UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA FUNGSI SISTEM HIPERMEDIA DAN PENGINTEGRASIANNYA AZMI BIN MD SAMAN FSAS

Similar documents
Pengenalan Sistem Maklumat Dalam Pendidikan

Semasa buku ini ditulis XAMPP mengandungi empat versi:

Panduan Guru Maker UNO/ Arduino

MICROSOFT EXCEL. Membina Hamparan Elektronik Fungsi Hamparan Elektronik

VIRTUAL PRIVATE NETWORK: ARCHITECTURE AND IMPLEMENTATIONS

Pengaturcaraan web ASP.NET. Sinopsis:


ISI KANDUNGAN. Microsoft PowerPoint 2016

Prepared by: Assoc. Prof. Dr Bahaman Abu Samah Department of Professional Development and Continuing Education Faculty of Educational Studies

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CMT322/CMM323 Web Engineering & Technologies [Kejuruteraan & Teknologi Web]

Modul Asas JavaServer Pages

CLOUD COMPUTING ADOPTION IN BANKING SYSTEM (UTM) IN TERMS OF CUSTOMERS PERSPECTIVES SHAHLA ASADI

ssk 2023 asas komunikasi dan rangkaian TOPIK 4.0 PENGALAMATAN RANGKAIAN Minggu 11

HARDWARE/SOFTWARE SYSTEM-ON-CHIP CO-VERIFICATION PLATFORM BASED ON LOGIC-BASED ENVIRONMENT FOR APPLICATION PROGRAMMING INTERFACING TEO HONG YAP

AUTOMATIC APPLICATION PROGRAMMING INTERFACE FOR MULTI HOP WIRELESS FIDELITY WIRELESS SENSOR NETWORK

INSTRUCTION: This section consists of FOUR (4) structured questions. Answer ALL questions.

Aplikasi Permainan Pembelajaran untuk Kanak-Kanak

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

ONTOLOGY-BASED SEMANTIC HETEROGENEOUS DATA INTEGRATION FRAMEWORK FOR LEARNING ENVIRONMENT

IMPLEMENTATION OF UNMANNED AERIAL VEHICLE MOVING OBJECT DETECTION ALGORITHM ON INTEL ATOM EMBEDDED SYSTEM

TEKNOLOGI MAKLUMAT SEKOLAH RENDAH EBA1053 TOPIK 6 PENGINTEGRASIAN PERISIAN MULTIMEDIA DAN ALAT PENGARANGAN DALAM P&P

ssk 2023 asas komunikasi dan rangkaian TOPIK 4.0 PENGALAMATAN RANGKAIAN

AN IMPROVED PACKET FORWARDING APPROACH FOR SOURCE LOCATION PRIVACY IN WIRELESS SENSORS NETWORK MOHAMMAD ALI NASSIRI ABRISHAMCHI

SEMANTICS ORIENTED APPROACH FOR IMAGE RETRIEVAL IN LOW COMPLEX SCENES WANG HUI HUI

Pengguna akan diberikan Username dan Password oleh Administrator untuk login sebagai admin/conference Manager bagi conference yang akan diadakan.

AN INTEGRATED SERVICE ARCHITECTURE FRAMEWORK FOR INFORMATION TECHNOLOGY SERVICE MANAGEMENT AND ENTERPRISE ARCHITECTURE

Manual Pengguna. PCN Online Service Fulfillment System

PART A SULIT (EKT 221) BAHAGIAN A. Answer ALL questions. Question 1. a) Briefly explain the concept of Clock Gating.

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CST232 Operating Systems [Sistem Pengendalian]

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA PERFORMANCE ENHANCEMENT OF AIMD ALGORITHM FOR CONGESTION AVOIDANCE AND CONTROL

ENHANCEMENT OF UML-BASED WEB ENGINEERING FOR METAMODELS: HOMEPAGE DEVELOPMENT CASESTUDY KARZAN WAKIL SAID

TUITION CENTRE MANAGEMENT SYSTEM (TCMS) ZARIFAH BINTI MOHD PAHMI UNIVERSITI TEKNIKAL MALAYSIA MELAKA

Panduan Menggunakan Autoresponder FreeAutobot.com

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA

MULTIMEDIA COLLEGE JALAN GURNEY KIRI KUALA LUMPUR

M2U MANUAL PENGGUNA USER MANUAL M2UNHJ. 0 P a g e BAHAGIAN SIMPANAN DAN PENGELUARAN JABATAN KHIDMAT PENDEPOSIT DAN OPERASI LEMBAGA TABUNG HAJI

