SISTEM PEMERHATIAN SMARTTRACK BAGI TELEFON GPS DAN KEKOTAK PENJEJAKAN YEE JIA WEN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

SISTEM PEMERHATIAN SMARTTRACK BAGI TELEFON GPS DAN KEKOTAK PENJEJAKAN YEE JIA WEN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

ii BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS JUDUL : SISTEM PEMERHATIAN SMARTTRACK BAGI TELEFON GPS DAN KEKOTAK PENJEJAKAN SESI PENGAJIAN: 2004/2005 Saya YEE JIA WEN (HURUF BESAR) mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut: 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara institusi pengajian tinggi. 4. ** Sila tandakan ( ) SULIT TERHAD (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malaysia seperti yang termaktub di dalam AKTA RAHSIA RASMI 1972) (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan) TIDAK TERHAD Disahkan oleh (TANDATANGAN PENULIS) (TANDATANGAN PENYELIA) Alamat Tetap: 5988, KUALA INA CIK MARINA BINTI ARSHAD 73000 TAMPIN, MELAKA. Tarikh: 30 MAC 2005 Tarikh: 30 MAC 2005 CATATAN: * Potong yang tidak berkenaan. ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan, atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan, atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM).

Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini adalah memadai dari segi skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains Komputer Tandatangan :... Nama Penyelia : CIK MARINA BINTI ARSHAD Tarikh : 26 MAC 2005

SISTEM PEMERHATIAN SMARTTRACK BAGI TELEFON GPS DAN KEKOTAK PENJEJAKAN YEE JIA WEN Tesis ini dikemukakan sebagai memenuhi Sebahagian daripada syarat penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains Komputer dan Sistem Maklumat Fakulti Sains Komputer dan Sistem Maklumat Universiti Teknologi Malaysia FEBRUARI, 2005

ii Saya akui karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap-tiap satunya telah saya jelaskan sumbernya. Tandatangan :... Nama : YEE JIA WEN Tarikh : 26 MAC 2005

Untuk ayah dan ibu tersayang iii

iv PENGHARGAAN Sehubungan dengan itu, saya ingin mengambil kesempatan ini untuk merakamkan jutaan terima kasih kepada semua AJK PSM, penyelia projek saya iaitu Cik Marina Md. Arshad yang telah banyak memberi tunjuk ajar, nasihat dan bimbingan kepada saya sepanjang tempoh penyediaan projek ini. Setinggi-tinggi ucapan terima kasih juga diucapkan kepada ibu bapa saya. Tanpa doa dan semangat mereka, tidak mungkin saya mampu menyiapkan projek ini dengan sebaik-baiknya dalam tempoh masa yang ditetapkan. Akhir sekali, tidak lupa juga saya mengucapkan terima kasih kepada rakanrakan seperjuangan saya atas dorongan dan bantuan yang diberikan kepada saya dalam menyiapkan projek ini.

v ABSTRAK Global Positioning System(GPS) merupakan sistem yang digunakan untuk mendapatkan lokasi mana-mana objek di permukaan bumi dengan 24 satelit. Tanpa sistem pemerhatian, pengguna adalah sukar untuk menganalisa hasil penjejakan kenderaan. Sistem Pemerhatian SmartTrack bagi telefon GPS dan kekotak penjejakan disediakan fungsi panduan GPS dan peta. Sistem ini dibangunkan untuk menjejaki dan memerhatikan kenderaan yang disertakan kekotak penjejakan dan pengguna telefon GPS. Objektif sistem ini adalah untuk menyediakan sistem pemerhatian yang ramah pengguna, membolehkan pengguna memerhatikan kenderaan dan pengguna dengan mudah, menyediakan laporan yang berguna dengan data penting dalam masa yang singkat, dan cara pengumpulan data yang lebih sistematik. Metodologi yang digunakan untuk membangunkan sistem pemerhatian ini ialah RAD iaitu pembangunan aplikasi pantas. Metodologi ini terbahagi kepada 6 fasa yang utama iaitu fasa perancangan, fasa analisa keperluan, fasa rekabentuk, fasa pembangunan prototaip, fasa penilaian dan pengujian dan fasa implementasi. Sistem ini banyak membantu dalam menjejaki dan memerhatikan kedudukan semasa seseorang dan pergerakan kenderaan dengan bantuan peta digital. Di samping itu, sistem ini turut membantu dalam meningkatkan keselamatan kita dan aset kita.

