Mundarija. 1. Html tilida 3 xil turdagi onlayn test (MS Word dasturida) Paskal dasturlash tilida yaratilgan 3 ta test 11

O ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA LIMI VAZIRLIGI XORAZM VILOYAT XTB TASARRUFIDAGI YANGIARIQ TUMANI 11-SONLI AFCHO IMINING O QUVCHILARINI INFORMATIKA FANIDAN YARATGAN O QUV - USLIBIY QO LLANMASI Yangiariq - 2018 yil

Mundarija. 1. Html tilida 3 xil turdagi onlayn test (MS Word dasturida).. 3 2. Paskal dasturlash tilida yaratilgan 3 ta test 11 3. 10 ta olimpiada masalalari... 12 4. 20 ta o zlashtirilishi qiyin bo lgan masala.. 16 Qo llanma informatika yo nаlishi bo yichа tаhsil оlаyotgаn o qituvchilar, iqtidorli o quvchilarga, matematika fаnidan bilimlar bellashuvi va olimpiadaga tayyorlanuvchilarga mo ljаllаngаn va turli murakkablikdagi masalalar va ularni yechish usullari keltirilgan. 2

9-sinflar uchun test 1. Ali o z do stiga 360 belgidan iborat xat jo natdi, bunda 32 belgili maxsus alifbodan foydalandi. Alining jo natgan matnidagi axborot hajmini aniqlang? A. 144 bayt B. 300 bayt C. 360 bayt D. 225 bayt E. 300 bit 2. O`n oltilik sanoq sistemasida berilgan 3C va 7F sonlarining ko`paytmasini hisoblang A) 24D4 B) 1DC4 C) 3DC4 D) 13C4 E) 15C4 3. Quyidagi Excelda tuzilgan ifoda qanday natija beradi? Корень(Длстр( Axborot ) + Длстр(Лефтсимв( Algoritm,5)) A) Axborot B) 3 D) 4 E) Yozuvda hato bor 4. A:=SQRT(25)+2^3-(3*2)*2 arifmetik ifoda hisoblangandan so`ng A o`zgaruvchi qanday qiymatga ega bo`ladi? A) 3 B) 27 C) 56 D) 1 5. Quyidagi dasturda sikl necha marta takrorlanadi? FOR I:=0 TO 6 do write( MLA ); IF I=4 then Exit; end; A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 6.A= Plotter kiritish qurilmasi, B= Paint - grafik muharrir, C= Axborot analog va diskret turlarga bo linadi, D= Axborot uch asosiy sifatga ega. ( (A C)) (A B) (C D) A) rost B) yolg`on D) yozuvda xato bor E) To g ri javob yo q 7. A:=SQRT(16)+2^3-3*2 arifmetik ifoda hisoblangandan so`ng A o`zgaruvchi qanday qiymatga ega bo`ladi? A) 3 B) 6 C) 5 D) 1 8. X:=74; read(a); FOR I:=1 TO 3 do X:=X-A; write (X); dasturda A=11 bo`lganda X nimaga teng bo`ladi? A) 41 B)33 C) 43 D)63 9. Paskal tilida to`g`ri yozilgan ifodalarni ko`rsating. A) (A+PB)/C^2 B) (sqr(p)+(t-exp(1/3*ln(x)))) C) (COS(X^2)/PI-D) D) (A%+B)/SIN(W) 10. A:=SQRT(16)+2^3-3*2 arifmetik ifoda hisoblangandan so`ng A o`zgaruvchi qanday qiymatga ega bo`ladi? A.6 B.8 C.0 D.4 11. Bir kitobda 500 ta sahifa bo lib, har bir sahifa 35 ta satr va har bir satrda 60 tadan belgidan iborat bo lsa, kitobda necha bayt? 12. Modem 33600 bit/sek tezlikda ishlashi lozim. Lekin bazi sabablarga ko ra tezlik 20% kamaygan. 2 Mbt va 682 Kbt o lchamdagi fayllarni tortib olish uchun qancha minut va sekund talab etiladi. 203 13. 132 5 sonining oxirgi raqamini 5 lik sanoq sistemasida ko rsating. 4 3