ANALISA PERPINDAHAN DATA MODEL SURFACE DI ANTARA PLATFOM CAD YANG BERBEZA ASFAEZUDDIN BIN ZAKARIA UNIVERSITI TEKNIKAL MALAYSIA MELAKA

COMBINING TABLES. Akademi Audit Negara. CAATs ASAS ACL / 1

MULTIMEDIA COLLEGE JALAN GURNEY KIRI KUALA LUMPUR

Laporan Aktiviti Pusat Internet 1 Malaysia Kg. Kuala Sungga

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA RELIABILITY PERFORMANCE EVALUATION AND INTEGRATION OF ROUTING ALGORITHM IN SHUFFLE EXCHANGE WITH MINUS ONE STAGE

ISOGEOMETRIC ANALYSIS OF PLANE STRESS STRUCTURE CHUM ZHI XIAN

SISTEM PENEMPAHAN MAKMAL KOMPUTER SECARA ATAS TALIAN DI FSKSM AHMAD FARIZ B ABD RAHIM

PEMINDAHAN DATA MENGGUNAKAN KOMUNIKASI CAHAYA BOLEH DILIHAT DAN APLIKASI MUDAH ALIH. Annisa Zakiah Binti Kamarudin Khairul Azmi Bin Abu Bakar

DYNAMIC MOBILE SERVER FOR LIVE CASTING APPLICATIONS MUHAMMAD SAZALI BIN HISHAM UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

Dedikasi Osman Bin Shariman & Norbi Binti Hassan Muhammad Hanis Osman Shar Mariam Muhammad

INSTRUCTION: This section consists of FOUR (4) structured questions. Answer ALL questions.

MANAGE COURSE RESOURCES LABEL TEXT PAGE URL BOOK FILE FOLDER IMS CONTENT PACKAGE

SISTEM PENGHANTARAN MESEJ SEGERA PELBAGAI PELANTAR BERASASKAN JAVA SAZARUL IZAM BIN MD SAAD. Ijazah Sarjana Muda Sains Komputer

SYSTEMATIC SECURE DESIGN GUIDELINE TO IMPROVE INTEGRITY AND AVAILABILITY OF SYSTEM SECURITY ASHVINI DEVI A/P KRISHNAN

RESOURCE ALLOCATION SCHEME FOR FUTURE USER-CENTRIC WIRELESS NETWORK WAHEEDA JABBAR UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CMT422 Multimedia Information Systems & Management [Sistem & Pengurusan Maklumat Multimedia]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CCS521 Advanced Distributed Systems Concepts and Design [Konsep dan Reka Bentuk Sistem Teragih Maju]

INSTRUCTION: This section consists of TEN (10) structured questions. Answer ALL questions.

ENHANCING TIME-STAMPING TECHNIQUE BY IMPLEMENTING MEDIA ACCESS CONTROL ADDRESS PACU PUTRA SUARLI

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CPT344 Computer Vision & Image Processing [Penglihatan Komputer & Pemprosesan Imej]

PANDUAN PENGGUNA (PENTADBIR SYSTEM/SYSTEM ADMINISTRATOR) (INFOTECH, BPPF DAN POLIS

SISTEM KOMUNIKASI BERDASARKAN ALGORITMA PENYULITAN AES

FAKULTI TEKNOLOGI & SAINS MAKLUMAT. PROGRAM KELAYAKAN MASUK SENARAI KURSUS Sarjana Sistem Maklumat

B,8 PERKHIDMATAN KREDIT DAN PERBANKAN. Pemindahan Data PROSEDUR UNIT KOMPUTER. BPKP/KlOK-117 Bilangan Semakan : 0 Tarikh : PERUBAHAN.

HOME APPLIANCES MONITORING AND CONTROL USING SMARTPHONE APPLICATION AHMAD DANIAL BIN AHMAD NAZRI

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CST333 Distributed & Grid Computing [Perkomputeran Teragih & Grid]

: IJAZAH SARJANA MUDA SAINS (SAINS KOMPUTER) : FALKULTI SAINS KOMPUTER DAN SISTEM MAKLUMAT

FAKULTI TEKNOLOGI & SAINS MAKLUMAT

INTEGRATION OF CUBIC MOTION AND VEHICLE DYNAMIC FOR YAW TRAJECTORY MOHD FIRDAUS BIN MAT GHANI

A SEED GENERATION TECHNIQUE BASED ON ELLIPTIC CURVE FOR PROVIDING SYNCHRONIZATION IN SECUERED IMMERSIVE TELECONFERENCING VAHIDREZA KHOUBIARI

STATISTICAL APPROACH FOR IMAGE RETRIEVAL KHOR SIAK WANG DOCTOR OF PHILOSOPHY UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA

SUPERVISED MACHINE LEARNING APPROACH FOR DETECTION OF MALICIOUS EXECUTABLES YAHYE ABUKAR AHMED

7 I I, BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS* SESI PENGAnAN: 2012 I Saya MOHD FARID BIN MOHD YUSOF (B )

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA GRAPHICAL USER INTERFACE LAYOUT LANGUAGE USING COMBINATORS KHAIRUL AZHAR KASMIRAN FSKTM

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CPT211-CPM313 Programming Language Concepts & Paradigm [Konsep & Paradigma Bahasa Pengaturcaraan]

BLOCK-BASED NEURAL NETWORK MAPPING ON GRAPHICS PROCESSOR UNIT ONG CHIN TONG UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

INSTRUCTION: This section consists of TWO (2) structured questions. Answer ALL questions.

1. Threats bermaksud ancaman, atau lebih dikenali sebagai malware (malicious

INSTRUCTION: This section consists of TWO (2) structured questions. Answer ALL questions.

TEKNOLOGI, GADJET & KEIBUBAPAAN

PANDUAN PENGGUNA (PENSYARAH)

PENGESANAN PAKET RANGKAIAN UNTUK FORENSIK MEMORI NOR NADIA ABDULLAH MARZUKI KHAIRUL AKRAM ZAINOL ARIFFIN

HERMAN. A thesis submitted in fulfilment of the requirements for the award of the degree of Doctor of Philosophy (Computer Science)

SISTEM INTERAKTIF PROFIL PUSTAKAWAN MALAYSIA Interactive Profile System (IPS) for Malaysian Librarians

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CCS522 Advanced Data Communication & Computer Networks [Rangkaian Komputer & Komunikasi Data Lanjutan]

UNIVERSITI SAINS MALAYSIA. CST331 Principles of Parallel & Distributed Programming [Prinsip Pengaturcaraan Selari & Teragih]

INSTRUCTION: This section consists of TWO (2) questions. Answer ALL questions. ARAHAN: Bahagian ini mengandungi DUA (2) soalan. Jawab SEMUA soalan.

A TRUST MODEL FOR BUSINESS TO CUSTOMER CLOUD E-COMMERCE HOSSEIN POURTAHERI

MICRO-MOBILITY ENHANCEMENT IN MULTICAST MOBILE IPv6 WIRELESS NETWORKS. By YONG CHU EU

This item is protected by original copyright

DOKUMEN TIDAK TERKAWAL

MULTICHANNEL ORTHOGONAL FREQUENCY DIVISION MULTIPLEXING -ROF FOR WIRELESS ACCESS NETWORK MOHD JIMMY BIN ISMAIL

SESSION BASED ACTIVITY MONITORING APPLICATION FOR ANDROID TAN LEIK HO

EEE 348 PENGANTAR REKABENTUK LITAR BERSEPADU

PANDUAN PENGGUNA (SUPPLIER) MAINTAIN CERTIFICATES/SUPPLIER DETAILS SUPPLIER RELATIONSHIP MANAGEMENT SUPPLY CHAIN MANAGEMENT SYSTEM (SCMS)

HARDWARE AND SOFTWARE CO-SIMULATION PLATFORM FOR CONVOLUTION OR CORRELATION BASED IMAGE PROCESSING ALGORITHMS SAYED OMID AYAT

APLIKASI MUDAH ALIH MENGUKUR DAYA TAHAN KOMUNIKASI RANGKAIAN DATA RAYA (CheckLine)

OPTIMIZE PERCEPTUALITY OF DIGITAL IMAGE FROM ENCRYPTION BASED ON QUADTREE HUSSEIN A. HUSSEIN

PANDUAN PENGGUNA (SUPPLIER) MAINTAIN CERTIFICATES/SUPPLIER DETAILS SUPPLIER RELATIONSHIP MANAGEMENT SUPPLY CHAIN MANAGEMENT SYSTEM (SCMS)

UNIVERSITI TEKNIKAL MALAYSIA MELAKA

Panduan Pengguna Autodesk Education Community

Signature :.~... Name of supervisor :.. ~NA.lf... l.?.~mk.. :... 4./qD F. Universiti Teknikal Malaysia Melaka

FIRST TIME LOGIN & SELF REGISTRATION USER GUIDE LOG MASUK KALI PERTAMA & PENDAFTARAN SENDIRI PANDUAN PENGGUNA

EEE 428 SISTEM KOMPUTER

Transcription:

