Уламжлалт бус мэдээллийн хэрэглээ, анхаарах асуудал. Ш.Ариунболд

Transcription

1 Уламжлалт бус мэдээллийн хэрэглээ, анхаарах асуудал Ш.Ариунболд

2 Интернэтэд нэг минутанд юу болж байдаг вэ? Өгөгдөл бол шинэ газрын тос. Andreas Weigend, Stanford (ex Amazon) Өгөгдлийг бүтээгдэхүүн болгон хувиргаж байгаа хүмүүс, компаниудаас ирээдүй хамаарна, Mike Loukides, O Reilly Media 2017

3 Кибер холболт Онгоцны нислэг Утасны дуудлага Интернэт Нийгмийн сүлжээ

4 ТООН МЭДЭЭЛЛИЙН ХЭМЖЭЭ ӨСӨН НЭМЭГДЭЖ БАЙГАА ИХ ӨГӨГДЛИЙН ЭРИН ХЭМЖЭЭ ХЭЛБЭР ХУРД ҮНЭ ЦЭНЭ Өнөөдөр дижитал ертөнцөд 2.7 Zettabytes* өгөгдөл байгаа бөгөөд 2025 он гэхэд 180 Zettabytes өгөгдөлтөй болох төсөөлөлтэй байна. ӨНӨӨДӨР ИРЭЭДҮЙ * - 1 zettabyte=10 12 буюу нэг их наяд Gegabyte

5 Мэдээллийн технологи статистикт үргэлж нөлөөлж байдаг.

6 Уламжлалт болон уламжлалт бус мэдээлэл Тооллого судалгаа Уламжлалт Захиргааны мэдээлэл Уламжлалт бус Их өгөгдөл

7 Их өгөгдөл Өгөгдлийг үр дүнтэйгээр компьютерт оруулах, сонгох, зохион байгуулах, боловсруулахад шинэ арга хэрэгсэл, арга зүйг шаардах маш их хэмжээний, хурдтайгаар/маш хурдан/ бий болж байгаа, төрөл бүрийн тоон мэдээллийн эх сурвалжийг их өгөгдөл гэж ойлгож болно(unece 2013). Их өгөгдлийн шинж чанар Хэмжээ Хурд Хэлбэр Ашигтай байдал Автоматаар бий болно Хугацаандаа Нарийвчилсан Эх сурвалж: o Гар утас o Дижитал гүйлгээ o Мэдрэгч o Нийгмийн сүлжээ

8 Их өгөгдлийн зорилт Нотолгоонд суурилсан бодлого боловсруулах, шийдвэр гаргалтад их өгөгдлийн хэрэглээг хамгийн их байлгах Их өгөгдлийн ашиглалт, хүртээмжийг сайжруулах Төлөвлөлт Гэнэтийн зүйлд хурдан хариу арга хэмжээ авах Үйл явцын хяналт Засаг захиргааны нэгжийн доод түвшинд, хүн амын жижиг бүлгүүдийн хувьд нийгмийн үзэгдлийг хэмжих ҮСБ-уудын нөөц боломж харилцан адилгүй бөгөөд харилцан адилгүй асуултуудад хариулт авах сонирхолтой байж болно. Тухайлбал, хөгжлийн үзүүлэлт ядуурал, тэгш бус байдлыг хэмжих

9 Их өгөгдлийн ангилал 1. Нийгмийн сүлжээ (хүний оролцоотой бий болж байгаа): Нийгмийн сүлжээ: Фэйсбүүк, Твиттер г.м Блог, коммент Хувийн бичиг баримт Зураг: Инстаграм, Фликр, Пикаса г.м Видео: Юутүүб г.м Интернэт хайлт Гар утасны контент: текст мессеж Хэрэглэгчийн үүсгэсэн газрын зураг И-мэйл 2. Уламжлалт бизнесийн тогтолцоо (процесс Ү/А-аар дамжин бий болсон): 21. Төрийн байгууллагуудын бий болгосон өгөгдөл Эмнэлэгийн бүртгэл 22. Аж ахуйн нэгжийн бий болгосон өгөгдөл Худалдааны гүйлгээ, шилжүүлэг Банк/биржийн бүртгэл Электрон -худалдаа Кредит карт 3. Internet of Things-IoТ (машин бий болгож байгаа): 31. Мэдрэгчээс бий болж байгаа өгөгдөл 311. Тогтмол мэдрэгч Гэрийн автоматжуулалт Цаг агаар, бохирдлын мэдрэгч Замын хөдөлгөөний мэдрэгч/вэбкамер Шинжлэх ухаанд ашиглаж байгаа мэдрэгч Аюулгүй байдал/тандалтын видео/зураг 312. Гар утасны мэдрэгч(хяналт) Гар утасны байршил Машин Хиймэл дагуул 32. Компьютерийн системээс бий болж байгаа өгөгдөл Лог Вэб лог

10 Их өгөгдлийн хэрэглээ Гар утасны мэдээлэл Аялал жуулчлалын статистик Вэбийн мэдээлэл - Үл хөдлөх хөрөнгө, үнэ, хөдөлмөр эрхлэлтийн мэдээлэл Нийгмийн сүлжээ/social media/ - эрүүл мэнд, сайн сайхан амьдрал, хэрэглэгчийн итгэл Мэдрэгч төхөөрөмжийн мэдээлэл замын хөдөлгөөн, агаарын бохирдол Тоолуур эрчим хүчний статистик Хиймэл дагуулын зураг газар ашиглалт, ХАА, байгаль орчин Супермаркетийн сканер - үнэ, өрхийн хэрэглээний статистик

11 Их өгөгдлийн хэрэглээ F1-ийн амжилт (1990) Санхүү, машин, жолооч,... F1-ийн амжилт (2014) Санхүү, мэдрэгч,...