vi ABSTRACT Global Positioning System is an system with 24 satellites to locate any object on earth. SmartTrack Monitoring System for GPS Phone and Tackbox is equipped with a Global Positioning System (GPS) navigator and maps. Without monitoring system, it is hard for user to analyze the vehicle tracking. The system is developed to keep track and monitor the vehicles attached with Trackbox and the GPS phone users. Objectives of this system is to provide a user friendly monitoring system, allow users to monitor vehicles and people easily, provide helpful report with some important data in very short time and more systematic information gathering methods. Methodology of this system is RAD(Rapid Application Development). This methodology divided into six phases, which are planning phase, requirement analysis phase, design phase, valuation and testing phase and implementation phase. This system helped a lot in observing and keeping track of somebody and vehicles with the digital map.besides that, SmartTrack Monitoring System is able to improve the security of ourself and our property.

vii KANDUNGAN BAB PERKARA HALAMAN JUDUL PENGAKUAN DEDIKASI PENGHARGAAN ABSTRAK ABSTRACT KANDUNGAN SENARAI JADUAL SENARAI RAJAH SENARAI SINGKATAN SENARAI ISTILAH SENARAI LAMPIRAN i ii iii iv v vi vii xi xii xiv xv xvi 1 PENGENALAN 1.1 Pengenalan 1 1.2 Penyataan Masalah 2 1.3 Matlamat Projek 3 1.4 Objektif Projek 3 1.5 Skop Projek 4 1.6 Kewajaran Projek 5

viii 2 KAJIAN LATAR BELAKANG 2.1 Sejarah Perkembangan Pemanduan dan GPS 6 2.2 Cara GPS berfungsi 8 2.3 Segmen-segmen GPS 9 2.4 Aplikasi GPS 12 2.5 Sejarah Benefon 14 2.6 Bidang Kegunaan Produk Benefon 17 2.7 Sistem Pemerhatian Yang Sedia Ada 19 2.8 Perbandingan antara Sistem Lama dengan Perisian yang Telah Dibangunkan 27 2.9 Rumusan 29 3 METODOLOGI PROJEK 3.1 Pengenalan 30 3.2 Kewajaran Pemilihan Metodologi 31 3.3 Metodologi Pembangunan Aplikasi Pantas 31 3.4 Keperluan Perkakasan dan Perisian 35 3.4.1 Keperluan Perkakasan 35 3.4.2 Keperluan Perisian 36 3.5 Rumusan 36 4 HASIL ANALISIS DAN REKABENTUK 4.1 Pengenalan 37 4.2 Rajah Kes Guna 38 4.2.1 Pengguna Telefon GPS 38

ix 4.2.2 Pentadbir Sistem 40 4.3 Rajah Jujukan 42 4.3.1 Rajah Jujukan bagi Pentadbir Sistem 42 4.3.2 Rajah Jujukan bagi Pengguna Telefon GPS 44 4.4 Spesifikasi Keperluan 45 4.4.1 Keperluan Pengguna 46 4.4.2 Keperluan Kefungsian 47 4.4.3 Keperluan Bukan Kefungsian 47 4.5 Rekabentuk Keseluruhan Sistem 48 4.5.1 Justifikasi Rekabentuk Keseluruhan Sistem 50 4.6 Rekabentuk Senibina Sistem 51 4.6.1 Gambaran Senibina Sistem Pemerhatian SmartTrack 51 4.6.2 Rekabentuk Modul 52 4.7 Rekabentuk Pangkalan Data 54 4.8 Rekabentuk Antaramuka 55 5 IMPLEMENTASI DAN PENGUJIAN 56 5.1 Pengenalan 56 5.2 Persekitaran Pembangunan 56 5.3 Implementasi Sistem Pemerhatian SmartTraack 57 5.3.1 Pendaftaran Kenderaan 57 5.3.2 Penjejakan dan Paparan Kedudukan Kenderaan 58 5.4 Modul-modul Sistem 60 5.4.1 Modul Log Masuk 61 5.4.2 Modul Pengurusan Kenderaan 61

