ДБСБ-ын Магадлан итгэмжлэлийн өөрийн үнэлгээний тайлан МУИС

ДБСБ-ын Магадлан итгэмжлэлийн өөрийн үнэлгээний тайлан МУИС Ажлын хэсгийн дарга, ЗДХА хариуцсан дэд захирал Ч.Ундрам Нарийн бичгийн дарга, ЭА-ны дарга М.Эрдэнэчимэг 1

Агуулга МУИС-ийн тойм мэдээ Сүүлийн 5 жилийн статистик мэдээ Магадлан итгэмжлэх үйл ажиллагааны явц МУИС-ийн өөрийн үнэлгээний тайлан бичих ажлын хэсэг Сургалт, уулзалт, хэлэлцүүлэг Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын магадлан итгэмжлэлийн шалгуур, шаардлага Эрхэм зорилго, зорилт Төлөвлөлт, чанарын баталгаажилт Засаглал, эрх зүйн зохицуулалт Хүний нөөц Материаллаг болон технологийн нөхцөл Сургалтын хөтөлбөр, шинэчлэл Суралцагчдад чиглэсэн үйлчилгээ Судалгаа, инноваци Нийгэмд чиглэсэн үйлчилгээ Үндэсний болон олон улсын хэмжээнд сургуулийн эзлэх байр суурь 2

Бакалавр Магистр Доктор МУИС-ийн тойм мэдээ МУИС нь Бүрэлдэхүүн 5 сургууль Орон нутгийн салбар 2 сургууль Лицей ахлах 1 сургууль 4 хүрээлэн, 14 төв Бүрэлдэхүүн сургуулийн 32 тэнхим Салбар сургуулийн 12 тэнхим Биеийн тамирын тэнхим Ахлах сургуулийн 2 заах аргын нэгдэл Судалгааны 30 лаборатори Сургалтын 61 лаборатори 761 үндсэн багш, 615 ажилтан 20,610 оюутан Сургууль, алба нэгж Тэнхмийн тоо Сургалтын хөтөлбөрийн тоо Багшийн тоо* Ажилт -ны тоо Оюутны тоо** Бүрэлдэхүүн сургууль 1 ШУС 19 64 49 30 389 99 8,586 2 ХШУИС 5 21 24 12 125 32 3,805 3 БС 4 8 9 1 86 30 4,138 4 ХЗС 2 1 2 1 45 13 2,260 5 ОУХНУС 2 2 4 2 17 9 945 Бүрэлдэхүүн сургуулийн нийт дүн 32 96 88 46 662 183 19,734 Салбар сургууль 1 Завхан сургууль 5 7 8-27 33 361 2 Эрдэнэт сургууль 7 12 5-48 57 515 Салбар сургуулийн нийт дүн 12 19 13-75 90 876 Харьяа сургууль 1 БЭЛАС ЭБТ - - - - 16 17 Захиргаа, төвлөрсөн сан 1 Захиргаа, төвлөрсөн сан 1 8*** 325 Нийт дүн 45 115 101 46 761 615 20,610 * Үндсэн багшийн тоо ** 2017-2018 оны ДБ-ын статистик мэдээ *** Биеийн тамирын тэнхимийн багш 3

Сүүлийн 5 жилийн статистик мэдээ Үзүүлэлтүүд Хичээлийн жилээр 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 2016-2017 Нийт оюутны тоо 22,311 22,696 18,664 23,017 21,788 21,549 Бакалавр 19,024 19,024 14,807 18,487 17,273 17,452 Магистр 2,535 2,784 2,870 3,495 3,557 3,179 Доктор 752 888 987 1,035 958 918 Олон улсын оюутны тоо 239 284 245 234 238 289 Олон улсын оюутны эзлэх хувь 1.1 1.3 1.3 1.0 1.1 1.3 Элсэлт 5,828 5,995 4,898 5,194 3,728 4.973 Бакалавр 4,554 4,747 3,682 4,229 2,742 3,841 Магистр 1,086 1,077 1,102 833 853 972 Доктор 188 171 114 132 133 160 Төгсөгчид 4,534 4,427 4,000 3,332 3,518 3,172 Бакалавр 4,078 3,889 3,414 3,046 2,983 2,619 Магистр 426 512 556 274 508 517 Доктор 30 26 30 12 27 36 Багш, ажилтан 1,830 1,878 1,631 1,579 1,522 1,452 Удирдах албан тушаал 31 30 24 28 29 30 Багш, профессор 1,021 1,056 891 872 826 841 Гүйцэтгэх ажилтан 447 456 488 422 420 294 Үйлчилгээний ажилтан 331 336 228 257 247 314 Оюутан, нийт багшийн тооны харьцаа 22:01 21:01 21:01 26:01 26:01 25:01 Санхүүгийн үзүүлэлт Үндсэн үйл ажиллагааны орлого, тэрбум төгрөгөөр 26.0 32.5 37.1 43.4 46.5 49.6 Сургалтын төлбөрийн орлого 22.5 25.0 28.9 32.4 37.0 39.0 Эрдэм шинжилгээ, технологи, инновацийн үйл 0.7 1.1 2.4 2.3 2.9 2.9 ажиллагааны орлого Үндсэн үйл ажиллагааны зарлага, тэрбум төгрөгөөр 25.7 32.4 32.0 39.0 46.7 45.9 Бараа үйлчилгээ 2.9 3.2 1.8 2.4 2.2 3.0 Сургалтын үйлчилгээ 1.6 1.9 1.7 1.9 2.6 3.1 Эрдэм шинжилгээ 0.6 1.1 1.5 2.4 3.4 3.8 Хөрөнгө оруулалт 2.7 2.8 3.1 7.2 12.7 8.3 Олон улсын сэтгүүлд хэвлүүлсэн өгүүллийн тоо - 48 54 55 58 60 Хэрэгжиж буй төсөл, хөтөлбөрийн тоо 93 103 118 223 240 4 196 Нийт санхүүжилт (сая.төг) 1,859.1 1,886.1 2,586.8 3,180.0 3,554.2 4,137.3

Магадлан итгэмжлэх үйл ажиллагааны явц 5

Өөрийн үнэлгээний тайлан бичих ажлын хэсэг 2017 оны 10-р сарын 13-нд Өөрийн үнэлгээний тайлан бичих ажлын хэсэг байгуулагдаж 3 сарын хугацаанд ажилласан. Сургалт, хэлэлцүүлэг зохион байгуулсан Захиргааны зөвлөл Удирдах зөвлөлөөр хэлэлцүүлсэн 2017 оны 10 дугаар сард ажлын төлөвлөгөөгөө боловсруулж сүүлийн 5 жилийн статистик мэдээлэлд үндэслэн БМИҮЗ-ийн ДБСБ-ийн шаардлагын дагуу Өөрийн үнэлгээний тайланг боловсруулж 2018 оны 1 дүгээр сарын 4-нд хүлээлгэн өгсөн. 6

Өөрийн үнэлгээний тайлан бичих ажлын хэсгийн төлөвлөгөө 2017 2018 Үйл ажиллагаа Үргэлжлэх хугацаа 10-р сар 11-р сар 12-р сар 1-р сар 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 5 1 2 3 4 6 13 20 27 3 10 17 24 1 8 15 22 29 5 12 19 26 Хариуцагч Өөрийн үнэлгээний үе 1 Өөрийн үнэлгээний тайлан бичих ажлын хэсгийн уулзалт Өөрийн үнэлгээний багийн ахлагч Ч.Ундрам 2 Шалгуур үзүүлэлт 1, 2, 3, 4 буюу нэгдүгээр дэд хэсгийг бичих Дэд хэсийн ахлагч С.Мөнхбат 3 Шалгуур үзүүлэлт 5, 9 буюу хоёрдугаар дэд хэсгийг бичих Дэд хэсийн ахлагч Ц.Болормаа 4 5 Шалгуур үзүүлэлт 6 буюу гуравдугаар дэд хэсгийг бичих Шалгуур үзүүлэлт 7 буюу дөрөвдүгээр дэд хэсгийг бичих 1.5 сар Дэд хэсийн ахлагч Б.Очирхуяг 6 Шалгуур үзүүлэлт 8, 10 буюу тавдугаар дэд хэсгийг бичих Дэд хэсийн ахлагч Б.Очирхуяг 7 Ажлын хэсгийн явцтай танилцаж, хэлэлцүүлэх 2 удаа Өөрийн үнэлгээний багийн ахлагч 8 Өөрийн үнэлгээний тайланг нэгтгэн боловсруулах 14 хоног Өөрийн үнэлгээний багийн ахлагч, гишүүн Г.Нямбаяр 9 УЗ-өөр хэлэлцүүлэн баталгаажуулж БМИҮЗ-д хүлээлгэн өгөх 21 хоног Өөрийн үнэлгээний багийн ахлагч 10 Өөрийн үнэлгээний дэлгэрэнгүй тайланг зохицуулагч хянан үзэж, шаардлагатай бол сайжруулах зөвлөмж өгөх 10 хоног БМИҮЗ-ийн зохицуулагч 11 Өөрийн үнэлгээний дэлгэрэнгүй тайланг зохицуулагчийн зөвлөмжийн дагуу сайжруулах 10 хоног Өөрийн үнэлгээний багийн ахлагч 7

Сургалт, уулзалт, хэлэлцүүлэг 2017 оны 10 дугаар сарын 19-нд Магадлан итгэмжлэлийн үйл явц, өөрийн үнэлгээ бичихтэй холбоотой сургалт зохион байгуулснаар ажлаа эхлүүлэв. 8

үргэлжлэл МУИС-ийн өөрийн үнэлгээний тайлан бичих ажлын хэсэг 2017 оны 10 дугаар сарын 26-нд хуралдан ажлын чиг үүрэг болон тайланг бичих ерөнхий агуулгаа хэлэлцэв. 9

үргэлжлэл 2017 оны 11 дүгээр сарын 9-нд Магадлан итгэмжлэлийн өөрийн үнэлгээний тайлангийн эхний хэлэлцүүлгийг зохион байгуулж ажлын хэсгийн гишүүд өөрсдийн бичиж байгаа бүлгүүдээр тайлангийнхаа явцыг нэг бүрчлэн хэлэлцүүлж уялдаа холбоо, давхардал, орхигдолоо хэрхэн сайжруулах талаар хэлэлцэв. 10

үргэлжлэл 2017 оны 11 дүгээр сарын 23-нд Магадлан итгэмжлэлийн өөрийн үнэлгээний тайлангийн 2 дахь удаагийн хэлэлцүүлэг амжилттай зохион байгуулагдаж ажлын дэд хэсгүүдийн хүрээнд ажлаа эцэслэх төлөвлөгөөг ярилцав. Цахим хуудасны мэдээлэл шинэчлэх ажлын хэсэг байгуулсан МИ-ийн үйл явцын талаар мэдээлэл МУИСийн цахим хуудсанд байршуулсан 2017 оны 11-р сарын 27, 28-ны өдрүүдэд шалгуур үзүүлэлт тус бүрээр БМИҮЗ-ийн ахлах мэргэжилтэнгээс зөвлөгөө авсан 11

үргэлжлэл 2017 оны 12-р сарын 05-ны өдрийн Захиргааны зөвлөлийн хурлаар Өөрийн үнэлгээний тайланг хэлэлцүүлэн холбогдох саналыг авч сайжруулсан. 2017 оны 12-р сарын 27-ны өдрийн Удирдах зөвлөлийн хурлаар Өөрийн үнэлгээний тайланг хэлэлцүүлэн БМИҮЗ-д хүргүүлсэн 12

Дээд боловсролын сургалтын байгууллагын магадлан итгэмжлэлийн шалгуур, шаардлага Шалгуур 1. Эрхэм зорилго, зорилт Шалгуур 2. Төлөвлөлт, чанарын баталгаажилт Шалгуур 3. Засаглал, эрх зүйн зохицуулалт Шалгуур 4. Хүний нөөц Шалгуур 5. Материаллаг болон технологийн нөхцөл Шалгуур 6. Сургалтын хөтөлбөр, шинэчлэл Шалгуур 7. Суралцагчдад чиглэсэн үйлчилгээ Шалгуур 8. Судалгаа, инноваци Шалгуур 9. Нийгэмд чиглэсэн үйлчилгээ Шалгуур 10. Үндэсний болон олон улсын хэмжээнд сургуулийн эзлэх байр суурь 13

Шалгуур 1. Эрхэм зорилго, зорилт ШААРДЛАГА Эрхэм зорилго Үзэл баримтлал Зорилго, зорилтууд ЭРХЭМ ЗОРИЛГО Энэхүү алсын харааны хүрээнд МУИС нь шинжлэх ухааны үндсэн салбаруудыг хамарсан чөлөөт мэдлэг буюу "либерал арт" уламжлалд суурилсан хөтөлбөртэй, байгалийн ухаан, эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн суурь асуудлаар сургалт, судалгааны ажлыг тогтвортой эрхэлж, эрдэм мэдлэгийг түгээн дэлгэрүүлэх эрхэм зорилготой академик буюу эрдмийн байгууллага болно. 14

Шалгуур 1. Эрхэм зорилго, зорилт ҮЗЭЛ БАРИМТЛАЛ МУИС-ийн стратегийн төлөвлөгөөний үзэл баримтлал 2011-2020 2016-2024 1. Академик эрх чөлөө 1. Академик эрх чөлөө 2. Сонголт ба өрсөлдөөн 2. Хөгжлийн жишиг 3. Сайн засаглал 3. Ёс зүй 4. Нийгмийн хариуцлага 4. Манлайлал 5. Уламжлал ба шинэчлэл 5. Хүндлэл/ Урамшуулал ЗОРИЛГО, ЗОРИЛТУУД МУИС нь нөхцөл байдлын шинжилгээг хийж, дүгнэлт, шинжилгээнд үндэслэн зорилго, зорилтоо төлөвлөж ирсэн. МУИС-ийн 2011-2020 оны стратегийн төлөвлөгөө, МУИС-ийн 2016-2024 оны стратегийн төлөвлөгөө -г боловсруулахдаа өмнөх стратегийн төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн үнэлгээ, гадаад дотоод орчны шинжилгээнд тулгуурлаж боловсруулсан болно. Гүйцэтгэлийн түлхүүр үзүүлэлт (KPI) Үзүүлэлт Тэргүүлэх судлаач эрдэмтдийн нийт байнгын орон тооны багшид 1 эзлэх хувийн жин 2 3 Олон улсын түвшинд хянан магадлагддаг, Journal Citation Reportsын импакт фактор бүхий мэргэжлийн сэтгүүлд хэвлүүлсэн бүтээлийн нэг үндсэн багшид ногдох тоо Эрдэм шинжилгээ, судалгаа, гэрээт ажил, технологи дамжуулалт, инновацийн орлогын нийт орлогод эзлэх хувийн жин Эрдмийн зэрэгтэй багшийн нийт үндсэн багшид эзлэх хувийн 4 жин 5 Гадаад багшийн нийт үндсэн багшид эзлэх хувийн жин 6 Гадаад оюутны нийт оюутанд эзлэх хувийн жин 7 Ахисан түвшний оюутны нийт оюутанд эзлэх хувийн жин 8 Суралцагчдын сэтгэл ханамж 9 Төгсөгчдийн ажил эрхлэлт 10 Олон улсад магадлан итгэмжлүүлсэн хөтөлбөрийн нийт хөтөлбөрт эзлэх хувийн жин 11 Оюутан нийт багшийн тооны харьцаа 12 Олон нийтийн санаа бодлын индекс 13 Сургалтын төлбөр болон улсын төсвөөс бусад санхүүжилтийн эх үүсвэрийн нийт орлогод эзлэх хувийн жин 14 Анги танхимын ээлж ашиглалтын коэффициент 15 Судалгааны лабораторийн талбайн өөрчлөлтийн коэффициент 15

ШААРДЛАГА Төлөвлөлт, төсөвлөлт Үр дүнгийн тайлан, мэдээ Чанарын удирдлагын тогтолцоо Шалгуур 2. Төлөвлөлт, чанарын баталгаажилт Чанарын дотоод үнэлгээ, баталгаажилт Чанарын хөндлөнгийн үнэлгээ, баталгаажилт ТӨЛӨВЛӨЛТ, ТӨСӨВЛӨЛТ МУИС-ийг 2016-2024 онд хөгжүүлэх стратегийн төлөвлөгөөг хэрэгжүүлэх, дунд хугацааны болон жилийн төлөвлөлт, төсөвлөлтийг боловсронгуй болгох ажлын хүрээнд OGSM (Objectives, Goals, Strategies, Metrics) аргачлалыг ашиглахын зэрэгцээ зорилго, зорилт, хэрэгжүүлэх стратеги, хэмжих үзүүлэлтийг алба нэгж, бүрэлдэхүүн сургууль, тэнхимийн түвшинд буулгах ажлыг эхлүүлэн гүйцэтгэж байна. ҮР ДҮНГИЙН ТАЙЛАН, МЭДЭЭ МУИС-ийн захиргаа төвлөрсөн нэгжүүд, бүрэлдэхүүн, салбар сургууль болон бие даасан нэгж тус бүрээр санхүүгийн тайлан нь Санхүүгийн байдлын тайлан Санхүүгийн үр дүнгийн тайлан Цэвэр хөрөнгө/өмчийн өөрчлөлтийн тайлан Мөнгөн гүйлгээний тайлан Төсвийн гүйцэтгэлийн тайлан 2017 оноос төсвийн хяналтын системийг бий болгох, нөөц хуваарилалтын тогтолцоог сайжруулах ажлын хүрээнд хүний нөөц, төсөв, санхүүгийн програм, худалдан авах ажиллагааны нэгдсэн мэдээллийн ERP системийг бий болгох ажлыг эхлүүлэх шатандаа явж байна. Санхүүгийн тайлангийн тайлбар, тодруулга 16 зэргийг тусгаж тайлагнаж байна.

ЧАНАРЫН УДИРДЛАГЫН ТОГТОЛЦОО Шалгуур 2. Төлөвлөлт, чанарын баталгаажилт Тэнхим, бүрэлдэхүүн сургууль, нэгж, алба, хэлтэс бүр өөрсдийн ажил үйлчилгээний чанарын баталгаажуулалтыг хангах үүрэг хүлээн ажиллаж байгаа бөгөөд шаардлагатай тохиолдолд Хяналт шинжилгээ, үнэлгээний мэргэжилтнүүд үнэлгээ, дүгнэлт гарган ажиллаж байна. Сургалтын чанарын баталгааг хангах нэгжийн хувьд, МУИС-ийн Захирлын 2017 оны 10-р сарын 13-ны өдрийн Б/500 тоот тушаалаар Хөтөлбөр, чанарын баталгаажуулалтын алба шинээр байгуулснаар хөтөлбөрийг боловсруулах, хэрэгжүүлэх, үнэлж сайжруулах, хөтөлбөрт хөндлөнгийн хянан магадалгаа хийлгэх зэрэг чиг үүргүүдийг гүйцэтгэх болсон. Сургалтын журмын дагуу хичээлийн агуулга, чанар, багшийн заах арга, ёс зүй, харилцаа, суралцах орчны талаар санал асуулгыг улирал бүр оюутнаас авч үр дүнд нь үндэслэн тэнхимийн эрхлэгч багш нараа үнэлж өөрсдийн шагнал, урамшууллын асуудал, цаашдын төлөвлөгөөгөө боловсруулдаг. ЧАНАРЫН ДОТООД ҮНЭЛГЭЭ, БАТАЛГААЖИЛТ МУИС-ийн сургалт, судалгааны болон бусад чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж буй холбогдох нэгжүүд өөрсдийн чанарын баталгаажилтыг хангахдаа ажлын онцлог, үр дүнгийн ялгаатай байдлыг харгалзан зохион байгуулдаг. МУИС-д чанарын баталгааг хангах ажлууд шат шатандаа хийгдэж байгаа ч үйл ажиллагааны төлөвлөлт, явц, тайлагналтад системтэй, тогтмол үнэлгээ дүгнэлт хийж, цаг алдалгүй сайжруулдаг механизм бүрэн төлөвшөөгүй, тусгайлсан бодлого зохицуулалт дутагдалтай байна. ЧАНАРЫН ХӨНДЛӨНГИЙН ҮНЭЛГЭЭ, БАТАЛГААЖИЛТ Тайлант хугацаанд Үндэсний Аудитын Газраас МУИС-ийн 2013-2015 оны үйл ажиллагаанд гүйцэтгэлийн аудит хийж, 2016 оны 7-р сарын 1- ний өдөр Суралцагчаас төлбөр хураамж, үүний дотор улирлын суурь хураамж авахтай холбогдсон харилцааг хууль, тогтоомжийн заалтуудтай нийцүүлэн зөрчил арилгуулах тухай 6/145 тоот албан шаардлагыг дагуу 17

Шалгуур 3. Засаглал, эрх зүйн зохицуулалт Шаардлага: Зохион байгуулалт Засаглал Захиргаа Хамтын ажиллагаа Олон нийтийн байгууллага Удирдлагын мэдээллийн систем Эрх зүйн зохицуулалт МУИС-ийн захиргааны нэгжийн бүтэц Товч агуулга: МУИС нь стратегийн зорилго, зорилтдоо хүрэх, сургуулийн үйл ажиллагааны уялдаа холбоо, сургалт, судалгааны ажлаа сайжруулах зорилгоор тодорхой судалгаа, шинжилгээ, хэлэлцүүлэгт үндэслэн үндсэн болон захиргааны бүтцийг өөрийн дүрмийн дагуу өөрчилж ирсэн. 2013 оны Удирдах зөвлөлийн тогтоолын дагуу бүтцийн өөрчлөлт хийж 14 бүрэлдэхүүн сургуулийг 5, мэргэжлийн 109 тэнхимийг 44 болгон зохион байгуулснаар бүрэлдэхүүн сургуулийн захирлын 11, захирлын туслахын 11, тэнхмийн эрхлэгчийн, нийт 65 орон тооны хэмнэлтийг бодитоор гаргасан нь уг шинэчлэлийн эдийн засгийн ач холбогдолын эхний үр дүнг харуулсан юм. 2017 онд Удирдах зөвлөлийн тогтоолын дагуу МУИСийг 2016-2024 онд хөгжүүлэх стратеги төлөвлөгөөний хэрэгжилтийг хангах зорилгоор, шинэчлэгдсэн дүрмийн дагуу захиргааны шинэ бүтцийг шинэчилсэн. 18

үргэлжлэл МУИС-ийн Дүрмийн 7 дугаар зүйлд МУИС-ийн багш, ажилтан, суралцагч, төгсөгчдийн эрх ашгийг хамгаалах зорилготой, сайн дурын үндсэн дээр эвлэлдэн нэгдсэн байгууллага өөрийн удирдлагын зарчимд тулгуурлан ажиллаж болно. хэмээн зааж эдгээр байгууллагатай хэрхэн ажиллах цар хүрээ, зохицуулалтуудыг тодорхойлсон. МУИС-ийн Оюутны холбоо, МУИС-ийн Үйлдвэрчний эвлэлийн нэгдсэн хороо, МУИС-ийн төгсөгчдийн холбоо, МУИС-ийн ахмадын хороо, МУИС-ийн ёс зүйн хороо МУИС-ийн сургалт, удирдлага, зохион байгуулалттай холбоотой үйл ажиллагааг хөнгөвчлөх, чанаржуулах, шуурхай, найдвартай, ил тод, хяналттай болгох зорилготой СИСи (SISi) системийг 2001 оноос анх хөгжүүлж эхэлсэн. СИСи систем нь төслийн бүртгэл менежментийн систем, эрдэм шинжилгээний менежментийн систем, МУИС вэб сайт утасгүй сүлжээний эрх зохицуулалтын Wi-Fi Hotspot, Номын сангийн коха систем, оюутны цахим үнэмлэх хэвлэх систем, оюутны тодорхойлолт хэвлэх ТҮЦ машины систем зэрэг дотоод системүүд, БҮТ-ийн ЭЕШ-ын систем, Голомт, Хаан банкны төлбөр тооцооны гадаад системүүдтэй холбогдон ажиллаж байна. Байгууллагын хэмжээнд өдөр тутмын үйл ажиллагаанд мөрддөг 3 дүрэм, 41 журам хэрэгжиж байна. Цаашид сайжруулах шаардлагатай асуудал Гадаад эрх зүйн орчныг сайжруулахад өөрсдийн дуу хоолойг хүргэх Орчин үеийн технологид суурилсан мэдээлэлийн нэгдсэн систем болох ERP системийг гүйцэтгэлийн удирлагын тогтолцоотой нэвтрүүлэх замаар байгууллагын удирлагын үр ашигтай, оновчтой тогтолцоог хөгжүүлэх Дээрхи ажилд багш, ажилтан, оюутан, төгсөгч нар төдийгүй бүх нийтийн оролцоог ханган ажиллах 19

Шаардлага: Хүний нөөцийн бодлого, зохицуулалт Хүний нөөцийн бүртгэл, мэдээллийн сан Багш, ажилтны хөгжил Багш, ажилтны цалин хөлс, урамшуулал Шалгуур 4. Хүний нөөц Товч агуулга: МУИС нь алсын хараа, эрхэм зорилго, стратегийн зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд зайлшгүй шаардагдах боловсон хүчин, хүний нөөцийг салбар нэгж, хөтөлбөр бүрээр төлөвлөн хэрэгжүүлж ажиллаж байна. Нийтлэг хэрэглэгддэг 41 журмаас 17 нь хүний нөөцийн бодлоготой холбоотой өдөр тутам хэрэглэгддэг. Төрийн албаны зөвлөлийн Хүний нөөцийн мэдээллийн системд багш, ажилтан, ажилчдын мэдээллийг жил бүр бүртгүүлж, тайлагнадаг. Мөн өөрсдийн хөгжүүлсэн Сургалтын үйл ажиллагаа болон Хүний нөөцийн мэдээллийн системтэй. Энэхүү Sisi мэдээллийн системийг 2012 оноос үйл ажиллагаандаа ашиглаж байна Сургалтын байгууллагын хамгийн чухал нөөцийн нэг бол багш юм. Багшийн орон тоог тогтоохдоо сургалтын хөтөлбөр дэх багц цагийн хэмжээ ба оюутны тоотой уялдуулан хичээлийн жил бүр шинэчлэн тогтоож, МУИС-ийн захиргааны зөвлөлөөр хэлэлцүүлж захирлын тушаалаар баталгаажуулдаг. 2017-2018 оны хичээлийн жилийг Багшийн хөгжлийг дэмжих жил болгон зарлаж үүний хүрээнд Багшийн хөгжлийн хөтөлбөр боловсруулахаар ажиллаж байна. Хөдөлмөрийн дотоод журамд багш, ажилтныг сонгон шалгаруулж авахад баримтлах зарчим, үйл ажиллагаа, зохион байгуулалтын талаар нарийвчлан зохицуулж өгсөн байдаг. Цаашид сайжруулах шаардлагатай асуудал Багш, судлаачийн хувьд хүний нөөцийн хангалттай нарийн зохицуулсан дүрэм, журамтай боловч ажилтны хувьд баримлах бодлого нь сайн зохицуулагдаагүй Хүний нөөцийн мэдээллийн системтэй болох Ажлын гүйцэтгэлийн үнэлгээний /аттестатчилалын/ журмыг сайжруулж боловсронгуй болгох, Хамт олны сэтгэл ханамжийн судалгааг тодорхой давтамжтай авч үр дүнгээр тодорхой арга хэмжээ авах 20

Хүний нөөцийн бодлого, зохицуулалт МУИС-д нийтлэг мөрдөгддөг 41 журам байгаагаас (http://www.num.edu.mn/contentpage.htm?mtype=2&mid=39 9) 17 нь хүний нөөцийн бодлоготой холбоотой өдөр тутам хэрэглэгддэг дүрэм журмууд байдаг. Шинэчлэн батлагдсан дүрэм, журам Шинээр батлагдсан дүрэм, журам 1 2 3 4 5 6 7 Шинэчлэн болон шинээр батлагдсан дүрэм, журам МУИС-ийн Дүрэм (2017.06.14-ний УЗ-ийн өдрийн 08 дугаар тогтоол) МУИС-ийн Стратегийн төлөвлөгөө 2016-2024 он МУИС-ийн Хөдөлмөрийн дотоод шинэчилсэн журам (2016.12.28-ны өдрийн А/354 дүгээр тушаал) МУИС-д профессор багш, ажиллуулах журам (Захирлын 2014.12.22-ны өдрийн А/414 дүгээр тушаал\ МУИС-ийн Хөдөлмөрийн дотоод шинэчилсэн журам (2016.12.28-ны өдрийн А/354 дүгээр тушаалын хавсралт. 16 дугаар зүйл, МУИСийн профессор, дэд профессорын цол олгох) МУИС-ийн шагнал, урамшууллын нийтлэг журам (Захирлын 2017.05.18-ны өдрийн А/127 дугаар тушаал) МУИС-ийн сургалтын алба, оюутны албаны мэргэжилтнүүдийн ажлын нэгдсэн үнэлгээний /аттестатчилал/ журам. (Захирлын 2017.09.20-ны өдрийн А/290 дугаар тушаал) МУИС-д Зөвлөх, гэрээт ба зочин профессор, цагийн багш ажиллуулах журам (Захирлын 2015.08.25-ны өдрийн А/234 дүгээр тушаал) МУИС-ийн Магистрант, докторантыг туслахаар ажиллуулах журам (Захирлын 2016.09.09-ний өдрийн А/235 дугаар тушаал) МУИС-ийн үйлчилгээний нэгдсэн стандарт 2016 МУИС-ийн хүндэт цол олгох журам. (Захирлын 2015.08.25-ны А/234) МУИС-ийн судалгааны санхүүжилтийн журам (Захирлын 2016.03.22-ны А/52 тушаал) МУИС-ийн Номын сангийн ажилтны ажлын нэгдсэн үнэлгээний /аттестатчилал/ түр журам (Захирлын 2014.09.17-ны өдрийн А/305 дугаар тушаал) 21

Хүний нөөцийн бүртгэл мэдээллийн сан Албан хаагчдын бүртгэлийн анкет Хүний нөөцийн программ нэвтрүүлэхээр ажиллаж байна. Цаашид ERP систем болгон сайжруулна 22

Багш, ажилтны хөгжил Багшийн хөгжлийн төвийн бүтэц, орон тоо Албан тушаалын нэр Орон тоо 1 Төвийн эрхлэгч 1 Зөвлөх / төвийн үйл ажиллагааг эрхлэн 2 явуулахад мэргэжлийн зөвлөгөө өгөх, 1 удирдлага арга зүйгээр ханган ажиллах/ 3 Зөвлөх / сургалтын хөтөлбөрийг олон улсад магадлан итгэмжлүүлэх ажилд байгууллагын бэлэн байдал, удирдлага арга зүйгээр ханган 1 ажиллах/ 4 Мэргэжилтэн 1 40,000 30,000 20,000 10,000-2014-2017 он хүртэлх багш, ажилтныг дэмжих зардлын төсөв, сая төгрөгөөр 35,938.15 30,372.68 2.1% 31,934.52 2.20% 2.10% 2.1% 2.00% 1.9% 592.13 685.45 737.30 1.90% 1.80% 2014 2015 2016 Багш ажилтныг дэмжих зардал Сургалтын төлбөрийн орлого Сургалтын төлбөрийн орлоготой харьцуулсан хувь (%) 300 250 200 150 100 50 0 2016 он хүртэлх багш, ажилтныг дэмжих зардлын төсөв ба гүйцэтгэл, сая төгрөгөөр 254.6243.7 127.1 126.1137.6 100.6 52.1 48.9 28.8 28.8 ШУС ХШУИС БС ХЗС ОУХНУС Төсөв Гүйцэтгэл 23

Багш, ажилтны цалин хөлс, урамшуулал МУИС-ийн цалингийн сүлжээ Албан тушаалын ангилал Профессор багш /ТҮМБ/ Удирдах албан тушаал /УАТ/ Гүйцэтгэх ажилтан /ТҮ/ Албан тушаалын зэрэглэл ТҮМБ-8 ТҮМБ-7 ТҮМБ-6 ТҮМБ-5 ТҮМБ-4 УАТ-5 УАТ-4 УАТ-3 УАТ-2 УАТ-1 ТҮ-9 ТҮ-8 ТҮ-7 ТҮ-6 ТҮ-5 ТҮ-4 ТҮ-3 ТҮ-1 *Ажилласан жилээс хамаарч 5 шатлалд хуваагддаг. Сургууль, нэгжүүд 1 ШУС захиргаа 2 ШУС БУС 3 ШУС НУС 4 ШУС ХУС 2016-2017 хичээлийн жил Тусламж тэтгэлгийн зардал Тэтгэвэр тэтгэмж 39,350.40 181,105.10 5 ХШУИС 5,200.00 49,429.00 6 ХЗС 8,408.00 6,320.00 7 ОУХНУС 200.00 2,477.00 8 БС 8,974.34 22,056.32 9 Завхан 1,055.30-10 Орхон 3,794.42 14,663.80 11 БЭЛАС 2,104.00 71,423.20 12 13 Багш, ажилтанд үзүүлсэн санхүүгийн дэмжлэг, тусламж, мянган төгрөгөөр Захиргаа төвлөрсөн сан Оюутны байр 14 МЯТөв дотуур 18,956.00 36,208.00 2,500.00 3,300.00 Дүн 93,906.89 386,982.42 Нийт дүн 480,889.31 Багш ажилчдын цалин хөлсийг жил бүр нэмэх бодлого баримталж ирсэн. 2014 онд нийт багш ажилчдын цалинг 10 хувиар 2015 онд УАТ, ТҮМБ ангиллын цалинг 18 хувиар, ТҮ ангиллын цалинг 11 хувиар 2016 онд нийт багш ажилчдын цалинг 12 хувиар 2018 онд нийт багш ажилчдын цалинг 10 хувиар тус тус нэмсэн 24