12 Их өгөгдлийн хэрэглээ Парадигмын өөрчлөлт - Ухаалаг тээврийн систем - Ухаалаг хот - Хяналтын систем

13 Их өгөгдлийн хэрэглээ St Peters Square, Rome.

14 Их өгөгдлийн давуу болон сул тал Хамралт Бодитой байдал Гарал үүсэл Алдаа хазайлт Цаг хугацаандаа байх Ирээдүйд баталгаажих Түүвэр судалгаа Их өгөгдөл Table compiled from article Kitchen, 2016

15 Их өгөгдлийг ашиглахад тулгарах сорилт Тоон мэдээллийн төлөөлөхүйц байдал? Ойлголт, тодорхойлолт нь бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл, үнэ, хөдөлмөр эрхлэлт зэрэг үзүүлэлтийг хэмжихэд нийцэх эсэх? Өгөгдөл хугацааны цуваа болон ангиллын хувьд нийцтэй байдлыг хангаж чадах уу? Хамралтын хүрээнд гарж байгаа цоорхойг нөхөх боломжтой юу? Өгөгдөл нь хэр зэрэг цаг хугацаандаа байх вэ? Зардлын хувьд үр ашигтай байж чадах уу? Нууцлалтай холбоотой ямар асуудлууд үүсэх вэ? хязгаарлалт нь ямар байх вэ?

16 Их өгөгдлийг ашиглахад шаардлагатай ур чадвар Аналитик ур чадвар: Бүтээлч байдал: Математик статистикийн ур чадвар: Компьютерийн шинжлэх ухаан: Бизнесийн ур чадвар:

17 Их өгөгдөл хариулт шийдэл болох уу? Албан ёсны статистикт: Төсөв багасаж байгаа Илүү цаг хугацаанд нь, нарийвчилсан тоон мэдээллийн эрэлт нэмэгдэж байгаа Мэдээлэгчид ирэх дарамт нэмэгдэж байгаа Хариултын түвшин буурч байгаа

18 Албан ёсны статистикт их өгөгдлийг ашиглахын ач тус Илүү үр дүнтэй аргаар, нийцтэй, цаг хугацаанд нь статистикийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг бий болгоно. Уламжлалт мэдээллийн эх сурвалж нэмэлт эсвэл түүнийг орлох үр дүнгүүдийг гаргана. мэдээллийн дутуу орон зайг дүүргэх бөгөөд загварт нэмэлт хувьсагч болгон ашиглах эсвэл чанарын баталгаажилт болгох боломжтой Цоо шинэ статистикийн үр дүнг боловсруулна. Мэдээлэл цуглуулалтын үйл ажиллагаа зэрэг үйл ажиллагааны процессийг боловсронгуй болгоно. Тоон мэдээллийн хадгалалт, боловсруулалт, дүн шинжилгээг сайжруулна.

19 Албан ёсны статистикт ашиглахад тулгарах сорилтууд Технологи хадгалах, боловсруулах, дүн шинжилгээ хийх Чадавхи тоон мэдээллийг зохион байгуулах, дүн шинжилгээний Статистикийн болон арга зүйн дүн шинжилгээний арга техник Ёс зүй болон хууль эрх зүй их өгөгдлийг ашиглахад Арилжааны асуудал их өгөгдөлд нэвтрэх, хэрэглэх Хувийн компаниуд онлайн компани, үүрэн холбооны оператор, банкууд

20 АНХААРАХ АСУУДАЛ Их өгөгдлийн эх сурвалжууд ижил биш. Их өгөгдлийг ашиглахад нэмэлт, хослуулсан арга шаардлагатай Албан ёсны статистикт ашиглахад нээлттэй, ил тод байдлын асуудал Тоон мэдээллийн эх сурвалжийн чанар, хэрэглээг үнэлэхэд параметрүүд шаардлагатай (ж.н. Судалгааны хамрах хүрээний нийт алдаа) Их өгөгдлийн эх сурвалжийн тогтвортой байдал, урамшууллын бүтэц Өнөөдрийн болон ирээдүйд гарах зардал Хууль, эрх зүй, нууцлалын асуудал Төр болон хувийн байгууллагуудын түншлэл Албан ёсны статистикт их өгөгдлийг ашиглах процедур, бодлого бүхий тогтолцоо шаардлагатай.

21 Ирээдүй Их өгөгдөлгүй байх нь та хараагүй, дүлий байдалтайгаар хурдны замын голд зогсож байгаатай адилхан. Geoffrey Moore/2012/ АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА.