Size: px
Start display at page:

Download ""

Transcription

1 maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centri

2

3 informaciulsakomunikacio teqnologiebis sabazo kursi maswavleblebistvis maswavlebelta informaciul-sakomunikacio teqnologiebis treningis programa maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centri saqartvelos ganatlebisa da mecnierebis saministro Tbilisi 2010

4 kursis avtorebi: nino marrisvili, natia maisuraze, lali gigauri, qetevan ceraze, manana kvinikaze, Tamar losaberize, avtandil fangani sakonsultacio sabwo: paata sirbilaze, eka jelaze redaqtori: irma tavelize dakabadoneba da dizaini: besik danelia UDC (uak) 004(075.8) i-692 ISBN

5 trening-kursis Sinaarsi dre I. Sesavali kompiuteris mowyobilobebi Tagvisa da klaviaturis moxmareba dre II. teqsturi redaqtori teqstis Setana, formatireba saswavlo testis Sedgenis metodika da ZiriTadi safexurebi dre III. failebi da saqaraldeebi moqmedebebi failebsa da saqaraldeebze failis tipebi dre IV. internetis gamoyeneba profesiuli miznebisatvis saganmanatleblo resursebi internetsi saziebo servisi teqsturi da media-elementebis mozieba da gadmowera dre V. eleqtronuli fosta eleqtronul fostasi registracia eleqtronul werilebze musaoba saswavlo/metoduri masalebis Zieba dre VI. teqsturi redaqtori (gagrzeleba) grafikul obieqtebze musaoba cxrilebze musaoba dre VII. eleqtronuli cxrilebi monacemebis Setana eleqtronul cxrilebsi monacemebis redaqtireba dre VIII. cifruli mexsiereba informaciis matareblebi informaciis matareblebze (diskebi, fles-mexsiereba) musaoba kursis mizani trening-kursis mizania saqartvelos skolebis maswavlebelta kvalifikaciis amarleba informaciul-sakomunikacio teqnologiebis (ist) atvisebisa da gamoyenebis kutxit, rac xels Seuwyobs saswavlo processi ist-is integrirebas erovnuli saswavlo gegmis motxovnebisa da principebis Sesabamisad. samizne jgufi kursis samizne jgufs warmoadgenen saqartvelos sajaro skolebis maswavleblebi. kursis xangr livoba kursis sruli xangrzlivobaa 8 samsaatiani treningi. metodebi kursis msvleloba agebulia aqtiuri swavlebis iset formebze, rogoricaa: aqtiuri leqcia, demonstrireba-martuli praqtika-damoukidebeli varjisi da sxv. treningis sesiebis organizebis formebi: individualuri, wyviluri, jgufuri musaoba. programuli uzrunvelyofa x MS-Office 2007, OpenOffice, internet brauzeri, Google instrumentebi (saziebo sistema, el-fosta).

6 kursis Sedegebi kursis warmatebit gavlis Semdeg monawile: SeZlebs damoukideblad kompiuteris CarTvas da gamortvas usafrtxo rejimsi; SeZlebs isaubros da ganasxvavos kompiuteris ZiriTadi da damxmare mowyobilobebi; SeZlebs fanjrebsi da amocanebis panelze musaobas; SeZlebs saqaraldeebsa da failebze musaobas; SeZlebs failis tipebis amocnobas; SeZlebs teqstur redaqtorsi musaobas (dokumentis Seqmna da formatireba, cxrilebis Seqmna, grafikuli obieqtebis Casma, dokumentebis Senaxva (operaciul sistemastan Tavsebadobis gatvaliswinebit); SeZlebs Semnaxveli mowyobilobebis gamoyenebas; SeZlebs sabewdi mowyobilobis gamoyenebas; SeZlebs msgavsi amocanebis identifikacias sxvadasxva saofise programasi; SeZlebs eleqtronul cxrilebze musaobas (ujrasi monacemta tipebis garceva, ujris formatireba, furclebze musaoba, ujrebze aritmetikuli operaciebis Sesruleba); SeZlebs internetis gamoyenebas profesiuli saqmianobistvis (profesiuli informaciis mozieba, Senaxva); SeZlebs komunikacias teqnologiebis sasualebit (el-fostit sargebloba). Sedegi TvalsaCinoa, Tu monawiles: SeuZlia teqstebze musaoba, grafikuli obieqtebit gamdidrebuli sagnobrivi testis Seqmna; SeuZlia internetsi informaciis mozieba da misi gamoyeneba saswavlo processi; SeuZlia eleqronuli fostis gamoyeneba; SeuZlia cxrilebze musaoba; SeuZlia informaciis gare matareblebis gansxvaveba da mati gamoyeneba. sertificirebis pirobebi: minimum 6 trening-dreze daswreba; kursis dasrulebis Semdeg Sesabamisi davalebis warmodgena eleqtronul formatsi.

7 gamoyenebuli terminologia Alignment gasworeba (teqstis sazrvrebis gasworeba dokumentis sazrvrebis mimart) Application programa, gamoyenebiti programa AutoCorrect avtomaturi Secvla Cells ujrebi Character Spacing asoebs Soris manzilis gazrda/semcireba Clipboard gacvlis buferi Close daxurva Column sveti Copy kopireba Create Seqmna Cut amowra Define New Bullets siis markirebis axali formatis Seqmna Define New Number Format siis danomrvis axali formatis Seqmna Delete wasla Desktop samusao magida Editing redaqtireba; redaqtirebis qvemeniu eleqtronuli fosta File faili Filename (name.extension) failis saxeli (saxeli.gafartoeba) First Line Indent mindori abzacis pirveli striqonisatvis Folder saqaralde Font Srifti; Sriftebis qvemeniu Format formatireba Graphics editor grafikuli redaqtori Hanging Indent mindori danarceni striqonebisatvis Hardware kompiuteris sistemis Semadgeneli mowyobilobebi Header and Footer zeda da qveda kolontitulebis qvemeniu Home menue ZiriTadi meniu Insert obieqtis Casma; Casmis meniu Insert Picture suratis Casma Landscape gverdis landsafturi rejimi Line Spacing striqonebs Soris manzilis gansazrvra Local area network (LAN) lokaluri qseli mcire, anu lokaluri zomis qseli, romelic axlo manzilze myof kompiuterebs aertianebs Margins gverdis veli Menu meniu Merge Cells cxrilsi ujrebis gaertianeba Minimize the Ribbon lentis minimizireba New axali Office Button ofisis Rilaki Open gaxsna Operational system (OS) operaciuli sistema specialuri kompiuteruli programa, romlis mesveobitac SesaZlebeli xdeba urtiertoba sxvadasxva samomxmareblo programul pakets, kompiuteris sistemis Semadgenel nawilebsa da am sistemis momxmarebels Soris. Outline monaxazi Page layout formatirebis meniu Page Number gverdis danomrva Paragraph abzaci; abzacebis formatirebis qvemeniu Paste Casma, Cawera Portrait gverdis portretuli rejimi Print dabewdva Quick Accesss Toolbar swrafi wvdomis paneli Recycle bin urna Redo gauqmebuli moqmedebis ardgena Rename saxelis Secvla Restart kompiuteris gadatvirtva Restore ardgena Review dokumentis gadaxedvis/semowmebis meniu

8 x Ribbon lenti Rows striqonebi Ruler saxazavi Save Senaxva Select Object obieqtis monisvna Shapes geometriuli figurebi Software samomxmareblo programuli paketi Split Cells ujrebis dayofa Split Cells cxrilsi ujrebis dayofa Symbols simboloebis qvemeniu Tab CanarTi Table cxrili; cxrilebis gaformebis qvemeniu Text wrapping teqstis ganlageba suratis irgvliv Text editor teqsturi redaqtori Turn Off kompiuteris gamortva Undo bolo moqmedebis gauqmeba View dokumentis datvalierebis meniu Web Browser veb-brauzeri programa, romelic inetrnetsi veb-gverdebis datvalierebis sasualebas gvazlevs. SevTanxmdeT, rom saxelm RvaneloSi: + simboloti gamosaxuli klavisebis, mag., CTRL+C-is asakrefad xels vawert CTRL klaviss da masze TiTis aureblad imavdroulad vawkapunebt C klavisze. / simboloti mocemuli Canaweri gulisxmobs brzanebebis Tanmimdevrulad gaaqtiurebas. mag., Start/programs/Word arnisnavs, rom jer vaaqtiurebt Start menius, Semdeg programs brzanebas da bolos Word-s.

9 sarcevi kompiuteris mowyobilobebi 14 sistemuri bloki 14 monitori 14 manipulatori `Tagvi~ 14 operaciuli sistema 16 samusao magidis standartuli saqaraldeebi 17 fanjrebsi musaoba 18 fanjris zomebis Secvla 19 fanjris gadaadgileba 19 klaviatura 20 teqsturi redaqtori Microsoft Word dokumentis gadafurcvla 28 teqstis fragmentis monisvna 28 teqstsi gadaadgileba 29 dokumentis redaqtireba 29 abzacebis formatireba 29 teqstis formatireba 31 rogor SevadginoT testebi 33 teqstis fragmentis amowra da kopireba 40 markireba da numeracia 40 simboloebis Casma 41 dokumentis Senaxva/damaxsovreba 42 failis gaxsna 43 axali dokumentis Seqmna 43 failebi da saqaraldeebi 43 saqaraldis Seqmna 43 failis gadatana saqaraldesi 44 failis an saqaraldis saxelis Secvla 44 failebis da saqaraldeebis wasla 44 saqaralde `urna~ 45 failis tipebi 46 failis tipebi da mattvis Sesaferisi programebi 47 ra aris interneti? 52 samisamarto sistema 53 brauzeri da internetsi navigacia 55 Internet Explorer-is garemos zogadi mimoxilva 56 informaciis saziebo sistema Google 58 indeqsebi 59 internetidan suratis da teqstis gadmowera 60 saswavlo/metoduri masalebis Zieba. LEMILL 66 PDF failebze musaoba 66 eleqtronuli fosta 69 Google angarisis Seqmna 69 eleqtronul fostasi Sesvla 71 werilis gagzavna 71 failis gagzavna eleqtronuli fostit 72 rogor wavikitxot mirebuli werili? 72 grafikuli gamosaxulebis Casma da formatireba 76 suratis zomis Secvla 76

10 teqstis ganlageba suratis irgvliv 76 naxazebis Seqmna da formatireba 77 cxrilebi teqstur redaqtorsi 78 cxrilsi svetisa da striqonis damateba 79 cxrilsi svetisa da striqonis wasla 80 cxrilis ujrebis gaertianeba 80 cxrilis ujrebis dayofa 80 dokumentis winaswari datvaliereba da dabewdva 86 gverdis parametrebis martva 86 furclis orientacia 87 gverdebis danomrva 87 eleqtronuli cxrilebi Microsoft Excel gadaadgileba furcelsi 89 monisvnis wesebi 89 moqmedebebi davtarze 90 monacemta Cawera ujrasi 90 ujrasi Cawerili monacemis redaqtireba 90 formulebi da funqciebi 90 formulis Seqmna da redaqtireba 91 striqonebisa da svetebis zomebis Secvla 91 cifruli mexsiereba 96 informaciis warmodgena da Senaxva kompiutersi 96 diskebze musaoba 97 ra aris fles-mexsiereba? 97 operaciuli sistema Linux 103 teqsturi redaqtori OpenOffice.org Writer 104 teqstis fragmentis gadaadgileba da kopireba 105 dokumentis redaqtireba 106 teqstis fragmentis mozebna da sxva teqstit Secvla 106 martlweris Semowmeba 106 axali dokumentis Seqmna 107 dokumentis Senaxva/damaxsovreba 107 dokumentis gaxsna 108 aqtiuri dokumentis fanjris daxurva 108 dokumentis eqsporti da importi 109 dokumentis bewdva 110 teqstis daformateba 110 abzacebis daformateba 111 simboloebis daformateba 112 abzacis daformateba 112 CamonaTvalis markireba da danomrva 113 gverdis parametrebi 113 cxrilebze musaoba 113 suratis Casma 114 eleqtronuli cxrilebi OPENOFFICE.ORG CALC 115 gadaadgileba furcelsi 116 monisvnis wesebi 117 moqmedebebi davtarze 117 monacemta Cawera ujrasi 117 ujrasi Cawerili monacemis redaqtireba 118 formulebi da funqciebi 118 gamoyenebuli literatura 120

11 nawili 1

12 12

13 dre 1. kursis Sesavali, kompiuteris mowyobilobebi 3 saati kursis monawileta gacnoba kursis wardgena: mizani, Sedegebi, ganrigi, saorganizacio sakitxebi, musaobis formebi, samusao wesebi, monawileta Sefasebis sakitxebi. aqtiuri leqcia, kursis silabusis gacnoba, kitxvebi da pasuxebi (10 wt.) mini-diskusia `ristvis gvwirdeba kompiuteri?~ (10 wt.) aqtiuri leqcia prezentaciis gamoyenebit `ra aris kompiuteri?~ (10 wt.) kompiuteris mowyobilobebis mimoxilva (15 wt.) praqtikuli musaoba: Tagvis trenajori (20 wt.) Tagvis praqtikuli gamoyeneba (20 wt.) klaviaturis mimoxilva (20 wt.) praqtikuli musaoba klaviaturastan (45 wt.) trening-dris daxurva sasinao davalebis micema (5 wt.) Sefasebis baratebis Sevseba (10 wt.) imsjelet da CawereT pasuxebi: ristvis gvwirdeba kompiuteri? SeasruleT savarjiso `kompiuteris ZiriTadi mowyobilobebi~. CawereT, ra ZiriTadi mowyobilobebisgan Sedgeba kompiuteri. gauziaret Tqveni gamocdileba kursis sxva monawileebs (wyvilsi an jgufsi). 13

14 kompiuteris mowyobilobebi kompiuteris danisnulebaa, adamianis brzanebebis Sesabamisad, informacia miiros, Seinaxos, daamusaos da gadasces. personaluri kompiuteris ZiriTadi Semadgeneli nawilebia: sistemuri bloki; displei, anu monitori; klaviatura; manipulatori `Tagvi~. kompiuters aseve aqvs informaciis sxva damatebiti Semtan-gamomtani mowyobilobebi, magalitad: sabewdi mowyobiloba, anu printeri, xmis dinamikebi, mikrofoni, skaneri, video kamera da sxva. sistemuri bloki sistemuri bloki warmoadgens kompiuteris umtavres mowyobilobas, romelsac specialuri kabelebis sasualebit uertdeba sxvadasxva mowyobiloba. massi gantavsebulia procesori, romelic kompiuteris musaobas ganapirobebs da yvela saxis gamotvlebs asrulebs. bloksive motavsebulia myari mexsierebis diski, romelsic inaxeba kompiutersi arsebuli yvela programa Tu monacemi. monitori monitori warmoadgens informaciis gamomtan ert-ert mtavar mowyobilobas. misi ekrani Sedgeba calkeuli wertilebisagan, romeltac piqselebs (Pixel) uwodeben. swored horizontalurad da vertikalurad ganlagebuli piqselebis raodenoba ganapirobebs kompiuteris videosistemis xarisxs, rac, Tavis mxriv, ekranze mirebuli gamosaxulebis garcevadobis xarisxs uzrunvelyofs. monitoris ert-erti mtavari maxasiatebelia ekranis sidide, romelic diagonalis sigrzit izomeba. monitorze arsebuli martvis elementebis sasualebit SesaZlebelia rogorc gamosaxulebata ganlagebis, aseve mati simkvetrisa da kontrastebis regulireba. manipulatori `Tagvi~ Tagvis ZiriTadi funqciaa specialuri macveneblis (Pointer) ekranze gadaadgilebis martva. Tagvma aucileblad swor zedapirze unda isrialos. sasurvelia, es zedapiri ar iyos sarkisebri, rata gamosxivebuli lazeris Suqi ar aireklos. Tagvi swored lazeris sxivis sasualebit gadaadgildeba. 14

15 dre 1 standartuli manipulaciebisatvis Tagvs aqvs marcxena da marjvena Rilakebi da mat Sua gantavsebuli gorgolawi. marcxena Rilaki marjvena Rilaki Tagvis sasualebit SesaZlebelia Sesruldes Semdegi moqmedebebi: gorgolawi Tagvis marcxena/marjvena Rilakze ertxel dawkapuneba Tagvis macvenebels vayenebt sawiro obieqtze, TiTs vawert marcxena/marjvena Rilaks da swrafad vusvebt. Tagvis marcxena/marjvena Rilakze ertxel vawkapunebt obieqtebis mosanisnad, meniuebsi mu- Saobisas, dialogur fanjrebsi parametrebis dayenebisas da sxva. Tagvis marcxena Rilakze orjer dawkapuneba Tagvis macvenels vayenebt sawiro obieqtze, orjer vawert TiTs marcxena Rilaks da swrafad vusvebt. sasurvelia, pirvel da meore daweras Soris mcire intervali iyos. winaarmdeg SemTxvevaSi, moqmedeba SeiZleba arqmuli iqnas, rogorc ori ertjeradi dawkapuneba. Tagvis marcxena Rilakze orjer vawkapunebt programebis gasasvebad, failebisa da saqaraldeebis gasaxsnelad da a.s. gadatana/tanwareba Tagvis macvenels vayenebt sawiro obieqtze, TiTs vawert marcxena Rilaks da TiTis aureblad gadavaadgilebt sasurveli mimartulebit. Tagvis mozraobastan ertad imozravebs isari da isrit mititebuli obieqti, romelic TiTis asvebistanave sawiro poziciasi dafiqsirdeba. Tagvis macvenebelma SeiZleba sxvadasxva forma miiros. TiToeuli magani mocemul dros SesaZlo moqmedebaze mianisnebs: roca mas isris forma aqvs, es Tagvis macveneblis Cveulebrivi mdgomareobaa; roca mas isris da gverdze patara qvisis saatis forma aqvs, es nisnavs, rom kompiuteri musaobis rejimsia; Tu isris nacvlad qvisis saati gamoisaxa, es nisnavs, rom mimdinareobs procesi, romlis damtavrebasac dro swirdeba. momxmarebeli unda daelodos Tagvis macveneblis Cveulebrivi formis dabrunebas, radgan, rogorc wesi, am dros kompiuters ar SeuZlia raime brzanebis Sesuleba. SeasruleT kompiuteris ekranze mocemuli savarjiso `Tagvis trenajori~, romelic Tagvis moxmarebas migacvevt. 15

16 operaciuli sistema kompiuteris CarTva, pirvel rigsi, operaciuli sistemis CatvirTvas gulisxmobs. operaciuli sistema uzrunvelyofs kompiuteris nebismieri mowyobilobisa Tu programis urtiertse- Tanxmebul musaobas, informaciis Setanisa da gamotanis procesebis martvas, informaciis mirebas/gagzavnas qselsi CarTuli kompiuterebidan da a.s. operaciuli sistema sasualebas gazlevt, ertdroulad gaxsnat ramdenime faili, imusaot ramdenime fanjarasi, gacvalot monacemebi or programas Soris, gamoiyenot mravali saxis fonti da a.s. arsebobs ramdenime operaciuli sistema. yvela matgans aqvs programuli uzrunvelyofa sxvadasxva amocanis gadasawrelad (magalitad, teqstebis Seyvana, angarisis warmoeba, internetis gamoyeneba, qaraldze amobewdva da a. S.). skolebis kompiuterul laboratoriebsi ori operaciuli sistema gvxvdeba: Windows da Linux. orive sistema unificirebulia yoveldriuri saqmianobisatvis. mat aqvt saofise programebis daxvewili paketebi, rac sruliad sakmarisia saswavlo procesis efeqturobis asamarleblad. operaciuli sistemis CatvirTvis Semdeg monitorze gamocndeba ZiriTadi ekrani. es aris samu- Sao magida (Desktop), saidanac iwyebs momxmarebeli musaobas. piqtogramebi samusao magida start meniu amocanata paneli samusao magidaze SegiZliaT moatavsot musaobistvis sawiro obieqtebi: programebi, failebi da saqaraldeebi. es obieqtebi mcire zomis naxatebis, anu piqtogramebis saxitaa mocemuli. 16

17 dre 1 samusao magidis standartuli saqaraldeebi (katalogebi) Cemi kompiuteri (My Computer) specialuri saqaralde, romelic sasualebas gvazlevs, davatvalierot kompiuteris diskebis SigTavsi da SevasruloT sxvadasxva operacia failebsa da saqaraldeebze, mag.: programebis gasveba, failebis kopireba, gadatana, wasla, axali saqa- Raldeebis Seqmna da a. S. urna (Recycle Bin) specialuri saqaralde, romelic Seicavs yvela waslili failisa da saqa- Raldis sias. Cemi dokumentebi (My Documents) sistemuri saqaralde, romelic momxmareblis mier sxvadasxva programit Seqmnili dokumentebis Tavmosayrelad gamoiyeneba. qseluri garemocva (My Network Places) specialuri saqaralde, romelic gamoiyeneba lokalur qselsi CarTuli kompiuterebis diskebis SigTavsis dasatvaliereblad da matze sxvadasxva operaciis Sesasruleblad. amocanata paneli ekranis bolos aris gantavsebuli da gamoiyeneba gaaqtiurebuli saqaraldeebisa da programebis droebit Sesanaxad, romelimes gasasvebad, an ertidan meoreze gadasar- Tvelad. amocanata panelze mdebareobs Start Rilaki, gaaqtiurebuli fanjrebis armnisvneli Rilakebi da indikatorebi. mtavari meniu (start) ekranis marcxena qveda mxares aris motavsebuli da Tavs uyris kompiutersi Sesasrulebel ZiriTad brzanebebs. start meniudan xdeba kompiuteris gamortva. kompiuteris gamosartavad Tagvis isari mivitanot start meniustan. ekranze gamocndeba brzanebebis CamonaTvali. Semdeg isari mivitanot kompiuteris gamortvis RilakTan Turn off Computer da davawkapunot. ekranze gamocndeba dialoguri fanjara, romelic sam sxvadasxva rejims gvtavazobs: 1. Stand By gadaiyvans kompiuters naklebi datvirtvis rejimsi da droebit gatisavs mas. 2. Turn off kompiuters gamortavs samusao rejimidan. 3. Restart xelaxla CatvirTavs/gadatvirTavs operaciul sistemas. kompiuteris gamosartavad airciet ofcia Turn off da daawkapunet OK Rilakze. 17

18 fanjrebsi musaoba nebismieri gaxsnili obieqti samusao magidaze warmodgenilia fanjris saxit. fanjara Sedgeba Semdegi obieqtebisagan: instrumentebis veli satauris veli menius veli misamartis veli samusao are gadafurcvlis veli statusis zoli satauris veli, sadac aisaxeba Sesabamisi programis dasaxeleba; menius veli, romelic Sedgeba funqciurad dayofili programis Sesabamisi brzanebebisagan; instrumentebis veli, romelic Seicavs menius ZiriTad brzanebebs momxmareblistvis musaobis gasamartiveblad; samusao are, sadac aisaxeba fanjris SigTavsi; statusis, anu mdgomareobis zoli, romelic Seicavs informacias samusao aris mimdinare mdgomareobis Sesaxeb; vertikaluri da horizontaluri gadafurcvlis velebi, romelta sasualebitac xdeba fanjris SigTavsis datvaliereba. fanjris zeda marjvena kutxesi ganlagebulia Rilakebi: fanjris minimizacia Rilakze ertxel dawkapunebit Semcirdeba fanjris zoma. fanjris maqsimizacia fanjris zomebi maqsimalurad, ekranis mtel sigrzeze gaizrdeba Rilakze ertxel dawkapunebit. am Rilakze ertxel dawkapunebit SesaZlebelia maqsimizebuli fanjris sawyisi zomebis ardgena. fanjris daxurva fanjara daixureba Rilakze ertxel dawkapunebit. 18

19 dre 1 fanjris zomebis Secvla fanjris zomis Secvla Tagvis sasualebit xorcieldeba. amisatvis Tagvis macvenebeli unda davayenot fanjris CarCos ert-ert kideze an kutxeze ise, rom igi ormag israd gadaiqces, davawirot marcxena Rilaks da Tan wavirot CarCos kide sasurvel poziciamde. fanjris gadaadgileba samusao magidaze fanjris gadasaadgileblad Tagvis macvenebeli davayenot satauris zolze, davawirot TiTi marcxena Rilaks da Tan wavirot fanjara sasurvel poziciamde. kompiutersi SesaZlebelia gavxsnat mravali fanjara, magram mxolod ert fanjarasi movaxdent aqtiur moqmedebebs (davbewdavt, davxatavt, vitamasebt da a. S.). aqtiuri fanjara sxva fanjrebisgan gansxvavdeba, misi satauris feri ufro mkvetria, amastanave, aqtiuri fanjara ekranze yvelaze winaa da danarcen fanjrebs efareba. fanjris gasaaqtiureblad sawiroa mis areze (magram ara daxurvis Rilakze) ertxel davawkapunot, an mis sataurze davawkapunot amocanebis zolsi. aqtiuri fanjris satauri gamkvetrdeba da sxva fanjrebis win gadmoinacvlebs. savarjiso: samusao magididan gaxsenit fanjra da daxuret daxurvis Rilakis gamoyenebit. isev gaxsenit fanjara, ekranze maqsimalurad gasalet da Semdeg sawyis mdgomareobasi daabrunet; CakeceT da aradginet; maqsimalurad gasalet da CakeceT; aradginet da sawyis mdgomareobasi daabrunet. fanjris sataurze ormagi dawkapunebit SecvaleT misi zomebi. ramdenjerme gaaaqtiuret pasiuri fanjara. 19