Шалгуур 5. Материаллаг болон технологийн нөхцөл МУИС нь хичээлийн 5 байр, оюутны 5 байр, сургалт, судалгааны хүрээлэн, төв, лаборатори, дадлагын баазтай сургалт, судалгааны үйл ажиллагааг стандартын дагуу явуулж байна. МУИС-ийн номын сан нь 360,000 гаруй хэвлэмэл болон цахим бүтээлийн сан хөмрөгтэй, олон улсын онлайн мэдээллийн сангуудыг ашиглах боломжийг бүрдүүлэн уншигчдад үйлчилж байна. МУИС-д цахим сургалт хөгжүүлэх хөтөлбөр боловсруулж Сургалтын нэгдсэн газрын дэргэд цахим төв байгуулсан. Цахим төвөөс 35 хичээлийг цахим хэлбэрт шилжүүлсэн Мэдээллийн технологийг 2016 хүртэл хөгжүүлэх хөтөлбөрт мэдээллийн аюулгүй байдлыг нэмэгдүүлэх, сүлжээ холбооны урсгалыг халдлагаас хамгаалах, бүх байрыг утасгүй сүлжээгээр холбон хотхоныг сүлжээг бий болгох, дотуур утасны сүлжээг бүрэн нэвтрүүлэхээр төлөвлөн ажиллаж байна. 25

Шаардлага: Шалгуур 6. Сургалтын хөтөлбөр, шинэчлэл Хөтөлбөрийн хороо Хөтөлбөрийн зорилго, зорилт Хөтөлбөрийн агуулга, арга зүй Сургалтын технологи Сургалтын орчин Хөтөлбөрийн үнэлгээ Хөтөлбөрийн чанарын баталгаажилт Бусад сургалтууд Товч агуулга: МУИС нь удирдлага зохион байгуулалтын бүтэцдээ Хөтөлбөр чанарын баталгаажуулалтын албаны бүтцийг шинээр оруулж, шинэ алба байгуулсан нь сургалтын хөтөлбөр, түүний чанар, шинэчлэлийн асуудлыг шийдвэрлэхэд чухал ач холбогдолтой болсон. МУИС байгуулагдсан цагаасаа эхлэн мэргэжилд элсэлт авч сургалт явуулдаг байсан. 2014-2015 оноос өмнө их, дээд сургуулиудад бакалаврын түвшний сургалт нь Хөтөлбөр -өөр биш Мэргэжил -ээр явагдаж байсан. Мэргэжил -ээр сургалт явагдаж байсан үед тухайн мэргэжлийн сургалтын төлөвлөгөө -г холбогдох салбар, эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцэж шийддэг байсан бөгөөд хичээлүүдийн агуулгын давхардал, багшлах боловсон хүчин, анги танхим, техник хэрэгсэл зэрэг сургалтын орчны боломжийг зөвхөн тэнхим, нэгжийн хүрээнд авч үздэг байсан бол Хөтөлбөр -ийн сургалтын өнөө үед Сургалтын хөтөлбөр -ийг Хөтөлбөрийн дэд хороо болон Хөтөлбөрийн ерөнхий хороогоор хэлэлцүүлж, баталдаг болсон нь МУИС-ийн, цаашлаад улсын хэмжээнд авч үзэх давуу тал гэж үзэж байна 26

Хөтөлбөрийн хороо МУИС-ийн Захирлын 2014 оны 3-р сарын 7-ны өдрийн А/55 тоот тушаалаар МУИС-ийн хөтөлбөрийн хорооны түр журам -ыг баталснаар МУИС-д хөтөлбөрийн хороо байгуулах эрх зүйн үндэслэл бий болсон. МУИС-ийн Ерөнхий суурийн хөтөлбөрийн дэд хороо, МУИС-ийн Хөтөлбөрийн ерөнхий хороог Захирлын 2014 оны 4-р сарын 17-ны өдрийн А/97 тоот тушаалаар баталсан Хөтөлбөрийн хорооны түр журмыг шинэчлэн боловсруулж, Захирлын 2016 оны 12 дугаар сарын 23-ны өдрийн А/347 тоот тушаалаар МУИС-ийн хөтөлбөрийн хорооны журам болгон баталсан. МУИС-ийн Хөтөлбөрийн ерөнхий хороо МУИС-ийн Ерөнхий суурь хөтөлбөрийн дэд хороо МУИС-ийн Бүрэлдэхүүн сургуулийн хөтөлбөрийн дэд хороо МУИС-ийн Тэнхимийн дэд хороодууд үйл ажиллагаа явуулж байна. Хөтөлбөрийн хорооны үйл ажиллагааг улам сайжруулах, хөтөлбөр, чанарын баталгаажуулалтын алба байгуулагдсантай холбоотойгоор хөтөлбөрийн ерөнхий хороотой үйл ажиллагааны уялдаа холбоо, хамаарлыг тодорхой болгохоор зорин ажиллаж байна 27

Хөтөлбөрийн зорилго, зорилт Алсын хараа, эрхэм зорилгоо тодорхойлсон нь улс орны хөгжил дэвшилд хувь нэмрээ оруулдаг судалгааны их сургууль болох, судалгаа, шинжилгээний бодлогоо зах зээлийн суурь зарчимд нийцүүлэн өөрчилж, өрсөлдөөнд суурилсан, эдийн засгийн хувьд үр ашигтай тогтолцоог нэвтрүүлэх зорилгыг агуулснаараа сайн талтай байна. Үүнтэй уялдан сургалтын журамд ерөнхий суурийн хичээл, бакалавр, магистр, докторын сургалтын хөтөлбөрийн зорилгыг уялдуулан тодорхойлсон. МУИС-ийн сургалтын журамд: Ерөнхий суурь хичээлийн зорилгыг нийгмийн идэвхтэй гишүүн байхад зайлшгүй шаардлагатай шүүмжлэлт, бүтээлч, логик сэтгэлгээнд суралцаж, санаачлан хийдэг, рационал шинжлэх ухаанч шийдвэр гаргадаг, хөрвөдөг, нийгэм, хүмүүнлэг, байгалийн ухааны суурь мэдлэг, ур чадвар эзэмшсэн, их сургуулийн боловсролтой, чадварлаг, ёс зүйтэй иргэн болж төлөвшихөд оршино; Бакалаврын сургалтын зорилго нь бүрэн дунд боловсролтой иргэнийг, нийгмийн идэвхтэй гишүүн байхад зайлшгүй шаардлагатай бүтээлч, логик сэтгэлгээтэй, санаачилгатай, шинжлэх ухаанч шийдвэр гаргадаг, нийгэм, хүмүүнлэг, байгалийн ухааны суурь мэдлэг эзэмшсэн, ёс зүйтэй, мэргэжлийн мэдлэг, ур чадвартай дээд боловсролтой иргэн болгон төлөвшүүлэхэд оршино; Магистрын сургалтын зорилго нь бакалаврын боловсролтой иргэнд сургалт, эрдэм шинжилгээ, үйлдвэрлэл, инновацийн хүрээнд мэргэжлийн чадварлаг боловсрол эзэмшүүлэх, эрдэм шинжилгээний удирдагч, зөвлөхийн удирдлагаар судалгаа шинжилгээний ажлыг ахисан түвшинд хийж, судалж буй асуудлаар шинжлэх ухааны үндэслэлтэй шийдлийн хувилбар боловсруулж, оновчтой сонголт хийхэд шаардагдах мэдлэг, чадвар, ёс суртахуун төлөвшүүлэхэд оршино; Докторын сургалтын зорилго нь магистрын зэрэгтэй иргэнд бие даан судалгаа шинжилгээний ажил гүйцэтгэж, шинжлэх ухааны онол арга зүй, хэрэглээний хөгжилд хувь нэмэр оруулах, мэдлэгийг бүтээгдэхүүн болгон хөрвүүлэх, өөрийгөө болон бусдыг хөгжүүлэхэд шаардагдах мэдлэг, чадвар, ёс зүйг төлөвшүүлэхэд оршино хэмээн тус тус тодорхойлжээ. МУИС-д сургалт явуулж байгаа нийт бакалаврын 96, магистрын 154, болон докторын 46 хөтөлбөрүүдэд алсын хараа, эрхэм зорилго болон шаталсан сургалтуудын зорилго тусгагдан боловсруулагдсан байна. 28

Хөтөлбөрийн агуулга, арга зүй МУИС-д хэрэгжүүлж байгаа сургалтын хөтөлбөрийн тоо Сургууль Бакалавры н хөтөлбөри йн тоо Магистрын хөтөлбөрийн тоо Судалгааны Мэргэжлий н Докторы н хөтөлбөр ийн тоо ШУС 64 49 30 30 ХШУИС 21 24 2 12 БС 8 9 9 1 ОУХНУС 2 4 3 2 ХЗС 1 2 2 1 Завхан 7 8 2 - Эрдэнэт 12 5 5 - Нийт 115 101 53 46 Дараах агуулгын хүрээнд бичигдсэн. Үүнд: Хөтөлбөрийн агуулга, бүтэц Хөтөлбөрийг хүргэж буй арга зүй Үнэлгээний арга зүй Магистр, докторын хөтөлбөр Хөтөлбөр хүргэх арга зүй Ерөнхий суурь (General education) хичээл. МУИСийн бакалаврын сургалтад тавигдах суурь шаардлагыг хангахад чиглэсэн: 1. Нийгэм, хүмүүнлэг, байгалийн шинжлэх ухааны суурь мэдлэг, ур чадвар. 2. Эзэмшсэн мэдлэг, ур чадвараа амьдралд бүтээлчээр бодитой ашиглах дадал олгох үндсэн зорилго бүхий дээд боловсролын суурь судлагдахуун. Мэргэжлийн суурь (Core) хичээл. Суралцагчид үндсэн чиглэлийнх нь шинжлэх ухааны суурь мэдлэгийг олгох, тухайн талбарт асуудал шийдвэрлэх, бүтээлчээр сэтгэх мэдлэг, чадвар эзэмшүүлэх, мэргэжлийн ёс зүй, эрх зүйн суурь ойлголтыг өгөх зорилготой заавал болон сонгон судлах хичээл. Мэргэжлийн (Major course) хичээл. Тодорхой мэргэжлийн мэдлэг, ур чадвар өгөхөд чиглэсэн, оюутанд шинжлэх ухаан, мэргэжлийн чиглэл, салбараар төвлөрч, гүнзгийрэн судлах боломж олгодог заавал болон сонгон судлах хичээл. Чөлөөт сонголт (Free elective)-ын хичээл. Суралцагч өөрийн хүсэл сонирхлоор сонгон боломжтой МУИС-иас санал болгож байгаа зэрэгцүүлэн судлах боломжтой бүх хичээл. Тухайн сонгож буй хичээл нь залгамж холбоотой бол өмнөх хичээлийг заавал үзсэн байна. 29