14.Displey ekrani 1024 x 512 nuqtali imkoniyatga ega, har bir nuqta o`z navbatida 256 rangdan biriga kirishi mumkin. Videoxotirada <<bir ekran>> axborotni eslab qolish uchun necha bit zarur bo`ladi? a) To`g`ri javob keltirilmagan b) 27 bit c) 16 bit d) 22 bit 15.Qaysi operator hisoblanganda xato beradi? a) A=K%+M%-B*SIN(X*K%) b) B$=D$+STR$(D$,4,2)+"ABC" c) C$=D$+B$ d) B%=C+D% 16.Berilgan sonni 16 lik sanoq sisremasidan ikkilik sanoq sistemasiga o'tkazing: 11011011 a) 100010000000100010000010001 b) 100010000000100010000010001 c) to'g'ri javob yo'q d) DB 17.O`n oltilik sanoq sistemasida berilgan A90D va 1F3D sonlarining yig'indisini hisoblang. a) B64A b) C84A c) C64A d) B223A 18. Modem qurulmasi qachon yaratilgan? A) 1969 yil Prido kompaniyasi B) 1979 yil Nayes kompaniyasi C) 1979 yil Prido kompaniyasi D) 1979 yil Nays kompaniyasi 19. Ichki buyruqlar bu A) fayl va kataloglar xosil qilish uchun mo ljallangan buyruqlar B) DOS tarkibiga kirgan buyruqlar C) sys, exe, com kengaytmali buyruqlar D) bunday tushuncha yo q 20. Operatsion sistema qanday funksiyalarni bajaradi? A)fayllarni tashkil qilish va saqlashni taminlaydi B)kiritish chiqarish qurilmalarini ulash C)kompyuter va tashqi qurilmalarning o`zaro axborot almashuvini tashkil etadi D).komyuter resurslarini boshqarish, inson bilan muloqotni tashkil etish 21.O'n oltilik sanoq sistemasida 6A590 berilgan. Shu sonni o'nlik sanoq sistemasidagi 12 ga bo'lganda hosil bo'lgan sonni sakkizlik sanoq sistemasida ko'rsating. 22.Berilgan sonni 16 lik sanoq sisremasidan ikkilik sanoq sistemasiga o'tkazing: ABBA,DAD 23. To`rt asosli sanoq sistemasida berilgan 121,12 sonni o`nlik sanoq sistemasiga o`tkazing. A) 25,13 B) 35,375 D) 32,20 E) 25,375 24. A:=SQRT(16)+2^3-3*2 arifmetik ifoda hisoblangandan so`ng A o`zgaruvchi qanday qiymatga ega bo`ladi? A) 3 B) 27 D) 56 E) 6 25. Quyidagi dasturda sikl necha marta takrorlanadi? 4

FOR I:=0 TO 6 do write( MLA ); IF I=4 then Exit; end; A) 4 B) 5 D) 6 E) 7 26. Paskal tilida to`g`ri yozilgan ifodalarni ko`rsating. A) (A+PB)/C^2 B) (sqr(p)+(t-exp(1/3*ln(x)))) D) (COS(X^2)/PI-D) E) (A%+B)/SIN(W) 27. A= Plotter kiritish qurilmasi, B= Paint - grafik muharrir, C= Axborot analog va diskret turlarga bo linadi, D= Axborot uch asosiy sifatga ega. ( (A C)) (A B) (C D) A) rost B) yolg`on D) yozuvda xato bor E) To g ri javob yo q 28. 32 sahifalik ma lumot bor. Har bir sahifada 32 ta qator mavjud. Har bir qatorda 40 tadan belgi bor. Axborot necha kilobayt bo lishini aniqlang. A) 42 B) 40 D) 46 E) 38 29. Quyidagi Excelda tuzilgan ifoda qanday natija beradi? Корень(Длстр( Axborot ) + Длстр(Лефтсимв( Algoritm,5)) A) Axborot B) 3 D) 4 E) Yozuvda hato bor 30. Qutichada har xil 128 ta shar bor. Yashil sharni kodlash uchun qancha bit kerak? A.7 B.5 C.8 D.20 10 sinflar uchun test 1.Ms Excel.Al=5,B1=6,B2=4 bo lsin.quyidagi formula natijasida -24 bo lishi uchun A2 katakka kiritish zarur bo lgan qiymatni aniqlang: =Если(или(А1+В2Ю=А2*В21;A1*B1>0);A1*B2-A2:A1*B1+B2+A2) a)-1 b)4 c)2 d)0 2.Quyidagi dastur lavhasi bajarilgandan keyin c o zgaruvchining qiymatini toping A:=5; a:=a+6;b:=-a; c:=a-2*b a)c=-11 b)c=15 c)c=27 d)c=33 3.p[1 5] massiv elementlari,mos ravishda,1;-1;5;2;4 ga teng.ifodani qiymatini aniqlang: p[1]*p[3]-p[2*p[2]+p[p[5]-p[2]]] a)6 b)8 c)-8 d)-12 4.Quyidagi dastur loyihasi bajarilgandan keyin A o`zgaruvchining qiymatini aniqlang: A:= Infarmatika fani ;Delete(A,1,3);A:=Copy(A,1,Lenghth(A)-2); a) ormatika fi b) matika fani c) infarmatia d) ormatika fa 5.Quyidagi dastur lavhasi bajarilgandan keyin So`zgaruvchining qiymatini aniqlang: S:=0; a:=0; c:=-1;if a>=0 THEN s:=s+1;if b>0 THEN s:=s+1 ; IF c>0 THEN s:=s+1; END; a)2 b)1 c)3 d)0 5

6.(K L M) ( L M K)=1 tenglama nechta turli yechimga ega? a)8 b)6 c)2 d)4 7. Maxfiy xabarni uzatish uchun o`nlik raqamlardan iborat kod qo`llanadi. Bunda barcha raqamlar bir xil(eng kam) bitlar miqdori bilan kodlanadi. 150 belgi uzunlikdagi xabarning axborot hajmini aniqlqng. A)600bit B)750bit C)1200bit D)60bayt 8. va sonlar ayirmasini toping. Natijani ikkilik sanoq sistemasida tasvirlang. A)11001010100 B)11000011100 C)11000110100 D)11001110110 9. Ikki A[1..100] va B[1.100] massivlar qiymati quyidagi dastur lavhasi orqali beriladi. B massivning qaysi elementi eng katta qiymatga ega bo`ladi? For n:=1 to 100 do A[n]:=(n-80)*(n-80); for n:= 1 to 100 do B[101-n]:= A[n]; A)B[1] B) B[21] C)B[80] D)B[100] 10.MS Excel.Quydagi formula natijasini aniqlang:=длстр(пстр( sadoqat :1;2)+ПСТР( samovar ;3;2)) A)samo B)14t C)sado D)4 11.MS Excel.A1=50,A2=A1-50,A3=A1+A2 bo lsin.a3katakdagi qiymatni aniqlang. A)50 B)0 C)100 D)150 12.F ifodaning rostlik jadvalini lavhasi berilgan.f ifoda ko rinishi qanday bo lishi mumkin? X Y Z F 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 A)X Y Z B) Xv YvZ C)XvYvZ D)X Y Z 13.MS Excel.Quyudagi formula natijasi aniqlang:=целое(-6,985)+makc (15;30;3) A)24 B)23 C)22 D)25 14.Quyidagi dastur lavhasi bajarilgandan keyin S o zgaruvchining qiymatini aniqlang. N:=21; IF N mod 2=1 THEN S:=(N*(N+1)) div 2 ELSE S:= (N*(N+1)) mod 2; A)1 B)2 C)231 D)462 15. Ifodani qiymatini aniqlang va natijani 16-lik sanoq sistemasida tasvirlang: 1001011 (2) 101 (2) +254 (8) A)1020 B) 225 C)1043 D)223 6

16. MS Excel. Quyudagi formula natijasi aniqlang:=или(степень(3;4)=80; МАКС(15;10;30)<30) A)ИСТИНА B)ЛОЖЬ С)1 D)0 17. Qaysi operator bajarilganda xato beradi? A. A$=STR(B$,-3,2) B. A=LEN( ИМТИХОН )/3 C. A=SQR(LEN( SINOB )) D. B$= 5 : A=VAL(B$)+5 E. В va С 18.O nlik sanoq sistemasidagi 5 soni ikkilik sanoq sistemasida qanday yoziladi? A) 101 B) 110 D) 111 E) 100 19. Paskal dasturi lavhasidagi hisob natijasini aniqlang. a:=12; b:=14; c:=10; if(a>b) or (b>c) then y:=a+b-c else y:=a-b+c; writeln(y); end. A) 8 B) 6 C) 16 D) 14 20.10 lik sanoq sistemadagi 18 soni qaysi sanoq sistemasida 30 ko rinishida bo ladi? A.8 B.6 C.5 D 9 21. 1.Ali va Vali 2,4,8 va 16 lik msanoq sistemalaridagi sonlarni biridan ikkinchisiga o tkazishni o rganib olishdi.ali 89 sonini qandaydir sanoq sistemasidan boshqa sanoq sistemasiga o tkazib 211 natijani oldi.vali esa Ali olgan natijani qandaydir sanoq sistemadan boshqasiga o tkazib 1021 natijani oldi.ali va Vali qo llagan sanoq sistemalari asoslarini aniqlang. A) Ali 16 va 8,Vali 8 va 4 B)Ali 16 va 8,Vali 16 va 4 C.Ali 16 va 8,Vali 16 va 8 D.Ali 16 va 4,Vali 8 va 4 22. 4 lik sanoq sistemasidagi 12x3 sonining 10 lik sanoq sistemasidagi ko rinishining barcha raqamlari ko paytmasi 0 ga teng bo ladigan x raqamining eng kata qiymatini aniqlang. A.3 B.2 C.1 D.0 23. Natijani aniqlang:a1=2,b3=4, =B3 3-ЦЕЛОЕ(A1/B3)+СТЕПЕН(A1;B3-1) A.72 B.8 C.56 D 16 24.Elektron jadvalda kiritilayotgan son katakcha kengligiga sig masa, u holda katakchada qanday belgi hosil bo ladi? A) ######## B) #ИМЯ? C) #ЗНАЧ! D) To g ri javob yo q 25. 16 sahifalik ma lumot bor. Har bir sahifada 16 ta qator mavjud. Har bir qatorda 40 tadan belgi bor. Axborot necha kilobayt bo lishini aniqlang. 26. Agar A2="Malika ", B2="haMmom" bo'lsa Excel dagi quyidagi: =СЦЕПИТЬ(ЛЕВСИМВ(A2;3); ЛЕВСИМВ(B2;3)) funksiya natijasini aniqlang. 27. X:=74; read(a); FOR I:=1 TO 3 do X:=X-A; write (X); dasturda A=11 bo`lganda X nimaga teng bo`ladi. 28.O nlikdagi 211 sonini uchlikdagi yozuvidagi raqamlar yig indisini aniqlang. A)5 B)7 C)3 D)4 29. + ifodaning ikkilik sanoq sistemasidagi qiymati. A)1010 B)1100 C)110 D)10101 7

30. 2; 5; 6; 8; 9; 10; 11; 13 sonlar ketma ketligi berilgan. Agar A= Berilgan ketme ketlik kamayuvchi B= Ketma-ketlikdagi toq sonlar soni juft sonlar sonidan ko p, C= Berilgan ketma-ketlik o suvchi mulohazalar berilgan bo lsa, A (C B) ifodaning qiymatini toping. A)Yolg on B)rost C)ifodada xato bor D)Ba zi mulohazalarning qiymatini aniqlab bo lamaydi. 8 sinflar uchun test 1. EHMlar nimasiga qarab avlodlarga ajratiladi? A) Ishlab chiqarishdagi o rni B) Foydalanishga qulayligi C) Tehnikaviy imkoniyatlari D).Yuqoridagilarning barchasi. 2. 1-mexanik mashinasini loyihalashtirgan olim? A) V.Shikkard B).Leonardo da Vinchi C) B.Paskal D) G.Leybnis 3. EHM ning uchinchi avlodlarida asosiy element nimadan iborat? A) Elektron lampalarda B) Tranzistorlardan C). Integral sxemalardan D) Katta integral sxemalardan 4. EHM ning to rtinchi avlodlarida asosiy element nimadan iborat? A) Elektron lampalarda B) Tranzistorlardan C) Integral sxemalardan D). Katta integral sxemalardan. 5. Protsessor nima? A). Bu asosiy platada joylashtirilgan electron sxema. B) Bu xotiralar bazasi C) Bu rasmlar majmui D) Bu klaviaturali trenajor 6. Kompyuterdagi ma lumotlarni telefon tarmoqlari orqali uzoq masofalarga uzatish qurilmasi? A) Plotter B) Modem C) Skaner D) Faks 7. Birinchi shaxsiy kompyuter kim tomonidan ishlab chiqilgan? A) Bill Geyts B) Blez Paskal C) Stiv Jobs D). Truong Trong Ti 8. Printer qaysi qurilmaga ulanadi? A) Monitorga B). Sistemali blokga C) Klaviaturaga D) Modemga 9. NumLock klavishi A) Katta harflarni kiritish uchun B) Kursorni yangi qatorga o tkazish uchun C)Kichik harflarni kiritish uchun D)Qo shimcha sonli klavishlarni ishlatish uchun. 10. Bir megabayt necha baytga teng. A) 1000 bayt B) 1004800 bayt C) 102400 bayt D). 1048576 bayt 11. Har bir sahifasi 40 tadan satr va har bir satrda 50 tadan belgi bo lgan 18 sahifadan iborat kitobda nechta bayt axborot bor? A) 3600 B).36000 C) 48000 D) 4800 12. EHM larda eng kichik axborot o lchov birligini ko rsating. A) bayt B).bit C) raqam D) son 13. Respublika olimpiadasi jumlasida necha bayt axborot borligini hisoblang. A) 21 bayt B).22 bayt C) 14 bayt D) 11 bayt 8

14. Uzluksiz axborotga qaysilar misol bo ladi? A) tovush, vaqt belgi B). fazo, vaqt C) vaqt, raqamlar D) fazo, belgilar 15. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan 0,01101 sonining o nlik sanoq sistemasidagi ifodasini toping. A) 0,40125 B) 0,40250 C) 0,40525 D). 0,40625 16. Ikkilik sanoq sistemasida berilgan 111010 va 110111 sonlarning yig indisini toping. A). 1110001 B) 110100 C) 1111100 D) 1110100 17.Monitor- bu A) kompyuterdagi axborotlarni aks ettiruvchchi ekran B) bitta tarmoqqa ulangan bir nechta terminallar majmuyi C) klaviatura va display D). axborotni akslantiruvchi qurilma va dasturlar majmuasi 18. Kompyuterning yumshoq qismi qanday ataladi? A) Brainware B).Software C) Hardware D) B va C 19.Agar kompyuter 8 Gbt sig imli flash-xotiraga 480 Mbt/s tezlikda yozsa, uni to ldirish uchun qancha vaqt ketadi?. A) 17 sekund B) 10 sekund C) 8 sekund D) 32 sekund 20. Konyunksiya qanday mantiqiy amal? A) Mantiqiy inkor B) Mantiqiy qo shish C) Mantiqiy ayirish D) Mantiqiy ko paytirish 21. Brainware- A) Dasturiy vositalar B) Algoritmik yo nalish C) Texnik vositalar D) Internet dasturi. 22. Kompyuter qurilmalarini boshqaruvchi dasturlar? A) Drayver dasturlar B) Antivirus dasturlar C) Utilitlar D) Arxivator dasturlar. 23. Video-plata A) Axborot saqlagichlarga yozilgan raqamli audio axborotni tovushlarga aylantirib beradi. B) Murakkab tasvir va millionlab ranglarni qayta ishlashni ta minlab beradi. C) Kompyuterni tarmoqqa ulsh imkonini beradi D) Tasvirlarni disklarga yozish imkononi beradi. 24. Ishlash muhitiga ko ra dasturlar qanday interfeysli bo ladi? A) Apparatli-dasturiy B) Yumshoq va qulay C) Qattiq va grafik D) Grafik va nografik. 25. *.bak kengaytmali fayllar qanday fayllar? A) Dastur fayli B) Faylning zaxira nusxasi C) Buyruq fayli D) Dinamik kutubxona fayli. 9

26. Bitta serverda ko pi bilan nechta bir xil adresi electron pochta ochish mumkin? A) 1 ta B) 2 ta C) 3 ta D) Bir nechta 27. Morze kodlash usuli qanday kodlash usuliga kiradi? A) Aralashtirilgan alifbo B) Alifboni surish usuli C) Tekis kodlash D) Notekis 28. Kompyuterlar orasida ma lumot almashishni ta minlovchi dasturlar? A) Kommunikatsiya dasturlari B) Antivirus dasturlar C) Drayver dasturlar D) Arxivator dastqurlar. 29. Tovush platasi A) Axborot saqlagichlarga yozilgan raqamli audio axborotni tovushlarga aylantirib beradi. B) Murakkab tasvir va millionlab ranglarni qayta ishlashni ta minlab beradi. C) Kompyuterni tarmoqqa ulsh imkonini beradi D) Tasvirlarni disklarga yozish imkononi beradi. 30. Total Commander qanday interfeysli qobiq-dastur? A) Nografik B) Yumshoq C) Qattiq D) Grafik. 10

1.N! ni hisoblovchi dastur tuzing. var n,i,s:longint; S:=1;i:=1; Writeln(n);Readln(n); Paskal tilida yaratilgan 3 ta dastur. While i<=n do S:=S*I;I:=I+1;end;Write(S);Readln;End. 2.Uchburchakning koordinatalari berilgan.uning perimetrini topish dasturi. var x1,y1,x2,y2,x3,y3,a,b,c,p:real; write(x1,y1,x2,y2,x3,y3);readln(x1,y1,x2,y2,x3,y3); a:=sqrt(sqr(x1-x2)+sqr(y1-y2)); b:=sqrt(sqr(x1-x3)+sqr(y1-y3)); c:=sqrt(sqr(x2-x3)+sqr(y2-y3)); p:=a+b+c; write(p); 3.Uchburchakning yuzini Geron formulasi bilan hisoblash dasturini tuzing. Var a,b,c:integer;p,s:real; Write(a,b,c);ReadLn(a,b,c); P:=(a+b+c)/2; S:=sqrt(p*(p-a)8(p-b)*(p-c)); Write(S); End. end. 11

10 ta olimpiada masalasi. 1.To g ri to rtburchakning 3 ta uchi koordinatalari bilan berilgan. A(x1,x2);B(x2,y2) va C(x3,y3).To rtinchi uchi koordinatalarini toping. var x1,y1,x2,y2,x3,y3,x4,y4:real; write(x1,y1,x2,y2,x3,y3);readln(x1,y1,x2,y2,x3,y3); x4:=x1; y4:=y3; x2:=x3; y1:=y2; write(x4,y4); End. Yechimni tekshirish: Kiruvchi ma lumot Chiquvchi ma lumot 10 10 60 10 60 50 10 50 2.Uchburchakning uchta uchi koordinatalari berilgan.uning yuzini topish dasturi. Yechish: Uchburchak uchlari koordinatalarini mos ravishda A(x1,y1),B(x2,y2) va C(x3,y3) deb belgilab olamiz.uchburchak tomonlarini mos ravishda a,b,c deb olamiz.ikki nuqta orasidagi masofa formulasiga ko ra tomonlar uzunligini aniqlaymiz. a= ( ) ( ) b= ( ) ( ) c= ( ) ( ) Yarim perimeter-pni hisoblash formulasi: P= Uchburchak yuzi: S= ( )( )( ) Dasturi: var x1,y1,x2,y2,x3,y3,a,b,c,p,s:real; write(x1,y1,x2,y2,x3,y3);readln(x1,y1,x2,y2,x3,y3); a:=sqrt(sqr(x1-x2)+sqr(y1-y2)); b:=sqrt(sqr(x1-x3)+sqr(y1-y3)); c:=sqrt(sqr(x2-x3)+sqr(y2-y3)); p:=(a+b+c)/2; s:=sqrt(p*(p-a)*(p-b)*(p-c)); write(s); END. Yechimni tekshirish: Kiruvchi ma lumot A(40,100) B(120,80) C(100,130) 1800 Chiquvchi ma lumot 12

3. Uzunliklari orqali berilgan uchta kesmadan uchburchak hosil qilish mumkin yoki mumkin emasligini aniqlovchi dastur tuzing. Yechimi: Uchburchak hosil bo lishi uchun uning 2 tomoni uzunligi yig indisi uchinchi tomon uzunligidan katta bo lishi kerak,ya ni istalgan a+b>c shartni qanoatlantirishi kerak. Var a,b,c:real; Write(a,b,c);readln(a,b,c); If (a+b>c)and(a+c>b)and(b+c>a) then WriteLn( uchburchak hosil bo ladi ) else Writeln ( uchburchak hosil bo lmaydi ); End. Tekshirish: Kiruvchi ma lumot Chiquvchi ma lumot 4 5 6 uchburchak hosil bo ladi 1,2,3 uchburchak hosil bo lmaydi 4. funksiyani hisoblng. G va x o zgaruvchilar qiymati berilgan. Yechimi: Masalani yechishdan avval shartni qanoatlantiruvchi x va G o zgaruvchilarning qiymatini ko rsatib o tish kerak.bu yerda 3 ta shart qanoatlantirilishi kerak,ya ni 4*x 0;16- va 1+G+x ; Dasturi: Var G,X,y:real; Write(G,x); readln(g,x); If (x>=0)and (16-sqrt(4*x)<>0)and (1+G+x>=0) then y:= sqrt(1+g+x)/(16- sqrt(4*x));write(y);end else write( hisoblab bolmaydi ); End. Tekshirish: Kiruvchi ma lumot Chiquvchi ma lumot 5 1 0.18898223650461 4,-1 hisoblab bo lmaydi 5. A,B,S raqamlarni topish dasturini tuzing. Yechimi:AA+BB=A*10+A+B*10+B=11A+11B SBS=100*S+10*B+S=101S+10B; 13

Dasturi: Var A,B,C:integer; Writeln('AA+BB=SBS'); for A:=1 to 9 do for B:= 1 to 9 do for C:=1 to 9 do if A*10+A+B*10+B=C*100+B*10 +C then Writeln(A,B,C);end. J:9 2 1 6. A(3,3) jadvalni kiriting va chiqaring. Dasturi: Var a: array[1..3,1..3] of integer; i,k:integer; For i:=1 to 3 do For k:=1 to 3 do read(a[i,k]); For i:=1 to 3 do For k:=1 to 3 do write(a[i,k]); end; writeln;end; end. Tekshirish : Kiruvchi ma lumot Chiquvchi ma lumot 1 2 3 4 5 6 7 8 9 123 456 789 7. Kiritilgan 1 dan 7 gacha oraliqda bo lgan raqamga asosan hafta kunini ekranga chiqarib beruvchi dastur tuzing. Var a:integer; Write(a);readln(a); If a=1 then Writeln( Dushanba ); If a=2 then Writeln( Seshanba ); If a=3 then Writeln( Chorshanba ); If a=4 then Writeln( Payshanba ); If a=5 then Writeln( Juma ); If a=6 then Writeln( Shanba ); If a=7 then Writeln( Yakshanba ); Readln;end. Tekshirish: Kiruvchi ma lumot 1 Dushanba 5 Juma Chiquvchi ma lumot 8. N! ni hisoblovchi dastur tuzing. Yechimi:N!=1*2*..*n;S ni Paskalda butun sonli eng katta o zgaruvchi Longint bilan,i va n ni integer bilan ifodalaymiz. var n,i:integer;s:longint; 14

S:=1;i:=1; Writeln(n);Readln(n); While i<=n do S:=S*I;I:=I+1;end;Write(S);Readln;End. Tekshirish: Kiruvchi ma lumot Chiquvchi ma lumot 5 120 10 3628800 9.S=1+x+ var S,X:real; n,i:integer; write(x);readln(x); Write(n);readln(n); for I:=0 to n do S:=S+exp(i*ln(x));Write(S);end. Tekshirish: Kiruvchi ma lumot yig indini hisoblang. 2 5 63 3 7 3280 Chiquvchi ma lumot 10. O zbekiston Davlat bayrog Ini chizish dasturi: Uses graph; var gd,gm:integer; gd:=0;initgraph(gd,gm,''); setfillstyle(1,lightblue);bar(50,50,380,100); setfillstyle(1,red);bar(50,100,380,103); setfillstyle(1,white);bar(50,103,380,153); setfillstyle(1,red);bar(50,153,380,156); setfillstyle(1,green);bar(50,156,380,206); setfillstyle(1,yellow);bar(40,40,50,350); readln;closegraph;end. 15

Paskal dasturlash tilida 20 ta masala. 1.N natural son berilgan.kvadrati N dan katta bo lmagan barcha natural sonlarni chiqaruvchi dastur tuzung. Var I,N: integer; Write('N ning qiymatini kiriting='); readln(n); I:=1; While I*I<=N do writeln(i); I:=I+1; end; Readln; End. Javob:N=200 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14. 2. 1 dan 100 gacha bo lgan sonlarning yig indisini topish dasturini tuzing. S=1+2+3+..+100; Var S,I:integer; S:=0; For I:=1 to 100 do s:=s+i;i:=i+1; Write(S);End. Javob:5050. 3.1dan 20 gacha sonlarni o sish tartibida ekranga chiqarish dasturini tuzing. Var I,S:integer; S:=0; For I:=1 to 20 do S:=S+1;WriteLn(S);end;End. 4.10 dan 50 gacha sonlar yig indisini hisoblash dasturini tuzing. Var S;I:intefer; For I:=10 To 50 Do if Not(odd(i)) Then Write(S); End. Javob:630 16

5. S=0,5+1,5+2,5+..99,5 yigindini hisoblash dasturini tuzing. var S,I:real; S:=0; I:=0.5; While I<=99.5 Do S:=S+I;I:=I+1; WriteLn(S);End; end. Javob:5000 6.S=1*2+3*4+5*6+ 101*102 yigindini hisoblash dasturini tuzing. var S,I:integer; for I:=1 to 102 do S:=S+I*(I+1); Write(S);End. Javob:364208. 7.Berilgan N natural sonning barcha bo luvchilarini chiqaruvchi dastur tuzing. var N,I,S:integer; Write(N);ReadLn(N); I:=1;While I<=N do if N mod I=0 then Write(I,' ');I:=I+1;end;end. 8. S= yig indini hisoblash dasturini tuzing. Var M:integer;S:real; S:=0; For M:=1 to 2007 do S:=S+(10*M-3)/(10*M+1); Writeln(S);end. Javob:22003.78861991659 9. P=1*3*5* 23 ko paytmani hisoblash dasturini tuzing. Var K,P:real; P:=1; For I=1 to 23 do P=P*K;K=K+2; Write(P);End. 17