UNIVERSITI PUTRA MALAYSIA FUNGSI SISTEM HIPERMEDIA DAN PENGINTEGRASIANNYA AZMI BIN MD SAMAN FSAS 1997 24

FUNGSI SISTEM HIPERMEDIA DAN PENGINTEGRASIANNYA AZMI BIN MD SAMAN MASTER SAINS UNIVERSITI PUTRA MALA YSIA 1997

FUNGSI SISTEM HIPERMEDIA DAN PENGINTEGRASIANNYA Oleh AZMI BIN MD SAMAN Tesis ini dikemukakan sebagai memenuhi keperluan bagi mendapatkan Ijazab Master Sains di Fakulti Sa ins dan Pengajian Alam Sekitar, U niversiti Putra Malaysia APRIL 1997

Dengan Nama Allah Yang Maha Pemurah Lagi Maha Penyayang

Khas buat... ISleriku (Norzaini) & Anakku (Balqis)

PENGHARGAAN Penulis mgm merakamkan setinggi-tinggi penghargaan kepada Jawatankuasa Penyeliaan yang dipengerusikan oleh Dr. Md. Yazid bin Mohd. Saman di atas tunjuk ajar dan nasihat serta galakan yang amat berguna sepanjang kajian ini dijalankan. Penulis seterusnya ingin merakamkan berbanyak terima kasih kepada Jawatankuasa Penyeliaan lain yang terdiri daripada Dr. Hajah Fatimah binti Ahmad dan Dr. Abdul Azim bin Abdul Ghani di atas bimbingan dan nasihat mereka. Penulis juga merakamkan sekalung kasih untuk keluarga tersayang di atas dorongan dan pengorbanan yang mereka berikan sepanjang pengajian, terutamanya isteri, Norzaini binti Natha @ Mokhtar dan anak yang dikasihi Balqis binti Azmi. Tidak ketinggalan juga buat rakan-rakan seperjuangan Azizi bin Abas, Noor Maizura binti Mohammad Noor dan Rabiah binti Abdul Kadir. Akhir sekali, penulis mengucapkan ribuan terima kasih dan berdoa agar sesiapa sahaja yang terlibat secara langsung atau tidak dalam penghasilan tesis ini akan dirahmati Allah di dunia dan akhirat. Amin. 11

KANDUNGAN Muka Surat PENGHARGAAN.......... 11 SENARAI JADUAL......... SENARAI RAJAH.... SENARAI NAMA SINGKA TAN................ ABSTRAK............ ABSTRACT................. Vll VI11 Xl XIV XVI BAB I 4 4 PENDAHULUAN... 1 Pengenalan kepada Multimedia dan Hipermedia... 1 Ringkasan Istilah Berkaitan Konsep Hipermedia....... Media................... Menyemak Seimbas (Browsing).................. 5 Hiper.............................. 5 Hipermedia............. 5 Hiperteks......................................... 6 Latar belakang Masalah... 6 Objektif Kajian......... 8 Struktur Organisasi T esis............ 9 II SOROTAN LITERA TUR... Pengenalan... Keupayaan Hipermedia Melebihi Buku... Buku Elektronik.... Hipermedia Sebagai Pilihan untuk Pembelajaran Bantuan Komputer................................. 16 Sejarah Hipermedia.................... 19 Generasi Sistem Hipermedia... 22 Definisi Hiperteks dan Hipermedia..................... 26 Hubungan Antara Hiperteks dan Hipermedia....... 29 Konsep Hipermedia............... 30 11 11 12 13 iii

Muka Surat Konsep Reka Bentuk dan Pengimplimentasian Hipennedia... 31 Isu dalam Pembangunan Sistem Aplikasi Hipennedia.... 32 Penyemak Seimbas Hipennedia...... 34 Kategori Sistem Hipennedia................ 38 Hipennedia untuk Komputer Peribadi International Business Machine (IBM)... 38 Hipennedia untuk Komputer Apple Macintosh... 42 Hipennedia untuk Stesen Kerja............ 45 World Wide Web............ 47 Beberapa Sistem Hipennedia Berdasarkan Penelitian Fungsi. 49 Memex.................. 50 Intennedia...... 51 HyperTies...... 52 Guide............... 53 Kesimpulan........... 54 III METODOLOGI... Pengenalan.... Bahasa Pengaturcaraan Visual Basic... Mikromedia.... Bahasa Hiperteks Mikromedia... Sintaks Bahasa Hiperteks Mikromedia.... Sintaks Jenis Dokumen... ' ".......... Sintaks Kepala Dokumen..... Sintaks Tajuk Topik... Sintaks Badan Dokumen...,...... Sintaks Sauh.... Sintaks Pautan............,..... 72 Petua Penghasilan Bahasa Hiperteks Mikromedia... 74 Microsoft Paint........................" 80 WinSpeech 2.0... 82 Sintesis Penuturan Bahasa Melayu Baku... 83 Pengintegrasian Fungsi ke dalam Mikromedia......... 85 Dynamic Data Exchange...... 86 57 57 57 63 67 68 69 70 70 71 71 IV