x 5.4.3 Modul Sambungan Modem GSM 64 5.4.4 Modul Papar Maklumat 67 5.4.5 Modul Menetapkan Titik Tempat 71 5.4.6 Modul Menggerakkan Peta 73 5.4.7 Mendapatkan Kedudukan dalam Unit Darjah dan Minit 75 5.5 Pengujian Sistem 77 5.5.1 Pengujian Kekotak Hitam 77 5.5.2 Pengujian Integrasi 80 5.5.3 Pengujian Keseluruhan 80 5.6 Rumusan 80 6 PERBINCANGAN DAN KESIMPULAN 81 6.1 Pencapaian Projek 81 6.2 Kekangan Sistem 82 6.3 Cadangan Pembaikan Projek 83 6.4 Kesimpulan 84 RUJUKAN 86 LAMPIRAN A-C 88-100

xi SENARAI JADUAL NO. JADUAL TAJUK MUKA SURAT 2.1 Perbandingan antara sistem lama dengan 28 perisian yang telah dibangunkan 3.1 Enam Fasa utama metodologi RAD 33 5.1 Pengujian Kekotak Hitam 78

xii SENARAI RAJAH NO. RAJAH TAJUK MUKA SURAT 2.1 Persilangan Tiga Satelit 9 2.2 Stesen Tapak Utama 11 2.3. Antaramuka OziExplorer 20 2.4 Antaramuka AutoDESPATCH 21 2.5 Antaramuka Beneprotect 23 2.6 Antaramuka Shadow Tracker Profesional 25 2.7 Antaramuka utama sistem lama 26 3.1 Metodologi RAD sebagai proses pembangunan berulangan 33 4.1 Peranan Pengguna Telefon GPS 39 4.2 Peranan Pentadbir Sistem 40 4.3 Rajah jujukan bagi pentadbir sistem log masuk 43 4.4 Rajah jujukan bagi pentadbir sistem memilih fungsi 43 4.5 Rajah jujukan bagi pentadbir sistem membaca laporan 44 4.6 Rajah jujukan bagi pengguna menghantar mesej 45 4.7 Rekabentuk Keseluruhan Sistem Pemerhatian SmartTrack 50 4.8 Modul-modul utama sistem 52 4.9 Antaramuka utama Sistem Pemerhatian SmartTrack 55 5.1 Langkah-langkah pendaftaran kenderaan 57 5.2 Langkah-langkah paparan kedudukan kenderaan 59 5.3 Pengesahan pengguna 61 5.4 Kelas vehiclepropertyinfo 62 5.5 Menyimpan maklumat kenderaan 62 5.6 Menghasilkan kumpulan kenderaan yang baru 63 5.7 Menghapuskan kumpulan kenderaan 63 5.8 Fungsi accessport( ) 65

xiii 5.9 Membaca mesej yang diterima 66 5.10 Perlaksanaan koman AT 67 5.11 Pertukaran mesej daripada bentuk heksadesimal kepada binari 68 5.12 Pertukaran mesej daripada bentuk binari kepada rentetan aksara 69 5.13 Bentuk mesej yang belum dibahagikan 69 5.14 Pembezaan mesej yang diterima mengikut jenis mesej 70 5.15 Pembahagian mesej kepada bahagian-bahagian tertentu 70 5.16 Paparan mesej dalam dua jadual 71 5.17 Menetapkan kursor dan nilai valuewp 72 5.18 Menetapkan titik tempat pada panel 73 5.19 Fungsi setlocation( ) 74 5.20 Fungsi moveit( ) dalam kelas Panner 75 5.21 Fungsi getpositionne( ) 76

xiv SENARAI SINGKATAN SINGKATAN PERKATAAN PENUH GPS GSM MPTP RAM UML RAD JAI PDU Global Positioning System Global System for Mobile communications Mobile Phone Telematics Protocol Random Access Memory Unified Modeling Language Rapid Application Development Java Advanced Imaging Protocol Data Unit