20 klaviatura klaviaturis Sesaswavlad gamoviyenot teqsturi redaqtori. gavxsnat teqsturi redaqtoris Microsoft Office Word 2007-is fanjara. amisatvis, SevideT Start meniusi, Tagvis isari mivitanot All Programs RilakTan da davawkapunot. programebis CamoSlil meniusi Tagvis isari mivitanot Microsoft Office-Tan. veli galurjdeba, rac nisnavs, rom Microsoft Office-is meniu gvaqvs gaaqtiurebuli. velis bolosi patara samkutxedis simbolo mianisnebs, rom meniu, Tavis mxriv, kidev Seicavs CamonaTvals, romelic Microsoft Office-is velis monisvnisas avtomaturad CamoiSleba. qvemenius CamonaTvalSi movnisnot Microsoft Office Word 2007 da Tagvis marcxena Rilakze davawkapunot. kompiuteris ekranze teqsturi redaqtoris Microsoft Office Word 2007-is fanjara gaixsneba. fanjris samusao aris zeda marcxena kutxesi motavsebulia mocimcime vertikaluri xazi, romelsac kursori hqvia. kursori miutitebs im pozicias, sadac Tqven mier akrefili teqsturi simbolo daiwereba. kompiutersi monacemta Seyvanis mtavari sasualeba klaviaturaa, romelic klavista ramdenime jgufs moicavs: anbanur-cifruli da kompiuteris martvis klavisebi; funqcionaluri klavisebi; kursoris martvisa da redaqtirebis klavisebi; damatebiti cifruli klavisebi. anbanur-cifruli klavisebi isini usualod teqstis asakrefad gamoiyeneba. matze gamosaxulia Sesabamisi simboloebi: asoebi, cifrebi, sasveni nisnebi, aritmetikuli operaciebis nisnebi da a.s. im SemTxvevSi, Tu klavisze ertdroulad ori, zeda registris (klavisis zeda nawilsi) da qveda registris (klavisis qveda nawilsi), simboloa gamosaxuli, qveda registris simbolos Sesatanad sakmarisia, xeli davawirot klaviss. zeda registris simbolos asakrefad ki unda davawirot Shift klaviss da masze TiTis aureblad davawkapunot im klavisze, romelzec sawiro simboloa gamosaxuli. latinuri anbanis didi asoebis Sesatanad SegviZlia gamoviyenot Shift klavisi. amisatvis davawirot Shift klaviss da masze TiTis aureblad davawkapunot im klavisze, romelzec sawiro simboloa gamosaxuli. SegviZlia aseve gamoviyenot Rilaki Caps Lock, romelic didi asoebis rejims CarTavs da gamortavs. klaviaturis zogiert klavisze ori qartuli asoa mimagrebuli. am asoebis asakrefadac Shift klaviss viyenebt. mag., Tu gvsurs, avkrifot `t~, vawert Sesabamis latinur simbolos T, magram Tu `T~ asos akrefa gvsurs, am SemTxvevaSi, unda davawirot Shift klaviss da masze TiTis aureblad imavdroulad davawkapunot klavisze T. 20

21 dre 1 kompiuteris klaviatura 21

22 funqcionaluri klavisebi: F1-dan F12-mde klavisebi sxvadasxva funqcias asrulebs. mag., klavisi F1 ekranze aqtiuri programis Sesaxeb gamoitans daxmarebas. F5 klavisis gamoyenebit saprezentacio programis mtel ekranze gasveba moxdeba proeqtoris sasualebit da a.s. Esc Sesrulebuli moqmedebis gauqmeba, programidan/fanjridan gamosvla Space (`hari~) simboloebs Soris adgilis gamotoveba. `hari~ klaviaturaze yvelaze grzeli klavisia. sityvebs Soris `haris~ mxolod ertxel gamoyenebaa mirebuli. Enter bewdvis periodsi kursoris gadatana axal striqonze, sistemis mier gamotanil dialogur fanjrebsi dadebiti/uaryofiti pasuxis damowmeba da a.s. Tab teqstsi sityvebs Soris dasorebis, abzacis formireba, dialoguri fanjris erti Rilakidan meoreze gadasvla da sxv. Caps Lock klavisze didi asoebis rejimis CarTva da gamortva Shift klaviaturis registris Secvla Ctrl moqmedebs sxva klavis(eb)tan kombinaciasi da sxvadasxva SemTxvevaSi gansxvavebul funqcias asrulebs Alt moqmedebs sxva klavis(eb)tan kombinaciasi da sxvadasxva SemTxvevaSi gansxvavebul funqcias asrulebs BackSpace bewdvis dros dafiqsirebuli kursoris marcxniv mdgomi simbolos wasla Delete bewdvis dros dafiqsirebuli kursoris marjvniv mdgomi simbolos wasla (gamoiyeneba agretve grafikuli obieqtis waslistvis) Home kursoris avtomaturi gadatana striqonis/siis dasawyissi End kursoris avtomaturi gadatana striqonis/siis bolosi Page Up avtomaturi gadasvla erti gverdit zemot Page Down avtomaturi gadasvla erti gverdit qvemot Insert bewdvis dros Casmis, aseve simboloebze zemodan gadaweris rejimis CarTva/gamorTva Pause/Break mimdinare procesis Seyovneba/Sewyveta Print Screen ekranze gamosaxuli mimdinare programis an procesis aslis gadatana bufersi Num Lock damatebiti cifruli klaviaturis CarTva-gamorTva kursoris martvisa da redaqtirebis klavisebi: Rilaki zemot mimartuli isris gamosaxulebit ekranze dafiqsirebuli kursoris gadayvana erti striqonit zemot Rilaki qvemot mimartuli isris gamosaxulebit ekranze dafiqsirebuli kursoris gadayvana erti striqonit qvemot Rilaki marcxniv mimartuli isris gamosaxulebit ekranze dafiqsirebuli kursoris gadayvana erti poziciit/simboloti marcxniv Rilaki marjvniv mimartuli isris gamosaxulebit ekranze dafiqsirebuli kursoris gadayvana erti poziciit/simboloti marjvniv cifruli damatebiti klavisebi: cifrebis damatebiti klavisebis blokis gaaqtiureba SesaZlebelia RilakiT Num Lock. igi gamoiyeneba masin, roca momxmarebels didi raodenobit ricxviti informacia Sehyavs. savarjiso: teqstze musaoba 22

23 gtxovt, dawerot patara zomis furclebze da gadascet mwvrtnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze 2 SekiTxva, romelzec minda miviro pasuxi 1 nebismieri saxis komentari 23

24 24

25 dre 2. teqstur redaqtorsi musaoba 3 saati trening-dris gaxsna misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dris/modulis Sefasebis baratebis mimoxilva (10 wt.) mocemuli treningis amocanebi/sedegebi (5 wt.) saxelmzrvanelosi mititebuli kitxvaris Sevseba (5 wt.) teqsturi redaqtoris (Word/Writer) zogadi mimoxilva aqtiuri leqcia teqsturi redaqtoris arsis da SesaZleblobebis Sesaxeb (10 wt.) D-GP-IP 1 teqstur redaqtorsi musaoba: teqstis Setana, monisvna, teqstisa da abzacebis daformateba (60 wt.) praqtikuli savarjiso: saxelmzrvanelosi mititebuli gancxadebis nimusis Setana/redaqtireba (45 wt.) aqtiuri leqcia: saswavlo testis Sedgenis metodika, testis Sedgenis ZiriTadi safexurebi PP prezentaciis gamoyenebit (15 wt.) trening-dris daxurva sasinao davalebis micema (5 wt.) Sefasebis baratebis Sevseba (10 wt.) gaixsenet da SeavseT. waikitxet marcxena svetsi motavsebuli mosazreba. dafiqrdit, etanxmebit Tu ara mas. gaaketet arnisvna (a nisani) Sesabamis svetsi. mosazreba diax ara 1. fanjris minimizacia xdeba RilakiT 2. kursoris Camoyvana axal striqonze xdeba klavisit Enter 3. kursoris marcxniv mdebare simbolos wasla SesaZlebelia klavisit Delete 4. kursoris marcxniv mdebare simbolos wasla SesaZlebelia klavisit backspace 5. fanjris maqsimizacia xdeba klavisit 1 D-GP-IP Demonstration-Guided Practice Independent Practice demonstrireba-martuli praqtika-damoukidebeli varjisi 25

26 teqsturi redaqtori MICROSOFT WORD 2007 kompiutersi teqstur dokumentebs warmoadgens: saqmiani da piradi werilebi, sareklamo gancxadebebi, mosawvevi baratebi, brosurebi, statiebi, angarisebi, moxsenebebi da sxva tipis teqsturi informaciis nimusebi. teqsturi informaciis Sesaqmnelad gamoiyeneba teqsturi redaqtorebi. Microsoft Word teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad formatireba/redaqtirebisatvis gamoiyeneba. arnisnuli programis funqciaa teqstze sxvadasxva tipis moqmedebebis Sesruleba: Seqmna, redaqtireba, formatireba, Senaxva, damusaveba, dabewdva. am programam xangrzlivi evolucia ganicada. amjamad Office-is mimdinare versiis teqsturi redaqtoris dasaxelebaa Microsoft Word 2007, uaxloes momavalsi ki igegmeba Office 2010-is gamosveba. wina versias Office 2003 erqva. Microsoft Word 2007-is gasveba Word-is gasveba xdeba Semdegi TanmimdevrobiT: Start/Programs/Microsoft office/ Microsoft office Word moqmedebata Tanmimdevrulad Sesrulebis SemTxvevaSi, gaixsneba programa Word, romelsac Windows-is standartuli fanjris yvela elementi aqvs: satauris zoli masze aisaxeba programis dasaxeleba da im failis saxeli, romelzec mocemul momentsi vmusaobt; dokumentis fanjara igi warmoadgens momxmareblis ZiriTad samusao ares, sadac xdeba teqstis Setana da misi formatireba. SesaZlebelia ertdroulad ramdenime fanjris gaxsna da TiToeul matgansi sxvadasxva dokumentis damusaveba. statusis zoli masze aisaxeba momxmareblisatvis sawiro informacia kursoris adgilmdebareobisa da musaobis mimdinare rejimebis Sesaxeb. 26

27 dre 2 Microsoft Word 2007 versia, winamorbedi versiebisagan gansxvavebit, brzanebata Rilakebs jgufebad gvtavazobs. aseve, Zvel versiebsi arsebuli instrumentebis paneli Secvlilia lentit (Ribbon). masze motavsebulia menius zoli, romelic 7 ZiriTadi meniusgan Sedgeba: Home ZiriTadi meniu Insert Casmis meniu Page Layout dokumentis formatirebis meniu References teqstistvis SeniSvnebis dartvis meniu Mailings gzavnilis meniu Review dokumentis gadaxedvis/semowmebis meniu View dokumentis datvalierebis meniu arsebobs damatebiti meniuc. magalitad, grafikuli gamosaxulebis monisvnisas avtomaturad Cndeba damatebiti formatirebis meniu Format Tavisi mmartveli RilakebiT. lenti yoveltvis fanjris zeda nawilsia motavsebuli. misi gamocena/damalva SesaZlebelia: menius romelime punqtze orjer dawkapunebit. swrafi wvdomis panelidan brzaneba Minimize the Ribbon (lentis minimizeba) gaaqtiurebit. klaviaturidan CTRL+F1. lentis damalvis operacia ZiriTadad gamoiyeneba samusao aris gafartoebisatvis. samusao interfeisze, lentis garda, motavsebulia Quick Access Toolbar (swrafi wvdomis paneli), romelic lentis zeda an qveda mxares SeiZleba gantavsdes. swrafi wvdomis panelze standartulad sami Rilakia mocemuli: Senaxva, moqmedebis gauqmeba da gauqmebuli moqmedebis dabruneba, Tumca Rilakebis wasla an damateba survilisamebr SeiZleba. MS Word 2007-s, wina versiebisagan gansxvavebit, aqvs ofisis Rilaki (Office Button). igi motavsebulia fanjris zeda marcxena kutxesi da misi meniu yvela im standartul brzanebas Seicavs, romelic dokumentze samusaodaa sawiro. 27

28 dokumentis gadafurcvla dokumentis datvalierebistvis SeiZleba gamoiyenot vertikaluri da horizontaluri gadafurcvlis zolebi, romlebit sargeblobisas kursoris pozicia ar icvleba. erti striqonit zemot ekranuli gverdit zemot nebismier poziciasi ekranuli gverdit qvemot erti striqonit qvemot erti gverdit zemot gadaadgilebis obieqtis arceva erti gverdit qvemot teqstis fragmentis monisvna dokumentze musaobisas, raime operaciis Sesrulebis win, xsirad dagwirdebat teqstis fragmentis monisvna. teqstis fragmentis monisvna SesaZlebelia rogorc Tagvis, aseve klaviaturis mesveobit. sityva inisneba, Tu sityvaze Tagvis marcxena Rilaks orjer daawkapunebt; abzaci inisneba, Tu abzacsi Tagvis marcxena Rilaks samjer daawkapunebt; teqstis nebismieri fragmenti inisneba Tagvis gadatarebit. amisatvis sawiroa, daafiqsirot Tagvis macvenebeli mosanisni fragmentis dasawyissi, daawirot TiTi marcxena Rilaks da TiTis aureblad gadaaadgilot macvenebeli fragmentis bolosi; teqstis srulad mosanisnad SegiZliaT isargeblot klavista kombinaciit Ctrl+A. klaviaturis SemTxvevaSi: Tu shift RilakTan ertad kursoris gadaadgilebis klavisebs gamoiyenebt, teqstis monisvna TiToeuli simbolos sizustit iqneba SesaZlebeli; Tu Ctrl+shift RilakebTan ertad kursoris gadaadgilebis klavisebs gamoiyenebt, teqstis monisvna sityvis sizustit iqneba SesaZlebeli; teqstis sxvadasxva fragmentis mosanisnad gamoiyeneba Ctrl Rilaki. 28

29 dre 2 teqstis monisvnistvis damatebiti cxeli klavisebi: Shift+End monisvna kursoridan striqonis bolomde Shift+Ctrl+End monisvna kursoridan teqstis bolomde Shift+ Home monisvna striqonis dasawyisidan kursoramde Shift+Ctrl+Home monisvna teqstis dasawyisidan kursoramde Shift+Page Down monisvna erti ekranuli gverdit qvemot Shift+Page Up monisvna erti ekranuli gverdit zemot teqstsi gadaadgileba teqstsi kursoris gadaadgileba SesaZlebelia rogorc TagviT, aseve klaviaturit. TagviT musaobis dros kursoris gadasaadgileblad miiyvanet macvenebeli sasurvel adgilas da daawkapunet marcxena Rilakze, Sedegad, kursori teqstsi armocndeba (im SemTxvevaSi, Tu teqsti ar Cans ekranze, isargeblet gadafurcvlis zolit). dokumentis redaqtireba SemTxveviTi Secdomebis Tavidan asacileblad, Word itvaliswinebs bolo moqmedebis gauqmebisa (Undo) da gauqmebuli moqmedebis ardgenis (Redo) procedurebs. es sasualebas gvazlevs, arvadginot sawyisi situacia teqstis Setanisas, misi redaqtirebisas an daformatebisas dasvebuli Secdomebis SemTxvevaSi. bolo moqmedebis gauqmeba SesaZlebelia: swrafi wvdomis panelidan RilakiT Undo gauqmebuli moqmedebis ardgena SesaZlebelia: swrafi wvdomis panelidan RilakiT Redo abzacebis formatireba teqsttan musaobis dros sawiroa abzacebis formatireba: saabzaco Sewevebi, abzacis striqonebs Soris intervali, abzacebs Soris dacileba, abzacis Seferadeba da sxva. abzacsi igulisxmeba teqstis fragmenti, romelic erti an ramdenime winadadebisgan Sedgeba (kompiuteri abzacad ariqvams or Enter-s Soris arsebuli simboloebis ertobliobas). abzacebis gasworeba samusao furclis zeda da marcxena kideebze arsebuli saxazavebis sasualebit SegviZlia ganvsazrvrot furclis velebi da SevwioT abzacis pirveli striqoni. saxazavis gamocena-damalva xdeba meniudan View, Ruler (saxazavi) Rilakis CarTva-gamorTviT. 29

30 saxazavis zeda marcxena nawilsi motavsebulia zeda da qveda samkutxedebi (markerebi), saxazavis bolosi ki marjvena markeria. am markerebis mozraobit SegviZlia abzacebi sasurvel poziciasi davayenot. abzacis pirveli striqonisatvis mindvris gasaketeblad gamoiyeneba saxazavis zeda samkutxedi (First line Indent); abzacis danarceni striqonebisatvis mindvris dasafiqsireblad gamoiyeneba saxazavis qveda samkutxedi (Hanging Indent). abzacebis martva abzacebis martva SesaZlebelia ZiriTad meniusi (Home) abzacebis formatirebis qvemenius (Paragraph) elementebit. Align Text Left teqstis gasworeba marcxena kidestan Center teqstis gasworeba centrsi Align Text Right teqstis gasworeba marjvena kidestan Justify ormxrivi gasworeba striqonebs Soris manzilis gansazrvra abzacze fonis gaketeba abzacebze CarCoebis dayeneba abzacebis formatirebis qvemenius dialogur fanjarasi SesaZlebelia abzacebistvis aucilebeli sxvadasxva parametris mititeba. arnisnuli fanjris gamotana xdeba qvemenius marjvena qveda kutxesi motavsebuli Rilakis sasualebit. 30

31 dre 2 General Alignment mtliani teqstis gasworeba furclis kideebtan Indentation: Left abzacis Seweva marcxnidan Right abzacis Seweva marjvnidan velsi Special CamonaTvali: First Line mindori abzacis pirveli striqonisatvis Hanging mindori danarceni striqonebisatvis (By velsi mietiteba Sewevis zoma) Spacing Before monisnuli abzacis da misi momdevno abzacebis daregulireba After monisnulis momdevno abzacebis daregulireba Line spacing striqonebs Soris manzilis gansazrvra abzacebis martva agretve SesaZlebelia dokumentis formatirebis meniusi (Page Layout) abzacis qvemenius (Paragraph) elementebit. praqtikuli rcevebi! gaxsovdet, rom axali abzaci inarcunebs wina abzacis formats; calkeuli abzacis formatirebis SemTxvevaSi, monisvna sawiro ar aris. sakmarisia, kursori sasurvel abzacsi ganatavsot. Tumca ertdroulad ramdenime abzacis formatirebisas mati monisvna aucilebelia; mtliani abzacis SewevisTvis gamoiyeneba saxazavis martkutxedi; rodesac teqsti orive kidezea gasworebuli, sityvebs Soris dasoreba imgvarad izrdeba, rom striqonis orive kide gasworebuli iyos. teqstis formatireba teqstis dasaformateblad gamoiyeneba Ziri- Tadi menius (Home) Sriftebis qvemeniu (Font), aseve Font-is dialoguri fanjara, romlis gamozaxebac marjvena qveda kutxesi motavsebuli RilakiTaa SesaZlebeli. 31

32 Font Sriftis arceva Font size Sriftis zomis gansazrvra Bold monisnuli teqstis gamuqeba Italic monisnuli teqstis daxra Undrline monisnuli teqstis qves xazis gasma Strikethrough gadaxazuli teqstis efeqtis micema Subscript qveda indeqsi (monisnuli) Superscript monisnulis atana zeda indeqsad Text Highlinght Color teqstis gamoyofa ferit teqstis feris arceva teqstistvis micemuli formatis wasla teqstsi asoebs Soris manzilis gazrdisa da Semcirebis daregulireba SesaZlebelia Sriftebis qvemenius dialoguri fanjridan, Character Spacing CanarTSi velidan Spacing. imisatvis, rom Tqven mier akrefili teqsti yvelam Tavisuflad ariqvas, internetsi sasurveli informacia qartulad moiziot, saqaraldeebs an failebs saxelebi qartul enaze daarqvat, sawiroa, kompiuteris klaviatura unikodis qartuli enisatvis SemuSavebuli standartis Sesabamisad momartot. qartul unikodze gadasartvelad isargeblet programebis panelze marjvena mxares motavsebuli RilakiT EN. Rilakze daweris Semdeg kompiuteris samusao magidaze gamocndeba mcire fanjara enebis CamonaTvaliT, sadac Rilaki KA Georgian qartul enas Seesabameba. am Rilakze dawkapunebit Tqveni kompiuteris klaviatura qartuli enis unikodis Sesabamisad moimarteba. praqtikuli rcevebi! sityvebs Soris datovet mxolod erti carieli adgili/intervali (klavisi,,hari ); intervali aucilebelia sasveni nisnebis Semdegac; mimdinare abzacsi teqstis akrefisas kursoris gadaadgileba axal striqonze avtomaturad xdeba. mimdinare abzacis dasrulebisa da axali abzacis dasawyebad ki gamoiyenet Rilaki Enter; 32

33 dre 2 abzacis or nawilad gayofis miznit, moatavset kursori sasurvel adgilas da gamoiyenet Rilaki Enter; abzacebis SeerTebis miznit moatavset kursori pirveli abzacis bolos da gamoiyenet Rilaki Delete (abzacebis SeerTeba SesaZlebeli iqneba BackSpace Rilakis sasualebitac, Tu kursors meore abzacis dasawyissi moatavsebt). savarjiso: teqstur redaqtorsi akrifet qvemot mocemuli gancxadebis teqsti: saqartvelos ganatlebisa da mecnierebis saministros maswavlebelta profesiuli ganvitrebis centris treningebis menejers (gvari, saxeli) q. Tbilisis X sajaro skolis maswavleblis (gvari, saxeli) gancxadeba msurs, gaviaro Tqven mier organizebuli treningebi informaciul-sakomunikacio teqnologiebis sabazo kursi maswavleblebistvis~. gtxovt, CamweroT arnisnul trening-kursze monawileobis misarebad. gvari, saxeli TariRi savarjiso: akrefili gancxadebis teqsti qvemot mocemuli nimusis mixedvit ganalaget. saqartvelos ganatlebisa da mecnierebis saministros maswavlebelta profesiuli ganvitrebis centris treningebis menejers (gvari, saxeli) q. Tbilisis X sajaro skolis maswavleblis (gvari, saxeli) g a n c x a d e b a msurs, gaviaro Tqven mier organizebuli treningebi informaciul-sakomunikacio teqnologiebis sabazo kursi maswavleblebistvis. gtxovt, CamweroT arnisnul trening-kursze monawileobis misarebad. gvari, saxeli TariRi rogor SevadginoT testebi maswavleblebi xsirad iyeneben testebs rogorc ganmsazrvreli, aseve ganmavitarebeli SefasebisTvis. testis mizani SeiZleba iyos moswavleta susti da Zlieri mxareebis gamovlena, rac maswavlebels imis gansazrvrasi daexmareba, Tu rogor unda warmartos swavleba, ra unda Secvalos da raze gaamaxvilos yuradreba. aseve, SesaZloa, testis sasualebit, mas gansakutrebit Zlieri 33

34 moswavleebis gamovlena surdes; an tests ufro Semajamebeli xasiati hqondes, rata msoblebma mati Svilebis moswrebis Sesaxeb sruli informacia miiron. maswavleblebi umtavresad mza testebs iyeneben, Tumca zogjer mati Sedgena Tavadve uwevt. testis Sedgena ar aris martivi, is bevri detalis gatvaliswinebas moitxovs. miuxedavad amisa, Tu ramdenime ZiriTad princips gavitvaliswinebt, am saqmes gacilebit advilad gavartmevt Tavs. amjerad saswavlo miznebisa da testuri davalebebis Sesabamisobaze da sami sxvadasxva tipis testuri davalebis Seqmnaze gavamaxvilebt yuradrebas. testis Sedgenisas davalebebis sxvadasxva formats viyenebt, magalitad: arcevitpasuxiani davalebebi swori-mcdari dawyvileba/misadageba winadadebis dasruleba/carieli adgilebis Sevseba mokle pasuxi eses tipis testuri davaleba testuri davalebis formats saswavlo miznidan gamomdinare vircevt. saswavlo mizani testirebis mizansi ar unda agverios. saswavlo mizani testis Sedgenamde gvaqvs gansazrvruli. yvela saswavlo mizani sxvadasxva dones Seesabameba: zogi ufro dabal kognitur SesaZleblobas zomavs, zogi marals (blumis taqsonomia). magalitad, saswavlo mizani SeiZleba iyos aseti: moswavlem unda SeZlos im wiladebis gamravleba, romlebic klassi ar gauvlia (gamoyenebis donis mizani). TiToeuli testuri davalebac sxvadasxva donisaa da ama Tu im saswavlo mizans emsaxureba. magalitad, Tu moswavles armosavlet evropis qveynebis dedaqalaqebis gaxsenebas vtxovt, es SedarebiT dabali kognituri donis (codnis done) davaleba iqneba. Tu mas vtxovt, rom gaarcios istoriuli faqtebi da avtoris mosazrebebi romelime teqstsi, es ukve SedarebiT ma- Rali kognituri donis (analizis done) amocana iqneba. zogiert saswavlo mizans ertze meti formatis testuri davaleba SeiZleba Seesabamebodes, zogierts ki mxolod ert-erti zemot CamoTvlili davalebebidan. arsanisnavia, rom pirveli sami SedarebiT dabal, momdevno sami ki maral kognitur unarebs zomavs. mnisvnelovania, maswavlebelma ertgvari balansi daicvas da sworad gansazrvros, rogori specifikis davaleba unda aircios TiToeuli donis saswavlo miznistvis, rata adekvaturad Seafasos saswavlo procesis Sedegi. swori/mcdari am tipis davalebasi mocemulia piroba, romelic sworia an mcdaria. moswavleebma unda arnisnon, sworia igi Tu mcdari. waikitxet davaleba da SemoxazeT Sesabamisi aso. 1. Saqris mireba iwvevs adamianis wonasi momatebas. `s~ `m~ 2. galaqtion tabizem sicocxle TviTmkvlelobiT daasrula. `s~ `m~ aseti davalebis Seqmnisas aucileblad gaitvaliswinet, rom davalebaze pasuxi calsaxa unda iyos. aseve, instruqciasi zustad unda miutitot, ra unda arnisnon moswavleebma. piroba maqsimalurad martivad da mokled unda iyos Camoyalibebuli (grzeli piroba ufro Znelad gasaazrebelia). warmodgenil davalebasi pirvel kitxvaze pasuxi ar aris calsaxa, radgan Saqris mireba yoveltvis ar iwvevs wonasi momatebas. amitom codnis Sefaseba aseti davalebit SeuZlebelia. meore davalebaze ki pasuxi calsaxaa, Sesabamisad, es davaleba uketaa SerCeuli. 34