Сургалтын технологи Багш нарын сургалтын үйл явцыг төлөвлөж байгаа хандлага байр суурь Суралцагчдын суралцах үйлийг тэдний бүтээлч үйл ажиллагаанд тулгуурлан, сурч боловсрох зүй тогтлын дагуу сургалтын үйл явцыг үр дүнтэй явуулахын тулд технологио байнга шинэчлэн боловсруулж үйл ажиллагааг явуулж байна. Суралцагчдын сургалтын үйл явцыг төлөвлөж байгаа байдал, хандлага Суралцагч цахим системээр багшийн заах арга, ёс зүй, харилцаа, хичээлийн агуулга, чанарт үнэлэлт өгдөг. Суралцагчийн бие даан суралцах чадварын төлөвшилтийн түвшин Оюутны бие даан суралцах чадварыг нэмэгдүүлэхийн тулд багшийн хичээлийн төлөвлөгөөнд бие даалтын ажлыг оруулдаг. Бие даалт нь орчуулга, бодлого, реферат, ангийн ажил, кейс гэх мэт төрлүүдтэй байна. Багш суралцагчдын мэдээллийн технологи ашиглах боломжийн талаарх сэтгэл ханамжийн түвшин Багш, суралцагчдын мэдээллийн технологи ашиглах боломжийг сайжруулах, сэтгэл ханамжийн түвшинг нэмэгдүүлэх зорилгоор сүүлийн 5 жилд сургуулийн хэмжээнд интернетийн утастай болон утасгүй сүлжээг бүрэн ашиглаж байна. 30

Сургалтын орчин 1 2 3 4 5 125 Сургалтын орчин 36 Семинарын танхим 189 Судалгааны лабораторийн нэр, хариуцагч Шавьж судлалын лаборатори, Б.Баяртогтох Геохимийн лаборатори, А.Орхонсэлэнгэ Геологийн суурь судалгааны лаборатори, Л.Жаргал Эмчилгээний хүнс, байгалийн нэгдлийн лаборатори, Н.Цэвэгсүрэн Органик синтезийн судалгааны лаборатори, Д.Рэнцэнмядаг Лабораторийн танхим Лекцийн танхим 2015-2016 хичээлийн жилд шинээр нээсэн судалгааны лаборатори Талбай, м 2 Гол багаж, төхөөрөмжий н тоо 15 8 12.5 13 66.0 14 50 6 18 4 Багш, суралцагчид орон зай, цаг хугацаанаас үл хамааран мэдээлэл солилцох бас нэгэн платформ болох цахим сургалтыг хөгжүүлэх ажлыг МУИС-ийн стратегийн төлөвлөгөөний хүрээнд хэрэгжүүлж байна. Багшийн хөгжил, цахим сургалтын төвийг шинэ бүтцийн хүрээнд байгуулан ажиллаж байгаа бөгөөд тус алба нь ХШУИС, Стэнфордын их сургуультай хамтран 16 цагийн математикийн хичээлийн цахим хэрэглэгдэхүүнийг боловсруулж туршилт хийсэн. Цахим сургалтыг хөгжүүлэх бодлогын хүрээнд тус төвийн үйл ажиллагаанд шаардлагатай тоног төхөөрөмжийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэхэд анхаарч ажиллахаас гадна дараах цахим материалуудыг бэлтгэсэн. 2015 онд биохими, шинэ материал, нанотехнологи, мултимедиа, генетик инженерчлэл, экологийн чиглэлээр нийт 10 судалгааны лабораторийг АХБ-ны санхүүжилттэй БСШУСЯ-ны ДБШТ-ийн хүрээнд нийт 1 тэрбум 46.4 сая төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийгдэж, 2016 онд лабораториудыг бүрэлдэхүүн сургууль дээр суурилуулан ажиллуулж эхэлсэн. 31

Хөтөлбөрийн үнэлгээ МУИС-ийн захирлын 2016 оны 12-р сарын 23-ны А/347-т тушаалаар батлагдсан Хөтөлбөрийн хорооны журмын 3.4.4-т хөтөлбөрүүдэд дунд болон урт хугацааны үнэлгээ хийж, сургалтын хөтөлбөртэй холбоотой бодлого шийдвэрийг боловсронгуй болгох чиглэлээр зөвлөмж, шийдвэр гаргаж холбогдох алба, хэлтэстэй хамтран ажиллана гэж заасны хүрээнд хөтөлбөрүүдэд эхнээсээ үнэлгээний ажлууд хийгдээд явж байна. Ерөнхий суурийн хөтөлбөрт үнэлгээ Бакалаврын хөтөлбөрийн үнэлгээ Магистрын хөтөлбөрийн үнэлгээ Докторын хөтөлбөрийн үнэлгээ 32

Хөтөлбөрийн чанарын баталгаажилт 2017 оны 10-р сарын 13-ны МУИС-ийн захирлын Б/500 тушаалаар Хөтөлбөр, чанарын баталгаажуулалтын алба сургалтын нэгдсэн газрын дор байгуулагдаж 10 хүний бүрэлдэхүүнтэй үйл ажиллагаагаа эхлүүлээд байна. Хөтөлбөрт үнэлгээ хийх журам боловсруулж батлуулах Хөтөлбөрийн чанарын баталгаажилтыг хангах зорилгоор хөтөлбөрийн үнэлгээний систем боловсруулж, ашиглалтад оруулах Сургалтын хөтөлбөрийн үнэлгээг хийж сургалтыг явуулж буй бүрэлдэхүүн, тэнхимд мэдээлэл өгөх, улмаар сургалтын үйл ажиллагааг сайжруулах зорилгоор удирдлага, санхүү, хүний нөөцийн газарт холбогдох мэдээллийг дамжуулж хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг болохоор үйл ажиллагаагаа төлөвлөж байна. Сургалтын хөтөлбөрт үнэлгээ хийхдээ хөтөлбөрт хамаарагдаж байгаа хичээл бүрийн жилийн тайланг авч, хөтөлбөрийн үнэлгээний тайланг боловсруулж гаргах төлөвлөгөөтэй ажиллаж байна. 33

Сургалтын бусад үйл ажиллагаа Сургууль нь сургалтын үндсэн хөтөлбөр болон албан бус сургалтыг нийгмийн болоод хувь хүмүүсийн хэрэгцээ, шаардлагатай уялдуулан, олон хувилбартай агуулга, арга хэлбэрээр зохион байгуулж, үйлчилгээний хүрээг тэлэхээс гадна нийгмийн хариуцлагаа хэрэгжүүлдэг. Үүнд: Үндсэн хөтөлбөрөөр зохион байгуулж буй танхимаас гадуурх сургалтын төрөл, хэлбэр, чанар, үр, дүн; Сертификат, үнэмлэх олгох сургалтын төрөл, тоо, чанар; Зайн болон виртуал сургалтуудын чиглэл, хүрээ, хамралт, чанар; Мэргэжлийн бусад байгууллагуудтай хамтарсан дадлага, туршилт, судалгааны үр дүн, чанар; Мэргэшүүлэх сургалтын чиглэл сургалт зэрэг орно. 34

Шалгуур 7. Суралцагчдад чиглэсэн үйлчилгээ Шаардлага: Суралцагчдад чиглэсэн үйлчилгээний бодлого, зохицуулалт Суралцагч солилцоо Хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдад чиглэсэн үйлчилгээ Оюутны байгууллага Утга агуулга: Суралцагчдад үзүүлэх үйлчилгээ бодлого, зохицуулалтын тогтолцоо, үйл ажиллагааны чанар Суралцагчдын эрэлт хэрэгцээний судалгаа, түүний мөрөөр зохион байгуулсан үйл ажиллагааны чанар Суралцагчдад үзүүлэх үйлчилгээний талаар хийсэн судалгааны үр дүн Төсөл, судалгаанд оролцдог оюутан, суралцагчдын тоо, үр дүн Оюутан солилцоонд оролцдог төсөл хөтөлбөрийн тоо, хүрээ Энэ бүлгийн суралцагчдад зориулсан тэтгэлэг, хөнгөлөлт, нэмэлт үйлчилгээний хэлбэр, хүртээмж Тусгай хэрэгцээт суралцагчдын судалгааны мөрөөр хийсэн ажил, үр дүн Оюутны байгууллагатай хамтран ажиллах талаар хийсэн гэрээ, хэлэлцээр, хэрэгжилтийн байдал Оюутны сайн дурын байгууллагуудын сургуулийн үйл ажиллагаанд оролцож байгаа арга, хэлбэр, түвшин, үр дүн Оюутнуудын сэтгэл ханамжийн талаар оюутны байгууллагын судалгааны дүн 35

үргэлжлэл Суралцагчдад чиглэсэн үйлчилгээг боловсронгуй болгох, чанарыг сайжруулах зорилгоор Оюутны албаны бүтэц зохион байгуулалтыг өөрчлөн Оюутны хөгжил, үйлчилгээний газар болгон өргөжүүлэн ажиллаж байна. Оюутны хөгжил үйлчилгээний газар нь: 1. Оюутныг зөвлөн чиглүүлэх үйлчилгээ 2. Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үйлчилгээ 3. Дотуур байр, орон сууцны үйлчилгээ 4. Оюутны тэтгэлэг, санхүүгийн дэмжлэг 5. Эрүүл мэндийн үйлчилгээ 6. Гадаад оюутныг дэмжих үйлчилгээ 7. Оюутан солилцоо 8. Оюутны бие даасан үйл ажиллагааг дэмжих төсөл, хөтөлбөр 9. Хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдад чиглэсэн үйлчилгээ Үйл ажиллагааны чиглэл, хөгжлийн үе шат 36

Оюутныг зөвлөн чиглүүлэх үйлчилгээ Шинээр элсэгчдэд зориулсан танилцуулах, чиглүүлэх өдөрлөг 2014-2015 оны хичээлийн жилээс эхлэн шинээр элссэн суралцагчдад хичээл эхлэхээс өмнө зөвлөгөө өгөх гарын авлага боловсруулж сургалт зохион байгуулж эхэлсэн. 2016-2017 оны хичээлийн жилээс өдөрлөг хэлбэрээр зохион байгуулснаар оролцогчдын тоо нэмэгдсэн. Шинээр элссэн суралцагчдад зориулсан өдөрлөгт оролцсон оюутны тоо Өдөрлөгт оролцож, Хичээлийн мэдээлэл авсан жил Тоо Хувь 2016-2017 2,310 64,7% 2017-2018 3,100 89,8% 37

үргэлжлэл Мэргэжлийн хөтөлбөр сурталчлах өдөрлөг Мэргэжлийн хөтөлбөр сурталчлах өдөрлөгийг 2015-2016 оны хичээлийн жилээс эхлэн зохион байгуулж, I түвшний оюутнуудад МУИС-ийн хөтөлбөрүүдийг танилцуулах, тухайн хөтөлбөрөөр суралцвал ямар мэдлэг, чадвар эзэмших, ямар ажил хийх талаар мэдээлэл өгөх үйл ажиллагааг зохион байгуулдаг. Мэдээлэл, зөвлөгөө өгсөн оюутны тоо 6000 4000 4,000 5,000 6,000 МУИС-д суралцаж байгаа гадаад оюутнуудад СИСи системийн хэрэглээг зааж өгч чиглүүлэх, монгол хэл, соёлын нөхцөлд дасан зохицоход чиглэсэн олон төрлийн үйл ажиллагааг хэрэгжүүлж байна. Суралцагчид тэдэнд зориулсан үйлчилгээг нэг дороос, чирэгдэлгүй авах боломжийг бүрдүүлэх зорилгоор байгуулсан Нэг цэгийн үйлчилгээ -г 2017 оны 4-р улирлаас нэвтрүүлж үйл ажиллагааг тогтвортой болгохоор зорьж ажиллаж байна. 2000 0 2014-2015 2015-2016 2016-2017 38

Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үйлчилгээ МУИС-ийг хөгжүүлэх Стратегийн төлөвлөгөөний зорилтын хүрээнд Суралцагчийн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үйлчилгээг өргөжүүлэн оюутан суралцагчдыг хөдөлмөрийн зах зээлд бэлтгэх чадавхжуулах зөвлөгөө, сургалт, томоохон аж үйлдвэр, компани, байгууллагад зочлуулан ажил олгогч, ажлын байрны шаардлага, эрэлт хэрэгцээтэй танилцуулах аялал, уулзалт хэлэлцүүлгүүдийг олон хэлбэрээр зохион байгуулж байна 39

үргэлжлэл Нийслэлийн хөдөлмөрийн газартай хамтран ажиллах гэрээ байгуулж оюутан суралцагчдыг хичээлийн бус цагаар орлого олоход дэмжлэг үзүүлэх, оюутны хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих чиглэлээр ажиллаж байна. Тус газраас 2014 оноос хэрэгжүүлж буй Оюутны хөдөлмөр эрхлэлт ба цагийн ажил хөтөлбөрийн хүрээнд их, дээд сургуулийн дэргэд оюутны хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих нэгжүүдийг байгуулсан МУИС төгсөгчдөд зориулан JOB FAIR өдөрлөгийг жил бүр уламжлал болгон зохион байгуулж ТӨГСӨГЧ ТАНД ТУСЛАХ ГАРЫН АВЛАГА -ыг хэвлүүлэн оюутан, суралцагчдын хүртээл болгоод байна. 40

үргэлжлэл Сургуулийн кампуст ажиллах оюутны тоог нэмэгдүүлэх зорилгоор Шинэ номын сангийн байранд брэнд дэлгүүр, номын дэлгүүр, кофе шопт оюутнуудыг цалинтайгаар ажиллуулж байна. МУИС-ийн магистрант, докторантыг туслахаар ажиллуулах журмын хүрээнд магистр, докторын зэрэгтэй оюутнуудыг бичиг хэрэг, сургалт, судалгааны туслахаар ажиллуулж байна. МУИС нь төгсөгчийн судалгааг тэнхим, холбогдох нэгжтэй хамтран боловсруулдаг байсан бол 2015 онд АХБ-ны ДБШТ-ийн хүрээнд IRIM судалгааны хүрээлэнтэй хамтран МУИС-ийн 2014 оны 242 төгсөгчөөс мөшгөх судалгааг авсан. Хөтөлбөр магадлан итгэмжлэх олон улсын ASIIN байгууллагын Бичиг баримт түүний ил тод байдал шалгуурын хүрээнд төгсөгчдийн сэтгэл ханамж болон ур чадварын хөгжлийн санал асуулга боловсруулах дэд ажлын хэсгийг байгуулан ажилласан бөгөөд зарим хөтөлбөрүүд энэ судалгааг авч эхлээд байна. 41

Дотуур байр, орон сууцны үйлчилгээ МУИС нь оюутны 5 дотуур байрандаа гадаадын 178, дотоодын 1,260 оюутан хүлээн авах хүчин чадалтай бөгөөд Оюутны дотуур байрны журам -ын дагуу суралцагчдыг дотуур байраар хангах үйл ажиллагааг түргэн шуурхай гүйцэтгэхийг зорьж ажиллаж байна. Шаардлагатай засвар үйлчилгээ хийх, шиэн тавилга, эд хогшлоор хангах ажлыг хийн ая тухтай, тохилог орчинд амьдрах нөхцлийг бүрдүүлсээр байна. 2017-2018 оны хичээлийн жилд 1,433 оюутан буюу хүчин чадал ашиглалтынхаа 99.7 хувийг хангасан үзүүлэлттэй байна. Дотуур байр, орон сууцны үйлчилгээ Үзүүлэлт Өрөөний Нийт 2013-2014- 2015-2016- 2017- тоо багтаамж 2014 2015 2016 2017 2018 1 Оюутны I байр 62 248 257 230 216 200 268 2 Оюутны II байр 69 276 290 259 259 253 280 3 Оюутны III байр 89 356 365 350 145 255 300 4 Оюутны IV байр 90 178 190 197 184 161 190 5 Оюутны V байр 95 380 388 346 382 320 395 6 Оюутны VI байр /Худалдааны 103 412-340 364 279 - сургуулийн байр/ Бүгд 508 1,850 1,490 1,722 1,550 1,468 1,433 42

Оюутны тоо сая төгрөгөөр Оюутны тэтгэлэг, санхүүгийн дэмжлэг МУИС нь стратегийн төлөвлөгөөний хүрээнд шилдэг элсэгчийг татах, сэтгэл ханамжтайгаар суралцуулах зорилтын хүрээнд өөрийн болон гадны санхүүжилттэй тэтгэлгийг бодлогын хүрээнд олгодог. 2014-2015 оны хичээлийн жилээс МУИС-ийн дотоод санхүүжилтээр шилдэг элсэгч, амжилттай суралцагчийг дэмжих тэтгэлэг олгож эхэлснээр тэтгэлгээр суралцагч оюутнуудын тоо нэмэгдсэн. Тэтгэлэг авсан нийт оюутны тоо Үндэсний тэтгэлэг, СТС-ийн зээл тусламжийн хүрээнд сүүлийн 5 жилд 7.1 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт авч, давхардсан тоогоор 8 мянга гаруй оюутныг хамруулж, дээд боловсрол эзэмшихэд нь төрөөс үзүүлж байгаа үйлчилгээг МУИС-аар дамжуулан оюутанд хүргэж байна. Сургалтын төрийн сангийн зээл, тусламжинд хамрагдсан оюутны тоо болон санхүүжилт Хичээлийн жил Шинэ элсэгчийг дэмжих болон дотоод санхүүжилтээр олгосон тэтгэлгийн тоо /суралцагчаар/ 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 2016-2017 30 34 175 87 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2506 2093 1909 10000 8000 6000 866 4000 656 2000 1515.6 1506.8 1466.7 1309.7 1324.6 0 Нийт тэтгэлэг авсан суралцагч 363 222 155 304 228 Оюутны тоо Санхүүжилт, сая төгрөгөөр 43

үргэлжлэл МУ-ын Засгийн газрын 2011 оны 4-р сарын 6-ны өдрийн 102 дугаар тогтоолоор оршин суугаа газраасаа 500 км болон түүнээс хол байршилтай суралцагсдын өвлийн амралтаар орон нутаг руугаа явсан, ирсэн замын зардлыг Сургалтын төрийн сангаас нөхөн олгох ажлыг зохион байгуулдаг. Замын зардлын санхүүжилт сүүлийн 5 жилээр Хичээлийн жил Оюутны тоо Санхүүжилт /сая төгрөг/ 1 2012-2013 1,705 149.3 2 2013.-2014 1,829 158.5 3 2014-2015 1,682 147.1 4 2015-2016 1,116 100.9 5 2016-2017 1,085 97.1 Нийт дүн 7,417 653.0 Дээд боловсролын байгууллагын суралцагчдад тэтгэлэг олгох тухай Засгийн газрын 2014 оны 71 дүгээр тогтоолыг хэрэгжүүлэх, оюутнуудад үндэсний тэтгэлэг, урамшуулалт тэтгэлэг, сургалтын төлбөр болон амьжиргааны зардал зэрэг дэмжлэг авахад сүүлийн гурван хичээлийн жилд давхардсан тоогоор нийт 18,303 оюутныг хамруулж, 6,636.6 сая төгрөгийн санхүүжилтийг олгуулсан Бүрэлдэхүүн сургууль Үндэсний тэтгэлэгт хамрагдсан оюутны тоо, санхүүжилт, сая төгрөгөөр Оюутны тоо 2014 2015 2016 Мөнгөн дүн Оюутн ы тоо Мөнгөн дүн Оюутны тоо Мөнгөн дүн ХШУИС 1,874 561.8 1,509 654.9 1,721 585.9 ХЗС 1,407 803.8 770 430.9 763 322.2 ОУХНУС 630 234.5 404 61.2 343 113.0 ШУС 1,665 470.1 1,892 734.3 2,666 937.6 БС 611 113.1 800 262.7 1,248 350.4 НИЙТ 6,187 2,183.3 5,375 2,144.0 6,741 2,309.2 44

Эрүүл мэндийн үйлчилгээ Оюутны эрүүл мэндийг хангах, зөвлөгөө өгч урьдчилан сэргийлэх эмнэлгийг МУИС ажиллуулдаг бөгөөд тодорхой төлөвлөгөөний дагуу оюутнуудын эрүүл мэндийн урьдчилан сэргийлэх үзлэгийг жил бүр зохион байгуулдаг. Түүнчлэн, 2015-2016 оны хичээлийн жилд АШУҮИС-ийн Эрхэс поликлиник, Мари Стопс эмэгтэйчүүдийн эмнэлэг, Солонгосын үндэсний сүрьеэгийн нийгэмлэгтэй хамтран оюутнуудын дунд үнэ төлбөргүй урьдчилан сэргийлэх үзлэг явуулж нийт 1,307 оюутан хамруулсан. 2015-2016 оны хичээлийн жилд ХӨСҮТ-ийн эмч нарыг урин оюутнуудад улаан бурхан, улаанууд өвчний эсрэг анхан шатны болон нэмэлт дархлаажуулалтыг зохион байгуулан, вакцинжуулах арга хэмжээнд нийт 5,250 оюутныг хамруулсан. СБД-ийн Нийгмийн даатгалын хэлтэстэй хамтран гадаад оюутанд нэгдсэн журмаар ЭМД-ын дэвтэр олгох ажлыг зохион байгуулж, гадаад оюутанд гэрээ бүхий эмнэлгээр үнэ төлбөргүй үйлчлүүлэх, эмийн үнийн хөнгөлөлт эдлэх боломжийг бүрдүүлсэн. 45

Гадаад оюутныг дэмжих үйлчилгээ МУИС-д гадаад оюутны элсэлт жил бүр нэмэгдэж байна. 2016-2017 оны хичээлийн жилийн намрын улиралд Япон, БНХАУ, БНСУ, Итали болон ОХУ зэрэг улсын хамтын ажиллагаатай их, дээд сургуулиас 186 оюутныг хүлээн авч үйлчилсэн. 2016-2017 оны хичээлийн жилд Засгийн газар хоорондын гэрээгээр нийт 76 оюутан БНАСАУ, БНАЛАУ, БНСВУ, ОХУ, БНПУ, БНХАУ, ИБНАУ, БНКазУ болон Украйн улсаас суралцаж байна. МУИС-д шинээр элссэн гадаад оюутнуудад чиглүүлэх өдөрлөгийг хичээлийн жилд 2 удаа зохион байгуулдаг. Олон улсын мэндчилгээний өдөр, Олон улсын оюутнуудын соёлын өдөрлөгийг зохион байгуулж нийт 8 орны 130 гаруй оюутнууд оролцон олон үндэстний хэл, соёл, боловсролыг сурталчилсан. МУИС-д суралцагч гадаад оюутан, суралцах түвшингөөр Хичээли йн жилээр Хэлн ий бэлтг эл Бака лавр Магис тр Докт ор Гадаад оюутны тоо 1 2013-2014 124 108 66 21 319 2 2014-2015 95 98 63 17 273 3 2015-2016 85 157 58 32 332 4 2016-2017 90 155 94 44 383 5 2017-2018 86 180 121 46 433 МУИС-д суралцаж байгаа гадаад оюутан, 2014-2018 Улсын нэр 2014-2015 2015-2016 2016-2017 2017-2018 1 ОХУ 19 13 33 29 2 Япон 5 7 9 16 3 БНСУ 50 48 31 49 4 БНХАУ 142 201 238 277 5 ИБНАУ /Афган/ 3 3 3 2 6 Тайланд 2 3 3 3 7 БНАСАУ 3 9 13 14 8 БНУУ /Унгар/ 3 2 2-9 БНАЛАУ 14 18 18 20 10 БНСВУ 16 18 11 10 11 БНПУ 4 2 5 5 12 БНТУ 2 1 3 3 13 УКРАЙН 1 1 1-14 ХБНГУ 1 3 1 2 15 БНЧУ 6-10 - 16 БНИУ - 1 1 1 17 БНКазУ - - 1 1 18 БНАКАУ 1 1-1 19 БНФУ - 1 - - 20 БНКУ 1 Дүн 273 332 383 433 46

