капиталын удирдлагын систем

Veritech ERP Human Capital Management. Хүний капиталын удирдлагын систем Veritech ERP Human Capital Management Хүний капиталын удирдлагын систем 2 Бизнесийн салбарт өрсөлдөөн нэмэгдэхийн хэрээр аливаа байгууллага үндсэн үйл ажиллагаандаа анхааран төвлөрч, бүтээгдэхүүн үйлчилгээнийхээ

More information

ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ ТӨСӨЛ

ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ ТӨСӨЛ ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ ТӨСӨЛ МЭДЭЭЛЛИЙН ТОЙМ УЛИРАЛ ТУТМЫН МЭДЭЭ 2017/1-2017/3 ТОГТВОРТОЙ ХӨГЖЛИЙН БОЛОВСРОЛ ТӨСЛИЙН 2017 ОНД ХИЙХЭЭР ТӨЛӨВЛӨСӨН АЖЛААС ТОВЧХОН 1. Тогтвортой хөгжлийн боловсролын

More information

Иргэний бүртгэлийн систем

Иргэний бүртгэлийн систем Иргэний бүртгэлийн систем www.interactive.mn 2 Иргэн төрөхөөс эхлэн нас барах хүртэлх иргэний бүртгэлийн үйл ажиллагааг Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын бүх нэгжүүдэд Иргэний бүртгэлийн онлайн болон оффлайн

More information

LOGO. ШУТИС, ГУУС, ГГ- ийн салбарын дэд проф Г. Сарантуяа

LOGO. ШУТИС, ГУУС, ГГ- ийн салбарын дэд проф Г. Сарантуяа LOGO ШУТИС, ГУУС, ГГ- ийн салбарын дэд проф Г. Сарантуяа БАЙГАЛИЙН ШИНЖЛЭХ УХААНЫ СУДАЛГАААНЫ АРГА ЗҮЙ Танин мэдэхүй Мэлдэг Шинжлэх ухаан Шинжлэх ухааны анилал Танин мэдэхүйн арга Шинжлэх ухааны судалгааны

More information

БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business Intelligence) Б.Гэрэлтуяа. О.Намуунцэцэг

БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business Intelligence) Б.Гэрэлтуяа. О.Намуунцэцэг БИЗНЕСИЙН УХААЛАГ МЭДЭЭЛЭЛИЙГ СУДЛАХ НЬ (Business Intelligence) Б.Гэрэлтуяа О.Намуунцэцэг Монгол улс, ШУТИС КтМС, Мэдээллийн системийн менежмент b.gerelee20@yahoo.com namuun_9009@yahoo.com Хураангуй Бизнесийн

More information

ИНЖЕНЕРИЙН БОЛОВСРОЛЫН ШИНЭЧЛЭЛ

ИНЖЕНЕРИЙН БОЛОВСРОЛЫН ШИНЭЧЛЭЛ ИНЖЕНЕРИЙН БОЛОВСРОЛЫН ШИНЭЧЛЭЛ ДЭЭД БОЛОВСРОЛЫН ШИНЭЧЛЭЛ Монгол улсын төрөөс дээд боловсролын чанарын баталгаажуулалтыг хангах талаар баримтлаж байгаа бодлого 1. Монгол улсын Засгийн газрын 2006 оны 08

More information

UCA Chart Help. Primary difference. Secondary Difference. Tertiary difference. Quarternary difference or no difference

UCA Chart Help. Primary difference. Secondary Difference. Tertiary difference. Quarternary difference or no difference UCA Chart Help This set of charts shows the Unicode Collation Algorithm values for Unicode characters. The characters are arranged in the following groups: Null Completely ignoreable (primary, secondary