xv SENARAI ISTILAH BAHASA MELAYU BAHASA INGGERIS Sistem Pengoperasian Kursor Penetapan Sulit / Nyahsulit Sistem Kedudukan Global Kekotak Jejakan Unit Pemprosesan Pusat Cakera Keras Antaramuka Prosidur Fasa Sistem Pemerhatian Titik Tempat Pemanduan Log masuk Operating System Cursor Setting Encrypt / Decrypt Global Positioning System Trackbox Center Processing Unit Hard Disk Interface Prosidure Phase Monitoring System Waypoint Navigation Login

xvi SENARAI LAMPIRAN LAMPIRAN TAJUK MUKA SURAT A Carta Gantt Projek 87 B Setup dan Konfigurasi 90 C Manual Pengguna Sistem 93

BAB 1 PENGENALAN 1.1 Pengenalan Sistem Kedudukan Global (GPS) merupakan sistem yang menggunakan dua puluh empat satelit untuk mendapatkan lokasi mana-mana objek di permukaan bumi. Dengan menggabungkan teknologi Kedudukan dengan sistem komuikasi, Sistem Pemerhatian SmartTrack bagi Telefon GPS dan Kekotak Penjejakan telah dihasilkan dengan matlamat menjaga keselamatan aset dan meningkatkan bidang pengurusan dalam syarikat pengangkutan. Tanpa sistem pemerhatian SmartTrack, pentadbir sistem syarikat pengangkutan akan menghadapi banyak masalah dalam menjejaki kenderaan. Misalnya kekeliruan berlaku apabila menjejaki banyak kenderaan dalam satu masa, tidak dapat menggambarkan kedudukan semasa kenderaan secara jelas, dan tidak dapat menyimpan rekod jejakan kenderaan dengan baik. Untuk memudahkan pengguna dan meningkatkan keberkesanan produk GPS, Sistem Pemerhatian SmartTrack telah dibangunkan untuk menjejaki dan memerhatikan kenderaan yang disertakan kekotak penjejakan dan pengguna telefon GPS. Sistem Pemerhatian SmartTrack ini menggunakan modem GSM untuk berkomunikasi dengan telefon GPS Benefon. Telefon GPS Benefon mempunyai fungsi GPS yang biasa misalnya dapat mengenalpasti kedudukan semasa, kelajuan

2 dan arah tujuan kenderaan. Untuk menjejaki kedudukan sesuatu kenderaan, mesej kedudukan semasa bagi kenderaan perlu didapatkan daripada telefon GPS tersebut. Dengan adanya mesej kedudukan ini, sistem ini dapat menunjukkan kedudukan semasa kenderaan dalam peta digital dan menyediakan antaramuka yang ramah pengguna bersama pelbagai fungsi yang berguna. Antara fungsi yang disediakan ialah menyusun maklumat penjejakan kenderaan dalam jadual, membenarkan pengguna mewakilkan dan membahagikan kenderaan kepada kumpulan tertentu, serta penetapan-penetapan kenderaan seperti memberitahu pengguna apabila kenderaan melebihi kelajuan tertentu. 1.2 Pernyataan Masalah Untuk menjejaki dan memerhatikan pergerakan objek di permukaan bumi, pelbagai produk Benefon khususnya telefon GPS dan kekotak penjejakan telah dihasilkan, tetapi kekurangan sistem pemerhatian yang lengkap akan menyebabkan penjejakan objek kurang berkesan terutamanya dalam menjaga keselamatan individu dan harta benda. Pergerakan kenderaan dan kedudukan semasa seseorang juga tidak dapat digambarkan dengan jelas dan tepat dengan hanya menggunakan telefon GPS dan kekotak penjejakan. Oleh itu, keselamatan aset tidak dapat ditingkatkan. Tanpa sistem pemerhatian yang baik, pengumpulan maklumat misalnya kedudukan semasa seseorang, kelajuan semasa kenderaan dan status bateri merupakan masalah yang amat besar bagi pegguna produk GPS kerana kerja-kerja pengumpulan data ini tidak dapat dilakukan dengan sistematik melalui cara manual.

