Кастодиан банкны үйлчилгээ С.Тулга /Голомт банк/ 2017 оны 11 сар
Кастодиан банкны үүсэл Биет хэлбэртэй үнэт цаас 1800 оны АНУ - Кастодиан банкны үүсэл Электрон хэлбэртэй үнэт цаас 1900 оны Европ - Төвлөрсөн хадгаламжийн төвийн үүсэл Одоогоор нийт 100 гаруй триллион ам. долларын үнэлгээ бүхий үнэт цаасыг кастодиан банк хадгалдаг 2
Кастодианы үйлчилгээ Нэр хүнд итгэлцэл дээр суурилсан Дэлхийн стандартыг хангасан Нэмэлт үйлчилгээ: Хөрөнгө оруулалтын бүртгэл, тайлан Үнэт цаас хадгалах Төлбөр тооцоо Мөнгөн хөрөнгийн менежмент Татварын тооцоолол, буцаалт Төлөөлөн санал өгөх Хөрөнгийн зах зээлийн гол дэд бүтэц Орлого цуглуулах Компанийн үйл хэрэг Хөрөнгө оруулагчийн эрх ашгийг хамгаалах Зах зээлийн мэдээлэл, судалгаа Барьцаа, баталгаа гаргах Хөрөнгө оруулалтын сангийн цогц үйлчилгээ 3
Кастодиан банкны давуу тал Өөрийн хөрөнгийн хүрэлцээ Глобал кастодиан Хадгалж буй хөрөнгө (тэрбум ам. доллар) 2015 он Харилцагчид ойр дэд бүтэц 1 BANK OF NEW YORK MELLON 28,500 2 STATE STREET 28,491 Нэмэлт үйлчилгээ Олон улсын стандарт Програм хангамж, цахим сүлжээ 3 JP MORGAN 21,100 4 CITI 15,500 5 BNP PARIBAS 9,000 6 HSBC SECURITIES SERVICES 6,400 7 NORTHERN TRUST 6,100 8 SOCIÉTÉ GENERALE 4,476 9 BROWN BROTHERS HARRIMAN 4,000 Хүний нөөц 10 UBS AG 3,410 4
Кастодиан банкны ач холбогдол Кастодиан банк олон улсын нягтлан бодох бүртгэл, татварын хууль журам, валют, мөнгөн хөрөнгийн эрсдлээс сэргийлэх үйлчилгээгээр мэргэшсэн байдаг. The Wall Street Journal 5
Кастодиан банкны ач холбогдол Мэргэжлийн хөрөнгө оруулагчид нягтлан бодох бүртгэл, back-office, middle-office-н үйлчилгээ авах зорилгоор кастодиан банкинд ханддаг. Энэ нь хөрөнгийн зах зээлийн нийт үнэлгээг үлэмж хэмжээгээр өсөхөд голлох үүргийг гүйцэтгэжээ. Forbes 6
Кастодиан банкны ач холбогдол Хөрөнгө оруулалтын сангийн менежментийн компаниуд back-office-ийн ажлуудаа кастодиан банкаар хийлгэснээр гол анхаарлаа ашигтай хөрөнгө оруулалтын шийдвэр гаргахад зориулж байна. The Wall Street Journal 7
Хууль, эрхзүйн орчин 2013.05.24 ҮНЭТ ЦААСНЫ ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬ (шинэчлэгдсэн найруулга) 2013.10.03 ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН САНГИЙН ТУХАЙ ХУУЛЬ 2014.07.03 КАСТОДИАНЫ ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРЛИЙН БОЛОН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ЖУРАМ 8
Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хууль Үнэт цаас өмчлөгчийн өмчлөл дэх үнэт цаасыг хадгалах, үнэт цаасаар гэрчлэгдсэн өмчлөх бусад эрхийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой үйлчилгээг үзүүлэх ажиллагааг кастодианы үйл ажиллагаа гэнэ. /46.1/ 9
Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хууль Кастодианы үйл ажиллагааг банк, түүний хараат, эсхүл охин компани, үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн байгууллага эрхэлж болно. /46.2./ 10
Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хууль Кастодианы үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа этгээд өөрт хадгалагдаж байгаа үнэт цаасны талаар өмчлөгчөөс бусад аливаа этгээдтэй гэрээ, хэлцэл байгуулах буюу захиран зарцуулахыг хориглоно. /46.3/ 11
Үнэт цаасны зах зээлийн тухай хууль Кастодианы үйл ажиллагаа эрхэлж байгаа этгээд өөрийн байгууллагын дансыг харилцагчийн данснаас тусад нь, харилцагч тус бүрийн дансыг тус тусад нь хөтөлж, найдвартай байдлыг хангаж ажиллана. /46.4/ 12
Кастодианы данс нээлгэх 1. Кастодианы гэрээ байгуулж, данс нээлгэнэ. КАСТОДИАН Үнэт цаас (ҮЦТХТ) Мөнгөн хөрөнгө (Тухайн кастодиан банк) 2. Кастодиан брокер харилцагч гурвалсан гэрээ байгуулна, эсвэл кастодианы гэрээт брокерт хандана. БРОКЕР Харилцагч тусдаа ҮЦТХТ дээр үнэт цаасны болон банкин дээр эскроу данс нээлгэх шаардлагагүй. 13
Арилжаа, төлбөр тооцооны схем 7. Тулгалт хийж төлбөр тооцоог гүйцэтгэнэ 5. Contract note КАСТОДИАН ХАРИЛЦАГЧ 2. Арилжааны захиалга 4. Арилжааны мэдээ БРОКЕР 3. Арилжаа амжилттай хийгдэнэ 14
Зорилтот харилцагч Сегмент Одоогийн байдал ҮЦТХТ дээрх дансны тоо Дотоодын хөрөнгө оруулалтын сан 12 ХОМК, 4 ХОС байгуулагдсан 0 Гадаадын байгууллага Гадаадын иргэн Дотоодын байгууллага Хамтын сан: зах зээлийн нөхцөл байдлаас шалтгаалж орж ирээгүй (глобал кастодиан) Хувийн сан: Үнэт цаасаа ҮЦТХТ дээр үнэ төлбөргүй хадгалуулдаг Үнэт цаасаа ҮЦТХТ дээр үнэ төлбөргүй хадгалуулдаг Үнэт цаасаа ҮЦТХТ дээр үнэ төлбөргүй хадгалуулдаг 177 1866 2496 Дотоодын иргэн Үнэт цаасаа ҮЦТХТ дээр үнэ төлбөргүй хадгалуулдаг 807,164 15
Хөрөнгө оруулалтын сан 16
Сангийн цогц үйлчилгээ 1. Сангийн хөрөнгө хадгалах Үндсэн кастодианы үйлчилгээ Сангийн бичиг баримтыг хадгалах Хөрөнгө оруулалтын шийдвэрийг хянах 2. Нэгж эрхийн бүртгэл Харилцагч бүрээр нэгж эрхийг бүртгэх Нэгж эрхийн шилжүүлэг хийх Сангийн гишүүдэд тайлан, мэдээлэл илгээх САНГИЙН ГИШҮҮДИЙН ЭРХ АШГИЙГ ХАМГААЛАХ! 3. Хөрөнгийн цэвэр үнэлгээ тооцоолох Сангийн ба нэгж эрхийн NAV тооцоолол Сангийн зардлыг хянах, төлбөр тооцоо Хууль эрхзүй, дүрэм журмын хэрэгжилтийг хянах 17
ХЗЗ-н хөгжлийн тулгуур Систем, дэд бүтэц Төлбөр тооцооны эрсдэл Хууль, эрхзүйн орчин Оролцогч талууд 18
MIT систем Модуль: Trader Exchange CSD Surveillance Сүүлд хийгдсэн өөрчлөлт: Кастодиан харилцагчийн дугаар Номиналь болон бенефициар данс Бусад Цаашид хөгжүүлэх шаардлагатай: Компанийн үйл ажиллагаа Анхдагч зах зээлийн арилжаа Дериватив бүтээгдэхүүнүүд CCP 19
Төлбөр тооцооны горим МХБ анхдагч зах зээл: T+0 (мөнгөө урьдчилж байршуулах) МХБ хоёрдогч зах зээл: T+1 (мөнгөө урьдчилж байршуулах) Олон улсын хандлага: T+3 =>T+2 Мөнгөө урьдчилж байршуулдаг зарчмыг халахын тулд CCP байгууллагыг төлбөр тооцооны эрсдлийг бууруулах цогц менежментийн хамт хөгжүүлэх хэрэгтэй. 20
Төлбөр тооцооны горим - кейс Кастодиан (Монгол) T өдөр 09:00 T өдөр 14:00 T өдөр 22:00 T+1 өдөр 09:00 T+1 өдөр 14:00 T+1 өдөр 22:00 T+2 өдөр 09:00 Харилцагч (АНУ) T-1 өдөр 21:00 T өдөр 02:00 T өдөр 10:00 T өдөр 21:00 T+1 өдөр 02:00 T+1 өдөр 10:00 T+1 өдөр 21:00 Үйлдэл Харилцагч брокерт захиалга өгөх Арилжаа амжилттай биелсэн ба брокер харилцагчид мэдэгдэх Харилцагч кастодианд төлбөрийн даалгавар ирүүлэх Кастодиан харилцагчийн төлбөрийн даалгаврыг contract note-той тулгах Зөрүү гарсан тохиолдолд төлбөрийн даалгавраа шинэчилж ирүүлэхийг харилцагчаас хүсэх Харилцагч төлбөрийн даалгавраа шинэчилж ирүүлэх Дахин тулгалт хийж төлбөр тооцоог гүйцэтгэх Кастодиан нь Америкт оршин суудаг харилцагчийн төлбөр тооцоог ОУ-н жишгийн дагуу гүйцэтгэхэд хамгийн багадаа 48 цаг шаардлагатай. 21
FTSE Russell - ангилал 22
Глобал кастодианы шаардлага МХБ-н анхдагч болон хоёрдогч зах зээлийн арилжааны төлбөр тооцоог T+2 эсвэл T+3 хугацаанд гүйцэтгэдэг болох; Мөнгөө урьдчилж байршуулах зарчмыг халж, арилжаа буцах нөхцөл болон брокер, кастодианы үүрэг хариуцлагыг тодорхой болгох; Монгол банкин дахь ЗГҮЦ-ны анхдагч, хоёрдогч арилжааны төлбөр тооцооны горимыг T+2 эсвэл T+3 болгох; Кастодиан банк нь харилцагчдынхаа ногдол ашиг, хүүгийн төлбөрийг шууд цаг алдалгүй өөрийн дансандаа хүлээн авдаг байх; Хувьцаат компаниуд ногдол ашиг тараах өдрөө тодорхой зарладаг байх, тухайн өдөртөө багтааж ҮЦТХТ дээр байршуулах ҮЦТХТ нь ЗГҮЦ-ны ISIN дугаар болон бусад нэмэлт мэдээллийг олон улсын стандартын дагуу ANNA байгууллага руу урьдчилж илгээх 23
Анхаарал тавьсанд баярлалаа С.ТУЛГА Ахлах менежер, Кастодиан банкны хэлтэс Утас: 976-99864129; 976-70111646 (1401) Факс: 976-70003331 Имэйл: tulga_s@golomtbank.com ГОЛОМТ КАСТОДИАН Очир Центер, Олимпын гудамж 12-1, 503 тоот, Сүхбаатар дүүрэг, Улаанбаатар хот, Монгол улс Утас: 976-70111646 (1401) Факс: 976-70003331 Имэйл: custody@golomtbank.com Вэбсайт: www.golomtbank.com 27