More information

М ОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛИЙН ЗАХИРЛЫН ТУШ ААЛ

М ОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛИЙН ЗАХИРЛЫН ТУШ ААЛ fc O М ОНГОЛ УЛСЫН ИХ СУРГУУЛИЙН ЗАХИРЛЫН ТУШ ААЛ 1Л и оиы сарын өдер Дугаар Улаанбаатар хог Г Ж урам батлах тухай М УИС-ийн дүрмийн 4.2,9.4 дэх заалтыг үндэслэн ТУШ ААХ нь: 1. Захиргааны зөвлөлийн 2011

More information

ТЕХНИКИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ

ТЕХНИКИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ ЭРДЭНЭТ ҮЙЛДВЭР ХХК ТЕХНИКИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ ЭРДЭНЭТ ҮЙЛДВЭР ХХК-ИЙН ВЭБ САЙТЫГ ШИНЭЧЛЭХ АЖИЛ 2018 АГУУЛГА 1. ТАНИЛЦУУЛГА... 2 2. ЗОРИЛГО... 2 3. ЕРӨНХИЙ ШААРДЛАГА... 3 4. ТЕХНОЛОГИЙН ШААРДЛАГА... 3 7.1

More information

А. Љто нќша кђшка That s our cat

А. Љто нќша кђшка That s our cat Dialogues: A: That s our cat Б: That's a tree! Grammar: Frozen іто constructions Word order in Russian (Introduction) Spelling/Sounds: The Russian alphabet Диалђги Dialogues А. Љто нќша кђшка That s our

More information

KASPERSKY ENDPOINT SECURITY FOR BUSINESS ТАНИЛЦУУЛГА

KASPERSKY ENDPOINT SECURITY FOR BUSINESS ТАНИЛЦУУЛГА KASPERSKY Сайн байна уу? Намайг Софтлайн гэдэг. Би мэдээллийн технологийн эксперт. Таны бизнесийг мэдээллийн аюулгүй орчинд хөгжих боломжийг би хариуцдаг. ENDPOINT SECURITY FOR BUSINESS ТАНИЛЦУУЛГА ОРЧИН

More information

ЭДИЙН ЗАСАГЧИД СОНГУУЛЬД ОРОЛЦДОГ УУ? Д.Долгорсүрэн, Удирдлагын академийн эдийн засгийн тэнхмийн багш доктор, дэд профессор

ЭДИЙН ЗАСАГЧИД СОНГУУЛЬД ОРОЛЦДОГ УУ? Д.Долгорсүрэн, Удирдлагын академийн эдийн засгийн тэнхмийн багш доктор, дэд профессор ЭДИЙН ЗАСАГЧИД СОНГУУЛЬД ОРОЛЦДОГ УУ? Д.Долгорсүрэн, Удирдлагын академийн эдийн засгийн тэнхмийн багш доктор, дэд профессор Түлхүүр үг: сонгуульд санал өгөх, зан үйл, эдийн засгийн онол Хураангуй: Сонгуульд

More information

CrossPower. Microgrids-ийн хосолмол эрчим хүчний систем. цахилгаан түгээлт

CrossPower. Microgrids-ийн хосолмол эрчим хүчний систем. цахилгаан түгээлт Microgrids-ийн хосолмол эрчим хүчний систем цахилгаан түгээлт эрэлт хэрэгцээтэй газар болгоныг эрчим хүчээр хангана Дэлхийн эрчим хүчний эрэлт хэрэгцээ асар хурдацтай өсөж байна. Сүүлийн үеийн судалгааны

More information

Техникийн даалгавар Эрх зүйн цахим хөтөчийн програм хангамж, цахим хуудас

Техникийн даалгавар Эрх зүйн цахим хөтөчийн програм хангамж, цахим хуудас 2017 Техникийн даалгавар Эрх зүйн цахим хөтөчийн програм хангамж, цахим хуудас НЭЭЛТТЭЙ НИЙГЭМ ФОРУМ 0 Агуулга: 1. Програм хангамжийн зорилго 2 2. Веб сайт ба түүний бүтэц 2 3. Веб сайт, програм хангамжийн