3 Tanpa sistem pemerhatian, keselamatan data dan simpanan fail juga tidak dapat dijaga dengan baik terutamanya bagi syarikat yang menjejaki banyak kenderaan pada satu masa. Rujukan masa depan susah dilakukan kerana penyimpanan data tidak dilakukan secara teratur dan tersusun. Tanpa bantuan sistem pemerhatian, pengguna adalah sukar untuk menganalisa hasil penjejakan kenderaan kerana tidak mempunyai satu laporan keseluruhan penjejakan. Misalnya bagi syarikat pengangkutan, mereka ingin tahu bahawa bilakah lori yang membawa stok akan sampai ke suatu destinasi. Tanpa laporan penjejakan ini, adalah sukar untuk mereka menjangka masa ketibaan lori itu. 1.3 Matlamat Projek Membangunkan satu sistem pemerhatian bagi telefon GPS dan kekotak penjejakan yang melibatkan komunikasi modem GSM dalam persekitaran sistem pengoperasian Windows untuk memudahkan penjejakan kenderaan. 1.4 Objektif Projek Objektif projek ini adalah: i) Menjanakan laporan dalam masa yang singkat berpandukan maklumat diperolehi supaya pengguna dapat membuat keputusan yang penting. Misalnya pegawai syarikat bas boleh mengambil tindakan sewajarnya apabila mengetahui basnya melebihi kelajuan atau menghala ke arah yang salah.

4 ii) Membolehkan syarikat pengangkutan menjejaki dan memerhatikan pergerakan kenderaan kegunaan syarikat dalam peta digital dengan lebih jelas.. iii) Menjadikan pengumpulan maklumat lebih sistematik dengan memaparkan data-data penting dalam bentuk jadual terutamanya apabila menjejaki banyak kenderaan dalam satu masa. iv) Menjaga keselamatan data dengan menyimpan semua data-data penting dalam fail secara tersusun untuk rujukan masa depan. 1.5 Skop Projek Skop projek ini adalah: i) Penjejakan kenderaan hanya dilakukan pada selatan Semenanjung Malaysia yang merangkumi Negeri Melaka, Negeri Sembilan dan Johor. ii) Sistem ini hanya menerima mesej penjejakan daripada telefon GPS Benefon dalam bentuk PDU (Protocol Data Unit) dan menggunakan protokol MPTP (Mobile Phone Telematic Protocol). iii) Sistem ini hanya menggunakan modem GSM dalam komunukasi sistem dengan telefon GPS Benefon. iv) Sistem ini dibangunkan dengan bahasa pengaturcaraan JAVA.

5 v) Sistem ini hanya membenarkan pengguna menerima amaran apabila kenderaan melebihi kelajuan tertentu atau berada dalam lingkugan kawasan tertentu. 1.6 Kewajaran Projek Projek ini dipilih kerana penggabungan teknologi GPS dengan sistem komunikasi dapat meningkatkan keberkesanan penjejakan dan sistem pemerhatian ini merupakan sistem yang berkesan dan memudahkan pengguna dalam menjejaki pergerakan kenderaan dengan bantuan peta digital. Sistem pemerhatian ini penting dalam menggambarkan kedudukan kenderaan secara jelas dan tepat dalam peta digital. Maka pentadbir sistem dapat menjejaki kedudukan kenderaan dengan mudah dan keselamatan aset juga dapat ditingkatkan. Dengan adanya Sistem Pemerhatian SmartTrack, pengumpulan dan penyimpanan maklumat penjejakan dapat dilakukan dengan rapi dan tersusun. Ini secara langsungnya dapat mengurangkan ralat dalam penjejakan kenderaan dan seterusnya meningkatkan keberkesanan penjejakan kenderaan. Sistem Pemerhatian SmartTrack dapat memastikan keselamatan data dengan kaedah penyimpanan maklumat yang tersusun dan baik. Rujukan masa depan dapat dilakukan dengan pantas dan mudah kerana maklumat penjejakan disusun dengan baik. Sistem ini juga menghasilkan laporan keseluruhan bagi penjejakan kenderaan yang telah dilakukan. Melalui laporan ini, pentadbir sistem dapat mengetahui sejarah kedudukan kenderaan sepanjang penjejakan dan ini amat membantu dalam menjangka masa yang diperlukan bagi kenderaan untuk sampai ke suatu destinasi.