35 swori/mcdari tipis davalebis dadebiti mxare is aris, rom mis Sesrulebas cota dro swirdeba. maswavlebels ki SeuZlia esa Tu is Tema sakmaod fartod moicvas. Tumca am tipis davalebebs uaryofiti mxarec aqvs. mati SesrulebisTvis sawiro drois gansazrvra sakmaod rtulia. SeiZleba aseti SemTxveva moxdes: maswavlebelma 100-kiTxviani testi Seadginos da moswavleebs ufro cota dro misces, vidre testis Sevsebas swirdeba. is moswavleebi, romlebic mis Sevsebas daiwyeben da yvela kitxvis wakitxvas ver moaswreben, ufro nakleb qulas miireben, vidre isini, romlebic pasuxebs kitxvebis waukitxavad Semoxazaven da davalebas bolomde Seasruleben. garda amisa, unda moveridot iseti sityvebis gamoyenebas, romlebic moswavles swori pasuxebis gamocnobasi daexmareba. magalitad, sityvebi: `yvela~, `yoveltvis~, `arasdros~, `SeuZlebeli~... umtavresad iset pirobebsia mocemuli, romlebic mcdaria. `zogjer~, `xsirad~, `rogorc wesi...~-s Semcveli piroba ki, ZiriTadad, sworia. zogadad, mcdari pirobis Semcvel davalebebsi diskriminacia (davalebis diskriminacia gulisxmobs, ramdenad SeuZlia mas ganasxvavos moswavleebi masalis codnis donis mixedvit) ufro maralia, amitom SesaZlebelia testis Sedgenisas %-it meti mcdari pirobis gamoyeneba. zogjer maswavleblebi specialurad Txzaven kitxvebs moswavleta dasabnevad. aseti kitxvebi araa rekomendebuli dabali donis kognituri unarebis Sesamowmeblad. mati gamoyeneba SeiZleba marali donis kognituri unarebis, mag., kritikuli azrovnebis Sesafaseblad. dasawyvilebeli/sesabamisobis davalebebi: dre 2 moswavlem unda daadginos Sesabamisoba, magalitad, simboloebsa da mat mnisvnelobebs, cnebebsa da ganmartebebs, adamianebsa da mat saqmianobebs Soris. aset davalebebsi gvaqvs ori sveti, romlebic Seicavs ertmanettan dakavsirebul sityvebs, frazebs, cifrebs Tu simboloebs. moswavleebs swored mat dawyvilebas vtxovt. davalebis instruqciis Sedgenisas, moswavleebs SeiZleba stxovot, rom swori pasuxebi ertmanets xazebit daukavsiron, Tumca gasworebisas es saqmes gagirtulebt da bevr dros wairebs. amitom sjobs, miutitot, rom sityvebs Sesabamisi asoebi miaweron. magalitad: daawyvilet qvemot mocemuli gamogonebebi mat gamomgoneblebtan. meore svetis Sesabamisi aso miutitet pirvel svetsi mocemuli gamogonebis bolos. TiToeuli saxeli da gamogoneba gamoiyenet ertxel. I II 1. eleqtro natura a) iohan gutenbergi 2. samedicino Termometri b) aleqsandre beli 3. sabewdi manqana g) tomas edisoni 4. sayofacxovrebo telefoni d) tomas alburti e) uilber vraiti d) benjamen fraklini gaitvaliswinet, rom Tu orive svetsi erti da imave raodenobis sityvebsa Tu frazebs CamowerT, swori pasuxebis gamocnobis Sansi izrdeba. amitom sasurvelia, meore svetsi ori an sami pasuxit meti SeitanoT. aseve, instruqciasi unda daakonkretot, SesaZlebelia Tu ara sityvebis ramenjerme gamoyeneba. Tu romelime svetsi SedarebiT grzeli frazebia, isini pirvel svetsi moatavset, meore svetsi ki ufro mokle teqstebi SeitaneT. moswavleebi nakleb dros daxarjaven, Tu jer ufro vrcel teqsts waikitxaven da Semdeg mokle teqsts Tvals swrafad gaayoleben. 35

36 arcevitpasuxiani davalebebi aseti davalebebi yvelaze popularulia, Tumca mat dabal klasebsi naklebad iyeneben. am SemTxvevaSi, davalebis piroba SesaZloa kitxvis saxit iyos Camoyalibebuli, an arasrul winadadebas, matematikur davalebas da a.s. warmoadgendes. mas aucileblad unda axldes ramdenime savaraudo pasuxi: erti swori pasuxi da e.w. distraqtorebi, anu araswori pasuxebi. imisatvis, rom aseti davaleba teqnikurad gamartuli iyos: 1. sasurvelia, asarcevi pasuxebis raodenoba ar iyos otxze meti an naklebi; 2. araswori pasuxebi(distaraqtorebi) ise unda SearCioT, rom isini swor pasuxebs hgavdes da ar iyos absurduli; 3. Tu kitxvis savaraudo pasuxebi aris wlebi, rekomendebulia mati qronologiurad dalageba. sxva SemTxvevaSi, pasuxebis dalageba rekomendebulia anbanis mixedvit; 4. dausvebelia, rom davalebis pirobasi raime minisneba iyos. magalitad, Tu kitxvis otxi asarcevi pasuxidan ert-erti pasuxia `Tavisufali radikalebi~, pirobasi ar SeitanoT sityva `Tavisufali~. amgvari tipis davalebebit SeiZleba gaizomos SedarebiT marali donis kognituri unarebi. magalitad: waikitxet piroba da SemoxazeT swori pasuxis Sesabamisi aso: eqimistvis saavadmyofo igive, rac a) kriminalistvis cixe b) fexburtis gulsematkivristvis stadioni g) bavsvistvis skola d) profesoristvis universiteti. am SemTxvevaSi, moswavlem unda icodes, Tu ra mimartebebi arsebobs sityvebs Soris. zogadad, aseti davalebebis dadebiti mxare isaa, rom ufro meti masalis Semowmeba SeiZleba nakleb drosi. Tumca mas uaryofit mxarec aqvs: rtulia, Seamowmo iseti marali donis kognituri unarebi, rogoricaa kritikuli azrovnebis, analizis unari. aseve, Tu moswavles sakitxis rarac nawili esmis da swor pasuxs ver gamoicnobs, is nawilobriv Sefasebas ver miirebs. rogorc wesi, aset davalebasi moswavle araswor pasuxebsi qulas ver irebs, Tumca mas araferi akldeba. aris iseti SemTxvevebic, roca araswor pasuxsi moswavles qulas akleben. msgavs strategias masin mimartaven, roca surt, rom swori pasuxis SemTxveviT gamocnobis Sansi maqsimalurad Seamciron. gansazrret testis mizani gansazrvret, romel saswavlo mizans/ miznebs afasebs testi CamoayalibeT zusti instruqciebi moswavletatvis gansazrvret, ra dro unda gamoyot testis Sesasruleblad sofio gorgoze, Jurnali `maswavlebeli~, #1, 2010 weli. sasinao davaleba: moamzadet sagnobrivi testi romelime konkretuli klasisatvis. 36

37 gtxovt, dawerot patara zomis furclebze da gadascet mwvrtnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze 2 SekiTxva, romelzec minda miviro pasuxi 1 nebismieri saxis komentari 37

38 38

39 dre 3. teqstur redaqtorsi musaoba (gagr eleba). x failebi da saqaraldeebi 3 saati trening-dris gaxsna misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dris/modulis Sefasebis baratebis mimoxilva (10 wt.) sasinao davalebis mimoxilva (5 wt.) mocemuli treningis amocanebi/sedegebi (5 wt.) saxelmzrvanelosi mititebuli kitxvaris Sevseba (5 wt.) teqsturi redaqtori Word (D-GP-IP) teqstis formatirebis sasualebebi, teqstis fragmentis amowra da kopireba, teqstis Senaxva, Senaxuli dokumentis gaxsna, axali dokumentis Seqmna (40 wt.) praqtikuli savarjisoebis Sesruleba saxelmzrvanelos mixedvit (25 wt.) aqtiuri leqcia failebis da saqaraldeebis Sesaxeb (D-GP-IP) moqmedebebi failebsa da saqaraladeebze (monisvna, gadatana, saxelis gadarqmeva, wasla, ardgena) (20 wt.) praqtikuli savarjisoebis Sesruleba saxelmzrvanelos mixedvit (20 wt.) aqtiuri leqcia failis tipebis Sesaxeb (docx, doc, odt, pdf) praqtikuli musaoba (20 wt.) trening-dris daxurva sasinao davalebis micema (5 wt.) Sefasebis baratebis Sevseba (10 wt.) gaixsenet da SeavseT. waikitxet marcxena svetsi motavsebuli mosazreba. dafiqrdit, etanxmebit Tu ara mas. gaaketet arnisvna (a nisani) Sesabamis svetsi. mosazreba diax ara 1. Microsoft Word teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad formatireba/redaqtirebistvis gamoiyeneba. 2. Writer teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad formatireba /redaqtirebisatvis gamoiyeneba. 3. Rilaki Font size gansazrvravs Sriftis dasaxelebas. 4. dokumentsi teqstis monisvna SesaZlebelia mxolod Tagvis mesveobit. 5. monisnuli teqstis daxra xdeba RilakiT 39

40 teqstis fragmentis amowra da kopireba gacvlis buferis sasualebit teqstis fragmentis dasakopireblad an amosawrelad, monisnet sasurveli teqsti, ZiriTadi menius (Home) gacvlis bufersi (clipboard) airciet Rilaki Tu teqstis kopireba gsurt, an Tu teqstis amowra gsurt. daayenet kursori teqstsi im adgilas, sadac monisnuli teqstis kopireba an gadatana gsurt da gacvlis buferis panelze daawkapunet Rilakze praqtikuli rcevebi! teqstis dasakopireblad (an amosawrelad) da gadasatanad SegiZliaT isargeblot klavista kombinaciit: Ctrl+C monisnuli teqstis fragmentis kopireba; Ctrl+X monisnuli teqstis fragmentis amowra; Ctrl+V teqstis fragmentis Casma. dakopirebuli (an amowrili) obieqti kompiuteris gamortvamde (an axali obieqtis kopirebamde/amowramde) rceba gacvlis bufersi. markireba da numeracia markirebuli an danomrili siis Sesaqmnelad monisnet is elementebi, romlebis danomrvac gsurt da gaaaqtiuret brzaneba Home/ Paragraph/Numbering danomrili siis Seqmnis SemTxvevaSi, an Home/ Paragraph/Bullets markirebuli siis Seqmnis SemTxvevaSi. 40

41 dre 3 siistvis axali formatis Sesaqmnelad dialogur fanjarasi unda airciot brzaneba Define New Number Format (danomrvis axali formatis gansazrvra) an Define New Bullets (markirebis axali formatis gansazrvra). praqtikuli rcevebi! gaxsovdet, rom siis elementebi SeiZleba iyos mxolod abzacebi. simboloebis Casma teqstsi iseti simbolos Casasmelad, romelic klviaturaze ar aris, Casmis meniusi (Insert) airciet simboloebis qvemeniu (Symbols). gamosul fanjarasi ufro xsirad gamoyenebadi simboloebia mocemuli. Tu sasurveli simbolo am fanjarasi ar aris, daawkapunet Rilakze More Symbols. ekranze gamocndeba dialoguri fanjara, sadac SegiZliaT SearCioT sasurveli simbolo. teqnikuri simboloebis Casasmelad Font velsi miutitet Srifti Symbol, suratebis simboloebisatvis ki Sriftebi: Windings, Windings2, Windings3. praqtikuli rcevebi! qartul SriftiT teqstis akrefisas SesaZlebelia winadadebis pirveli aso icvlebodes an qrebodes. es nisnavs, rom winadadebis pirveli simbolos didi asoti dabewdvis rejimia gaaqtiurebuli. misi gamortva SesaZlebelia Insert/Symbols/more symbols brzanebit. gamosul dialogur fanjarasi gaaaqtiuret avtomaturi Secvlis Rilaki (AutoCorrect). am fanjrasi gamortuli unda iyos Semdegi brzanebebi: Capitalize first letter of sentences winadadebis pirveli simbolos avtomaturi Secvlis CarTva/gamorTva teqstsi. Capitalize first letter of table winadadebis pirveli simbolos avtomaturi CarTva/gamorTva cxrilsi. 41

42 dokumentis Senaxva/damaxsovreba Tu gsurt, rom Tqven mier Seqmnili dokumenti momavalsic gamoiyenot, igi failis saxit unda SeinaxoT kompiutersi. failis Tavdapirveli Senaxvisas gamoiyeneba swrafi wvdomis panelis Save Rilaki an Office menius Save brzaneba. ukve arsebuli (Senaxuli) failis sxva saxelit, sxva misamartze an sxva formatit Sesanaxad gamoyeneba Office menius Save As brzaneba. dokumentis Sesanaxad daawkapunet office meniuze da SearCieT brzaneba Save As. Save As brzanebaze Tagvis kursoris mitanisas qvemenius CamonaTvali gamocndeba: Word Document faili Seinaxeba Word 2007-is formatit (*.docx) Word Template faili Seinaxeba Sablonad (*.dot) Word Document faili Seinaxeba Word 2003-is formatit (*.doc) imisatvis, rom Tqven mier Senaxuli dokumenti gaixsnas MS Office versiebsi, aseve linuqsis operaciuli sistemis teqstur redaqtorsi OpenOffice Writer, Tagvis macvenebeli unda daawkapunot brzanebaze Word Document. gamosul fanjarasi miutitet failis saboloo misamarti, daawkapunet fanjris marjvena mxares brzanebaze Desktop, xolo velsi File name miutitet failis (dokumentis) saxeli. sasurvelia, dokumentis saxeli Sinaarsidan gamomdinare SearCioT. es momaval- Si mis mozebnas gagiadvilebt. mas Semdeg, rac dokuments sasurvel saxels da misamarts SeurCevT, daawkapunet amave fanjris Rilakze Save. Tqven mier Senaxuli dokumenti daideba samusao magidaze (Desktop). 42

43 dre 3 failis gaxsna Senaxuli failis gasaxsnelad gaaaqtiuret brzaneba Office/Open da airciet sasurveli faili. axali dokumentis Seqmna axali dokumentis gasaxsnelad gaaaqtiuret Office/New brzaneba. gamosul dialogur fanjarasi SearCieT Blank Document (sufta dokumenti) da daawkapunet Rilakze Create. savarjiso: Tqven mier momzadebuli sagnobrivi testi akrifet da kompiuteris samusao magidaze SeinaxeT. failebi da saqaraldeebi informaciis ertobliobas, romelic Cawerilia diskze da romelsac saxeli aqvs, faili (File) ewodeba. failebze musaobis gaadvilebis miznit SesaZlebelia mati katalogizacia da saqaraldeebsi motavseba. saqaraldesac aqvs saxeli. massi SegviZlia rogorc failebis, aseve qvesaqaraldeebis gantavseba. saqaraldis Seqmna saqaraldis Sesaqmnelad, samusao magidis cariel adgilas Tagvis marjvena Rilakze davawkapunot da gamosul konteqstur meniusi avirciot brzaneba New/Folder. samusao magidaze gacndeba saqaralde. klaviaturaze avkrifot saqaraldis saxeli, mag., skola da davafiqsirot igi Tagvis marcxena Rilakze dawkapunebit, an klaviaturis Enter-klaviSze dawerit. analogiurad SegviZlia SevqmnaT qvesaqaralde saqaraldesi. saqaraldis datvaliereba SesaZlebelia am saqaraldeze orjer dawkapunebit. 43

44 praqtikuli rcevebi! gaxsovdet, rom kompiutersi Cawerili failis adgilmdebareoba aisaxeba misamartis velsi (Address); ar SeiZleba erti da imave misamartze ori ertnairi dasaxelebis saqaraldis Seqmna. failis gadatana saqaraldesi erti saqaraldidan sxva saqaraldesi an sxva diskze failebis gadatana SesaZlebelia Sualeduri mexsierebis, anu buferis gamoyenebit. amisatvis: 1. movnisnavt Sesabamis obieqts (faili, saqaralde); 2. monisnul obieqtebs amovwrit (an davakopirebt) konteqsturi meniudan 2 Cut (an Copy) brzanebis SerCeviT; 3. vxsnit sasurvel saqaraldes, sadac amowrili (an dakopirebuli) obieqtis Casma gvsurs; 4. obieqts sasurvel saqaraldesi vsvamt konteqsturi meniudan Paste brzanebis arcevit. praqtikuli rcevebi! ramdenime failis an saqaraldis mosanisnad gamoiyenet Ctrl klavisi; gaxsovdet, rom saqaraldis gadatanis an dakopirebis dros misi SigTavsic gadaadgildeba. failis an saqaraldis saxelis Secvla Tu saqaraldis an failis saxeli ar gakmayofilebt, SegiZliaT SecvaloT igi. Sesabamis obieqtze Tagvis ertxel dawerit monisnet sawiro saqaralde an faili, konteqstur meniusi gaaaqtiuret brzaneba Rename, akrifet sasurveli saxeli da daadasturet Enter klavisit. SeniSvna: failebsa da saqaraldeebze amave moqmedebebis Sesruleba (saxelis gadarqmeva, gadatana, wasla, da a.s.) SesaZlebelia saqaraldis fanjris meniudanac, an saqaraldis fanjarasi marcxniv motavsebuli damxmare panelis sasualebit File and Folder Tasks. failebis da saqaraldeebis wasla failis an saqaraldis wasaslelad monisnet wasasleli obieqti. 1. konteqstur meniusi airciet brzaneba Delete; 2. gamosul dialogur fanjarasi Confirm File Delete waslis brzaneba daadasturet Yes Rilakze dawkapunebit. 2 konteqsturi meniu Sesabamis obieqtze mausis marjvena Rilakze dawkapunebit mirebuli meniu. 44

45 dre 3 saqaralde `urna~ (RECYCLE BIN) waslili failebis da saqaraldeebis droebit Sesanaxad gamoiyeneba saqaralde Recycle Bin, romelic samusao magidazea motavsebuli. nebismier dros SesaZlebelia Recycle Bin saqaraldesi arsebuli obieqtis ardgena, anu im adgilas dabruneba, saidanac wasalet. waslili obieqtebis arsadgenad SeasruleT Semdegi moqmedebebi: 1. orjer dawkapunebit gaxsenit Recycle Bin; 2. waslili failis an saqaraldis arsadgenad konteqsturi meniudan airciet brzaneba Restore. Recycle Bin-is mtlianad gasasuftaveblad konteqsturi meniudan airciet brzaneba Empty Recycle Bin. amave brzanebebis Sesruleba SesaZlebelia Recycle Bin saqaraldis Recycle Bin Tasks menius sasualebit. praqtikuli rcevebi! gaxsovdet, rom failis an saqaraldis ardgena moxdeba im misamartze, romlidanac wasalet. Tu gsurt obieqtis wasla ise, rom is sanagve yutsi ar moxvdes, monisnuli obieqtebi unda wasalot Shift+Delete klavista kombinaciit. savarjiso: 1. Tqven mier Seqmnil saqaraldes gadaarqvit saxeli, daarqvit Tqveni gvari da saxeli. 2. samusao magidaze SeqmeniT saqaralde saxeli.gvari (saxelis nacvlad daweret Tqveni saxeli, xolo gvaris nacvlad Tqveni gvari). Tqven mier akrefili da Senaxuli sagnobrivi testi gadaitanet arnisnul saqaraldesi. 3. wasalet Tqven mier Seqmnili saqaralde (gvari.saxeli) da Semdeg aradginet is. 45

46 4. SeqmeniT 5 saqaralde, daarqvit mat saxelebi (1,2,3,4,5), monisnet ertdroulad da wasalet. aradginet mxolod me-3 da me-4 saqaraldeebi. gaasuftavet nagvis yuti. 5. SeqmeniT 3 saqaralde, daarqvit mat saxelebi (1,2,3). TiToeul saqaraldesi SeqmeniT samsami qvesaqaralde saxelebit: 1-Si: 1.1; 1.2; 1.3 me-2-si: 2.1; 2.2; 2.3 me-3-si:3.1; 3.2; qvesaqaraldeebi: 1.1; 2.1; 3.1 gadaitanet saqarlde 1-Si. 7. qvesaqaraldeebi 1.2; 2.2; 3.2 gadaitanet saqaralde 2-Si. 8. qvesaqaraldeebi 1.3; 2.3; 3.3 gadaitanet saqaralde 3-Si. failis tipebi failis tipis gasarcevad unda daakvirdet mis gafartoebas, romelic, rogorc wesi, wertilis Semdeg iwereba da 2-4 simbolosgan Sedgeba. failis tipis codna imistvis gwirdebat, rom gansazrvrot: SesaZlebelia Tu ara misi gaxsna/amusaveba Tqvens kompiutersi da gwirdebat Tu ara amisatvis specialuri programa. suratze mocemulia 3 erti da igive faili saxelwodebit failis tipebi, magram gansxvavebuli gafartoebebit. pirveli failis gafartoebaa docx, romelsac misi Sesaferisi programa Microsoft Office Word 2007 gaxsnis. 46

47 dre 3 meore failis gafartoebaa doc, romelsac gaxsnis programa Microsoft Office Word mesame fails, romlis gafartoebaa odt, gaxsnis programa Linux openoffice.org. internetsi umeteswilad gavrcelebulia teqsturi, grafikuli, foto, audio 3 da video failebi. zogierti matgani kompresirebulia da misi gafartoebaa zip, an rar. orive matgani specialuri programis mesveobit gaixsneba: ZIP compression da WinRAR, romlebic specialurad unda iyos dainstalirebuli Tqvens kompiutersi. internetsi yvelaze gavrcelebuli grafikuli failebi jpg da gif gafartoebitaa mocemuli. audio failebidan ufro xsiria mp3, aseve wmv da wma. teqstur failebs, MS Word programasi Seqmnili doc gafartoebis garda, xsirad SexvdebiT e.w. pdf-formatsi. am SemTxvevaSi, eleqtronuli informaciis redaqtireba SeuZlebelia. mis wasakitxad Tqvens kompiutersi dainstalirebuli unda iyos programa Adobe Acrobat Reader. failis tipebi da mattvis Sesaferisi programebi Doc Microsoft Office Word 2003 document file Docx Microsoft Office Word 2007 document file teqsturi faili Txt MS Office/Word Pad pdf Adobe Acrobat Reader odt Linux openoffice.org document file. eleqtronuli Xls Microsoft Office Excel spreadsheet file cxrilebi ods Linux openoffice.org calc spresdsheet file Xlsx Microsoft Office Excel 2007 spreadsheet file saprezentacio ppt Microsoft Office PowerPoint Presentation file faili pptx Microsoft Office PowerPoint 2007 Presentation file odt Linux openoffice.org Presentation file veb faili html Hyper Text Markup Language file JPEG, JPG foto faili Gif, Microsoft Office Picture Viewer/Windows Explorer/Paint Tif Mp3 Windows Media Player audio faili Mp4 Windows Media Player Wav Windows Media Player video faili Avi Windows Media Player Mpg4 Quick Viewer 3 audio faili xmovani faili. 47

48 sasinao davaleba: gaimeoret/srulyavit wina sasinao davaleba (SeqmeniT saqaralde da SeinaxeT sagnobrivi testi). 48

49 gtxovt, dawerot patara zomis furclebze da gadascet mwvrtnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze 2 SekiTxva, romelzec minda miviro pasuxi 1 nebismieri saxis komentari 49

50 50

51 dre 4. internetis gamoyeneba profesiuli miznebistvis 3 saati trening-dris gaxsna misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dris Sefasebis baratebis mimoxilva (10 wt.) mocemuli treningis amocanebi/sedegebi (5 wt.) sasinao davalebis mimoxilva (10 wt.) saxelmzrvanelosi mititebuli kitxvaris Sevseba (5 wt.) internetis gamoyeneba profesiuli miznebistvis mini-diskusia `ristvis gvwirdeba interneti?~ (5 wt.) aqtiuri leqcia prezentaciis gamoyenebit `ra aris interneti?~ (10 wt.) D-GP-IP internet-brauzerebi, veb-gverdis struqtura, navigacia, samisamarto sistema (20 wt.) saganmanatleblo resursebi internetsi praqtikuli musaoba (40 wt.) saziebo servisi Zieba sityvis, sityvata ertobliobis, enis mixedvit (10 wt.) D-GP-IP-internetidan teqsturi da media-elementebis 4 gadmowera kompiutersi (10 wt.) praqtikuli musaoba (25 wt.) trening-dris daxurva sasinao davalebis micema (5 wt.) Sefasebis baratebis Sevseba (10 wt.) gaixsenet da SeavseT. waikitxet marcxena svetsi motavsebuli mosazreba. dafiqrdit, etanxmebit Tu ara mas. gaaketet arnisvna (a nisani) ert-ert ujrasi. mosazreba diax ara 1. failis pirveladi Senaxvis SemTxvevaSi gamoiyeneba panelis Save Rilaki an Office menius Save brzaneba. 2. ukve arsebuli failis sxva saxelit, sxva misamartze, an sxva formatit Sesanaxad gamoiyeneba Office menius Save As brzaneba. 3. informaciis ertobliobas, romelic Cawerilia diskze da romelsac saxeli aqvs, faili (File) ewodeba. 4. saqaraldis gadatanis an kopirebis dros ar gadaadgildeba saqaraldis SigTavsi. 5. waslili failebis da saqaraldeebis ardgena saqaralde Recycle Bin-dan SeuZlebelia. 4 media-elementi surati, audio faili an video klipi. 51

52 ra aris interneti? interneti warmoadgens globalur sakomunikacio da sainformacio sivrces, romelic uzrunvelyofs adamianebisatvis sxvadasxva saxis sainformacio momsaxurebas. internetis sasualebit Cven SegviZlia swrafad davamyarot kontaqti megobrebtan, natesavebtan, kolegebtan msoflios nebismier qveyanasi, monawileoba mivirot sxvadasxva Tematikis konferenciebsa da forumebsi, gamoviyenot monacemta bazebi da bibliotekebi, mivirot uaxlesi informacia politikuri, kulturuli da sportuli movlenebis Sesaxeb da ase Semdeg. interneti msoflio masstabis kompiuteruli qselia, romelic aertianebs sxvadasxva saxis sakomunikacio xazebit dakavsirebul, SedarebiT mciremasstabian qselebs da uzrunvelyofs mat Soris informaciis gacvlas. qseli im ertmanettan dakavsirebuli kompiuterebisa da kompiuteruli mowyobilobebis jgufia, romlebic ertmanets resursebs unawileben da informacias ucvlian. internetsi CarTuli kompiuteri obobas waagavs, romelic uzarmazari ablabudis centrsi imyofeba. ablabudis yvela Zafs SeuZlia mogvawodos informacia sxva kompiuterebidan. geografiuli ganawilebis TvalsazrisiT arsebobs lokaluri (LAN) da globaluri (WAN) qselebi. qselsi CarTul TiToeul kompiuters Tavisi misamarti da saxeli aqvs. lokaluri kompiuteruli qseli satelefono qselis unikaluri analogia. termini `lokaluri qseli~ (LAN, Local Area Network) gulisxmobs mcire zomis qsels, romelic axlo manzilze myof kompiuterebs aertianebs. Tumca es gansazrvreba ar martldeba Tanamedrove lokaluri qselebis SemTxveva- Si, radgan zogierti matgani ramdenime ateul kompiuters aertianebs. mokled, rogorc wesi, lokalur qselsi CarTuli kompiuterebis ricxvi oridan ramdenime ateulamde meryeobs. lokaluri qselebi gamoirceva konfiguraciis ubraloebita da monacemta gadacemis didi sicqarit. isini SemosazRvrul teritoriaze funqcionirebs. lokaluri qselis sigrze SeiZleba iyos ramdenime metridan ramdenime (daaxloebit 10) kilometramde. monacemta gadacemis sicqare SeiZleba iyos ramdenime milioni biti wamsi. globaluri qseli Wide Area Network (WAN) warmoadgens sistemas, romelic or an met lokalur qsels aertianebs. isini ertmanets SedarebiT dasorebulia da sakomunikacio sasualebebit (satelefono xazebit, optikur-bowkovani kabelebit, radiotalrebit da a.s.) ukavsirdeba. amjamad yvelaze did da farto qsels warmoadgens interneti World Wide Web msoflio ablabuda. internetsi, anu globalur qselsi gaertianebuli kompiuterebi SeiZleba davyot or jgufad: serverebad da klientebad. qselsi xdeba serverebisa da klientebis urtiertdakavsireba. serveri warmoadgens saerto wyaros, romelic uzrunvelyofs qselsi gaertianebuli kompiuterebis momsaxurebasa da resursebis gamoyenebas. termini `serveri~ xsirad ixmareba kompiuteris mimart, magram amave dros igi SeiZleba kompiutersi momusave progra- 52