Оюутан солилцоо Харилцан хамтын ажиллагаатай гадаадын их, дээд сургуулиудтай оюутан солилцооны хөтөлбөрт жилд дунджаар МУИС-ийн 30 гаруй оюутан, гадны 40 гаруй оюутныг урт болон богино хугацаагаар хамруулж байна. Энэ нь оюутнуудын гадны хэл, соёлд суралцах, төлөвших, мэргэжлийн өрсөлдөх чадвараа дээшлүүлэхэд дэмжлэг болдог. Гэрээтэй гадаадын их сургуульд суралцах, оюутан солилцооны хөтөлбөрт хамрагдах МУИС нь 2015-2016 оны хичээлийн жилээс орон нутаг дахь Завхан, Орхон салбар сургуулийн оюутнуудыг Бизнесийн сургууль буюу ижил хөтөлбөртэй сургууль дээр сургаж МУИС доторх оюутан солилцооны хөтөлбөрийг эхлүүлэн уламжлал болгоод байна. Энэ нь орон нутагт сурч байгаа оюутнуудын сурах идэвх, санаачилгыг нэмэгдүүлэх, оюутнууд харилцан бие биенээсээ суралцах зэргээр сургалтын чанарт эерэг хандлагыг бий болгох ач холбогдолтой 47

Урлаг, соёл, олон нийтийн үйл ажиллагаа МУИС-ийн багш, ажилтан, оюутнуудыг идэвхжүүлэх, урлаг, соёл, спортоор хичээллэх сэдлийг төрүүлэх, хамт олон, байгууллагын эерэг соёлыг бүрдүүлэх зорилгоор тодорхой үйл ажиллагаанууд зохион байгуулдаг. Жил бүр оюутны урлаг, спортын бага наадмыг зохион байгуулдаг. МУИС-ийн биеийн тамирын тэнхимээс 2013-2017 онд зохион байгуулсан нийтийн биеийн тамирын үйл ажиллагаа, хамрагдсан оюутнуудын тоо Арга хэмжээ, үйл ажиллагаа 2013 2014 2015 2016 2017 1 Явган аялал - 1,800.0 1,200.0 - - 2 3 4 5 6 Спортлог оюутан өдөрлөг, хэлэлцүүлэг Улаанбаатар Марофон ОУ-ын гүйлт Цэнгэг агаар эрүүл мэндийн гүйлт Сүхбаатар дүүрэг сурталчлах өдөрлөг МУИС-ийн намрын спартикад, Шинэ элсэгч оюутнуудын аварга шалгаруулах тэмцээн - - 1,988.0 3,100.0 2,633.0 - - 1,000.0 1,500.0 1,100.0 - - - 1,900.0 1,600.0 - - 200.0 - - 900.0 850.0 700.0 900.0 1,100.0 7 МУИС-ийн Бүрэлдэхүүн сургуулиудын оюутны аварга шалгаруулах тэмцээн 1,800.0 1,900.0 1,500.0 3,000.0 2,700.0 8 Оюутны Спортын бага наадам 800,0 800,0 600,0 600,0 600,0 48

Хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдад чиглэсэн үйлчилгээ 2017-2018 оны хичээлийн жилийн эхний улирлын байдлаар МУИС-ийн хэмжээнд хараа, сонсгол, оюун ухааны, хэл яриа, хөдөлгөөний бэрхшээлтэй 98 оюутан суралцаж байна Хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутныг буцалтгүй тусламжид хамруулан суралцах боломж, орчин нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилгоор дараах ажлыг хэрэгжүүлсэн. Үүнд: МУИС-ийн дотуур байрны журам -д хөгжлийн бэрхшээлтэй суралцагчдад дотуур байрыг хамгийн түрүүнд сонгуулах заалт оруулсан, Erasmus Mundus төслийн хүрээнд Европын орнуудад оюутан солилцооны хөтөлбөрүүдэд хамруулж эхэлсэн, Хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнуудад зориулалтын ариун цэврийн өрөөг хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөнд тусгаж засан тохижуулсан, Номын сангийн шинэ байранд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан тохижилт хийсэн, МУИС-ийн Boomerang хүмүүнлэгийн клуб, Сэргээн засалт, сургалт, үйлдвэрлэлийн төвтэй хамтран томоохон хэмжээний анги танхимд хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнуудад зориулсан суудлын тэмдэг, тэмдэглэгээ хийлгэх, МУИС-ийн байруудад дэд бүтцийн үнэлгээ хийлгэх, хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутнуудын хэрэгцээнд зориулан тэргэнцрийг номын сан болон хичээлийн II байранд байрлуулах, хичээлийн I, II, IV байруудад налуу шат хийх зэрэг арга хэмжээ авсан. Хөгжлийн бэрхшээлтэй оюутны тоо, хөгжлийн бэрхшээлийн төрлөөр Хөгжлийн бэрхшээлийн төрөл Сургууль Сэтгэц, зан Хэл Нийт Харааны Хөдөлгөөний Сонсголын Бусад төлөвийн ярианы ХШУИС 2 8 2 0 0 10 22 ШУС 2 18 2 5 0 24 51 БС 2 0 2 1 0 12 17 ХЗС 1 4 0 0 0 3 8 Нийт 7 30 6 6 0 49 98 49

Оюутны байгууллага МУИС-ийн Оюутны холбооны ээлжит 25 дугаар чуулган болж, Оюутны өөрийн удирдлагын байгууллагын статусыг хэлэлцэн МУИС-ийн нийт оюутнуудын нийтлэг эрх ашгийг хамгаалах МУИС-ийн Оюутны холбоо-оюутан конгресс - ыг шинэчлэн байгуулсан. Оюутны байгууллага, клубийн оролцоотойгоор оюутны бие даасан үйл ажиллагааг дэмжих, төслийг зарлан шалгаруулж хэрэгжүүлсэн ТӨСӨЛ Оюутан конгрессийн бүтэц 50

үргэлжлэл АХБ-ны санхүүжилтээр хэрэгжүүлж буй ДБШТ-ийн хүрээнд их, дээд сургуулийн оюутнуудын дунд Оюутны санаачилгыг дэмжих төслийн шалгаруулалтад МУИС-иас хүргүүлсэн 10 төслийн 9 нь шалгарч 2016 оны 5-р сарын 24-нд батламжаа авсан. Санхүүжилтийн байдлаас болж 3 үйл ажиллагааг зогсоож 6 төслийг хэрэгжүүлэн үр дүнг тайлагнасан. Төслийн нэр Оюутны санаачилгыг дэмжих төслийн мэдээлэл Төслийн санхүүжилт Зарцуулсан дүн Багийн ахлагч 1 Био - Ирээдүй 3,000,000 3,000,000 Г.Дариймаа 2 Миний сонголт - миний ирээдүй 2,035,500 2,035,500 Э.Лхам-Осоржин 3 Ногоон сэтгэлгээ - 2 3,000,000 3,000,000 М.Оюунгэрэл 4 Таатай орчин таны ирээдүй 3,000,000 - Б.Оюунэрдэнэ 5 Унадаг дугуйтай МУИС 3,000,000 3,000,000 Н.Бямбадорж 6 Сонсдог ном 3,000,000 - И.Халиунаа 7 Нийгмийн ур чадварыг инженер технологийн мэдлэгтэй хослуулах нь 2,880,800 2,507,000 Ч.Мөнхдэлгэр 8 Ногоон сэтгэлгээ -1 3,000,000 3,000,000 Т.Цэнд-Аюуш 9 Оюутны хөнгөлөлт - хөгжлийн карт 3,000,000 - Я.Энхзул Нийт дүн 25,916,300 16,542,000 51

Шалгуур 8. Судалгаа, инноваци Шаардлага Судалгааны менежмент Судалгааны баг Судалгааны дэд бүтэц Хамтарсан судалгаа, туршилт Судалгааны санхүүжилт Магистр, докторын сургалт Судалгааны менежмент МУИС-ийн 2016-2024 Стратегийн төлөвлөгөөний Судалгааны хамрах хүрээ, түвшинг дэлхийн жишигт нийцүүлэх : Судалгаа тогтмол хийдэг, тэргүүлэх судлаач эрдэмтдийн тоог нэмэгдүүлэх; Судалгааны хамрах хүрээ болон түвшнийг судалгааны бүтээл, эшлэлийн тоог нэмэгдүүлэх замаар сайжруулах; Эрдэм шинжилгээ, судалгаа, гэрээт ажил, технологи дамжуулалт, инновацийн орлогыг нэмэгдүүлэх зэрэг орно. Судалгааны менежмент нь судалгааны лаборатори, төв, хүрээлэн, судалгааны хөтөлбөрүүд, судалгааны ажлын тэргүүлэх чиглэлтэй байх, салбар дундын судалгааны ажлын уялдаа холбоог сайжруулах, эрдэм судлалын ажлыг дэмжих дотоод, гадаад хамтын ажиллагааны тогтолцоог сайжруулахад чиглэсэн Судалгааны баг МУИС-ийн салбар, нэгжүүд шинжлэх ухааны тодорхой асуудал, сэдвээр судалгааны багууд ажиллуулж байна. МУИС-ийн шинжлэх ухааны салбарын хөгжил. Судалгаа, хөгжлийн Шинжлэх ухааны салбар ажлын зардлын хувь Математик 6.8 Компьютер, мэдээллийн шинжлэх ухаан 6.4 Физикийн шинжлэх ухаан 12.3 Химийн шинжлэх ухаан 8.6 Дэлхий судлал, хүрээлэн буй орчны шинжлэх ухаан 7.2 Биологийн шинжлэх ухаан 33.2 Цахилгааны инженерчлэл, электроникийн 2.8 инженерчлэл, мэдээллийн инженерчлэл Химийн инженерчлэл 1.3 Хүрээлэн буй орчны инженерчлэл 5.5 Хүрээлэн буй орчны биотехнологи 1.7 Нанотехнологи 0.2 Эдийн засаг, бизнес 6.2 Боловсрол судлал 0.2 Социологи 0.6 Хууль 1.8 Улс төр судлал 0.3 Түүх, археологи 2.7 Хэл, уран зохиол 2.1 Философи, ёс зүй, шашин 0.1 Бусад хүмүүнлэгийн ухаан 0.152 100