Muka Surat Kesimpulan.............. 87 IV V VI PEMBANGUNAN SISTEM HIPERMEDIA... Pengenalan... Reka Bentuk Sistem Hipermedia..... Reka Bentuk Sistem Aplikasi Hipermedia.... Ciri-Ciri Asas Reka Bentuk Sistem Mikromedia..... Reka Bentuk Sistem Penyemak Seimbas Hipermedia.... Memaparkan Dokumen Hipermedia '"... 103 Perkataan Berkait dalam Dokumen Sumber ke Dokumen Sasaran............ 105 Kesimpulan...... 109 KEPUTUSAN DAN PERBINCANGAN..... 110 Mikromedia Versi 1. 0 dan 1.1... 110 Reka Bentuk Sistem Penyemak Seimbas Hipermedia... 113 Pengintegrasian Fungsi... 114 Fungsi Tetingkap Penyemak Seimbas Hipermedia... 115 Fungsi Editor Teks............ 117 Fungsi Editor Grafik...... 119 Fungsi Editor Audio...... 121 Fungsi Tutur....... 123 Fungsi Sistem Bantuan...... 126 Kesimpulan............ 128 KESIMPULAN DAN CADANGAN.... 130 Kesimpulan............... 130 Cadangan untuk Kajian Masa Hadapan............ 133 Fungsi Mikromedia.............. 133 Bahasa Hiperteks Mikromedia...... 134 Pengintegrasian Fungsi.................. 135 89 89 90 92 93 93 BIBLIOGRAFI................... 137 RUJUKAN INTERNET....... 142 v

Muka Surat LAMPlRAN........., 144 A Antara Muka Pertama Mikromedia 1.1 Sejurus SeJepas Dilaksanakan.... 145 BIODATA...... 146 vi

SENARAI JADUAL Jadual Muka Surat 1 Ringkasan Sejarah Hipermedia................ 20 2 Generasi Teknologi Penyemak Seimbas Web Menekankan Kelajuan Capaian Maklumat.,.......,..,..,............... 37 3 Sistem Hipermedia untuk Komputer Peribadi IBM.... 39 4 Sistem Hipermedia untuk Komputer Apple Macintosh.... 44 5 Sistem Hipermedia untuk Stesen Kerja.... 46 vii

SENARAI RAJAH Rajah Muka Surat 1 Hubungan Seksyen dalam Buku Elektronik.... 15 2 Gambaran Generasi Sistem Hipermedia (Salampasis, 1995)... 25 3 Hubungan Antara Hiperteks, Hipermedia dan Multimedia Interaktif (Woodhead, 1991).... 30 4 Lynx.................... 35 5 Antara Muka Pengguna Netscape Navigator Gold 2.01....... 36 6 Antara Muka Pengguna Microsoft Internet Explorer... 36 7 Gambaran Ringkas Mikromedia dan Fungsi-Fungsinya... 65 8 Sauh dan Pautan dalam Dokumen Hipermedia...... 66 9 Contoh Dokumen Hipermedia Ringkas yang Ditulis dalam Sintaks Bahasa Hiperteks Mikromedia.... 79 10 Paparan Hasil Dokumen yang Ditulis dalam Bahasa Hiperteks Mikromedia.... 79 11 Editor Grafik.... 81 12 Microsoft Paint.... 82 13 Menentukan Sebutan Sesuatu Perkataan (WinSpeech 2.0)... 83 14 Sintesis Penuturan Bahasa Melayu Baku.... 84 viii

Rajah Muka Surat 15 16 Sistem Kitaran Pembangunan Sistem (Coad dan Y ourdon, 1994).... Pembangunan Sistem Hipermedia.... 90 91 17 Hubungan Antara Fail Indeks Subjek dan Fail Teks Subj ek... 100 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 Proses Penterjemahan oleh Penyemak Seimbas Mikromedia.. Carta Hierarki Modul untuk Paparan Dokumen Hipermedia... Hubungan Antara Dokumen Sumber dan Dokumen Sasaran... dalam Konsep Mikromedia.... Carta Hierarki Modul Perkataan Berkait yang Menguruskan Pautan ke Dokumen Sasaran.... Gambaran Ringkas Elemen-elemen yang Boleh Digabungkan dalam Dokumen Hipermedia Menggunakan Bahasa Hiperteks Mikromedia.... Mikromedia Versi 1.0.... Mikromedia Versi 1.1.... Tetingkap Penyemak Seimbas Hipermedia (Teks dan Grafik). Hubungan Antara Menu dalam Editor Teks.... Tetingkap Editor Teks.... Alat Campur Cat dalam Perisian Lukis.... Alat Membina Baris dalam Peri sian Lukis.... 103 105 106 107 108 112 113 116 118 119 121 121 IX