53 dre 4 masac arnisnavdes. bevri serveri gankutvnilia ertaderti specifikuri amocanis Sesasruleblad. mag.: el-fostis serveri iyenebs programas, romelic emsaxureba mxolod el-fostastan dakavsirebul amocanebs; veb-serveri (qselis serveri) iyenebs programas, romelic emsaxureba mxolod qseltan dakavsirebul amocanebs. klienti aris TiToeuli kompiuteri, romelic servers ukavsirdeba. saxlsi da xsir SemTxvevaSi, ofissi ganlagebuli kompiuterebi ar emsaxureba sxva kompiuterebs. amitom mat SeiZleba vuwodot klientebi. ra unda vicodet imisatvis, rom SevZloT internetsi musaoba? interneti da misi danisnuleba, internet-misamartebis mititeba, serverebi, brauzerebi, eleqtronuli fosta da misi funqcionireba; internetis interaqtiuri sasualebebi: misamartebis navigacia, kavsirebi, pirdapiri musaobis SesaZleblobebi (On line), saziebo sistemebi da cnobarebi, informaciis Ziebis metodebi; momxmareblis dacvisa da filtraciis problemebi: safiltravi programebis momsaxureba, internet-gverdebis dacvis sakitxebi. samisamarto sistema internetsi kompiuterebis kavsirs uzrunvelyofs e.w kompiuteruli komunikaciis protokoli TCP/IP, romelic garkveuli wesebis ertobliobas warmoadgens. komiuterebs ertmanettan komunikaciistvis unikaluri misamartebi aqvt, romelta sasualebitac xdeba mati garceva lokalursa Tu globalur qselsi. martivad rom vtqvat, kompiuterebis urtiertoba telefonebis urtiertobas hgavs. telefonebs Soris kavsiri xom nomrebis sasualebit xorcieldeba. asevea kompiuterebis SemTxvevaSic: mati ertmanettan dakavsireba SeTanxmebuli protokolebit, anu wesebis ertobliobit xdeba. imisatvis, rom kompiuterebma urtiertoba SeZlon, sawiroa, mat Soris ertnairi protokolebis nakrebi moqmedebdes. dreisatvis internetis Zireul protokolad itvleba (TCP/IP) protokoli, sadac IP (Internet Protocol) uzrunvelyofs kompiuterebis damisamartebas, TCP (Transmission Control Protocol) ki axorcielebs mat Soris informaciis gacvlis procesis kontrols. samomxmareblo doneze, sakmarisia kompiuterebis misamartebis sworad mititeba imisatvis, rom isini ertmanets daukavsirdnen. zemotarnisnuli (TCP/IP) protokolis gamoyenebit, mat Soris kavsirs sxvadasxva sakomunikacio programa axorcielebs. arsebobs sxva protokolebic, romlebic arnisnul protokols satransporto sasualebis msgavsad iyeneben. amis magalitia brauzerit vebgverdebis datvaliereba. brauzers da veb-servers Soris SeTanxmebulia hiper teqstebis gadacemis protokoli (HTTP - HyperText Transfer Protocol), romelic mireba-gadacemisatvis iyenebs TCP/IP-s. rogorc vicit, satelefono kavsiris gasaioleblad satelefono cnobarebi Seadgines. analogiurad, internetis momsaxurebis sferosic dainerga msgavsi servisi, e.w. areebis dasaxelebata servisi DNS, romelic ufro avtomatizebuli saxitaa warmodgenili. es servisi telefonis cnobaris msgavsad moqmedebs. is gadacemuli saxelistvis izleva am saxelis Sesabamis nomers (am SemTxvevaSi, sasurveli servisis misamarts), 53

54 an Setyobinebas, rom aseti saxeli ucnobia internetistvis. aqedan gamomdinare, internetsi nebismieri resursis gamosaqveyneblad sawiroa misi registracia da mistvis saxelisa da nomris (misamartis) miniweba. rodesac veb-gverdis misamarts asaxeleben, umtavresad mis saxels gulisxmoben, romelsac interneti avtomaturad gardaqmnis Sesabamis cifrul misamartad. SesaZlebelia pirdapir cifruli misamartis gamoyenebac. am SemTxvevaSi, klienti programebi arar mimartaven DNS cnobars, Tumca aseti xerxi samomxmareblo doneze praqtikulad arasdros gamoiyeneba. momxmareblebistvis ricxvebit Cawerili misamartebis damaxsovreba sakmaod rtuli da mouxerxebelia. amitom Seiqmna domenur saxelta sistema (Domain Names System DNS), romlis mixedvitac, TiToeul IP misamarts Seesabameba unikaluri teqsturi saxeli, mag.: internetis qselsi CarTuli kompiuterebis katalogizacia mxolod ert DNS kompiuterze rom yofiliyo damokidebuli, es did Seferxebas gamoiwvevda. amitom aseti kompiuterebi mraval areze (domenze) gadanawilda. areebi Tavis mxriv qveareebad daiyo. isini misamartebsi wertilebitaa gamijnuli. areebs centralizebuli urtiertobis ierarqiuli sqema aqvt. domeni qselis internet-misamartia (saxeli), romelic uzrunvelyofs sasurveli dasaxelebis qselsi SeRwevas. sazebni URL internets miutitebs, Tu romel domensi unda SeaRwios kompiuterma, romelic garkveul resurss ezebs. Zebna xorcieldeba misamartis ganxilvit marjvnidan marcxniv. arsebobs wesi, romlis mixedvitac, ukiduresi marjvena domeni gansazrvravs adresatis qveynis an saqmianobis sferos: ge saqartvelo ru ruseti uk didi britaneti organizaciuli kutvnilebis domenebi: edu saganmanatleblo gov samtavrobo organizaciebi mil samxedro organizaciebi com komerciuli organizaciebi org arakomerciuli organizaciebi net qselebi rogorc arvnisnet, im serveris domenuri saxelia, romelzec gantavsebulia sawiro veb-gverdi. Tu misamarti iwyeba es nisnavs, rom mocemulia im ganawesis saxeli, romelic uzrunvelyofs Sesabamisi veb-gverdis gadacemas veb-serveridan momxmareblis kompiuteristvis (HyperText Transfer Protocol - HTTP). informaciis internetsi gansatavseblad, rogorc wesi, erti gverdi ar aris sakmarisi. amitom iqmneba ertmanettan dakavsirebuli ramdenime veb-gverdi Web Page, romelta ertobliobas veb-saiti Web Site ewodeba. saitebi gantavsebulia serverebze. mat dasatvaliereblad momxmarebeli saitis misamarts iyenebs. ganvixilot qvemot mocemul cxrilsi warmodgenili saitebi. 54

55 dre 4 s a g a n m a n a T l e b l o r e s u r s e b i saqartvelos ganatlebisa da mecnierebis saministro maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centri erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centri gamocdebis erovnuli centri praqtikuli rcevebi: brauzeris samisamarto aresi misamartis Seyvanis dros dasasvebia http prefiqsis gamotoveba, radgan brauzeris pirdapiri danisnulebaa, imusaos http protokolit. brauzeri da internetsi navigacia veb-brauzeri (Web-Browser) warmoadgens kompiuteris programuli uzrunvelyofis nawils, romlis sasualebitac xdeba navigacia msoflios globalur qselsi, anu internetsi. qvemot mocemul cxrilsi yvelaze metad gavrcelebuli brauzerebia arnisnuli. es sia srulyofili ar aris. massi warmodgenilia mxolod popularuli brauzerebi, romlebic gamoiyeneba Windows da Linux operaciuli sistemebistvis. internet-brauzeri logo operaciuli sistemis mxardawera Windows Linux Internet Explorer Cadgmuli ara Mozilla FireFox diax diax Opera diax diax Safari diax ara Google Chrome diax Beta* 5 Konqueror nawilobriv diax miuxedavad brauzerebis mravalferovnebisa, mati moqmedebis principi saertoa. magalitis- Tvis ganvixilot brauzeri Internet Explorer. 5 *Beta arnisvna gamoiyeneba im programuli uzrunvelyofistvis, romelmac warmatebit gaiara ganvitarebis donis ALPHA testireba. is Seqmnilia imisatvis, rom produqtma oficialur realizebamde momxmarebeltan gaiaros testireba. beta versiebi ar aris saimedo, mati gamoyenebisas SesaZlebelia monacemta dakargva. 55

56 INTERNET EXPLORER-is garemos zogadi mimoxilva Internet Explorer warmoadgens ert-ert yvelaze popularul da gavrcelebul veb-brauzers. am programis sasualebit SesaZlebelia veb-saitebis datvaliereba da internetis resursebis gamoyeneba. Internet Explorer Sedis Windows-is standartuli programebis paketsi. Internet Explorer-is gasveba SesaZlebelia: samusao magididan Sesabamis piqtogramaze Tagvis orjer dawkapunebit; amocanata panelis Start meniudan Semdegi TanmimdevrobiT: Start/Programs/Internet Explorer. Internet Explorer-s standartuli fanjris forma aqvs. samisamarto veli instrumentebis paneli Address samisamarto velsi iwereba veb-gverdis misamarti da Enter-iT an RilakiT dasturdeba mititebuli misamartis Sesabamisi saitis moziebis brzaneba. brauzeri misamartis striqonsi Seyvanil misamartebs imaxsovrebs, rac sasualebas gazlevt, sawiroebis SemTxvevaSi, swrafad gamoitanot datvalierebuli veb-gverdebi. amisatvis, unda daawkapunot misamartis striqonis marjvniv motavsebul Rilakze da gamosuli CamonaTvalidan airciot sasurveli veb-gverdis misamarti. Internet Explorer-is instrumentebis panelis (Navigation Toolbar) Rilakebis arwera: Back sasualebas gazlevt, gamoizaxot aqtiuri veb-gverdis win datvalierebuli gverdebi; Forward gabrunebt momdevno gverdze (aqtiuria mxolod im SemTxvevaSi, Tu ukan dabrundit); 56

57 dre 4 Stop informaciis (veb-gverdis) CamotvirTvis Sewyveta. am RilakiT SegiZliaT masin isargeblot, roca veb-gverdis ekranze gamocena igvianebs misi grafikuli elementebis simravlis gamo. am SemTxvevaSi, SeiZleba mxolod teqsturi informaciis gacnoba da amit internetsi navigaciis procesis dacqareba. Refresh informaciis CamotvirTvis ganaxleba. Tu raime mizezis gamo veb-gverdis CatvirTvis procesi Sewyda, an CatvirTul veb-gverdze ar aisaxa romelime elementi, Rilaki Refresh sasualebas gazlevt, ganaaxlot brauzeris fanjris SigTavsi. veb-gverdi xelaxla CaitvirTeba serveridan. Home Page sawyis gverdze gadasvla. brauzeris gaxsnistanave fanjarasi gamocndeba sastarto veb-gverdi, romelic programas winaswar aqvs mititebuli Sesabamisi parametris saxit. sastarto veb-gverdad SesaZlebelia nebismieri veb-gverdis mititeba. navigaciis processi sastarto veb-gverdze dabrunebis sasualebas izleva Rilaki Home. zogjer veb-saittan dakavsirebis mcdeloba SeiZleba warumatebeli armocndes. aset SemTxvevaSi, brauzeris veb-gverdis datvalierebis aresi gamocndeba Semdegi saxis Setyobineba: am Setyobinebis gamotanis mizezi SeiZleba iyos is, rom: misamarti arasworadaa akrefili; es misamarti arar arsebobs internetsi; Sewyda kavsiri internettan; ertdroulad bevri momxmarebeli cdilobs mocemul saittan dakavsirebas da sxva. savarjiso: 1. samusao magidaze SeqmeniT saqaralde da daarqvit mas `resursi~. 2. maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centris veb-gverdze ( mozebnet maswavleblis sagnobrivi standartebi, CamotvirTeT Tqveni sagnis standarti da SeinaxeT saqa- Ralde `resurssi~. 3. maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centris veb-gverdze monaxet informaciul-sakomunikacio teqnologiebis treningis programa, daakopiret igi da gadaitanet teqstur redaqtorsi. dokumenti SeinaxeT samusao magidaze, saxelit ist.docx. 57

58 4. fails ist.docx SeucvaleT gafartoeba, SeinaxeT igi, rogorc ist.doc, Semdeg ki gadaitanet Tqvens saqaraldesi. 5. saqaralde `resursi gadaitanet Tqvens saqaraldesi. informaciis saziebo sistema GOOGLE saziebo sistema warmoadgens specialuri programebis sasualebit damusavebul veb-gverdebis monacemta mudmivad ganaxlebad bazas. arnisnul monacemta bazasi inaxeba detaluri informacia milionobit veb-gverdis Sesaxeb. saziebo sistemebi sasualebas gvazlevs, CvenTvis saintereso informacia movipovot internetsi. informaciis Zieba xdeba sakvanzo sityvebis sasualebit. Zebnis Sedegad brauzersi gamova im veb-gverdebis sia, romlebic mititebul sityvas an sityvebs Seicavs. saziebo sistemebi: dreisatvis Google yvelaze mzlavri da popularuli saziebo sistemaa internetsi. Google-is mtavari monacemta baza inglisurenovania, Tumca mas aqvs rogorc sxvadasxva qveynis resursebis monacemta bazebi, aseve Sesabamisi (mat Soris, qartulenovani) interfeisic. brauzeris samisamarto aresi akrifet: Zebnis efeqturad ganxorcielebistvis, Google-is saziebo striqonsi unda SeitanoT sakvanzo sityvebisagan Semdgari fraza. Zebnis Sedegad brauzersi gamova im veb-gverdebis sia, romlebic mititebul sakvanzo sityvebs Seicavs. saziebo sistemebsi gamoiyeneba specialuri operatorebi. isini sasualebas gvazlevs, sakvanzo sityvebisgan frazis Sedgenis processi motxovna davakonkretot. 58

59 dre 4 arsanisnavia, rom arsebobs motxovnis dakonkretebis sxva sasualebebic, magalitad, filtrebi, romlebic gansazrvravs dokumentis enas, mis formats, gamoqveynebis TariRs, sakvanzo sityvis adgilmdebareobas dokumentsi da a.s. praqtikuli rcevebi: Tu gsurt, konkretuli frazis Semcveli dokumentis mozebna, sasurveli fraza moaqciet brwyalebsi Semdegnairad: `sasurveli fraza ; Tu gsurt, saziebo striqonsi mititebuli sityva dokumentsi aucileblad iyos warmodgenili, sityvis win miutitet operatori `+ ; Tu gsurt, saziebo striqonsi mititebuli sityva dokumentsi ar iyos warmodgenili, sityvis win miutitet operatori `-~; Tu gsurt, saziebo striqonsi mititebul sityvatagan ert-erti mainc iyos dokumentsi warmodgenili, sityvebs Soris miutitet operatori `OR~ (`an ); Tu saziebel sityvas im enaze SeitanT, romelzec informaciis mozieba gsurt, Zebnis Sedegi ufro efeqturi iqneba. magalitad, Tu saziebel striqonsi CawerT sityvas `minanqari, moizebneba is qartulenovani saitebi, romlebic am sityvas Seicavs; Zebnis Sedegi xsirad damokidebulia imaze, Tu ramdenad zustad SeirCa sakvanzo sityvebi. indeqsebi indeqsebi warmoadgens yvelaze efeqtur sasualebas veb-saitis saxelsi, an TviT saitsi konkretuli sityvis an frazis mosazebnad. faqtobrivad, indeqsi programaa, romelic ikvlevs qsels, poulobs axal saitebs da mat gverdebs uzarmazar sias amatebs. rodesac indeqss viyenebt, igi axdens siis skanirebas Ziebis Sesabamisi sityvis mixedvit da Sedegebis ricxvs gvicvenebs. Sedegebis Tanmimdevroba sizustesa da Sesabamisobis xarisxzea damokidebuli. magalitad, Tu vezebt informacias dinozavris Sesaxeb, sazebn striqonsi (search) unda avkrifot sityva `dinozavri~. Zebnis Sedegebs davinaxavt indeqsis Sedegebis siasi. yovel monacems aqvs hipermititeba (hiperlink) veb-gverdisaken da agretve axlavs mcire informacia am gverdis Sesaxeb. Sedegebis CamonaTvlis dasawyissi ramdenime punqti mwidro kavsirsi iqneba Zebnis kriteriumtan, magram rac ufro qvemot CavuyvebiT sias, mit ufro naklebad Sesaferisi mititebebi dagvxvdeba. Tu Zebnis striqonsi ertze met sityvas avkreft, indeqsebis umetesoba im saitebs mozebnis, romlebic akrefili sityvebidan erts mainc Seicavs. zusti Zebnis gansaxorcieleblad gansaz- Rvruli instrumentebi unda gamoviyenot. magalitad, SegviZlia frazebi brwyalebsi CavsvaT (`tixruli minanqari~). am SemTxvevaSi, sityvebis zusti Sesatyvisi moizebneba. amitom mnisvnelovania, rom sityvebi usecdomod avkrifot. 59

60 Tu mxolod suratis naxva gvsurs da ara mtliani veb-gverdis, amisatvis Google sazebn sistemasi Cadgmuli meniudan unda gavaaqtiurot mititeba `suratebi (Images). internetidan suratis da teqstis gadmowera veb-gverdze warmodgenili nebismieri grafikuli gamosaxuleba SegiZliaT CaweroT Tqvens saqaraldesi. amisatvis Tagvis macvenebeli moatavset gamosaxulebis nebismier aresi da marjvena Rilakze daawkapunet. gaxsnil konteqstur meniusi airciet brzaneba Save picture as... ekranze gamova Save as brzanebis standartuli dialoguri fanjara. miutitet is saqaralde, sadac arnisnuli suratis Senaxva gsurt da daadasturet RilakiT Save. internetidan teqstis gadmosawerad Tagvis macvenebeli miitanet sasurveli teqstis dasawyissi, daawiret marcxena Rilaks TiTi da teqstis zedapirze gadatarebit monisnet. monisnul teqstze daawkapunet Tagvis marjvena Rilaki, gamosuli brzanebebidan ki airciet Copy. 60

61 dre 4 Word-is dokumentsi teqstis Casasmelad kursori moatavset dokumentis Sesabamis poziciaze da daawkapunet Tagvis marjvena Rilakze. gamosul meniusi airciet brzaneba Paste. sasargeblo internet-resursebi: qartuli eleqtronuli biblioteka qartuli da qartulad Targmnili literaturis eleqtronuli biblioteka qartuli literaturuli saiti qartuli sainformacio saiti qartuli enciklopedia sabavsvo saiti saeklesio da saero saiti rusuli sainformacio saiti rusuli eleqtronuli biblioteka saziebo saiti saswavlo resursebis sacavi videofailebis eleqtronuli sacavi eleqtronuli leqsikoni testebi inglisur enaze saganmanatleblo da samecniero infrastruqturis ganvitarebis saagento irmis naxtomi praqtikuli rcevebi: internetsi gantavsebuli yvela informacia ar aris saimedo! informaciis saimedoobis Semowmeba SesaZlebelia sxvadasxva indikatorit, magalitad, vebgverdis SinaarsiT, avtorit/avtorebit, obieqturobit, dizainit da navigaciit. 61

62 savarjiso: 1. erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis veb-gverdze monaxet erovnuli saswavlo gegma. CamotvirTeT Sesavali, pirveli da meore Tavi da SeinaxeT Tqvens saqaraldesi. 2. internetsi monaxet surati, romelic testistvis gamogadgebat da SeinaxeT igi Tqvens saqaraldesi. sasinao davaleba: treningze Sesrulebuli savarjiso gaimeoret damoukideblad. CainiSneT problemebi da mimartet treners. 62

63 gtxovt, dawerot patara zomis furclebze da gadascet mwvrtnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze 2 SekiTxva, romelzec minda miviro pasuxi 1 nebismieri saxis komentari 63

64 64

65 dre 5. internetis gamoyeneba profesiuli miznebistvis (gagr eleba) 3 saati x misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dris Sefasebis baratebis mimoxilva (10 wt.) mocemuli treningis amocanebi/sedegebi (5 wt.) sasinao davalebis mimoxilva (10 wt.) saxelmzrvanelosi mititebuli kitxvaris Sevseba (5 wt.) informaciis mozieba internetsi (gagrzeleba) D-GP-IP saswavlo/metoduri masalebis Zieba LEMILL-Si (15 wt.) praqtikuli musaoba (15 wt.) D-GP-IP-PDF failebze musaoba (10 wt.) praqtikuli musaoba (10 wt.) eleqtronuli fostis gacnoba ra aris eleqtronuli fosta? rogor gaviarot registracia? (20 wt.) werilebis gagzavna/mireba, werilze dokumentis mimagreba (15 wt.) praqtikuli samusao (35 wt.) Semajamebeli diskusia `rogor gamoviyenebt internets profesiuli miznebistvis?~ (10 wt.) trening-dris daxurva sasinao davalebis micema (5 wt.) Sefasebis baratebis Sevseba (10 wt.) gaixsenet da SeavseT. waikitxet marcxena svetsi motavsebuli mosazreba. dafiqrdit, etanxmebit Tu ara mas. gaaketet arnisvna (a nisani) Sesabamis svetsi. mosazreba diax ara 1. interneti warmoadgens globalur sakomunikacio da sainformacio sivrces, romelic uzrunvelyofs adamianebistvis sxvadasxva saxis sainformacio momsaxurebas. 2. internet brauzeri aris programa, romlis sasualebitac SegviZlia veb-gverdebis datvaliereba. 3. internetis sasualebit SeuZlebelia videokonferenciis Catareba. 4. saqartvelos saitebis misamartebis daboloebaa ru. 5. internet-misamartebi Seicaven www simboloebs. 65

66 saswavlo/metoduri masalebis Zieba. LEMILL LEMILL saswavlo masalebis sacavia, sadac erti kategoriis (saganmanatleblo) informaciaa Tavmoyrili. lemilsi Sesasvlelad brauzeris samisamarto aresi akrifet lemill.net, qartul enaze gadasasvlelad daawkapunet gadamrtvelze KA, romelic motavsebulia ekranis marcxena zeda kutxesi sxvadasxva qveynis kodebs Soris. masalebis, metodebisa Tu xelsawyoebis mosazebnad Tagvis marcxena Rilaki daawkapunet Sesabamis sityvaze (mag., masalebi an metodebi), ekranze gamosul fanjarasi SearCieT is kategoria, romlis mixedvitac TqvenTvis saintereso masalis mozebna gsurt: ena, dasaxeleba, tegi. kategoriasi enis mixedvit, airciet Georgian (qartuli). ekranze gamova qartulenovani resursebis nusxa. saintereso sakitxebis SesarCevad SegiZliaT isargeblot kategoriit minisneba/tegi. am kategoriis CamoSliT ekranze gamocndeba frazebi minisnebebi. sasurvel minisnebaze daawkapunet da daelodet Zebnis Sedegebs. aseve SegiZliaT gamoiyenot lemilsi Cadgmuli saziebo sistema. sasurveli fraza CawereT saziebo striqonsi da daawiret Enter Rilaks, an Sesabamis instrumentze (lupa) daawkapunet. sazebni sityvis Setana savarjiso: gaecanit saswavlo resursebis sacavs (lemill.net), qartulenovan resursebsi monaxet gakvetilis gegma Tqveni sagnobrivi sferodan, dokumentsi (Word-is failsi) CainiSneT mozebnili masalis bmuli. dokumenti SeinaxeT Tqvens saqaraldesi. PDF failebze musaoba informaciis Ziebis dros xsirad gvxvdeba gansxvavebuli formatis failebi, romelta saxeli ase gamoiyureba `saxeli.pdf. es e.w. akrobat failebia. Adobe Acrobat kompiuteruli programebis 66

67 dre 5 im ojaxs miekutvneba, romlebic Adobe sistemis mier aris damusavebuli da gankutvnilia e.w. Portable Document Format (PDF portatuli dokumentis formati) failebis datvalierebis- Tvis, manipulirebisa da SeqmnisTvis. PDF formatis failebi 1993 wels Seiqmna Adobe Acrobat sistemis gamoyenebit, mogvianebit ki mati formati ramdenjerme Seicvala. dreisatvis funqcionirebs Adobe Reader 9.0. PDF failebs mteli rigi upiratesobebi gamoarcevs: PDF failebis datvaliereba da amobewdva SesaZlebelia dresdreobit arsebul yvela operaciul sistemasi, mat Soris LINUX da Windows operaciul sistemebsi. nebismieri teqsti, surati, video, ruka, aseve, grafikis sruli ferebi, 3D fotoebi SegviZlia ucvlelad gadavitanot sawyisi failidan PDF formatsi. radgan PDF formatis failebi gamzle da saimedoa, amitom internetsi gantavsebuli samtavrobo da biznes sferos dokumentebi swored am formatitaa warmodgenili. asevea qartulenovan internet-sivrcesic. gadavxedot saqartvelos ganatlebisa da mecnierebis saministros, maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centris, erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centris, gamocdebis erovnuli centris da maswavleblebistvis saintereso sxva saitebs. erovnuli saswavlo gegma, maswavleblis standarti da am tipis dokumentacia PDF formatsia mocemuli. amitom mnisvnelovania, vicodet arnisnuli tipis failebze musaoba, magalitad, sasurveli informaciis gadmotana teqstur redaqtorsi. 1. gavxsnat dokumenti, magalitad, `maswavlebelta sertificirebis debuleba, romelic gan- Tavsebulia maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centris veb-gverdze ( 2. TagviT gavaaqtiurot monisvnis instrumenti Tools/Select&Zoom/Select Tool. monisvnis instrumenti 67