More information

ц э ц эр е э вс свэ эч эр э эвэ эч цэ е рээ рэмц э ч чс э э е е е э е ц е р э л в э э у эр це э в эр э е р э э э в э ес у ч р Б эш сэ э в р э ешшв р э

ц э ц эр е э вс свэ эч эр э эвэ эч цэ е рээ рэмц э ч чс э э е е е э е ц е р э л в э э у эр це э в эр э е р э э э в э ес у ч р Б эш сэ э в р э ешшв р э з Г Те З р х З л ш рре рре Р е Ьу е е с с ррд З р е с е Ье Р е с е Ье А в ё ё яэ Ё АМ ес е е с М е Амв ес ес с е ес В З ес с е р е Ьу с е Р е е е р ф р с е р е ес с е Ое д Г с с е с ц э ц эр е э вс свэ

More information

Дизайн дахь өнгө ба гэрэл. Лекц 5

Дизайн дахь өнгө ба гэрэл. Лекц 5 Дизайн дахь өнгө ба гэрэл Лекц 5 Сэдэв:Дизайн дахь өнгө ба гэрэл Хичээлийн агуулга: Өнгө ба гэрэлийн ялгаа, өнгийн шинж чанарын талаар Хүмүүсийн орчин ойрны бүхий л орон зай өнгөтэй холбоотой. Байгаль

More information

Фраскатийн гарын авлага СУДАЛГАА, ТУРШИЛТ ХӨГЖЛИЙН АСУУЛГАД БАРИМТЛАХ ЖИШИГ СТАНДАРТ

Фраскатийн гарын авлага СУДАЛГАА, ТУРШИЛТ ХӨГЖЛИЙН АСУУЛГАД БАРИМТЛАХ ЖИШИГ СТАНДАРТ Фраскатийн гарын авлага СУДАЛГАА, ТУРШИЛТ ХӨГЖЛИЙН АСУУЛГАД БАРИМТЛАХ ЖИШИГ СТАНДАРТ ISBN 92-64-19903-9 ЭЗХАХБ, 2002. Програм хангамж: 1987-1996, Acrobat бол ADOBE-ийн барааны тэмдэг. Бүх эрх хамгаалагдсан.

More information

МЭДЭЭЛЛИЙН АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ ӨНӨӨ ҮЕД

МЭДЭЭЛЛИЙН АЮУЛГҮЙ БАЙДАЛ ӨНӨӨ ҮЕД Өнөө цагийн үнэт хөрөнгө болсон Цахим өгөгдөл, мэдээлэл -ийн нууцлал, аюулгүй байдлыг хангаж, оновчтой ашиглах нь өрсөлдөөний давуу тал, хурдыг бий болгох үндсэн тулгуур юм. COVER Таны амжилтын хурдасгуур

More information

ДӨРӨВ.НИЙЛҮҮЛЭГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ

ДӨРӨВ.НИЙЛҮҮЛЭГЧИЙН ЭРХ, ҮҮРЭГ CLOUD MINING Үйлчилгээний нөхцөл ЭНЭХҮҮ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ НӨХЦӨЛ НЬ КРИПТО ВАЛЮТ ОЛБОРЛОХ ҮЙЛЧИЛГЭЭ ҮЗҮҮЛЭХТЭЙ ХОЛБООТОЙ ҮҮСЭХ ХАРИЛЦААГ ЗОХИЦУУЛАХАД ОРШИНО. ТА ТУС ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ НӨХЦӨЛД БАГТСАН ЗААЛТУУДЫГ САЙТАР

More information

Өнгөний тухай. МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа

Өнгөний тухай. МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа Өнгөний тухай МУИС ХШУИС МКУТийн багш П.Гантуяа Өнгө гэдэг нь хүний нүдэнд харагдаж буй мэдрэмж бөгөөд гэрлийн спектр нь хүний нүдэн дэх мэдрэгч эстэй харилцан үйлчлэлцсэнээр өнгө үүсдэг. Өнгө гэж юу вэ?