Rajah Muka Surat 30 Tetingkap Editor Audio.... 123 31 Tetingkap Teks-kepada-Penuturan (Win Speech 2.0).... 125 32 Tetingkap Sistem Bantuan.... 127 33 Gambaran Ringkas Bahagian-Bahagian Sintaks Bahasa Hiperteks Mikromedia....... 132 x

SENARAI NAMA SINGKATAN AI ASCII BMP BNF CAD CAl CAL CBT CD-ROM CERN DBMS DDE DLL E-Book EMAIL Artificial Intelligence (Kecerdasan Buatan) American national Standard Code for Information Interchange (Kod Piawai kebangsaan Amerika untuk Saling Tukar Maklumat) Bit Map (Peta Bit) Backus-Naur Form (Bentuk Backus-Naur) Computer Aided Design (Reka Bentuk Bantuan Komputer) Computer Aided Instruction (Pengajaran Bantuan Komputer) Computer Assisted Learning (Pembelajaran Bantuan Komputer) Computer Base Training (Latihan Berasaskan Komputer) Compact optical Disk Read Only Memory (Ingatan Baca Sahaja Cakera Optikal Padat) Centre Europenne pourla Recherche Nucleaire (European Centre for Nuclear Research) Data Base Management System (Sistem Pengurusan Pangkalan Data) Dynamic Data Exchange (Pertukaran Data Dinamik) Dynamic Link Library (Perpustakaan Pautan Dinamik) Electronic-Book (Buku Elektronik) Electronic Mail (Mel Elektronik) xi

GUI glbis Hel HMF HTF HTML IT JARING KMS LAN MCI MIDI MIMOS NCSA NLS ODBC Graphical User Interface (Antara Muka Pengguna Grafik) graphical Issue Based Information System (Sistem Maklumat Berasaskan Isu grafik) Human Computer Interaction (lnteraksi Komputer Manusia) HyperMedia File (Fail Hipermedia) HyperText File (Fail Hiperteks) HyperText Markup Language (Bahasa Tandaan Hiperteks) Information Technology (Teknologi Maklumat) Joint Advanced Research Integrated NetworkiNG (Rangkaian Integrasi Penyelidikan Kemajuan Bersama) Knowledge Management System (Sistem Pengurusan Pengetahuan) Local Area Network (Rangkaian Kawasan Setempat) Media Control Interface (Antara Muka Kawalan Media) Musical Instrument Digital Interface (Antara Muka Digital Alat Muzik) Malaysian Institute of MicrOelectronics System (Institut Sistem Mikro Elektronik Malaysia) National Computer System Association (Persatuan Sistem Komputer Kebangsaan) on Line System (Sistem dalam Talian) Open DataBase Connectivity (Sambungan Pangkalan Data Terbuka) xii

OLE PC SGML TIES TTS UPM UUM W AIS WAN WWWIWebIW3 - WYSIWYG - Object Linking and Embedding (Benaman dan Pautan Objek) Personal Computer (Komputer Peribadi) Standard Generalised Markup Language (Bahasa Tandaan Umum Piawai) The Interactice Encyclopedia System (Sistem Ensiklopedia Interaktit) Text-To-Speech (Teks-Kepada-Penuturan) Universiti Putra Malaysia Universiti Utara Malaysia Wide Area Information Service (Perkhidmatan Maklumat Kawasan Luas) Wide Area Network (Rangkaian Kawasan Luas) World Wide Web (Jaringan Luas Dunia) What You See Is What You Get (Apa Yang Anda Lihat Itu Yang Anda Perolehi) xiii