68 3. movnisnot sasurveli fragmenti. monisnul teqstze Tagvis marjvena Rilakze davawkapunot. ekranze gamova konteqsturi meniu, sadac avircevt brzanebas Copy. 4. gavxsnat teqsturi redaqtoris (MS Word 2007) dokumenti. furcelsi kursoris poziciaze davawkapunot Tagvis marjvena Rilakze da gamosul meniusi avirciot brzaneba Paste. savarjiso: internetsi monaxet `erovnuli saswavlo gegma zogadsaganmanatleblo skolebisatvis~ ( CamotvirTeT Tqveni sagnis gegma da SeinaxeT Tqvens saqaraldesi. Tqveni sagnis gegmidan Word-is dokumentsi gadmoitanet fragmenti `swavlebis mizani~. 68

69 dre 5 eleqtronuli fosta eleqtronuli fostis mesveobit SegviZlia nebismier adamians gavugzavnot werili mxolod im SemTxvevaSi, Tu masac aqvs eleqtronuli misamarti. el-fosta werilebis gagzavna-mirebis garda uamrav SesaZleblobas gvtavazobs: failebis gagzavnas, forumebsa da telekonferenciebsi monawileobas, samisamarto wigntan urtiertobas, werilebis filtracias, daxarisxebas da sxva. el-fostis swrafi gavrceleba da popularoba misi moxerxebulobitaa ganpirobebuli. eleqtronuli fosta ufasoa. misi safasuri im TanxaSi Sedis, romelsac momxmarebeli internetit sargeblobisatvis ixdis. el-fostis misamartis struqtura: el-fostis misamarti gamoiyeneba eleqtronuli gzavnilebis misarebad an gasagzavnad. igi latinuri asoebit iwereba da sami nawilisgan Sedgeba: momxmareblis simbolo (klaviaturaze Shift+2) da safosto serveris domenis saxeli. momxmareblis saxeli simbolos marcxniv mdebareobs. igi warmoadgens momxmareblis mier daregistrirebul samomxmareblo saxels safosto serverze. samomxmareblo saxeli momxmareblis survilis Sesabamisad irceva. mas erti SezRudva aqvs: safosto serverze ar unda iyos daregistrirebuli sxva momxmarebeli amave saxelit. garda amisa, sasurvelia, is advilad dasamaxsovrebeli iyos da profesionalurad JRerdes. eleqtronuli fostis misamartsi gamoyenebulia latinuri anbanis patara asoebi. mag. pedagogi@gmail.com pedagogi momxmareblis saxelia gmail.com domeni, anu serveris saxelwodebaa domeni is serveria, romlidanac momxmarebeli el-fostit sargeblobs. el-fostas aqvs samisamarto sivrce, romlis danisnulebaa gagzavnili werilis adresatamde misvlis uzrunvelyofa. eleqtronuli werilis gagzavnas, sul cota, ori misamarti mainc swirdeba: gamgzavnis da mimrebis. GOOGLE angarisis Seqmna imisatvis, rom el-fostit isargeblot, Tavdapirvelad unda gaiarot registracia romelime safosto serverze. arsebobs fasiani da ufaso, qartulenovani, rusulenovani, inglisurenovani da a.s. safosto serverebi. dresdreobit ert-ert yvelaze popularul safosto momsaxurebas gvtavazobs serveri. brauzersi akrifet Google safosto serveris misamarti romelzec gaivlit registracias. fostasi dasaregistrireblad, daawiret Rilaks Create an account da mihyevit qvemot mocemul instruqcias. 69

70 registraciisatvis unda gaiarot Semdegi safexurebi: 1. CamosaSleli meniudan amoirciet sasurveli ena. 2) Semdeg SeavseT saregistracio kitxvari: First Name miutitet Tqveni saxeli; Last Name miutitet Tqveni gvari; Desired Login Name miutitet Tqven mier arceuli saregistracio saxeli; Check Aviability Rilakze dawerit SeamowmeT, ramdenad xelmisawvdomia Tqven mier arceuli saregistracio saxeli; Choose a password airciet paroli, romelic Sedgeba 8 an 8-ze meti simbolosagan; Re-enter password daadasturet paroli. aq aucileblad usecdomod unda akrifot igive paroli; Security Question airciet SekiTxva, romelic parolis dakargvis SemTxvevaSi gamogadgebat; Answer gaecit pasuxi saidumlo SekiTxvaze; Secondary CawereT, Tu ukve gaqvt alternatiuli el-fosta (am velis Sevseba savaldebulo ar aris); Location miutitet qveyana; Word Verification SeiyvaneT mititebuli simboloebi am velsi; Terms of Service mocemul pirobebze Tqveni Tanxmobis arsanisnad da Sesabamisad, dasaregistrireblad, daawiret Rilakze I accept. Create my account. amit Tqven daasrulet registracia da SegiZliaT ukve isargeblot sakutari angarisit. 70

71 dre 5 eleqtronul fostasi Sesvla brauzersi akrifet safosto serveris misamarti romelzec ukve gaiaret registracia. gamosul fanjarasi miutitet registraciis dros dafiqsirebuli momxmareblis (Tqveni) saxeli da paroli velebsi User da Password. fostasi Sesasvlelad daawiret Rilaks Sign In. werilis gagzavna werilis gasagzavnad SeasruleT moqmedebebi Semdegi TanmimdevrobiT: 1. daawkapunet Rilakze Compose Mail, ekranze gamocndeba eleqtronuli gzavnilis fanjara; 2. To velsi miutitet adresatis eleqtronuli fostis misamarti; 3. Subject velsi CawereT werilis satauri. arsanisnavia, rom satauri werilis gaxsnamde Cans adresatis ekranze da warmodgenas izleva werilis Sinaarsze; 4. fanjris ZiriTad aresi daweret werili, xolo mis gasagzavnad daawkapunet Send Rilakze. SesaZlebelia Cc (Corbon Copy) da Bcc (Blind courtesy carbon) teqsturi velebit sargeblobac, Tu erti da imave Sinaarsis werils ramdenime pirs ugzavnit. am SemTxvevaSi, ert misamarts wert To velsi, xolo danarcens Cc an Bcc velebsi (el-fostis misamartebi ertmanetisgan gamoiyofa wertil-mzimit). praqtikuli rcevebi: gaitvaliswinet, rom Cc velsi Caweril adresattan misuli werili Seicavs am werilis sxva adresatebis siasac. Tu adresatisatvis sxva adresatebis codna sawiro ar aris, eleqtronuli misamartebis CamonaTvali imave wesit unda Caiweros Bcc velsi. aset SemTxvevaSi, adresattan ar miva informacia sxva adresatebis arsebobis Sesaxeb. 71

72 failis gagzavna eleqtronuli fostit Tu weriltan ertad failis gagzavna gsurt, SeasruleT moqmedebebi Semdegi TanmimdevrobiT: airciet brzaneba ekranze gamosul Choose File dialogur fanjarasi SearCieT gasagzavni faili da daawkapunet Open Rilakze. Sedegad, adresati weriltan ertad mimagrebul failsac miirebs. eleqtronuli safosto yuti eleqtronuli fosta, werilebis daxarisxebis miznit, saqaraldeebis struqturas iyenebs. ert-ert saqaraldesi avtomaturad inaxeba Semosuli werilebi da mas Inbox hqvia. rogor wavikitxot mirebuli werili? mirebuli werilis wasakitxad, Tagvis marcxena Rilakis dawkapunebit gaxsenit inbox saqa- Ralde, gamosul CamonaTvalSi daawkapunet im werilis satauris bmulze, romlis wakitxvac gsurt. Inbox saqaralde sasualebas gazlevt, werilis Sesaxeb iseti informacia miirot, rogoricaa: gamogzavnis TariRi, werilis zoma, gamomgzavnis vinaoba, misi el-fostis misamarti da a.s. mirebuli werilebis garda, SesaZlebelia gagzavnili werilebis naxvac. amis sasualebas izleva saqaralde Sent Mail. aranakleb mnisvnelovania saqaralde Trash, romelic sanagve yutis funqcias asrulebs massi is waslili werilebi inaxeba, romelta ardgena jer kidev SesaZlebelia. rac Seexeba saqaraldes Draft, igi sasualebas gazlevt, SeinaxoT gasagzavni werilebis dausrulebeli versiebi. savarjiso: 1. Tqveni fostidan werili gaugzavnet jgufis wevrs. 2. lemilsi mozebnili TqvenTvis saintereso masalis bmuli el-fostit gaugzavnet jgufis sam wevrs. 3. daiyavit wyvilebad, Tqvens mewyviles gaugzavnet surati Tqveni saqaraldidan. 4. CamotvirTeT ganatlebis da mecnierebis saministros da maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centris logoebi da SeinaxeT Tqvens saqaraldesi. sasinao davaleba: internetis sasualebit mozebnet TqvenTvis sasurveli surati da gaugzavnet treners. 72

73 gtxovt, dawerot patara zomis furclebze da gadascet mwvrtnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze 2 SekiTxva, romelzec minda miviro pasuxi 1 nebismieri saxis komentari 73

74 74

75 dre 6. teqsturi redaqtori (gagr eleba) x trening-dris gaxsna. misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dris/modulis Sefasebis baratebis mimoxilva (10 wt.) sasinao davalebis mimoxilva (5 wt.) mocemuli treningis amocanebi/sedegebi (5 wt.) saxelmzrvanelosi mititebuli kitxvaris Sevseba (5 wt.) D-GP-IP dokumentsi grafikuli obieqtebis Casma (60 wt.) cxrilebze musaoba aqtiuri leqcia-cxrilebi (5 wt.) D-GP-IP dokumentsi cxrilis Casma, misi redaqtireba, wasla (60 wt.) trening-dris daxurva sasinao davalebis micema (5 wt.) Sefasebis baratebis Sevseba (10 wt.) gaixsenet da SeavseT. waikitxet marcxena svetsi motavsebuli mosazreba. dafiqrdit, etanxmebit Tu ara mas. gaaketet arnisvna (a nisani) Sesabamis svetsi. mosazreba diax ara 1. Tu ar vicit zusti internet-misamarti, sawiro informaciis mozebnas SevZlebT. 2. SeuZlebelia pdf failidan teqstis fragmentis kopireba Word-is dokumentsi. 3. gamogvigzavnes eleqtronuli werili. am momentsi Cveni kompiuteri gamortuli iyo. werili ukan daubrundeba gamomgzavns. 4. safosto misamarti aucileblad unda simbolos. 5. Cc velsi iwereba werilis Sinaarsi. 6. el-fostit SegviZlia suratis mireba. savarjiso: eleqtronuli fostidan gadmoweret treneris mier gamogzavnili grafikuli tipis failebi, an moiziet internetsi. 75

76 grafikuli gamosaxulebis Casma da formatireba teqstur dokumentsi SesaZlebelia suratis Casma. amisatvis gavaaqtiurot brzaneba Insert/Picture. ekranze gamocndeba Insert Picture dialoguri fanjara. Look in velsi vircevt disks da im saqa- Raldes, saidanac unda CavsvaT surati. Semdeg movnisnavt Sesabamis fails da gavaaqtiurebt Insert Casmis brzanebis Rilaks. Insert Picture dialogur fanjarasi suratebis datvalierebis sasualeba gveqneba, Tu datvalierebis re- Jimis (View) CamonaTvalidan Thumbnails rejims amovircevt. suratis zomis Secvla suratis monisvna masze Tagvis marcxena Rilakis ertxel dawkapunebit xdeba. am dros suratis irgvliv gacndeba monisvnis markerebi. suratis zomis Sesacvlelad Tagvis macvenebeli mivitanot romelime markertan da mas Semdeg, rac macvenebeli ormxrivad mimar- Tuli isris formas miirebs, xelaureblad avamozraot Sesabamisi mimartulebit (gavzardot an SevamciroT suratis zoma). suratis wasaslelad movnisnot sasurveli surati da davawirot Rilaks Delete. teqstis ganlageba suratis irgvliv Tagvis marcxena Rilakze ertxel dawkapunebit monisnet surati. gaaqtiurdeba formatirebis damatebiti meniu (Format), airciet brzaneba Text Wrapping. In line with text surati gantavsdeba teqstur striqonsi. am rejimis arcevisas suratis gaswvriv daiwereba mxolod erti teqsturi striqoni. 76

77 dre 6 Square teqstis gantavseba SesaZlebelia suratis martkutxa CarCos irgvliv. Tight teqsti gantavsdeba usualod suratis garsemo. Behind text surati gantavsdeba teqstis ukan. In front of text surati gantavsdeba teqstze. Top and Bottom teqsti gantavsdeba suratis Tavsa da bolosi. Through surati iqneba gamwoli. naxazebis Seqmna da formatireba geometriuli figurebis xatva teqstur dokumentsi geometriuli figurebis xatvisa da gaformebis sasualebas Insert/ Shapes brzaneba izleva. swori xazis (wrfis) dasaxazad amovirciot Line brzanebis Rilaki. dokumentis aresi gadaadgilebisas Tagvis macvenebeli jvris formas miirebs. Tagvze ertxel dawerit davafiqsirot wrfis sawyisi wertili da xelaureblad gadavaadgilot nebismieri mimartulebit. Tagvs xeli masin avusvat, rodesac wrfes sasurvel sigrzesa da pozicias mivcemt. martkutxedis dasaxazad avirciot Rectangle brzanebis Rilaki. Tagvze dawerit davafiqsirot martkutxedis erterti wvero da xelaureblad gadavaadgilot diagonalurad sapirispiro wveros mimartulebit. Tagvs xeli masin avusvat, rodesac martkutxeds sasurvel sigrzesa da siganes mivcemt. geometriuli figurebis daformatebis elementebis naxva SesaZlebelia geometriuli figuris monisvnisas gaaqtiurebuli formatirebis damatebiti menius (Format) panelze. 77

78 figuris wasaslelad, movnisnot igi da davawkapunot Delete klavisze. ramdenime figuris ertdroulad wasaslelad sawiroa mati winaswar monisvna. amisatvis gavaaqtiurot Ctrl klavisi da rigrigobit davawkapunot TiToeul figuraze. yvela obieqti sakutari markerebit moinisneba. didi raodenobit figurebis ertdroulad mosanisnad ki sjobs, gamoviyenot obieqtebis monisvnis instrumenti Select Object Rilaki, romelic Home menius Editing qvemeniusia motavsebuli. Tagvze xelaureblad SemovxazoT monisvnis otxkutxedi ise, rom yvela mosanisni obieqti moxvdes am martkutxedis SigniT (Tu romelime obieqti ar moxvda monisvnis aresi, masin is ar moinisneba). praqtikuli rcevebi! Tu figuris xazvisas gavaaqtiurebt Ctrl klaviss, figura centridan daixazeba. Tu figuris xazvisas gavaaqtiurebt Shift klaviss, simetriuli figura daixazeba: wrfis SemTxvevaSi swori xazi, martkutxedis SemTxvevaSi kvadrati, elifsis SemTxvevaSi wrewiri. Ctrl da Shift klavisebis kombinacia gamoiyeneba ertdroulad orive efeqtis (centridan xazvis da simetriis dacvis) misarebad. figurebis zomisa da mdebareobis Secvla SesaZlebelia mati daxazvis Semdegac. figuris monisvnisas Tagvis macvenebeli irebs otxmxrivi isris formas, am dros Tagvze xelaureblad SesaZlebelia figuris gadaadgileba sasurvel adgilas. figuris gadaadgilebisas Tu Ctrl klaviss gavaaqtiurebt, Sesabamisi figuris kopireba moxdeba. cxrilebi teqstur redaqtorsi cxrilis Seqmnamde unda gansazrvrot cxrilis svetebisa da striqonebis raodenoba da dokumentsi kursori im adgilas moatavsot, sadac cxrili unda Seiqmnas. sasurvelia, cxrilze musaobisas Semdegi moqmedebebi Sesruldes: cxrilis daxazva; monacemebis Setana; daformateba; sawiroebis SemTxvevaSi, SegiZliaT CarCo moxsnat, rac sasualebas mogcemt, teqsti survilisamebr ganatavsot. teqstur dokumentsi cxrilis daxazva SesaZlebelia meniudan Insert/ Table. 78

79 dre 6 Tagvis daxmarebit airciet svetebisa da striqonebis sasurveli raodenoba. Insert Table dialogur fanjarasi miutitet svetebisa- Columns da striqonebis-rows sasurveli raodenoba. Tu fanjarasi aircevt gadamrtvels: AutoFit to contents cxrilis svetebisa da striqonebis zomebi Seicvleba ujrebsi Cawerili teqstis zomis Sesabamisad. AutoFit to Window uzrunvelyofs cxrilis stabilur zomas. igi mtels furcelze ganawildeba (sabewdi aris siganemde), massi Cawerili teqstis moculobis miuxedavad. Fixed column width afiqsirebs svetebis arsebul siganeebs, ris Sedegadac cxrilis ujrasi akrefili didi zomis teqsti ujris SigniT ramdenime striqonad daiyofa. cxrilis svetebisa da striqonebis zomis Sesacvlelad SegiZliaT Tagvis daxmarebit cxrilis saz- Rvrebi gadaswiot. cxrilis Sesavsebad gamoiyeneba klaviaturaze arsebuli isrebi da Tab Rilaki. praqtikuli rcevebi: gaxsovdet, rom kursoris cxrilsi motavsebistanave gaaqtiurdeba damatebiti meniu Design da Layout. meniusi Tavmoyrilia cxrilebis Seqmnasa da avtomaturad gaformebastan dakavsirebuli brzanebebis Rilakebi. cxrilsi svetisa da striqonis damateba SesaZlebelia cxrilebis formatirebis damatebiti meniudan Layout. Insert Left axali sveti aqtiuri ujredis Sesabamisi svetis marcxniv; Insert Right axali sveti aqtiuri ujredis Sesabamisi svetis marjvniv; Insert Above axali striqoni aqtiuri ujredis Sesabamisi striqonis zemot; Insert Below axali striqoni aqtiuri ujris Sesabamisi striqonis qvemot. Tu gsurt cxrilsi ramdenime svetis/striqonis erti moqmedebit Camateba, monisnet sasurveli svetebis/striqonebis raodenoba da Semdeg CaamateT. cxrilis gadasaadgileblad sawiroa, kursori moa- TavsoT cxrilsi, Tagvis macvenebeli CaavloT marcxena zeda kutxesi gamosaxul jvars da gadaaadgilot sawiro adgilze. marjvena qveda kutxesi kvadratis gamosaxuleba sasualebas izleva, SecvaloT cxrilis zomebi. 79

80 cxrilis an cxrilsi svetebisa da striqonebis wasla xdeba cxrilebis formatirebis damatebit meniusi (Layout) Delete brzanebit (kursori winaswar unda moatavsot cxrilsi). a) Delete Cells ujris wasla: am brzanebis arcevisas gamova Delete Cells dialoguri fanjara. Shift cells left waisleba aqtiuri ujredi. am striqonsi mis marjvniv motavsebuli monacemebi TiTo ujredit marcxniv gadainacvlebs. Shift cells up waisleba aqtiuri ujredi. am svetsi mis qvemot motavsebuli monacemebi TiTo ujredit zemot gadainacvlebs. cxrilis ujredta raodenoba ar Seicvleba, am svetis bolo ujredi carieli darceba. Delete entire row waisleba aqtiuri (an monisnuli ujredis Sesabamisi) striqoni (striqonebi). Delete entire column waisleba aqtiuri (an monisnuli ujredis Sesabamisi) sveti (svetebi). b) Delete Colomns monisnuli svetebis wasla; g) Delete Rows monisnuli striqonebis wasla; d) Delete Table mteli cxrilis wasla. cxrilis ujrebis gaertianeba cxrilis ujrebis gasaertianeblad monisnet ujrebi da cxrilebis formatirebis damatebit meniusi (Layout) airciet Merge Cells brzaneba. cxrilis ujrebis dayofa cxrilis ujrebis dasayofad brzaneba Split Cells. monisnet sawiro ujra da airciet 80

81 dre 6 ekranze gamova Split Cells dialoguri fanjara. Number of columns velsi miutitet dayofis Semdeg sawiro svetebis raodenoba. Number of rows velsi miutitet dayofis Semdeg sawiro striqonebis raodenoba. Merge cells before split brzanebis CarTvis SemTxvevaSi, jer gaertiandeba yvela monisnuli ujredi, xolo Semdeg daiyofa mititebuli raodenobis ujredebad. ujredis SigniT teqstis mdebareoba (ujredis zeda kidestan, qveda kidestan Tu ujredis centrsi) SesaZlebelia ganisazrvros Layout/Aligment brzanebis amorcevit. ujredsi teqstis mimartulebis Secvla SeiZleba Text Direction brzanebit. praqtikuli rcevebi! Tu cxrilsi teqstis Setanisas armocnda, rom damatebiti striqoni gwirdebat, kursori CasviT bolo striqonis bolo ujrasi da daawiret Tab Rilaks. cxrilis dasaformateblad sawiro brzanebebis gasaaqtiureblad aucilebelia, kursori motavsebuli iyos cxrilis nebismier ujrasi. gaitvaliswinet, rom teqstis Setanisas ujris simarle avtomaturad icvleba. individualuri davaleba: daxazet qvemot mocemuli cxrilis identuri cxrili kompiutersi. # moswavlis saxeli da gvari dabadebis weli, klasi telefoni el-fosta Tve, ricxvi savarjiso N1. cxrilsi SeitaneT monacemebi # moswavlis saxeli da gvari dabadebis weli, klasi telefoni el-fosta Tve, ricxvi 1 abramisvili nino IX Nino@posta.ge 2 solorasvili qeti IX qeti@yahoo.com 3 TurmaniZe lela IX lela@gmail.com 4 alasania jaba IX jaba@caucasus.net 81

82 savarjiso N2. moxsenit CarCo cxrils savarjiso N3: SeqmeniT qvemot mocemuli cxrilebis identuri cxrilebi kompiutersi savarjiso N4. SeqmeniT cxrili klasis akademiuri moswreba I trimestri # moswavlis gvari, saxeli I komponenti nisani II komponenti III komponenti IV komponenti jami praqtikuli rcevebi! monisnul cxrilsi Setanili monacemebis wasla SesaZlebelia klaviaturis RilakiT Delete; monisnuli cxrilis da massi Cawerili monacemebis wasla SesaZlebelia klaviaturis RilakiT Backspace. sasinao davaleba: gaamdidret Tqveni sagnobrivi testi cxrilebit, grafikuli obieqtebit da gaugzavnet treners eleqtronuli fostit. 82

83 gtxovt, dawerot patara zomis furclebze da gadascet mwvrtnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze 2 SekiTxva, romelzec minda miviro pasuxi 1 nebismieri saxis komentari 83

84 84

85 dre 7. teqsturi redaqtori (gagr eleba). eleqtronuli cxrilebi 3 saati x trening-dris gaxsna. misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dris/modulis Sefasebis baratebis mimoxilva (10 wt.) sasinao davalebis mimoxilva (5 wt.) mocemuli treningis amocanebi/sedegebi (5 wt.) saxelmzrvanelosi mititebuli kitxvaris Sevseba (5 wt.) D-GP-IP bewdvis parametrebi: bewdvis winaswari datvaliereba, mindvris gaketeba, furclis orientacia, gverdebis danomrva (35 wt.) aqtiuri leqcia eleqtronuli cxrilebi D-GP-IP programis gasveba, misamartis cneba, monacemebis Setana, redaqtireba (90 wt.) trening-dris daxurva sasinao davalebis micema (5 wt.) Sefasebis baratebis Sevseba (10 wt.) gaixsenet da SeavseT. waikitxet marcxena svetsi motavsebuli mosazreba. dafiqrdit, etanxmebit Tu ara mas. gaaketet arnisvna (a nisani) Sesabamis svetsi. mosazreba diax ara 1. cxrilis dasaformateblad sawiro brzanebebis gasaaqtiureblad aucilebelia, kursori motavsebuli iyos cxrilis romelime ujrasi. 2. teqstur redaqtorsi SeuZlebelia grafikuli obieqtebis amowra da kopireba. 3. teqstur redaqtorsi cxrilis Casma SesaZlebelia dokumentis nebismier adgilze. 4. teqstur redaqtorsi monisnuli cxrilis wasla SesaZlebelia klaviaturis Delete Rilakis gamoyenebit. 5. grafikuli obieqtis Casma SesaZlebelia cxrilis nebismier ujrasi. 6. ujrebis gaertianeba SesaZlebelia winaswar monisvnis garesec. 85

86 dokumentis winaswar datvaliereba da dabewdva bewdvis dawyebamde dokumentis mtlianobasi dasanaxad SesaZlebelia misi winaswari datvaliereba. amisatvis vircevt Office Rilaks/Print/Print Preview. aqve SegviZlia SevcvaloT furclis parametrebi, an amovbewdot Print RilakiT. Print Rilakze dawkapunebis Semdeg gamova dialoguri fanjara, sadac SesaZlebelia Semdegi parametrebis gansazrvra: 1. Printer ganyofilebasi: Name vircevt sasurvel sabewd mowyobilobas 2. Page range ganyofilebasi ganisazrvreba dasabewdi gverdebi: All yvela gverdi Current page mimdinare gverdi Selection monisnuli fragmenti Pages calkeuli gverdebis bewdva (1, 3 Canaweri nisnavs pirveli da mesame gverdis amobewdvas; 4-10 nisnavs meotxedan meates CaTvliT yvela gverdis amobewdvas) 3. Number of copies dasabewdi aslebis raodenoba 4. Print What ganisazrvreba, ra daibewdos: Document dokumenti Document Properties dokumentis maxasiateblebi Document showing markup dokumenti SeniSvnebiT List of markup SeniSvnebis CamonaTvali Styles stilebi Auto Text entries avtoteqstis elementebi 5. Print vircevt, gverdebis mititebuli Sualedidan ra daibewdos: All pages in range yvela gverdi Odd pages mxolod kenti gverdebi Even pages mxolod luwi gverdebi 6. Zoom dokumentis zomis masstabireba: Pages per sheet vircevt, dokumentis ramdeni gverdi daibewdos ert furcelze Scale to paper size ganisazrvreba furclis zoma masstabisatvis gverdis parametrebis martva gverdis parametrebis Secvla SesaZlebelia formatirebis meniudan (Page Layout) Semdegi brzanebebit: Margins (veli) gverdis velebis zomis regulireba programis mier mocemuli nimusebis mixedvit. 86