More information

Ы Ш Илт :. у /Ph.D/,Х И, у лт л д д л. лдул /Ph.D/, Х И, к л өтөл ө л

Ы Ш Илт :. у /Ph.D/,Х И, у лт л д д л. лдул /Ph.D/, Х И, к л өтөл ө л Ы Илт :. у. /Ph.D/ Х И у лт лул /Ph.D/ Х И к л Ш л өтөл ө л л I. У т л.. / / II. ул л 2.1. Д (E. Koc 2006). 1990..(Zieliñski Lewandowski 2012). II. ул л 2.2. Х 1989 Fornell1992). (ACSI) 1994 Fornell2000).

More information

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture)

Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) Архитектурын зохиомж ба хөгжүүлэлт Програм хангамжийн архитектур (Software Architecture) 2012 С. Бадрал Нэр томьёо Агуулга Архитектурын парадигм Зохиомжлох стратеги Алдаа, өөрчлөлт, өртөг Архитектур төвт

More information

Монгол Улc - Нээлттэй мэдээлэл

Монгол Улc - Нээлттэй мэдээлэл Арваннэгдүгээр сар 2016 Монгол Улc - Нээлттэй мэдээлэл Олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод байдлын санаачилгын (ОҮИТБС) онлайн системийг хэрхэн боловсруулж, хэрэгжүүлсэн тухай тайлан e-reporting.eitimongolia.mn

More information

МУИС-ийн ХШУИС-ийн Хэрэглээний математикийн тэнхим

МУИС-ийн ХШУИС-ийн Хэрэглээний математикийн тэнхим Зохион байгуулагч байгууллага МУИС-ийн ХШУИС-ийн Хэрэглээний математикийн тэнхим Зохион байгуулах комисс Г.Баттөр Б.Барсболд С.Батбилэг М.Мэнд-Амар А.Баярбаатар Т.Дөлтуяа А.Энхболор Ж.Энхбаяр Б.Дэмчигсүрэн

More information

Уламжлалт бус мэдээллийн хэрэглээ, анхаарах асуудал. Ш.Ариунболд

Уламжлалт бус мэдээллийн хэрэглээ, анхаарах асуудал. Ш.Ариунболд Уламжлалт бус мэдээллийн хэрэглээ, анхаарах асуудал Ш.Ариунболд Интернэтэд нэг минутанд юу болж байдаг вэ? Өгөгдөл бол шинэ газрын тос. Andreas Weigend, Stanford (ex Amazon) Өгөгдлийг бүтээгдэхүүн болгон

More information

Олон улсын салбарууд. улс. үйлчлүүлэгч байгууллагууд. Орос. Eвроп болон ТУХН. Aзи. Энэтхэг. Латин Америк

Олон улсын салбарууд. улс. үйлчлүүлэгч байгууллагууд. Орос. Eвроп болон ТУХН. Aзи. Энэтхэг. Латин Америк 1 Софтлайн компани нь АНУ, Латин америкийн орнууд, Ази номхон далайн орнууд, ОХУ, ТУХН, Монгол зэрэг олон улсад мэдээллийн технологийн тэргүүлэх шийдэл болон үйлчилгээг 20 жил тасралтгүй хэрэгжүүлж байна.

More information

САНАЛ. Нэг. Ерөнхий мэдээлэл: Овог, нэр Сургууль Мэргэжил Ажилласан жил Мэргэжлийн зэрэг Хүйс. Сурах бичгийн нэр: Анги: Хоёр. Агуулга: Сэдвийн нэр

САНАЛ. Нэг. Ерөнхий мэдээлэл: Овог, нэр Сургууль Мэргэжил Ажилласан жил Мэргэжлийн зэрэг Хүйс. Сурах бичгийн нэр: Анги: Хоёр. Агуулга: Сэдвийн нэр САНАЛ Та сурах бичгийн зохиогчийн эхийн талаар дараах асуултад бодитой, бүрэн хариулж бидний ажилд дэмжлэг болно уу. Таны ирүүлсэн санал сурах бичгийн эхийг сайжруулахад чухал ач холбогдолтой байх болно.

More information

[ ] Гүйцэтгэлийн түлхүүр үзүүлэлтүүд БЕРНАРД МАРР. Менежер бүр мэдвэл зохих 75 KPI

[ ] Гүйцэтгэлийн түлхүүр үзүүлэлтүүд БЕРНАРД МАРР. Менежер бүр мэдвэл зохих 75 KPI [ ] БЕРНАРД МАРР Гүйцэтгэлийн түлхүүр үзүүлэлтүүд Менежер бүр мэдвэл зохих 75 KPI Өмнөтгөл xxv 1-Р БҮЛЭГ Санхүү 1 1 Цэвэр ашиг 3 Энэ үзүүлэлт яагаад чухал вэ? 3 Яаж хэмжих вэ? 4 Мэдээлэл цуглуулах зардал,

More information

МОНГОЛ УЛСЫН ЭРЧМИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ, ТУЛГАМДСАН АСУУДЛУУД, ШИЙДВЭРЛЭХ АРГА ЗАМ

МОНГОЛ УЛСЫН ЭРЧМИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ, ТУЛГАМДСАН АСУУДЛУУД, ШИЙДВЭРЛЭХ АРГА ЗАМ МОНГОЛ УЛСЫН ЭРЧМИЙН САЛБАРЫН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ, ТУЛГАМДСАН АСУУДЛУУД, ШИЙДВЭРЛЭХ АРГА ЗАМ ИНЖЕНЕРИЙН ШИЙДЭЛ Энэ дугаарт Монгол Улсын цахилгаан эрчмийн салбарын талаар Эрчим хүчний сайд асан, доктор С.Батхуягийн

More information

ДЭЭД ЗЭРГИЙН ТОС ТОСОЛГООНЫ МАТЕРИАЛ, НЭМЭЛТ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛЭЭР ДЭЛХИЙД ТЭРГҮҮЛЭГЧ

ДЭЭД ЗЭРГИЙН ТОС ТОСОЛГООНЫ МАТЕРИАЛ, НЭМЭЛТ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛЭЭР ДЭЛХИЙД ТЭРГҮҮЛЭГЧ ДЭЭД ЗЭРГИЙН ТОС ТОСОЛГООНЫ МАТЕРИАЛ, НЭМЭЛТ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ ҮЙЛДВЭРЛЭЛЭЭР ДЭЛХИЙД ТЭРГҮҮЛЭГЧ ХӨДӨЛГҮҮРИЙН ТОСНЫ НЭМЭЛТ ТОС ТОГТВОРЖУУЛАГЧ Лукас тос тогтворжуулагч нь моторын тос дифферинциал болон механик

More information

- Интернэтийн орчинд байвал хүссэн газраасаа шууд... - Компьютер, Таблет, гар утасны шинэ төрлийн хамгаалалт

- Интернэтийн орчинд байвал хүссэн газраасаа шууд... - Компьютер, Таблет, гар утасны шинэ төрлийн хамгаалалт - Интернэтийн орчинд байвал хүссэн газраасаа шууд... - Компьютер, Таблет, гар утасны шинэ төрлийн хамгаалалт - Принтер худалдан авахдаа - ХҮЧИРХЭГ ХЭНГЭРЭГ - Юу сонсмоор байна, ТҮҮНИЙГЭЭ СОНС -Оргил өөд

More information

MEGAFLASHROM SCC+ SD

MEGAFLASHROM SCC+ SD MEGAFLASHROM SCC+ SD USER S MANUAL [DESCRIPTION] MegaFlashROM SCC+ SD is a combo cartridge with a SD card reader, an improved MegaFlashROM SCC+ and 512K RAM (optional) Each device is located in a subslot,

More information