Abstrak tesis yang dikemukakan kepada Senat Universiti Putra Malaysia sebagai sebahagian daripada keperluan untuk mendapatkan ijazah Master Sains. FUNGSI SISTEM HIPERMEDIA DAN PENGINTEGRASIANNYA Oleh AZMI BIN MD SAMAN April 1997 Pengerusi: Dr. Md Yazid Mohd Saman Fakulti: Sains dan Pengajian Alam Sekitar Tesis ini membincangkan tentang kajian mengenai fungsi-fungsi Sistem Hipermedia serta pengintegrasian fungsi-fungsi tersebut. Kajian dilakukan dengan mengkaji Reka Bentuk sistem hipermedia yang telah wujud dan membina satu Sistem Prototaip Penyemak Seimbas Hipermedia (Mikromedia). Mikromedia dibangunkan menggunakan bahasa pengaturcaraan Visual Basic. Mikromedia beroperasi dalam persekitaran pengaturcaraan tetingkap menggunakan komputer peribadi multimedia (multimedia PC). Salah satu fungsi xiv

utarna Mikromedia adalah sebagai penyemak seimbas untuk memaparkan dokumen hipermedia. Dokumen hipermedia ini boleh dibina oleh pengguna menggunakan Editor Teks yang terdapat dalarn Mikromedia. Dokumen hipermedia yang hendak dibina mesti menggunakan Bahasa Hiperteks Mikromedia. Bahasa Hiperteks Mikromedia merupakan satu Bahasa Tandaan (Markup Language) yang digunakan untuk 'mengaturcara' dokumen hipermedia. Penggunaan Bahasa Hiperteks Mikromedia ini harnpir sarna dengan konsep HTML (HyperText Markup Language) untuk dokumen dalam Web. Mikromedia mempunyai beberapa fungsi untuk membantu pengguna membina atau mengarang dokumen hipermedia. Fungsi-fungsi tersebut adalah Editor Teks, Editor Grafik, Editor Audio, Penterjemah Teks-kepada-penuturan (Text-to-speech) dan Sistem Bantuan. Pengguna boleh membina koleksi maklumat yang mengandungi teks, grafik, suara dan video yang dintegrasikan ke dalarn dokumen hipermedia. Mikromedia juga boleh digunakan sebagai sistem pengarang untuk membangunkan Buku Elektronik bagi komputer tersendiri dengan menggunakan konsep hipermedia. xv

Abstract of thesis submitted to the Senate of Universiti Putra Malaysia in partial fulfilment of the requirements for the Degree of Master of Science. THE FUNCTION OF HYPERMEDIA SYSTEM AND ITS INTEGRATION By AZMI BIN MD SAMAN April 1997 Chairman: Dr. Md Yazid Mohd Saman Faculty: Science and Environmental Studies The study of the functions of hypermedia system and the integration of its funtions are discussed in this thesis. The research has been carried out by studying the previous hypermedia system design and developing a Hypermedia Browser Prototype System (Mikromedia). Mikromedia can be executed in windows programming platform using IBM compatible multimedia personal computer. Mikromedia is designed as a browser for displaying hypermedia document. This hypermedia document can be xvi

developed by the users using the Text Editor in Mikromedia. The Hypermedia document must be developed in Mikromedia Hypertext Language. Mikromedia Hypertext Language is a Markup Language 'to program' hypermedia documents. The use of Mikromedia Hypertext Language is quite similar to HTML (HyperText Markup Language) for Web documents. Mikromedia provides several functions to help users to develop or to write hypermedia documents. These functions are Text Editor, Graphic Editor, Audio Editor, Text-To-Speech System and Help System. Users can develop several collections of information including texts, graphics, voice or audio and video which are integrated in hypermedia documents. Mikromedia is also used as an authoring tools to develop an electronic book (E-Book) for stand alone computer using hypermedia concept. xvii

BABI PENDAHULUAN Pengenalan kepada Multimedia dan Hipermedia Perkembangan teknologi kini boleh dikatakan lebih menitikberatkan bidang teknologi maklumat. Sejajar dengan itu kaedah penyampaian maklumat yang lebih berkesan sedang mendapat perhatian meluas. Pertumbuhan pesat berlaku dalam industri penghasilan multimedia. Syarikat-syarikat multimedia terpaksa bersaing untuk menghasilkan sistem multimedia yang dapat memuaskan kehendak pengguna. Antara syarikat-syarikat pada ketika itu adalah seperti Commodore, Apple, IBM/Intel dan Sony/Philips (Robinson, 1990). Kebanyakan sistem multimedia yang dibangunkan banyak diperkenalkan dalam bidang pemiagaan dan pendidikan (Freeman, 1990). Dalam era ledakan teknologi maklumat, komputer bukanlah terhad hanya kepada pemprosesan perkataan, pangkalan data dan helaian hamparan. Pengkomputeran memerlukan perubahan yang pantas. Pengguna komputer yang moden mengharapkan komputer mereka dapat mengintegrasikan pelbagai media