87 dre 7 furclis orientacia gverdis portretuli (Portrait) an landsafturi (Landscape) rejimis SesarCevad viyenebt Page Layout/Orientation brzanebas. gverdebis danomrva gverdebis dasanomrad Casmis meniusi (Insert) avir- CioT brzaneba Page Number-is sasurveli formati. gverdis nomeri Caismeba dokumentis sxvadasxva adgilas imis mixedvit, Tu romel formats avircevt. es SeiZleba iyos: a) Top of Page gverdis dasawyisi b) Botom of Page gverdis qveda nawili g) Page Margins gverdis mindvrebi d) Current Position mimdinare mdebareoba praqtikuli rcevebi! furclis ZiriTad aresi musaobis gasagrzeleblad orjer swrafad daawkapunet satanado adgilze. savarjiso: SeqmeniT qvemot mocemuli nimusis analogiuri faili da gaugzavnet treners el-fostis sa- SualebiT. 87

88 eleqtronuli cxrilebi MICROSOFT EXCEL 2007 cxrilebis avtomatizebuli damusavebisatvis gankutvnili programa Microsoft Excel warmoadgens Microsoft Office-is programas, romlis sasualebitac momxmarebels SeuZlia eleqtronul cxrilebze musaoba, swrafi gamotvlebis organizeba, formulebis da sxvadasxva saxis monacemebis damusaveba-senaxva, diagramebis ageba. Excel-Si Seqmnil dokuments davtars uwodeben. am failebs aqvt *.xls an *.xlsx gafartoeba. Tanamedrove saskolo cxovrebasi, mravalkomponentiani Sefasebis sistemis avtomatizebis processi, am programas gansakutrebuli mnisvneloba aqvs. eleqtronuli cxrilebis gasveba xdeba Semdegi TanmimdevrobiT: Start Programs/ Microsoft office/microsoft office Excel moqmedebata Tanmimdevrulad Sesrulebis SemTxvevaSi, gaixsneba programa Excel, romelic warmodgenilia Windows-is standartuli fanjris saxit da mistvis damaxasiatebel yvela elements Seicavs: satauris zoli masze aisaxeba programis dasaxeleba da im failis saxeli, romelzec mocemul momentsi vmusaobt; menius zoli igi, standartulad, Svidi meniusgan Sedgeba da moicavs yvela im brzanebas, romlis Sesrulebac programas SeuZlia; formulis zoli igi gamoiyeneba ujrebsi/diagramebsi monacemebisa da formulebis Cawera redaqtirebisatvis; 88

89 dre 7 dokumentis fanjara igi warmoadgens momxmareblis ZiriTad samusao ares, sadac xdeba monacemebisa da formulebis Setana, cxrilebisa da diagramebis ageba, mati Semdgomi formatireba da a.s. statusis zoli masze aisaxeba momxmareblisatvis sawiro informacia samusao aris mimdinare mdgomareobis Sesaxeb. programis fails davtars/wigns (Book) uwodeben. igi, standartulad, badit dafarul sam furcels moicavs (Sheet1, Sheet2, Sheet3), romelta saxelebi ekranis qveda nawilsia mocemuli da TiToeulis gaaqtiureba saxlwodebaze dawkapunebitaa SesaZlebeli. arnisnuli bade eleqtronulia, bewdvisas ar Cans da sagrznoblad amartivebs musaobis process. svetebis saxelwodebebi latinuri anbanis simboloebit (A, B, C, D...), striqonebis ki mative rigiti nomritaa gansazrvruli. rac Seexeba striqonisa da svetis saxelwodebata kombinacias, is matsave gadakvetaze mirebuli ujris saxelwodebas gansazrvravs da yoveltvis fiqsirdeba formulis zolis marcxniv mdebare Name Box velsi. furcelta raodenoba mkacrad gansazrvruli ar aris. es momxmarebels sasualebas azlevs, sawiroebis SemTxvevaSi, axali furceli Caamatos, an arsebuli wasalos. Tu furcelta simravlis gamo mati saxelwodebebi srulad ar ikitxeba, isargeblet specialuri RilakebiT: gadasvla sawyis furcelze gadasvla wina/momdevno furcelze gadasvla bolo furcelze gadaadgileba furcelsi klavisebi, iseve, rogorc mati kombinaciebi, furcelsi swrafi gadaadgilebis sauketeso sa- Sualebaa: Home gadasvla striqonis pirvel ujraze; Ctrl+Home gadasvla furclis pirvel ujraze; Ctrl+End gadasvla Sevsebuli diapazonis marjvena qveda ujraze; Page Down gadasvla ekranuli gverdit qvemot; Page Up gadasvla ekranuli gverdit zemot; Alt+Page Down gadasvla ekranuli gverdit marjvniv; Alt+Page Up gadasvla ekranuli gverdit marcxniv; Ctrl+Page Down gadasvla momdevno furcelze; Ctrl+Page Up gadasvla wina furcelze. klaviaturaze arsebuli isriani klavisebi uzrunvelyofs gadaadgilebas marcxena (g), marjvena (f), qveda (i) da zeda (h) mezobel ujraze. monisvnis wesebi ujra inisneba ujraze Tagvis erti dawkapunebit; striqonis an svetis srulad mosanisnad sawiroa Tagvis dawkapuneba svetis saxelwodebaze an striqonis Sesabamis nomerze; 89

90 diapazonis mosanisnad sawiroa, daayenot Tagvis macvenebeli diapazonis ert-erti kutxis ujredze da Tagvis marcxena Rilakze TiTis aureblad, diagonalurad gadaaadgilot mopirdapire kutxis ujredze; Tu ertdroulad ramdenime diapazonis monisvna gsurt, gaimeoret zemot arwerili procedura Ctrl klavistan kombinaciasi. moqmedebebi davtarze axali davtris Seqmna SesaZlebelia Office Button/New/Blank Workbook/Create brzanebit; arsebuli davtris gaxsna SesaZlebelia Office Button/Open brzanebit; davtris Senaxva SesaZlebelia Office Button/Save brzanebit; davtris daxurva SesaZlebelia Office Button/Close brzanebit, an davtris satauris zolsi, marjvena kutxesi motavsebuli Close RilakiT. monacemta Cawera ujrasi eleqtronuli cxrilis ujredi SeiZleba Seicavdes sxvadasxvagvar informacias: teqsts, ricxvit mnisvnelobebsa da formulebs. monacemebis Setana SesaZlebelia aqtiur ujredsi an formulis striqonsi. konteqstis mixedvit, programa avtomaturad amoicnobs Setanili monacemis tips da ujras Sesabamis formats mianiwebs. gaaaqtiuret (monisnet) ujredi, romelsic informaciis Setanas apirebt, akrifet klaviaturaze monacemebi da daafiqsiret Enter an Tab klavisebis mesveobit. arsanisnavia, rom monacemebis SetanisTanave, formulis zolsi aisaxeba rogorc ujris Semadgenloba, ise misi damusavebistvis gankutvnili Rilakebi. Rilaki jvris gamosaxulebit sasualebas gazlevt, monacemebi ujrasi dafiqsirebamde wasalot. rac Seexeba ukve dafiqsirebul informacias, axali monacemebis akrefistanave, ujredsi arsebuli avtomaturad waisleba. ujrasi Cawerili monacemis redaqtireba gaaaqtiuret ujra, romelsi arsebuli monacemis Secvlac gsurt; kursoris dafiqsirebis miznit aqtiuri ujris aresi daawkapunet orjer, daawiret F 2 klaviss, an daawkapunet formulis zolis im nawilsi, sadac asaxulia ujris SigTavsi (pirvel or SemTxvevaSi kursori gacndeba ujrasi, xolo mesame SemTxvevaSi formulis zolsi); redaqtirebisas kursoris gadasaadgileblad gamoiyenet klaviaturaze arsebuli isriani klavisebi, xolo simbolota wasaslelad isargeblet Backspace an Delete klavisebit; Secvlili monacemebis dafiqsireba SesaZlebelia Enter klavisit an furclis sxva ujredze Tagvis dawkapunebit. ujris an ujredta jgufis gasuftaveba (igulisxmeba matsi Cawerili monacemebis wasla) SesaZlebelia Delete klavisis sasualebit. formulebi da funqciebi teqstur redaqtortan SedarebiT eleqtronuli cxrilebis upiratesobas formulebi ga- 90

91 dre 7 napirobebs. mati daxmarebit SesaZlebelia rogorc martivi moqmedebebis (Sekreba, gamokleba, gamravleba, gayofa) Sesruleba, ise urtulesi gamotvlebis (mat Soris, statistikuri, finansuri) ganxorcielebac. imisatvis, rom programam formula nebismieri sxva tipis Canawerisgan ganasxvavos, aucilebelia misi dawyeba tolobis nisnit `=. formulebze musaobisas SesaZlebelia aritmetikuli, teqsturi, Sedarebisa da samisamarto operatorebis gamoyeneba. Sekreba + tolia = aritmetikuli operatorebi gamokleba - naklebia < Sedarebis operatorebi gamravleba * metia > gayofa / naklebia an toli <= axarisxeba ^ metia an toli >= procenti % ar aris toli <> formulis Seqmna da redaqtireba formulis Setanis dros ar aris aucilebeli ujredta misamartebis klaviaturaze akrefa. sawiro ujredze Tagvis dawkapuneba monisnul ujrasi misamartis avtomaturad Casmas uzrunvelyofs. magalitad, Tu gsurt, daafiqsirot B7 da B10 ujrebis namravli, SeasruleT moqmedebebi Semdegi TanmimdevrobiT: 1. monisnet ujra, romelsic Sedegis dafiqsireba gsurt, an CaayeneT kursori formulis zolsi; 2. akrifet klaviaturaze `= simbolo; 3. Tagvis dawkapunebit monisnet B7 ujra; 4. klaviaturaze akrifet matematikuri operaciis nisani (am SemxTvevaSi `* ); 5. daawkapunet B10 ujraze da mirebuli gamosaxuleba dafiqsiret Enter-iT. formulis dafiqsirebistanave samusao furcelze aisaxeba gamotvlis Sedegi, xolo formulis striqonsi Sesabamisi ujris monisvnisas Tavad formula. arsanisnavia, rom formulasi Setanili monacemebis Secvlis SemTxvevaSi, programa avtomaturad axdens formulis xelaxal gadaangarisebas (ganaxlebas). formulis teqstsi, an misi argumentis gansazrvrisas raime uzustobis dafiqsirebistanave ujredsi Cndeba Setyobineba Secdomis Sesaxeb, romelic iwyeba # nisnit. formulis Seqmnisas, monacemebis Setanis processi ert SemTxvevaSi SesaZlebelia gamoiyenot klaviatura, meore SemTxvevaSi ki ujris an ujrebis diapazonis misamarti (mag. A5 an A5:A10). am dros formula mimartavs garkveul ujrebs da Sesabamisad, gamotvlis Sedegi damokidebuli xdeba mat Semcvelobaze. striqonebisa da svetebis zomebis Secvla Tagvis gamoyenebit svetis siganis Sesacvlelad, sawiroa, monisnot ramdenime sveti da Tagvis macvenebeli moatavsot monisnul svetebidan romelimes satauris gamyof xazze. mas Semdeg, 91

92 rac macvenebeli ormxrivi isris formas miirebs, daawiret TiTi Tagvis marcxena Rilaks da gadaaadgilet marcxena an marjvena mxares, imis mixedvit, monisnuli svetebis gazrda gsurt, Tu Semcireba. Tu gsurt, daaregulirot svetis sigane massi Semavali yvelaze grzeli monacemis mixedvit, Tagvis macvenebeli orjer daawkapunet svetis satauris gamyof xazze. svetis siganis Secvla SesaZlebelia am xerxitac: monisnet svetebi, romelta siganis Secvlac gsurt da airciet brzaneba Format. gaxsnil qvemeniusi airciet Column Width da dialogur fanjarasi SeiyvaneT sasurveli mnisvneloba; striqonis simarlis Secvlis procesi analogiuria svetis siganis Secvlis procesisa. striqonis simarle avtomaturad regulirdeba teqstsi arsebuli yvelaze marali Sriftis Sesabamisad. Tagvis daxmarebit erti an ramdenime striqonis simarlis Sesacvlelad, sawiroa, Tagvis macvenebeli moatavsot sasurveli striqonis nomris qves mdebare xazze (macvenebeli miirebs ormxrivi isris formas) da gadaaadgilot zemot an qvemot, marcxena Rilakze TiTis aureblad, imis mixedvit, striqonis simarlesi gazrda gsurt, Tu Semcireba. Tu gsurt, striqonis simarle daaregulirot massi Semavali yvelaze marali monacemis mixedvit, Tagvis marcxena RilakiT orjer daawkapunet striqonis nomris qves mdebare gamyof xazze. savarjiso: gaxsenit blogi istsabazo.blogspot.com, gadmoiweret da gaaredaqtiret blogze gantavsebuli nisnebis gamoyvanis forma, gaugzavnet treners el-fostaze. praqtikuli rcevebi! ujredsi Setanili teqsturi monacemi avtomaturad swordeba ujris marcxniv, ricxviti mnisvneloba ki marjvniv; im SemTxvevaSi, Tu ricxviti mnisvneloba ar eteva ujredsi, mis nacvlad aisaxeba diezis nisnebi (###). mnisvnelobis gamosacenad, sawiroa ujredis siganis gazrda; uaryofiti ricxvebis Cawera daiwyet ` nisnit, an moatavset mrgval frcxilebsi mag., (27); teqsti SeiZleba ar daetios mistvis gankutvnil ujredsi. aset SemTxvevaSi, igi gadafaravs mezobel ujredebs, magram realurad mainc ert ujrasi inaxeba. Tu teqstit gadafarul ujredsi sxva teqsts SevitanT, pirveli teqsti gawydeba da davinaxavt mxolod im nawils, romelic am ujrasi eteva. Tumca programa monacems mainc ar kargavs da svetis siganis gafartoebistanave mtlianad gamoacens mas. imisatvis, rom Microsoft Office Excel 2007-Si Seqmnili eleqtronuli cxrili gaixsnas MS Office 2003-Si, aseve Linux-is operaciuli sistemis eleqtronul cxrilsi OpenOffice Calc, cxrilis Senaxvisas unda miutitot gafartoeba Excel Workbook. sasinao davaleba: gaxsenit blogi istsabazo.blogspot.com, mozebnet moswavleebis daswrebis arricxvis eleqtronuli cxrili, gadmoiweret kompiutersi da monacemebi SeitaneT. 92

93 gtxovt, dawerot patara zomis furclebze da gadascet mwvrtnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze 2 SekiTxva, romelzec minda miviro pasuxi 1 nebismieri saxis komentari 93

94 94

95 dre 8. informaciis matareblebi 3 saati trening-dris gaxsna. misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dris/modulis Sefasebis baratebis mimoxilva (10 wt.) sasinao davalebis mimoxilva (5 wt.) mocemuli treningis amocanebi/sedegebi (5 wt.) saxelmzrvanelosi mititebuli kitxvaris Sevseba (5 wt.) aqtiuri leqcia informaciis matareblebi (10 wt.) D-GP-IP informaciis matareblebze (diskebi, fles-mexsiereba) musaoba (20 wt.) praqtikuli musaoba (60 wt.) Sejameba `ra viswavlet? rasi gamogvadgeba es kompetenciebi?~ diskusia `rogor gavirrmavot es kompetenciebi momavalsi?~ (20 wt.) kursis Sefasebis kitxvarebis Sevseba (10 wt.) treningis daxurva (10 wt.) gaixsenet da SeavseT. waikitxet marcxena svetsi motavsebuli mosazreba. dafiqrdit, etanxmebit Tu ara mas. gaaketet arnisvna (a nisani) Sesabamis svetsi. mosazreba diax ara 1. eleqtronul cxrilebsi monacemebis Setanisas teqsturi informacia gantavsdeba marcxniv, xolo ricxviti marjvniv. 2. ujris misamarti Sedgeba mxolod erti simbolosagan. 3. eleqtronuli cxrilis ujrasi monacemis Seyvana dasrulebulia klaviaturis Enter Rilakze daweris Semdeg. 4. eleqtronuli cxrilebis programis daxmarebit SesaZlebelia moswavleta trimestuli nisnebis gamotvla. 5. B2 ujrasi SeiyvaneT grzeli sityva, sityvis nawili Caiwera C2 ujrasi. es monacemi ekutvnis orive ujras. 6. ujrasi monacemis Casasworeblad aucilebelia, kursori winaswar movatavsot am ujrasi. 95

96 cifruli mexsiereba mexsierebis danisnulebaa personalur kompiutersi gamoyenebuli informaciis Senaxva. gare mexsiereba personaluri kompiuteris ert-erti umnisvnelovanesi komponentia, romlis sasualebitac momxmarebels SeuZlia informaciis gadatana erti kompiuteridan meoresi. gare mexsierebis mowyobilobebia: kompaqt (CD) da dividi (DV) diskebi, fles-mexsiereba... mudmivi informaciis matarebeli diskuri mowyobilobebi arinisneba latinuri asoebit: C da D myari diski, E, F kompaqt diski, fles mexsiereba (USB Flash), cifruli fotoaparati, mobiluri telefoni da a.s. informaciis warmodgena da Senaxva kompiutersi: informacia asoebi, ricxvebi, xma, grafikuli, foto da video gamosaxulebebi is monacemebia, romlebic kompiutersi warmodgenilia 0-ebisa da 1-ianebis Tanmimdevrobis saxit. Sesabamisad, am monacemebs cifruls uwodeben. informaciis ZiriTad sazom erteulad itvleba baiti. amastanave, arsebobs informaciis sazomi ufro msxvili erteulebic: kilobaiti, megabaiti, gigabaiti, terabaiti. 1 kb (kilobaiti) 1024 b (baiti) 1 mb (megabaiti) 1024 kb (kilobaiti) 1 gb (gigabaiti) 1024 mb (megabaiti) 1 tb (terabaiti) 1024 gb (gigabaiti) Tanamedrove personaluri kompiuterebi arwurvilia kompaqt diskis wamkitxavi mowyobilobit, romelsic ideba CD (digital audio), DVD (digital video) tipis diskebi da informacia lazeruli sxivis daxmarebit ikitxeba. XX saukunis bolos informaciis Casawerad sul ufro xsirad iyenebdnen kompaqt-disks, romlis tevadoba 700 mb-ia. masze Cawerili informacia swrafad ikitxeba da igi Zalian mosaxerxebelia didi zomis informaciis gasavrceleblad. dreisatvis gamoiyeneba Semdegi tipis diskebi da misi wamkitxvelebi: CD-R; CD-RW; DVD-R da DVD-RW. R- (write-cawera) tipis diskebze informaciis ertadertxel Caweraa SesaZlebeli. RW- (rewriter-gadawera) tipis diskebze informaciis mravaljer Cawera/waSlaa SesaZlebeli. CD tipis diskebze SesaZloa 700 mb. informaciis Cawera, xolo DVD tipis diskebze 4 gb da meti... 96

97 dre 8 diskebze musaoba kompaqt diskis wamkitxav mowyobilobasi movatavsot lazeruli diski, romlis gaxsna SesaZlebelia samusao magidaze motavsebuli My computer-dan. My computer-is dialogur fanjarasi amovircevt sasurvel disks, romelic arnisnuli iqneba latinuri E an F asoebit. failis an saqaraldis gadatana kompiutersi SesaZlebelia monacemta gacvala/gamocvlis buferis gamoyenebit. ra aris fles-mexsiereba? USB Flash drive universaluri fles-mexsierebaa, romelic XX saukunis 90 wlebsi gamoigones. fles-mexsiereba (Flash wamieri gaelveba) mravaljeradi moxmarebis mowyobilobaa da mas didi zomis (128 mb-120gb) informaciis Senaxva SeuZlia. Tanamedrove kompiuterebi arwurvilia USB portebit. fles-mexsierebis miertebis Semdeg samusao magidaze gamocndeba axali fanjara, sadac OK Rilakze dadasturebit (an open folder to view files brzanebis arcevit) SegviZlia gavxsnat da davatvalierot Cawerili informacia. failis an saqaraldis gadatana/ gadmotana USB Flash mexsierebidan kompiutersi SesaZlebelia monacemta gacvala/gamocvlis buferis gamoyenebit. usafrtxoebis miznit aucilebelia USB Flash mexsierebis programulad gamortva, ristvisac My computer-is dialogur fanjarasi movnisnavt USB Flash mexsierebas da amovircevt brzanebas Eject the disk. praqtikuli rcevebi! gaxsovdet, rom CD da DVD diskebisgan gansxvavebit, fles-mexsiereba gakawvrisgan daculia. Tu misi korpusi dazianda, informacias mainc araferi dausavdeba wels gamovida 256 gb-is mqone fles-mexsiereba, rac nebismieri CD da DVD diskze meti informaciis Senaxvis sasualebas izleva. mobiluri telefonisa da cifruli fotoaparatis SemTxvevaSi, informaciaze manipulireba xdeba USB Flash-fleS-mexsierebis analogiurad. sxvadasxva SemTxvevaSi (qselsi, diskidan gadmoweris dros), dokuments satauris zolsi ucndeba warwera Read Only, rac imas nisnavs, rom dokumenti gankutvnilia mxolod wasakitxad. dokumentis redaqtirebis rejimsi gadasayvanad sawiroa dokumentis xelmeored Senaxva brzanebit Save As. 97

98 individualurad gaiazret da SeavseT: kompetenciebi, romlebic SeviZine: sad da rogor gamoviyeneb SeZenil kompetenciebs? diskusiis Semdeg CainiSneT kolegebis ideebi: 98

99 SeavseT informaciul-sakomunikacio teqnologiebis sabazo kursis Sefasebis kitxvari da gadaawodet mwvrtnels: treningis Catarebis TariRi: treningis Catarebis adgili: treneri: rit iyo treningi mnisvnelovani TqvenTvis? ramdenad gaamartla treningma Tqveni molodini (SemoxazeT)? naklebad srulad ramdenad efeqturi iyo treneris musaoba (SemoxazeT)? naklebad srulad gaaketet nebismieri komentari 99

100 100

101 nawili 2 101

102 102

103 operaciuli sistema LINUX linuqsi (Linux) warmoadgens Tavisuflad gavrcelebad, GPL licenziaze damyarebul, mravalfunqciur, mzlavr operaciul sistemas, romelic Tavdapirvelad Seqmna helsinkis universitetis studentma linus torvaldsma. mis SeqmnaSi agretve TiTqmis mteli msoflios programistebi monawileobdnen. arsanisnavia is, rom Linux-is bazaze Seqmnili programebis umravlesoba ufasoa da gaxsnilia programuli kodit (Open Source). Linux-is sistema Sedgeba operaciuli sistemis birtvisagan da sxva programebisagan (anu paketebisagan), romlebic uzrunvelyofs samomxmareblo amocanebis gadawyvetas. kompleqts, romelic aertianebs birtvsa da programata ertobliobas, distributivi ewodeba (Fedora, Kubuntu). dreisatvis Linux-s 7,5-dan 11 milionamde adamiani iyenebs. ufro zusti arricxva SeuZlebelia, radgan Linux-is gamoyenebisatvis daregistrireba ar aris sawiro. arnisnuli operaciuli sistema uzrunvelyofs kompiuteris nebismieri mowyobilobisa Tu programis urtiertsetanxmebul musaobas, informaciis Setanisa da gamotanis procesebis martvas, informaciis mireba/ gagzavnas qselsi CarTuli kompiuterebidan da a.s. operaciuli sistema sasualebas gazlevt, ertdroulad gaxsnat ramdenime faili, imusaot ramdenime fanjarasi, gacvalot monacemebi or programas Soris, gamoiyenot mravali saxis fonti da a.s. CatvirTvis dasrulebis Semdeg monitorze gamocndeba Linux-is ZiriTadi ekrani, romelic Seicavs samusao magidas (Desktop), samusao magidis piqtogramebs (Icons) da amocanata panels (Main Panel). samusao magidaze SegiZliaT moatavsot musaobistvis sawiro obieqtebi, programebi, failebi da direqtoriebi. es obieqtebi samusao magidaze mcire zomis naxatebis, anu piqtogramebis saxit Cndeba. piqtogramebi warmoadgens specialur manisneblebs, romlebic gamoiyeneba Linux-Si xelmisawvdomi programebis, direqtoriebis da failebis vizualuri warmodgenisatvis. TiToeuli piqtograma Sedgeba patara naxatisa da saxelisagan. amastanave, arsebobs Linux-is sistemuri direqtoriebic. es obieqti gamoiyeneba xsirad xmarebadi failebisa da direqtoriebis Sesanaxad. am obieqtis sasualebit SegiZliaT daatvalierot garkveuli drois ganmavlobasi waslili failebi da kvlav aradginot isini. es obieqti gamoiyeneba lokalur qselsi CarTuli kompiuterebis dasatvaliereblad da qselis resursebis (failebis/direqtoriebis) gamosayeneblad. am obieqtis sasualebit SegiZliaT naxot Tqveni kompiuteris diskuri (CD, Flash) mowyobilobebi. 103