Шалгуур 8. Судалгаа, инноваци Судалгааны дэд бүтэц Судалгааны ажлын шинэ үр дүнг гаргах хард, софт, хүний нөөц бүхий дэд бүтцэд суурилан судалгааны өндөр үр дүн гарах механизмтай байх ба гарсан үр дүнг а) үндэсний; б) олон улсын түвшинд баталгаажуулдаг тогтолцоотой байна хэмээн зорьж ажиллаж байна. МУИС дээр гарч буй судалгааны гүйцэтгэлийн хянан магадалгааг хийх зорилгоор 2012 оноос эхлэн Судалгааны гүйцэтгэлийн зөрчлийг хянан магадлах МУИС-ийн журам -ыг боловсруулан хэлэлцүүлж байна. БСШУCЯ-ны санхүүжилттэй 2016 оноос хойш зохион байгуулж буй хурлуудын мэдээллийг ЭШММС-ээр бүртгэж байна. Хамтарсан судалгаа, туршилт Гадаад, дотоодын түншлэгч байгууллагуудтай хамтран хэрэгжүүлдэг төсөл хөтөлбөрийн тоог өсгөх, суурь, хэрэглээ, туршилт зохион бүтээх ажлын зохистой харьцааг бодлогоор дэмжих төслийн бүртгэл, менежментийг бий болгохоор зорьж байна. 250 200 150 100 50 0 2009-2017 онд МУИС-ийн дансаар орсон төслийн тоо MNSTF funded basic research (ШУТС) MNSTF funded applied research (ШУТ+Инноваци) International Funding, Contractual works (Гадаад) National Funding, Contractual works (Үндэсний) NUM Internal Funding (МУИС) Нийт 53

% Шалгуур 8. Судалгаа, инноваци Судалгааны санхүүжилт МУИС-ийн судалгааны ажлын үр нөлөөг 6 5 4 3 2 1 0 сайжруулах, судалгаа боловсруулалтын дэд бүтцийг дэмжих зорилгоор Захирлын 2016 оны 3-р сарын 2-ны өдрийн А/52 дугаар тушаалын хавсралтаар МУИС-ийн судалгааны ажлын санхүүжилтийн журмыг баталсан билээ. Үүнд: Профессор, дэд профессор, доктор багш нарт судалгааны зардал олгох; Залуу судлаачдын багт грант олгох; Зочин судлаачдад судалгааны тэтгэлэг олгох; Өндөр түвшний судалгааны төслийн санхүүжилт олгох; Олон улсын судлаачдын хамтарсан төслийн санал боловсруулах үйл ажиллагааг дэмжих Нийт төсвийн орлогод эрдэм шинжилгээ, технологи, инновацийн үйл ажиллагааны орлогын эзлэх хувь R² = 0.9532 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Магистр, докторын сургалт 2012 оноос Магистр докторын сургалтын албыг Төгсөлтийн дараах сургууль болгон өөрчилж, 2017 онд Ахисан түвшний сургуулийн бодлогын газар болгон өөрчилж, үйл ажиллагаагаа явуулж байна. Магистр, докторын сургалтын бодлогыг АТСБГ боловсруулж хэрэгжүүлэгч нь Сургалтын журмын дагуу СНГ-аар дамжиж байна. МУИС-ийн стратегийн чухал зорилтын нэг нь ахисан түвшний сургалтыг дэмжих, нэмэгдүүлэх асуудал юм. МУИС-ийн хэмжээнд магистрын хөтөлбөрт элсэгчдийн тоог авч үзвэл Сүүлийн 3 жилд тогтвортойгоос өсөх хандлагатай байна. 2016-2017 оны магистрын хөтөлбөрт элсэгчдийн тоог 2015-2016 оны гүйцэтгэлтэй харьцуулахад 13.8 хувиар өссөн байна МУИС-ийн хэмжээнд докторын хөтөлбөрт элсэгчдийн тоог авч үзвэл 2015-2016 оны элсэгчдийн тоог 2014-2015 оны гүйцэтгэлтэй харьцуулахад 87.3 хувиар огцом өсч, 2016-2017 оны элсэгчдийн тоог 2015-2016 оны гүйцэтгэлтэй харьцуулахад 42.7 хувиар буурсан байна. 54

үргэлжлэл Цаашид сайжруулах шаардлагатай асуудал Монгол Улсын хөгжлийн 2015-2030 хүртлэх урт хугацааны бодлогод тусгагдасан ногоон, тогтвортой бодлого, 2014 онд шинэчлэгдсэн МУ-ын Шинжлэх ухаан технологийн тэргүүлэх чиглэлийн хүрээнд шинжлэх ухаан технологийн тэргүүлэх чиглэл, дэлхийн шинжлэх ухаан технологийн судалгааны ирээдүйн чиг хандлага, тэргүүлэх судалгааны таамаглалыг хийж, хөгжүүлэх замын зураг гаргаж байх. Удирдлагын менежмент, боловсон хүчин, санхүүжилт, лабораторийн судалгаа, туршилт гэсэн нарийн уялдаа холбоотой ажиллах. Байгууллагын оюуны өмчийн сан бүрэлдүүлж сайжруулсанаар ирээдүйд инновацийг эрчимжүүлэх алхамууд хийх. Эрдэм шинжилгээний мэдээллийн менежментийн системд судалгааны лабораторийн метадатаг оруулж лабораторийн ISO 17025 стандартад хүрэх бэлтгэл хийх. Web of Science, Scopus мэдээллийн сангаас хайлт хийх тогтолцоог бүрдүүлснээр Азийн шилдэг 100 их сургуулийн тоонд орох бэлтгэл ажил хийх. Судалгааны сэдэвтэй профессоруудын багуудтай болох зорилтын хүрээнд профессорын суурь зардлыг тогтвортой болгож профессорын судалгааны гүйцэтгэлийг сайжруулах. МУИС-д БЦАХТШУ-ыг хянах, багш судлаач нарын судалгаа, боловсруулалтын үнэн зөв статистик мэдээ гаргахад Times Higher Education (THE), ШУТ-ийн Фраскат, Ослогийн олон улсын статистикийн стандартыг үргэлжлүүлэн мөрдүүлэх 55

үргэлжлэл Нээлттэй багажит анализын төв байгуулах бэлтгэл ажил хийгдэж байна. Үүнтэй холбоотойгоор операторчны ажлын байр бий болгох ажлыг 2018 оны ажлын төлөвлөгөөнд тусгав. Олон улсын хурал зохион байгуулахад хугацааг тогтмолжуулах, хурлын зохион байгуулахад ложистикийн цахим менежмент нэвтрүүлэх. Судлаачдын урамшуулал, манлайллын механизмыг улам боловсронгүй болгох. Нийгэм, хүмүүнлэгийн шинжлэх ухааны салбараас Скопус ба Web of Science-д бүртгэлтэй өгүүллийг хэвлүүлэх, тэдгээрийн тоо, эшлэл, импакт факторын үзүүлэлтийг эрс өндөржүүлэх Цөм технологийг 2017-2021 онд хөгжүүлэх төлөвлөлт, хөтөлбөрийг болосруулах МУИС-ийн хүний нөөц, судалгаа шинжилгээний нөөц бололцоо, чадамж, бойжуулж буй болон бэлэн болсон технологийг зорилтод компаниудад сурталчилах танилцуулга, оюуны өмч, каталоги, контентийг шинэчлэх ажлыг 2018 оны төлөвлөгөөнд тусгав. МУИС-ийн гарааны компани байгуулах журмыг төслийг батлуулах ажлыг 2018 оны төлөвлөгөөнд тусгав. Судалгааны чанар, дэд бүтцийг сайжруулахын тулд Монгол улсын засгийн газраас нэмэлт санхүүжилт олгох зайлшгүй шаардлагатай. 56

Шалгуур 9. Нийгэмд чиглэсэн үйлчилгээ МУИС-ийн дэргэдэх Төгсөгчдийн холбоо, Оюутны холбоо, Хууль зүйн зөвлөгөө өгөх төв болон бусад мэргэжлийн байгууллагуудаараа дамжуулан улс орон даяар соён гэгээрүүлэх, сурган хүмүүжүүлэх, нийгэмд зөв дадлыг хэвшүүлэх зохион байгуулдаг үйл ажиллагааг байнга, тогтмол МУИС-ийн хамт олон бүх нийтийн соён гэгээрүүлэх олон талт нийгмийн үйлчилгээг тогтмол, чанартай үзүүлж ирсэн. Үүнд: Төрийн болон Хувийн хэвшлийн байгууллагын албан хаагч, ажилчид, их, дээд сургуулийн оюутан, төгсөлтийн дараах сургалтад хамрагдагсад, иргэдэд мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө, үйлчилгээ үзүүлэх ЕБС-ийнсурагчдын авьяасыг нээн илрүүлэх, дэмжих Мэргэжлийн тусгай сургалтууд зохион байгуулах Гадаад болон дотоодын санхүүгийн дэмжлэгтэй хамтарсан хөтөлбөр, төслийн хүрээнд хийгдсэн нийгмийн үйлчилгээ үзүүлэх МУИС албан ёсны цахим хуудас http://www.num.edu.mn/ МУИС албан ёсны твиттер хуудас https://twitter.com/num_edu МУИС албан ёсны фэйсбүүк хуудас https://www.facebook.com/muis1942/ МУИС албан ёсны G plus хуудас https://plus.google.com/+muisnum МУИС албан ёсны YOUTUBE хуудас https://www.youtube.com/channel/ucfw HF5c7aUtTDF93jqSvWXQ /MUIS num/ МУИС албан ёсны Linkedin хуудас https://www.linkedin.com/in/muis-numb5b97b114 Нийгмийн шаардлагатай хэсэгт хандив, тусламж үзүүлэх болон бусад холбогдох үйлчилгээ 57

Шалгуур 10. Үндэсний болон олон улсын хэмжээнд сургуулийн эзлэх байр суурь МУИС нь Монгол улсын анхны их сургуулийн хувьд ямагт тэргүүлэх байр суурьтай байж үүнийгээ өөрийн үйл ажиллагаагаараа батлан харуулж ирсэн Үүнд: Монгол улсын анхны хиймэл дагуул Төгсөгчдийн хөдөлмөр эрхлэлт Гадаад оюутны тоо Нэрийн болон брэнд бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ Брэнд бүтээгдэхүүн: Брэнд үйлчилгээ: МУИС-ийн багш, оюутнууд үндэсний хэмжээний болон олон улсад зохион байгуулагддаг мэргэжлийн уралдаан тэмцээн, олимпиадад тогтмол амжилттай оролцож, улс орныхоо, сургуулийнхаа нэрийг эх орондоо төдийгүй олон улсад гаргасаар ирсэн. МУИС 2009 онд Оюутны програмчлалын олон улсын олимпиадын Азийн бүсийн захирлуудын зөвлөлөөс үндэсний олимпиадыг эх орондоо зохион байгуулах эрхийг авсан бөгөөд програмчлалын үндэсний олимпиадыг зохион байгуулах хороотой хамтран үндэсний олимпиадыг эх орондоо 7 удаа зохион байгуулсан. Ази тивийн програмчлалын олимпиадад 7 удаа оролцож 4 удаа хүрэл медаль, 2011 онд мөнгөн медаль хүртэж байсан. МУИС дэлхийн 36 улсын 255 их сургууль, боловсролын байгууллагатай 310 гэрээ байгуулсанаас 2017 оны 11 дүгээр сарын 17-ны өдрийн байдлаар 147 гэрээ хүчин төгөлдөр хэрэгжиж, 163 гэрээний хугацаа дууссан байна. МУИС нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн хэд хэдэн байгууллагад гишүүнээр элсэн орсон бөгөөд цаашид судалгааг дэмжих, дээд боловсролын менежментийг сайжруулах, залуу багш судлаачдыг тогтмол сургалтанд хамруулах зорилго бүхий нэр хүндтэй байгууллагад гишүүнээр элсэн орох хэрэгцээтэй байна. 58