10.Uchta a,b,c sonlar berilgan.bu sonlardan faqat musbatlarini kvadrat ildizini hisoblash dasturini yozing. dasturi: Var a,b,c, kvia,kvib,kvic:real; BEGIN Write( a ni kiriting: );ReadLn(a); Write( b ni kiriting: );ReadLn(b); Write( c ni kiriting: );ReadLn(c); If a>=0 then kvia:=sqrt(a); Writeln( a uchun,kvia:0:8);end; If b>=0 then kvib:=sqrt(b); Writeln( b uchun,kvib:0:8);end; If c>=0 then kvic:=sqrt(c); Writeln( c uchun,kvic:0:8);end; Readln; End. 11.Berilgan A butun son berilgan noldan farqli B butun songa qoldiqsiz bo linishi yoki bo linmasligini aniqlovchi dastur tuzing. Var A,B:integer; Write( A ni kiriting: );ReadLn(A); Write( B ni kiriting: );ReadLn(B); If A mod B=0 then write( Bulinadi )else write( Bulinmaydi );readln; End. 10.Berilgan A butun son berilgan noldan farqli B butun songa qoldiqsiz bo linsa,bu ikkala sonning yig indisi kvadratini,aks holda ko paytmasini chiqaruvchi dastur tuzing. Var a,b:integer;s:real; Write(a,b);readln(a,b); If B<>0 then if a mod b=0 then S:=sqr(A+B) else S:=A*B; Writeln(S);end else Writeln('hisoblab bolmaydi');end. 12.Berilgan butun N son musbat va 5 ga karrali bo lsa,shu sonning kvadrat ildizini,aks holda kvadratini hisoblab beruvchi dastur tuzing. Var N:integer;K:real; write(n);readln(n); if (N>0) And (N mod 5=0) then K:=sqrt(N) Else K:=sqr(N);write(K);End. 18

13.Uchta a,b,c sonlar berilgan.agar shart bajarilsa,bu sonlarning yig indisini,aks holda ularni modullari ko paytmasini hisoblovchi dastur tuzing. Var a,b,c:real; Write(a,b,c);Readln(a,b,c); If sqr(a)+sqr(b)=sqr(c) then S:=a+b+c ElseS:=abs(a*b*c); Writeln(S); End. 14.Uchta son berilgan.ular ichida manfiy sonlarning kubini hisoblovchi dastur tuzing. var a,b,c:real; Write(a,b,c);readln(a,b,c); If a<0 then writeln(a*a*a);readln(a); If b<0 then writeln(b*b*b) ;Readln(b); If c<0 then writeln(c*c*c);readln(c); If (a>=0) and (b>=0) and (c>=0) then Writeln('Bu sonlar orasida manfiylari yo`q'); End;end. 15.Berilgan son manfiy bo lsa,uning modulini hisoblash dasturi tuzilsin. var a:integer; Write(a);readln(a); if a<0 then Write(ABS(a)) else Write(a); End. 16.Parol informatika bo sa,u holda parol to g ri kiritilganini tekshiruvchi dastur tuzing. var a:string; write('parolni kiriting:');readln(a); if a='informatika' then write('parol togri') else write('parol notogri') ;readln; end. 17.Ikkita a,b sonlar berilgan.agar b son kichik bo lsa,u holda b ni 0 bilan almashtiruvchi,aks holda b ni o zgarishsiz qoldiruvchi dastur tuzing. var a,b:real; Write(a,b);readln(a,b); if a>b then Write(0) Else Write(b); readln; end. 19

18.Uchta a,b,c sonlar berilgan.bu sonlardan faqat musbatlarining kvadrat ildizini hisoblab chiqaruvchi dastur tuzing. var a,b,c:real; Write(a,b,c);readLn(a,b,c); if a>=0 then Writeln(sqrt(a)); if b>=0 then Write(sqrt(b)); if c>=0 then Write(sqrt(c)); readln; end. 19.a +bx+c=0 kvadrat tenglamani yechish dasturini tuzing. Var a,b,c,d,x1,x2:real; Write(a,b,c);read(a,b,c); d:=sqr(b)-4*a*c; if d<0 then Writeln('yechim yoq');end; if d=0 then Writeln('yechim bitta'); Writeln(x1=-b/2*a);end; Writeln('yechim ikkita'); x1:=(-b-sqrt(d))/2*a;x2:=(-b+sqrt(d))/2*a; Write(x1);Write(x2);readLn;end. 20.Berilgan a va b sonlarni qiymatini almashtiruvchi dastur tuzing.(a=7 va b=2 kiritilsa,a=2 va b=7 natija chiqsin). Var a,b,m:real; Write(a,b);Readln(a,b); m:=a;a:=b;b:=m; WriteLn(a,b);ReadLn;End. 20