104 amocanata panelis marcxena kutxesi motavsebulia Rilaki K, romelic Linux-is mtavar menius warmoadgens. misi gamoyenebit SesaZlebelia sistemasi Semavali nebismieri programis gaxsna. amocanata panelis marjvena nawilsi aisaxeba mimdinare TariRi, dro da sistemis mdgomareobis amsaxveli piqtogramebi (magalitad, bewdvis dros mas emateba printeris gamosaxuleba), agretve sasualo zomis isris gamosaxulebiani Rilaki, romelze dawkapunebisas amocanata paneli imaleba, xolo meorejer dawkapunebisas sawyis mdgomareobas ubrundeba. K meniusi warmodgenilia sistemasi instalirebuli programebi, romlebic sxvadasxva kategoriad iyofa (Graphics, Internet, multimedia). imisatvis, rom ama Tu im kategoriasi Semavali programebis CamonaTvali naxot, sakmarisia, TagviT mianisnot konkretuli kategoriis marjvniv arsebul isarze. kompiuteris gamortva gaxsenit K meniu Tagvis marcxena Rilakze erti dawkapunebit da airciet brzaneba Log Out, gamosul fanjarasi airciet sawiro ofcia (Turn off Computer an End Current Session) da daawkapunet Ok Rilakze. Restart Computer Linux-is axlidan CatvirTva; End Curent Session mimdinare sesiidan gamosvla; Turn Off Computer kompiuteris gamortva. teqsturi redaqtori OPENOFFICE.ORG WORD PROCESSOR teqsturi redaqtoris gasveba xdeba Semdegi TanmimdevrobiT: K Menu/Office/ OpenOffice.org WordProcessor. moqmedebata Tanmimdevrulad Sesrulebis SemTxvevaSi, gaixsneba programa Word Processor, romelic warmodgenilia Linux-is standartuli fanjris saxit da mistvis damaxasia- Tebel yvela elements moicavs: 104

105 LINUX satauri menius zoli instrumentebis paneli STANDARD instrumentebi paneli FORMATTING horizontaluri saxazavi vertikaluri saxazavi gadafurcvlis zoli statusis zoli dokumentis zoli satauris zoli masze aisaxeba programis dasaxeleba da im failis saxeli, romelzec mocemul momentsi vmusaobt; menius zoli igi, standartulad, cxra meniusgan Sedgeba da moicavs yvela im brzanebas, romlis Sesrulebac programas SeuZlia; dokumentis fanjara igi warmoadgens momxmareblis ZiriTad samusao ares, sadac xdeba teqstis Setana da misi formatireba. ertdroulad SesaZlebelia ramdenime fanjris gaxsna da TiToeul matgansi sxvadasxva dokumentis damusaveba. statusis zoli masze aisaxeba momxmareblisatvis sawiro informacia kursoris adgilmdebareobisa da musaobis mimdinare rejimebis Sesaxeb. misi gamocena/damalva xdeba View/ Status Bar CamrTvelis CarTva/gamorTviT. instrumentebis paneli igi, Rilakebis saxit, moicavs menius xsirad gamoyenebad brzanebebs. standartuli da formatirebis instrumentebis panelebis garda, Writer-s ocdaori ase- Ti paneli aqvs, romelta gamotana/damalva SesaZlebelia brzanebit View/ToolBars. teqstis fragmentis gadaadgileba da kopireba (gacvlis buferis sasualebit) Tu teqstis fragmentis gadaadgileba an kopireba gsurt, SeasruleT moqmedebebi Semdegi TanmimdevrobiT: 1. monisnet sasurveli teqstis fragmenti; 2. airciet brzaneba Edit/Cut an instrumenti Cut fragmentis gadaadgilebisatvis, brzaneba Edit/ Copy an instrumenti Copy fragmentis kopirebisatvis; 105

106 3. daayenet kursori im adgilas teqstsi, sadac monisnuli fragmentis gadaadgileba an kopireba gsurt; 4. airciet brzaneba Edit/Paste an instrumenti Paste. igive SesaZlebelia klavista Semdegi kombinaciitac: 1. Ctrl+X monisnuli fragmentis amowra; 2. Ctrl+C monisnuli fragmentis kopireba; 3. Ctrl + V amowrili/monisnuli fragmentis Casma. Tu kopirebuli fragmentis Casma ramdenime adgilas gsurt, yovel jerze misi Tavidan kopireba sawiro ar aris. kopirebuli fragmenti kompiuteris gamortvamde (an axali fragmentis kopirebamde) rceba gacvlis bufersi, rac sasualebas gazlevt, Casma ganaxorcielot ramdenjerme. dokumentis redaqtireba SemTxveviTi Secdomebis Tavidan acilebis miznit, Writer itvaliswinebs bolo moqmedebis gauqmebisa (Undo) da gauqmebuli moqmedebis ardgenis (Redo) procedurebs. es sasualebas gvazlevs, arvadginot sawyisi situacia dokumentsi teqstis Setanisas, misi redaqtirebisas an daformatebisas dasvebuli Secdomebis SemTxvevaSi. bolo moqmedebis gauqmeba SesaZlebelia: 1. brzanebit Edit/Undo; 2. standartuli instrumentebis panelze motavsebuli RilakiT; 3. klavista kombinaciit Ctrl+Z. gauqmebuli moqmedebis ardgena SesaZlebelia: 1. brzanebit Edit/Redo; 2. standartuli instrumentebis panelze motavsebuli RilakiT; 3. klavista kombinaciit Ctrl+Y. teqstis fragmentis mozebna da sxva teqstit Secvla: teqstsi fragmentis moziebasa da mis Secvlas uzrunvelyofs brzaneba: Edit/Find&Replace. brzanebis arcevistanave ekranze gamodis dialoguri fanjara, sadac Search for velsi unda miuti- ToT saziebeli teqsti, Replace with velsi ki is teqsti, romlitac mozebnilis Canacvleba gsurt. martlweris Semowmeba (inglisurenovani teqstis SemTxvevaSi) inglisurenovani teqstis SemTxvevaSi, Spellcheck da Autospellchek Rilakebi sasualebas gazlevt, SeasworoT teqstis akrefisas dasvebuli Secdomebi. Autospellchek-is CarTva/gamorTva SesaZlebelia Sesabamis Rilakze dawkapunebit. igi akrefis processi dasvebul Secdomebze witeli klaknili xazit miganisnebt. Rilaki Spellcheck ki, kompiuteris leqsikonis sasualebit, dasvebuli Secdomebis Sesworebas uzrunvelyofs. 106

107 LINUX misi gaaqtiurebistanave gamova dialoguri fanjara Spellcheck, romelic sasualebas gazlevt, naxot arasworad akrefili sityvis swori formebi (veli Suggestions), SearCioT SemoTavazebuli varianatebidan sasurveli da daafiqsirot cvlileba Change RilakiT. dokumenttan musaobis sasualebebi axali dokumentis Seqmna Word Processor-is gasvebistanave ixsneba dokumentis fanjara, romelsic dafiqsirebulia gverdebisa da formatirebis ZiriTadi parametrebi. Tu morigi standartuli dokumentis gaxsna gsurt, airciet instrumenti New standartuli instrumentebis panelidan, an brzaneba New meniudan File. axladgaxsnil dokuments avtomaturad ezleva saxeli Untitled N, sadac N dokumentis rigiti nomeria. dokumentis Senaxva/damaxsovreba redaqtirebuli dokumentis Senaxvis dros gaitvaliswinet: Tu dokuments pirvelad inaxavt, brzanebebi File/Save, File/Save As da standartuli instrumentebis panelze arsebuli instrumenti ertnairad moqmedebs. mati arcevis SemTxvevaSi, ekranze gamodis dialoguri fanjara Save As, sadac unda miuti- ToT dokumentis Senaxvis adgili (veli-save In), failis saxeli (veli-file Name) da daawirot Save Rilaks. aqtiuri direqtoria erti donit zevit asvla axali direqtoriis Seqmna aqtiuri saqaraldis SigTavsi Senaxva failis saxeli 107

108 satauris striqonis qvemot mititebulia im saqaraldis saxeli, romlis SigTavsic asaxulia fanjris ZiriTad nawilsi (warmodgenili magalitis SemTxvevaSi, dokumentis Senaxva moxdeba /root saqaraldesi); Tu dokuments inaxavt Home direqtoriasi, SegiZliaT daawkapunot fanjris marjvena zeda kutxesi motavsebul Home piqtogramaze; sawiroebis SemTxvevaSi, SesaZlebelia daazustot failis tipi (veli File type), romelic imave programis mier ganisazrvreba, romelsic dokumenti Seiqmna; Tu dokumenti ukve Senaxulia da mas miniwebuli aqvs failis saxeli, brzanebit File/Save an instrumentit Save Tqven iwert dokumentis bolo versias imave failsi, xolo brzanebit File/Save As SesaZlebelia dokumentis Cawera sxva failsi an sxva adgilas diskze. dokumentis gaxsna Senaxuli dokumentis gaxsnistvis airciet brzneba File/Open an standartuli instrumentebis panelze motavsebuli instrumenti ekranze gamova dialoguri fanjara Open. Look in velsi airciet is saqaralde, romelsic Senaxuli faili SeiZleba iyos motavsebuli. qvemot gamocndeba arceul saqaraldesi arsebuli pirveli donis saqaraldeebi da failebi; monisnet im dokumentis saxeli, romlis gaxsnac gindat da daawiret Ok Rilaks. aqtiuri dokumentis fanjris daxurva aqtiuri dokumentis fanjris daxurva SesaZlebelia: brzanebit File/Close; fanjris marjvena zeda kutxesi motavsebul Rilakze dawkapunebit; klavista kombinaciit Alt+F4; Tu aqtiur fanjarasi warmodgenili dokumentis bolo versia ar aris Senaxuli, fanjris daxurvisas Word Processor-s gamoaqvs dialoguri fanjara, sadac unda daazustot, gsurt Tu ara mimdinare dokumentsi bolo cvlilebebis Senaxva. 108

109 LINUX Save Seinaxe da daxure; Discard ar Seinaxo da daxure; Cancel ar daxuro. dokumentis eqsporti da importi sakutari formatis garda, programa Word Processor-s SeuZlia failis eqsporti iseti cnobili formatit, rogoric aris: Microsoft Word-is sxvadasxva versiebi; Rich Text Format (rtf); StarOffice-is formati; teqsturi tipis faili; html da xhtml; DocBook XML; Portable Document Format (PDF) da sxva. dokumentis eqsportistvis airciet brzaneba File/save as da gamosul fanjarasi, File Type velsi miutitet dokumentis sasurveli tipi. gamorceulad unda arinisnos dokumentis formati PDF (Portable Document Format). es aris Adobe firmis mier Seqmnili dokumentis warmodgenis eleqtronuli formati, romelic nebismier momxmarebels sasualebas azlevs, naxos da dabewdos dokumenti Tavdapirveli saxit, miuxedavad imisa, romel operaciul sistemasi xdeba misi datvaliereba, aris Tu ara mocemul kompiutersi is Srifti, romelic gamoiyenes dokumentis Seqmnisas da a.s. imisatvis, rom faili warmoadginot PDF formatit, Senaxvis dros File Type velsi miutitet PDF tipi; an daawkapunet Export Directly as PDF instrumentze standartuli instrumentebis panelze. programa Writer-s SeuZlia sxvadasxva formatis (Doc, rtf, html, txt ) dokumentebis importi. amisatvis SeasruleT brzaneba File/open. 109

110 dokumentis bewdva dokumentis datvaliereba bewdvis win dokumentis bewdvis win, datvalierebis miznit, airciet brzaneba File/Page Preview, an standartuli instrumentebis panelidan instrumenti; es rejimi sasualebas gazlevt, daatvalierot dokumenti sxvadasxva masstabit, SecvaloT velebis sazrvrebi, gamoitanot ramdenime gverdi ertdroulad da a.s. aqtiuri dokumentis bewdva dokumentis dabewdvistvis sawiroa, CarToT sabewdi mowyobiloba eleqtroqselsi, moatavsot massi qaraldi da airciot brzaneba File/Print an instrumenti Print. Name Tqvens kompiutersi instalirebuli printerebis sia, romeltagan ircevt im printeris saxels, romelzec apirebt dokumentis dabewdvas; Print range dasabewdi gverdebis mititeba; All yvela Pages gverdebi nomrebis mixedvit Selection monisnuli fragmenti Copies aslebis raodenoba da mati dabewdvis Tanmimdevroba. teqstis daformateba teqstebze musaobis procesi, pirobitad, sam etapad iyofa: Setana, koreqtireba da daformateba. daformatebisatvis gamoiyeneba Formatting instrumentebis paneli, romlis sa- SualebiTac teqsti ufro gasagebi da uket arsaqmeli xdeba (mag., sasurvelia, teqstis satauri zomit ganasxvavot danarceni teqstisagan da furclis centrsi ganatavsot; gverdebis numeracia marjvena qveda kutxesi daafiqsirot da a.s.) 110

111 LINUX Font Name Sriftis SerCeva: velis marjvniv arsebuli patara Savi isari uzrunvelyofs kompiuterze dainstalirebuli Sriftebis CamonaTvlis gamotanas. SegiZliaT CamonaTvalSi moiziot sasurveli Srifti da Tagvis dawkapunebit airciot, an dawkapunebit gaaaqtiurot saxelis Casaweri veli, akrifot klaviaturaze Sriftis saxeli da daetanxmot Enter klavisit (qartuli Sriftebia: Grigolia, AcadNusx da sxva). Font Size Sriftis zoma; Bold mkvetri stili; Italic daxrili stili; Underline xazgasmuli stili; Align Left teqstis gasworeba marcxena kidestan; Centered centrireba; Align Right teqstis gasworeba marjvena kidestan; Justified teqstis gasworeba orive kidestan; Numbering CamonaTvlis danomrva; Bullets CamonaTvlis markireba; Decrease Indent Seweva marjvena mindvridan marcxniv; Increase Indent Seweva marcxena mindvridan marjvniv; Font Color Sriftis feri; Background Color teqstis fonis feri; Highlighting striqonis feri; abzacebis daformateba abzacsi igulisxmeba teqstis fragmenti, romelic erti an ramdenime winadadebisgan Sedgeba (kompiuteri abzacad ariqvams or Enter-s Soris arsebuli simboloebis ertobliobas). gaitvaliswinet: axali abzaci inarcunebs wina abzacis formats; calkeuli abzacis formatirebis SemTxvevaSi monisvna sawiro ar aris sakmarisia, kursori ganatavsot sasurvel abzacsi, xolo im SemTxvevaSi, Tu ertdroulad ramdenime abzacis formatireba gsurt, mati monisvna aucilebelia; abzacis marcxena da marjvena sazrvrebis dasaregulireblad isargeblet horizontalur saxazavze motavsebuli samkutxa markerebit: marcxniv motavsebuli zeda markeri gansaz- Rvravs saabzaco Sewevas, anu abzacis pirveli striqonis pozicias, xolo qveda markerebi abzacis marcxena da marjvena sazrvrebis mdebareobas; abzacis adgilmdebareobis regulacia aseve SesaZlebelia formatirebis instrumentebis panelze arsebuli RilakebiT. 111

112 meniu FORMAT-is punqtebi simboloebis daformateba WordProcessor-s, Formatting instrumentebis panelis garda, teqstis formatirebis sxva sasualebebic aqvs. airciet brzaneba Format/Charaqter. gamosuli dialoguri fanjara ramdenime CanarTs moicavs, matgan simboloebis formatirebas Font CanarTi uzrunvelyofs. aq SesaZlebelia Sriftis ar- Ceva, moxazulobis, anu stilis Secvla da zomis daregulireba. CanarTi Font Effects sasualebas gazlevt, arceuli SriftisaTvis efeqtebi SearCioT: Underlining xazgasma (SesaZlebelia xazis stilis SerCeva); Color xazis feri; Strikethrough teqstis gadaxazva (SesaZlebelia xazis stilis Ser- Ceva). Tu calkeuli sityvebis gadaxazva gsurt, gaaaqtiuret parametri Individual words; Font color Sriftis feri; Effects teqstis registris gansazrvra; efeqtebi Outline, Shadow da Blinking gansazrvraven teqstistvis Crdilis, ormagi konturit Semoxazvisa da moelvare efeqtebs; xolo Hidden uzrunvelyofs monisnuli teqstis damalva/gamocenas; Position CanarTis sasualebit ki SesaZlebelia: Superscript xazzemota indeqsebis daformateba; Subscript xazqvemota indeqsebis daformateba; Rotation/scaling teqstis mobruneba da simboloebis sisqis regulireba; Spacing simboloebs Soris manzilis gansazrvra; abzacis daformateba monisnet abzaci da airciet meniu Format-is brzaneba Paragraph/Indents&Spacing. veli Indent sasualebas gazlevt, daaregulirot manzili abzacsa da furclis marcxena (Before text) an marjvena (After text) kides Soris. parametri First Line gansazrvravs abzacis pirveli striqonis dasorebas marcxena kididan. rac Seexeba Spacing vels, is aregulirebs abzacis dasorebas wina (Above paragraph) da momdevno (Below paragraph) abzacebidan. Line spacing uzrunvelyofs striqonebs Soris manzilis regulacias. 112

113 LINUX CamonaTvalis markireba da danomrva brzaneba Format/Bullets and Numbering uzrunvelyofs CamonaTvlis markirebasa da danomrvas. monisnet siis yvela elementi da airciet zemotarnisnuli brzaneba. gamosuli fanjris Bullets da Graphics CanarTebSi SegiZliaT SearCioT sawiro markeri, xolo Numbering type CanarTSi numeraciistvis sawiro forma. orive SemTxvevaSi, mititebuli parametrebis dafiqsireba xdeba Ok Rilakze dawkapunebit. rac Seexeba damatebiti parametrebis regulirebas (markeris zoma, feri, forma, nomris formati da pozicia, sawyisi nomeri), amis ganxorcieleba SesaZlebelia Options CanarTis sasualebit. gverdis parametrebi gverdebis parametrebis sworad gansazrvras uzrunvelyofs brzaneba Format/Page, romlis arcevistanave gamosul dialogur fanjarasi SesaZlebelia furclis parametrebis daregulireba: Paper format gansazrvravs furclis formats; Margins gansazrvravs sabewd furcelze mindvrebis zomas (Top zeda, Bottom qveda, Left marcxena, Right marjvena); Orientation velis gadamrtvelebi gansazrvravs nabewdis orientacias furcelze (Portrait horizontaluri, Landscape vertikaluri); Table alignment sasualebas gvazlevs, ganvsazrvrot cxrilis ujrebis centrireba dasabewd furcelze vertikalurad an horizontalurad. cxrilebze musaoba kursorit monisnet adgili, sadac gsurt cxrilis Casma da airciet brzaneba Table/insert/Table, an isargeblet standartuli instrumentebis panelze arsebuli RilakiT Table. 113

114 ekranze gamova dialoguri fanjara Insert Table, sadac unda miutitot svetebisa (Columns) da striqonebis (Rows) sasurveli raodenoba; Tu striqonis/svetis zomis Secvla gsurt, SeasruleT moqmedebebi Semdegi TanmimdevrobiT: miitanet Tagvi sasurvel sazrvartan, roca macvenebeli ormxrivad mimartuli isris formas miirebs, daawkapunet marcxena Rilakze da TiTis aureblad gadaadgilet striqonis SemTxvevaSi zemot an qvemot, xolo svetis SemTxvevaSi marcxniv an marjvniv imis mixedvit, svetis/ striqonis gazrda gsurt Tu dapataraveba. cxrilis formatirebisatvis gamoiyeneba Table instrumentebis paneli, romlis gaaqtiureba meniu View-is Toolbars brzanebitaa SesaZlebeli. Table gamoitans Insert Table dialogur fanjaras Line style CarCos xazis stili Line color CarCos sazrvris feri Borders CarCos kedlebis dafiqsireba Background colors fonis feri Marge cells monisnuli ujredebis gaertianeba Split cells aqtiuri ujredis/ujredebis dayofa Optimize cxrilis ujredebis optimizacia (gatanabreba) Top, Center, Bottom ujris SigniT teqstis adgilmdebareobis gansazrvra vertikalurad Insert Row/Column striqonis/svetis Camateba cxrilsi Delete Row/Delete Column striqonis/svetis wasla cxrilsi AutoFormat cxrilis ujredebis avtomaturi formatireba Table properties cxrilis parametrebis Secvla Sum monacemebis Sekreba da Sedegis Casma cxrilsi suratis Casma Tu dokumentis grafikuli obieqtit gaformeba gsurt, SeasruleT moqmedebebi Semdegi TanmimdevrobiT: 1. moatavset kursori iq, sadac unda CasvaT surati da airciet meniu Insert-is brzaneba Picture/from File; 114

115 LINUX 2. gamosuli fanjara gtavazobt aqtiuri saqaraldis SigTavss. airciet is saqaralde, sadac inaxeba TqvenTvis sawiro grafikuli obieqti, monisnet faili, romlis Casmac gsurt dokumentsi da daawiret Open Rilaks. Tu dokumentsi gadmotanamde suratis datvaliereba gsurt, Insert Picture dialogur fanjarasi CarTeT Preview alami; WordProcessor-s grafikuli suratebis mza biblioteka aqvs. Tu bibliotekidan gsurt dokumentsi suratis Casma, airciet standartuli instrumentebis panelze gantavsebuli Rilaki Gallery. eleqtronuli cxrilebi OPENOFFICE.ORG SPREADSHEET eleqtronuli cxrilebis gasveba xdeba Semdegi TanmimdevrobiT: K Menu/Office/OpenOffice.org Spreadsheet. moqmedebata Tanmimdevrulad Sesrulebis SemTxvevaSi, gaixsneba programa Calc, romelic warmodgenilia Linux-is standartuli fanjris saxit da mistvis damaxasiatebel yvela elements moicavs: 115

116 satauris zoli masze aisaxeba programis dasaxeleba da im failis saxeli, romelzec mocemul momentsi vmusaobt; menius zoli igi, standartulad, cxra meniusgan Sedgeba da moicavs yvela im brzanebas, romlis Sesrulebac programas SeuZlia; instrumentebis paneli igi, Rilakebis saxit, moicavs menius xsirad gamoyenebad brzanebebs, romelta gamotana/damalva SesaZlebelia brzanebit View/ToolBars; formulis zoli igi gamoiyeneba ujrebsi/diagramebsi monacemebisa da formulebis Cawera redaqtirebisatvis; dokumentis fanjara igi warmoadgens momxmareblis ZiriTad samusao ares, sadac xdeba monacemebisa da formulebis Setana, cxrilebisa da diagramebis ageba, mati Semdgomi formatireba da a.s.; statusis zoli masze aisaxeba momxmareblisatvis sawiro informacia samusao aris mimdinare mdgomareobis Sesaxeb. misi gamocena/damalva xdeba View/Status Bar CamrTvelis CarTva/gamorTviT. programis fails davtars/wigns (Book) uwodeben. is, standartulad, badit dafarul sam furcels moicavs (Sheet1, Sheet2, Sheet3), romelta saxelebi ekranis qveda nawilsia mocemuli da TiToeulis gaaqtiureba saxlwodebaze dawkapunebitaa SesaZlebeli. arnisnuli bade 256 svetsa da striqons Seicavs. igi eleqtronulia, bewdvisas ar Cans da sagrznoblad amartivebs musaobis porcess. svetebis saxelwodebebi latinuri anbanis simboloebit (A, B, C, D...), striqonebis ki mative rigiti nomrit ganisazrvreba. rac Seexeba striqonisa da svetis saxelwodebata kombinacias, is matsave gadakvetaze mirebuli ujris saxelwodebas gansazrvravs da yoveltvis fiqsirdeba formulis zolis marcxniv mdebare Name Box velsi. furcelta raodenoba mkacrad gansazrvruli ar aris. es momxmarebels sasualebas azlevs, sawiroebis SemTxvevaSi, Caamatos axali furceli, an wasalos arsebuli. Tu furcelta simravlis gamo mati saxelwodebebi srulad ar ikitxeba, isargeblet specialuri RilakebiT: gadasvla sawyis furcelze gadasvla wina/momdevno furcelze gadasvla bolo furcelze gadaadgileba furcelsi klavisebi iseve, rogorc mati kombinaciebi, furcelsi swrafi gadaadgilebis sauketeso sasualebaa: Home gadasvla striqonis pirvel ujraze; Ctrl+Home gadasvla furclis pirvel ujraze; Ctrl+End gadasvla Sevsebuli diapazonis marjvena qveda ujraze; Page Down gadasvla ekranuli gverdit qvemot; Page Up gadasvla ekranuli gverdit zemot; Alt+Page Down gadasvla ekranuli gverdit marjvniv; Alt+Page Up gadasvla ekranuli gverdit marcxniv; Ctrl+Page Down gadasvla momdevno furcelze; Ctrl+Page Up gadasvla wina furcelze; 116

117 LINUX klaviaturaze arsebuli isriani klavisebi uzrunvelyofs gadaaadgilebas marcxena (g), marjvena (f), qveda (i) da zeda (h) mezobel ujraze. monisvnis wesebi ujra inisneba ujraze Tagvis erti dawkapunebit; striqonis an svetis srulad mosanisnad sawiroa Tagvis dawkapuneba svetis saxelwodebaze an striqonis nomerze; diapazonis mosanisnad sawiroa: daayenot Tagvis macvenebeli diapazonis ert-erti kutxis ujredze da Tagvis marcxena Rilakze TiTis aureblad diagonalurad gadaaadgilot mopirdapire kutxis ujredze. Tu gsurt ertdroulad ramdenime diapazonis monisvna, gaimeoret zemotarwerili procedura amjerad Ctrl klavistan kombinaciasi. moqmedebebi davtarze axali davtris Seqmna SesaZlebelia File/New brzanebit an standartuli instrumentebis panelze arsebuli New RilakiT. arsebuli davtris gaxsna SesaZlebelia File/Open brzanebit an standartuli instrumentebis panelze arsebuli Open RilakiT. davtris Senaxva SesaZlebelia File/Save brzanebit an standartuli instrumentebis panelze arsebuli Save RilakiT. davtris daxurva SesaZlebelia File/Close brzanebit an davtris satauris zolsi, marjvena kutxesi motavsebuli Close RilakiT. monacemta Cawera ujrasi eleqtronuli cxrilis ujredi SeiZleba sxvadasxvagvar informacias Seicavdes: teqsts, ricxvit mnisvnelobebsa da formulebs. monacemebis Setana SesaZlebelia aqtiur ujredsi an formulis striqonsi. programa avtomaturad amoicnobs Setanili monacemis tips konteqstis mixedvit da ujras Sesabamis formats mianiwebs. gaaaqtiuret (monisnet) ujredi, romlesic informaciis Setanas apirebt, akrifet klaviaturaze monacemebi da daafiqsiret Enter an Tab klavisebis mesveobit. arsanisnavia, rom monacemebis SetanisTanave formulis zolsi aisaxeba rogorc ujredis Semadgenloba, ise misi damu- SavebisaTvis gankutvnili Rilakebi. Rilaki jvris gamosaxulebit sasualebas gazlevt, monacemebi ujrasi dafiqsirebamde wasalot. rac Seexeba ukve dafiqsirebul informacias, axali monacemebis akrefistanave ujredsi arsebuli avtomaturad waisleba. 117