2 ke dalarn satu persekitaran komputer iaitu dikenali sebagai multimedia. Multimedia merupakan suatu istilah yang tidak asing lagi kepada sesiapa sahaja yang mengikuti perkembangan teknologi maklumat pada mas a ini. Semua pihak, tidak kira sarna ada dari pihak kerajaan atau swasta begitu berrninat untuk memanfaatkan bidang ini (Norazah dan Rosely, 1996). Multimedia mempunyai berbagai definisi yang berbeza kepada berbagai Jems orang. Setengahnya mengatakan multimedia bererti komputer yang mempunyai CD-ROM. Kumpulan Reka Bentuk Multimedia Graystone (Graystone Multimedia Design Group) mendefinisikan multimedia sebagai menggunakan gabungan elemen-elemen multimedia seperti teks, grafik, fotograf, suara, animasi, video dan kemudahan interaktif untuk membina satu persembahan yang tarnpak dan dinamik yang memberikan daya tarikan kepada pengguna untuk terus mengikuti persembahan tersebut (Gray stone, 1996). Definisi lain adalah menggabungkan teks, imej, video, animasi dan suara untuk menyediakan maklumat yang tampak dan menarik (Macdonald, 1995). Oleh yang demikian sesebuah sistem itu dikatakan sebagai sebuah sistem multimedia apabila ia marnpu mengawal elemen-elemen multimedia tersebut. Terdapat banyak aplikasi yang dianggap sebagai sebuah sistem multimedia seperti peri sian khusus Pengajaran Berbantukan Komputer, kios maklumat, perisian persembahan, hiperrnedia, mail elektronik dan peri sian sistem maklumat (Norazah dan Rosely, 1996).

3 Hipermedia adalah istilah yang digunakan untuk hiperteks yang tidak hanya tertakluk kepada teks; Ia boleh mengandungi grafik, video, suara dan teks (Horton, 1990). Hipermedia dikenali juga sebagai multimedia rangkaian (Jennifer dan Hermann, 1994). Hipermedia adalah sambungan daripada teknologi awal yang dipanggil hiperteks (Norton, 1995). Hiperteks adalah teks yang tidak linear (Woodhead, 1991); Ia mengandungi sambungan atau hubungan dengan dokumen lain ataupun bahagian lain dalam dokumen yang sama dan ianya juga boleh diformatkan supaya dapat dilihat dalam bentuk yang berbeza (contohnya: tulisan ditebalkan, digaris atau dijustifikasikan) (Mather, 1996). Hiperteks membolehkan pengarang membina pautan antara satu bahagian dengan bahagian yang lain dalam buku atau dokumen elektronik. Pembaca boleh menje1ajah dengan pantas me1alui dokumen hipermedia kepada teks atau maklumat yang diperlukan (Sayer, 1991). Contoh yang mudah sistem hiperteks adalah sistem bantuan yang terdapat dalam kebanyakan perisian aplikasi seperti Microsoft Word. Dalam beberapa sistem bantuan, ada perkataan dan perenggan diterangkan, digaris atau dibezakan dengan perkataan lain. Hanya dengan sekali klik sahaja menggunakan tetikus perkataan dan perenggan tadi akan memberikan pengguna maklumat selanjutnya tentang subjek tersebut. Maklumat tersebut mungkin berbentuk teks, gambar, gambarajah, gambar/imej yang bergerak (video), gambarajah yang bergerak (animasi), suara, bunyi ataupun atur cara komputer (aplikasi lain).

4 Setengah pengkaji mengatakan istilah hipermedia adalah nama lain bagi hiperteks (Woodhead, 1991). Untuk membezakan antara hiperteks dengan hipermedia, kebanyakan pengkaji mengatakan bahawa hiperteks adalah satu dokumen yang hanya mengandungi teks manakala hipermedia merupakan dokumen yang tidak tertakluk kepada teks sahaja (Woodhead, 1991). lanya boleh terdiri daripada teks, grafik, animasi, video, suara dan gambarajah. Ringkasan Istilah Berkaitan Konsep Hipermedia Bagi pengguna atau pembaca yang masih baru tentang hipermedia istilah yang baru tentu mengelirukan. Atas sebab dan masalah ini maka dipilih beberapa istilah yang berkaitan dan keterangannya secara ringkas. Media Media teknologi paling as as dalam berkomunikasi dan menylmpan maklumat. Umumnya media meliputi bahasa-bahasa percakapan harian manusia, muzik, gambar dan filem. lni termasuk juga kod rasmi bagaimana elemen tadi disalin dan dikumpulkan serta disimpan. Kerap kali media tersebut bertindihan. Pengguna terpaksa menguruskan beberapa media untuk menyelesaikan hanya satu masalah. Contohnya penggunaan kertas, buku dan perpustakaan merupakan jenisjenis media (Woodhead, 1991).