118 ujrasi Cawerili monacemis redaqtireba 1. gaaaqtiuret ujra, romelsi arsebuli monacemis Secvlac gsurt; 2. kursoris dafiqsirebis miznit aqtiuri ujris aresi daawkapunet orjer, daawiret F2 klaviss, an daawkapunet formulis zolis im nawilsi, sadac asaxulia ujris SigTavsi (pirvel or SemTxvevaSi kursori gacndeba ujrasi, xolo mesame SemTxvevaSi formulis zolsi); 3. redaqtirebisas kursoris gadasaadgileblad gamoiyenet klaviaturaze arsebuli isriani klavisebi, xolo simbolota wasaslelad isargeblet Backspace an Delete klavisebit; 4. Secvlili monacemebis dafiqsireba SesaZlebelia Enter klavisit, an furclis sxva ujredze mausis dawkapunebit. rac Seexeba ujris an ujredta jgufis gasuftavebas (igulisxmeba matsi Cawerili monacemebis wasla), es SesaZlebelia Delete klavisis an meniu Edit-is Delete contents brzanebit. gaitvaliswinet: ujredsi Setanili teqsturi monacemi dafiqsirebistanave avtomaturad swordeba ujris marcxniv, ricxviti mnisvneloba ki marjvniv. im SemTxvevaSi, Tu ricxviti mnisvneloba ar eteva ujredsi, mis nacvlad aisaxeba diezis nisnebi (###). mnisvnelobis gamosacenad sawiroa ujredis siganis gazrda; uaryofiti ricxvebis Cawera daiwyet `~ nisnit, an moatavset mrgval frcxilebsi (27); teqsti SeiZleba ar daetios mistvis gankutvnil ujredsi. aset SemTxvevaSi, igi gadafaravs mezobel ujredebs, magram realurad mainc ert ujrasi inaxeba. Tu teqstit gadafarul ujredsi sxva teqsts SevitanT, pirveli teqsti gawydeba da davinaxavt mxolod im nawils, romelic am ujramde eteva. Tumca programa monacems mainc ar kargavs da svetis siganis gafartoebistanave mtlianad gamoacens mas. formulebi da funqciebi teqstur redaqtortan SedarebiT eleqtronuli cxrilebis upiratesobas formulebi ganapirobebs. mati daxmarebit SesaZlebelia rogorc martivi moqmedebebis (Sekreba, gamokleba, gamravleba, gayofa) Sesruleba, ise urtulesi gamotvlebis (mat Soris, statistikuri, finansuri) ganxorcielebac. imisatvis, rom programam formula nebismieri sxva tipis Canawerisgan ganasxvavos, aucilebelia misi dawyeba tolobis nisnit `=. formulebtan musaobisas SesaZlebelia aritmetikuli, teqsturi, Sedarebisa da samisamarto operatorebis gamoyeneba. Sekreba + tolia = aritmetikuli operatorebi gamokleba - naklebia < Sedarebis operatorebi gamravleba * metia > gayofa / naklebia an toli <= axarisxeba ^ metia an toli >= procenti % ar aris toli <> formulis teqstsi, an misi argumentis gansazrvrisas raime uzustobis dafiqsirebistanave ujredsi Cndeba Setyobineba Secdomis Sesaxeb, romelic iwyeba # nisnit. 118

119 formulis Setanis dros ar aris aucilebeli ujredta misamartebis klaviaturaze akrefa. sawiro ujredze Tagvis dawkapuneba monisnul ujrasi misamartis avtomaturad Casmas uzrunvelyofs. magalitad, Tu gsurt, daafiqsirot B7 da B10 ujrebis namravli, SeasruleT moqmedebebi Semdegi TanmimdevrobiT: 1. monisnet ujra, romelsic Sedegis dafiqsireba gsurt, an CaayeneT kursori formulis zolsi; 2. akrifet klaviaturaze `= simbolo; 3. Tagvis dawkapunebit monisnet B7 ujra; 4. klaviaturaze akrifet matematikuri operaciis nisani (am SemxTvevaSi `* ); 5. daawkapunet B10 ujraze da mirebuli gamosaxuleba dafiqsiret Enter-iT. formulis dafiqsirebistanave samusao furcelze aisaxeba gamotvlis Sedegi, xolo formulis striqonsi Sesabamisi ujris monisvnisas Tavad formula. arsanisnavia, rom formulasi Setanili monacemebis Secvlis SemTxvevaSi, programa avtomaturad axdens formulis xelaxal gadaangarisebas (ganaxlebas). formulis teqstsi, an misi argumentis gansazrvrisas raime uzustobis dafiqsirebistanave ujredsi Cndeba Setyobineba Secdomis Sesaxeb, romelic iwyeba # nisnit. formulis Seqmnisas, monacemebis Setanis processi ert SemTxvevaSi SesaZlebelia gamoiyenot klaviatura, meore SemTxvevaSi ki ujris an ujrebis diapazonis misamarti (mag. A5 an A5:A10). am dros formula mimartavs garkveul ujrebs da Sesabamisad, gamotvlis Sedegi damokidebuli xdeba mat Semcvelobaze. 119

120 gamoyenebuli literatura 1. meri mekqinoni, ben dini, `internetis saxelmzrvanelo~, inglisuri gamocemis saavtoro ufleba Usborne ISBN , qartuli gamocemis saavtoro ufleba elf ISBN ekaterine CikaSua, Tamar SalvaSvili, `informaciuli & sakomunikacio teqnologiebi~, Tbilisi, 2008; 3. `informaciul-sakomunikacio teqnologiebis gamoyeneba saswavlo processi, I I done~, maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centri, 2009; 4. `maswavleblis damxmare saxelmzrvanelo~, maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centri; 5. `erovnuli saswavlo gegma~, erovnuli saswavlo gegmisa da Sefasebis centri; 6. sofio gorgoze, `rogor SevadginoT testebi~, Jurnali `maswavlebeli~, #1, 2010 weli; 7. `linuqsis sawyisebi~, fondi `irmis naxtomi~. maswavlebelta profesiuli ganvitarebis centri info@tpdc.ge 120

inga abulaze laboratoriuli samusaoebi VBA enaze `teqnikuri

inga abulaze laboratoriuli samusaoebi VBA enaze `teqnikuri inga abulaze laboratoriuli samusaoebi VBA enaze `teqnikuri universiteti @ saqartvelos teqnikuri universiteti inga abulaze laboratoriuli samusaoebi VBA enaze registrirebulia stu-s saredaqcio-sagamomcemlo

More information

monacemta bazebis martvis sistemebi

monacemta bazebis martvis sistemebi saqartvelos teqnikuri universiteti b. mefarisvili monacemta bazebis martvis sistemebi Tbilisi 2008 uak 681.3.06 saxelmzrvanelo gankutvnilia `idmas~ specialobis meotxe kursis studentebisatvis saleqcio,

More information

obieqtze orientirebuli programirebis ena C#

obieqtze orientirebuli programirebis ena C# T. baxtaze obieqtze orientirebuli programirebis ena C# Object Main Class { this new new this Object new Object this "teqnikuri universiteti" saqartvelos teqnikuri universiteti T. baxtaze obieqtze orientirebuli

More information

II. grafika. grafikuli obieqtebis ageba: funqcia Graphics

II. grafika. grafikuli obieqtebis ageba: funqcia Graphics II. grafika grafikuli obieqtebis ageba: fuqcia Graphics wia leqciasi Cve gavixilet Mathematica sistemis grafikuli fuqciebi Plot (grafikis ageba sibrtkeze) da Plot3D (grafikis ageba sivrcesi). agretve gaxiluli

More information

დისკრეტული სტრუქტურების გაფართოვება: პროგრამული ენა ჰასკელი

დისკრეტული სტრუქტურების გაფართოვება: პროგრამული ენა ჰასკელი Tbilisis saxelmwifo universiteti zusti da sabunebismetyvelo mecnierebata fakulteti ინტერდისციპლინური (მათემატიკა, კომპიუტერული მეცნიერებები) ქვემიმართულება: მათემატიკური ლოგიკა და დისკრეტული სტრუქტურები

More information

saqartvelos teqnikuri universiteti

saqartvelos teqnikuri universiteti saqartvelos teqnikuri universiteti g. janelize daprogramebis safuzvlebi damtkicebulia stu-s saswavlo-metoduri sabwos mier Tbilisi 2002 uak 681.3.06 wignsi ganxilulia daprogrameba Turbo Pascal-is, Object

More information

MS WORD. You can use it for writing letters, reports and so on.

MS WORD. You can use it for writing letters, reports and so on. MS WORD MS WORD 2 You can use it for writing letters, reports and so on. Starting Word application 3 To start MS. Word do the following: 1. From the Start button on the taskbar, select All Programs. 2.

More information

1 leqcia PERL-is zogadi mimoxilva PERL-is dayeneba perl [ -sttuuwx ] [ -hv ] [ -V[:configvar] ] [ -cw ] [ -d[t][:debugger] ] [ - D[number/list] ] [

1 leqcia PERL-is zogadi mimoxilva PERL-is dayeneba perl [ -sttuuwx ] [ -hv ] [ -V[:configvar] ] [ -cw ] [ -d[t][:debugger] ] [ - D[number/list] ] [ 1 leqcia PERL-is zogadi mimoxilva PERL-is dayeneba perl [ -sttuuwx ] [ -hv ] [ -V[:configvar] ] [ -cw ] [ -d[t][:debugger] ] [ - D[number/list] ] [ -pna ] [ -Fpattern ] [ - l[octal] ] [ -0[octal/hexadecimal]

More information

qcevis gamoyenebiti analizi procedurebis saxelmzrvanelo

qcevis gamoyenebiti analizi procedurebis saxelmzrvanelo Th e Ma n ualofapp lie d Be h a v iouran a ly sis Proce dure s qcevis gamoyenebiti analizi procedurebis saxelmzrvanelo Tb ilisi,mmay 2000 ' Ba rry S. Pra son son, M A Dip C lin Psy ch Ph D FNZ PsS Targmani:

More information

Bridge Course Information and Communication Technology

Bridge Course Information and Communication Technology Bridge Course Information and Communication Technology Microsoft Word 1. Which bar is usually located below that Title Bar that provides categorized options? A. Menu bar B. Status Bar C. Tool bar D. Scroll

More information

In so many ways summary

In so many ways summary In so many ways summary Many of Word s functions can be activated in a variety of different ways. Often you can use the menu, a tool on the toolbar or a shortcut key to achieve the same result. Rather

More information

Microsoft Office Training Skills 2010

Microsoft Office Training Skills 2010 Lesson 3 - Creating Documents with MS word 2010 Introduction to Word Processing MS-Word 2010 is word processing application that is used create and edit documents such as: Books, letters, reports, newsletters,

More information

Word Select New in the left pane. 3. Select Blank document in the Available Templates pane. 4. Click the Create button.

Word Select New in the left pane. 3. Select Blank document in the Available Templates pane. 4. Click the Create button. Microsoft QUICK Word 2010 Source Getting Started The Word Window u v w x z Opening a Document 2. Select Open in the left pane. 3. In the Open dialog box, locate and select the file you want to open. 4.

More information

Microsoft Word 2010 Part 1: Introduction to Word

Microsoft Word 2010 Part 1: Introduction to Word CALIFORNIA STATE UNIVERSITY, LOS ANGELES INFORMATION TECHNOLOGY SERVICES Microsoft Word 2010 Part 1: Introduction to Word Summer 2011, Version 1.0 Table of Contents Introduction...3 Starting the Program...3

More information

Word - Basics. Course Description. Getting Started. Objectives. Editing a Document. Proofing a Document. Formatting Characters. Formatting Paragraphs

Word - Basics. Course Description. Getting Started. Objectives. Editing a Document. Proofing a Document. Formatting Characters. Formatting Paragraphs Course Description Word - Basics Word is a powerful word processing software package that will increase the productivity of any individual or corporation. It is ranked as one of the best word processors.

More information

Word Getting Started The Word Window u vw. Microsoft QUICK Source. Creating a New Blank Document. Creating a New Document from a Template

Word Getting Started The Word Window u vw. Microsoft QUICK Source. Creating a New Blank Document. Creating a New Document from a Template Microsoft QUICK Source Word 2007 Getting Started The Word Window u vw x y z u Quick Access Toolbar contains shortcuts for the most commonly used tools. v Microsoft Office Button contains common file and

More information

Create a new document based on default template, other available template like: memo, fax, agenda.

Create a new document based on default template, other available template like: memo, fax, agenda. Word Processing 3 Objectives: Working with Documents Enhancing Productivity Using the Application Open, close a word processing application. Open, close documents. Create a new document based on default

More information

Introduction to Microsoft Word 2010

Introduction to Microsoft Word 2010 Introduction to Microsoft Word 2010 Microsoft Word is a word processing program you can use to write letters, resumes, reports, and more. Anything you can create with a typewriter, you can create with

More information

Minimize Restore Close. Top Level Tabs. Quick Access Toolbar. Title Bar. Ribbon. Group. Rulers. Status Bar View Buttons.

Minimize Restore Close. Top Level Tabs. Quick Access Toolbar. Title Bar. Ribbon. Group. Rulers. Status Bar View Buttons. Microsoft Word 2013 Quick Access Toolbar Top Level Tabs Title Bar Minimize Restore Close Ribbon Group Rulers Status Bar View Buttons Zoom Control Getting to Know Word Word is word processing software.

More information

Introduction to Microsoft Word 2010

Introduction to Microsoft Word 2010 Introduction to Microsoft Word 2010 Microsoft Word is a word processing program you can use to write letters, resumes, reports, and more. Anything you can create with a typewriter, you can create with

More information

Angel International School - Manipay

Angel International School - Manipay c Grade 10 Angel International School - Manipay 2 nd Term Examination March, 2017 ICT Duration: 02:30Hours PART I Underline the correct answer. 1) Which of the following will you require to hear music

More information

Quick Reference Summary

Quick Reference Summary Microsoft Word 2010 Quick Reference Summary Microsoft Word 2010 Quick Reference Summary Number Mouse Ribbon Menu AddressBlock Merge Field, Add AddressBlock Merge Field, Edit WD 349 WD 349 Address Block

More information

Word 2010, Level I. Thank You For Attending The COMPUTER TRAINING CENTER. More Computer Classes Available:

Word 2010, Level I. Thank You For Attending The COMPUTER TRAINING CENTER. More Computer Classes Available: Word 2010, Level I Thank You For Attending The COMPUTER TRAINING CENTER More Computer Classes Available: www.conejoadultschool.org Conejo Valley Adult School 1025 Old Farm Road Thousand Oaks, CA 91360

More information

Computer Nashua Public Library Introduction to Microsoft Word 2010

Computer Nashua Public Library Introduction to Microsoft Word 2010 Microsoft Word is a word processing program you can use to write letters, resumes, reports, and more. Anything you can create with a typewriter, you can create with Word. You can make your documents more

More information

Table of Contents. Word. Using the mouse wheel 39 Moving the insertion point using the keyboard 40 Resume reading 41

Table of Contents. Word. Using the mouse wheel 39 Moving the insertion point using the keyboard 40 Resume reading 41 Table of Contents iii Table of Contents Word Starting Word What is word processing? 2 Starting Word 2 Exploring the Start screen 4 Creating a blank document 4 Exploring the Word document window 5 Exploring

More information

MICROSOFT WORD 2010 Quick Reference Guide

MICROSOFT WORD 2010 Quick Reference Guide MICROSOFT WORD 2010 Quick Reference Guide Word Processing What is Word Processing? How is Word 2010 different from previous versions? Using a computer program, such as Microsoft Word, to create and edit

More information

Quick Reference Summary

Quick Reference Summary Microsoft Word 2010 Quick Reference Summary Microsoft Word 2010 Quick Reference Summary All Caps WD 81 Change Case button (Home tab Font, UPPERCASE AutoCorrect Entry, Create WD 86 Options (File tab), Proofing

More information

Microsoft Office Illustrated. Creating Documents with Word 2007

Microsoft Office Illustrated. Creating Documents with Word 2007 Microsoft Office 2007- Illustrated Creating Documents with Word 2007 Objectives Understand word processing software Explore the Word program window Start a document Save a document 2 Objectives Select

More information

button Double-click any tab on the Ribbon to minimize it. To expand, click the Expand the Ribbon button

button Double-click any tab on the Ribbon to minimize it. To expand, click the Expand the Ribbon button PROCEDURES LESSON 1: CREATING WD DOCUMENTS WITH HEADERS AND FOOTERS Starting Word 1 Click the Start button 2 Click All Programs 3 Click the Microsoft Office folder icon 4 Click Microsoft Word 2010 1 Click

More information

B.V. Patel Institute of Business Management, Computer & Information Technology, Uka Tarsadia University : Advanced Applications of MS-Office

B.V. Patel Institute of Business Management, Computer & Information Technology, Uka Tarsadia University : Advanced Applications of MS-Office Unit-1 MS-WORD Answer the following. (1 mark) 1. Which submenu contains the watermark option? 2. Which is used for the Cell merge in the table? 3. Which option creates a large capital letter at the beginning

More information

Microsoft Office Suite

Microsoft Office Suite Module 3 MODULE OVERVIEW Part 1 Getting Familiar with Microsoft Word 2007 for Windows Part 2 Microsoft Word 2007 Basic Features Part 3 More Basic Features Microsoft Office Suite Microsoft Word 2007 Part

More information

1. CamoTvlilTagan ra SeiZleba gamoisaxos Semdegi CanaweriT:

1. CamoTvlilTagan ra SeiZleba gamoisaxos Semdegi CanaweriT: instruqcia davalebebisatvis # 1 _ 30: davalebasi dasmulia SekiTxva da mocemulia otxi savaraudo pasuxi, romeltagan mxolod ertia swori. pasuxebis furcelze davalebis Sesabamisi nomris qves ipovet ujra, romelic

More information

4.00 Use word processing software with alternative input devices Demonstrate basic word processing concepts and functions.

4.00 Use word processing software with alternative input devices Demonstrate basic word processing concepts and functions. 4.00 Use word processing software with alternative input devices. 4.01 Demonstrate basic word processing concepts and functions. Word Processing Software that is designed for the, editing, and printing

More information

Lesson 13 Editing and Formatting documents

Lesson 13 Editing and Formatting documents Editing and Formatting documents Computer Literacy BASICS: A Comprehensive Guide to IC 3, 4 th Edition 1 Objectives Delete and insert text using Backspace, Delete, Insert, Overtype modes. Undo, redo, and

More information

Microsoft Office 2000 & Microsoft Word 2000 Page 1. ***** Help Options ***** To access [? ] quickly & for specific use then

Microsoft Office 2000 & Microsoft Word 2000 Page 1. ***** Help Options ***** To access [? ] quickly & for specific use then Microsoft Office 2000 & Microsoft Word 2000 Page 1 ***** Help Options ***** Microsoft Help: Options and Search [ F1 ] Fastest way to get to Office Assistant and MS Office Help! ESC to Exit File > Help

More information

3. What is the smallest and largest font size available in Font Size tool on formatting toolbar? A. 8 and 72 B. 8 and 68 C. 6 and 72 D.

3. What is the smallest and largest font size available in Font Size tool on formatting toolbar? A. 8 and 72 B. 8 and 68 C. 6 and 72 D. 1. The minimum number of rows and columns in MS Word document is A. 1 and 1 B. 2 and 1 C. 1 and 2 D. 2 and 2 2. How many columns can you insert in a word document in maximum? A. 40 B. 45 C. 50 D. 55 3.

More information

All Shortcut keys for MS Word

All Shortcut keys for MS Word All Shortcut keys for MS Word Command Name Modifiers Key About Accept All Changes in Doc Accept Accept All Changes Shown Accept All Caps Ctrl+Shift+ A Annotation Alt+Ctrl+ M App Maximize Alt+ F10 App Restore

More information

Modul ke: Aplikasi Komputer. Pengenalan Ms. Word. Fakultas FASILKOM. Program Studi Sistem Informasi

Modul ke: Aplikasi Komputer. Pengenalan Ms. Word. Fakultas FASILKOM. Program Studi Sistem Informasi Modul ke: 02 Devi Fakultas FASILKOM Aplikasi Komputer Pengenalan Ms. Word Fitrianah Program Studi Sistem Informasi Pendahuluan Microsoft Word is a word processing program used to create: Letters Memos

More information

Microsoft Word Part I Reference Manual

Microsoft Word Part I Reference Manual Microsoft Word 2002 Part I Reference Manual Instructor: Angela Sanderson Computer Training Coordinator Updated by: Angela Sanderson January 11, 2003 Prepared by: Vi Johnson November 20, 2002 THE WORD SCREEN

More information

Appendix A. Installing Word Setting the Word Options. Setting the AutoFormat Options. To complete this course, you will need to:

Appendix A. Installing Word Setting the Word Options. Setting the AutoFormat Options. To complete this course, you will need to: Appendix A To complete this course, you will need to:! have Windows and Word 2000 installed on your system! ensure the Word options are set as illustrated in this appendix! have to hand a copy of the course

More information

Using Microsoft Word. Table of Contents

Using Microsoft Word. Table of Contents Using Microsoft Word Table of Contents The Word Screen... 2 Document View Buttons... 2 Selecting Text... 3 Using the Arrow Keys... 3 Using the Mouse... 3 Line Spacing... 4 Paragraph Alignment... 4 Show/Hide

More information

Contents. Launching Word

Contents. Launching Word Using Microsoft Office 2007 Introduction to Word Handout INFORMATION TECHNOLOGY SERVICES California State University, Los Angeles Version 1.0 Winter 2009 Contents Launching Word 2007... 3 Working with

More information

KEYBOARD SHORTCUTS AND HOT KEYS

KEYBOARD SHORTCUTS AND HOT KEYS KEYBOARD SHORTCUTS AND HOT KEYS Page 1 This document is devoted to using the keyboard instead of the mouse to perform tasks within applications. This list is by no means the "be all and end all". There

More information

San Pedro Junior College. WORD PROCESSING (Microsoft Word 2016) Week 4-7

San Pedro Junior College. WORD PROCESSING (Microsoft Word 2016) Week 4-7 WORD PROCESSING (Microsoft Word 2016) Week 4-7 Creating a New Document In Word, there are several ways to create new document, open existing documents, and save documents: Click the File menu tab and then

More information

Quick Access Toolbar. You click on it to see these options: New, Open, Save, Save As, Print, Prepare, Send, Publish and Close.

Quick Access Toolbar. You click on it to see these options: New, Open, Save, Save As, Print, Prepare, Send, Publish and Close. Opening Microsoft Word 2007 in the practical room UNIT-III 1 KNREDDY 1. Nyelvi beállítások az Office 2007-hez (Language settings for Office 2007 (not 2003)) English. 2. Double click on the Word 2007 icon

More information

Unit 5: Formatting Texts and Pages

Unit 5: Formatting Texts and Pages Formatting Texts and Pages Unit 5: Formatting Texts and Pages Introduction The overall effectiveness of a document is directly related to the way it looks. This unit is devoted to formatting and controlling

More information

Lesson 2 Quick Tour and Features

Lesson 2 Quick Tour and Features Lesson 2 Quick Tour and Features Objectives Students will format a document page. Students will use a spell-checker. Students will copy, cut, and paste text. Students will adjust paragraph indentations.

More information

New York City College of Technology. Microsoft Word Contact Information:

New York City College of Technology. Microsoft Word Contact Information: New York City College of Technology Microsoft Word 2016 Contact Information: 718-254-8565 ITEC@citytech.cuny.edu Opening Word 2016 Begin by clicking on the bottom left corner icon on the desktop. From

More information

CSE111 Introduction to Computer Applications

CSE111 Introduction to Computer Applications CSE111 Introduction to Computer Applications Lecture 4 Introduction to MS Word 2010-Part 1 Prepared by Asst. Prof. Dr. Mohamed KURDI Revised and presented by Asst. Prof. Dr. Samsun M. BAŞARICI Summary

More information

Word 2010 Beginning. Technology Integration Center

Word 2010 Beginning. Technology Integration Center Word 2010 Beginning File Tab... 2 Quick Access Toolbar... 2 The Ribbon... 3 Help... 3 Opening a Document... 3 Documents from Older Versions... 4 Document Views... 4 Navigating the Document... 5 Moving

More information

Microsoft Excel Keyboard Shortcuts

Microsoft Excel Keyboard Shortcuts Microsoft Excel Keyboard Shortcuts Here is a complete list of keyboard shortcuts for Microsoft Excel. Most of the shortcuts will work on all Excel versions on Windows based computer. Data Processing Shortcuts

More information

Microsoft Word Important Notice

Microsoft Word Important Notice Microsoft Word 2013 Important Notice All candidates who follow an ICDL/ECDL course must have an official ICDL/ECDL Registration Number (which is proof of your Profile Number with ICDL/ECDL and will track

More information

Introduction to MS Word XP 2002: An Overview

Introduction to MS Word XP 2002: An Overview Introduction to MS Word XP 2002: An Overview Sources Used: http://www.fgcu.edu/support/office2000/word/files.html Florida Gulf Coast University Technology Skills Orientation Word 2000 Tutorial The Computer

More information

Quick Reference Summary

Quick Reference Summary Microsoft Excel 2010 Quick Reference Summary Microsoft Excel 2010 Quick Reference Summary 3-D Chart, Rotate EX 462 3-D Rotation button (Chart Tools Layout tab Background, change rotation (Format Chart

More information

Practical File Answer key Class X (402)

Practical File Answer key Class X (402) Practical File Answer key Class X (402) 1) Create a Word Document and write all the steps to do following instructions. a) (i) Click on Indent Option of Paragraph group of Layout Tab. (ii) Set Left to

More information

MS Word Keyboard Shortcuts - PC

MS Word Keyboard Shortcuts - PC MS Word Keyboard Shortcuts - PC Command Name Modifiers Key Menu About All Caps Ctrl+Shift+ A Annotation Alt+Ctrl+ M App Maximize Alt+ F10 App Restore Alt+ F5 Apply Heading1 Alt+Ctrl+ 1 Apply Heading2 Alt+Ctrl+

More information

MICROSOFT WORD 2010 BASICS

MICROSOFT WORD 2010 BASICS MICROSOFT WORD 2010 BASICS Word 2010 is a word processing program that allows you to create various types of documents such as letters, papers, flyers, and faxes. The Ribbon contains all of the commands

More information

Microsoft Office Word. Help. Opening a Document. Converting from Older Versions

Microsoft Office Word. Help. Opening a Document. Converting from Older Versions Microsoft Office 2007 - Word Help Click on the Microsoft Office Word Help button in the top right corner. Type the desired word in the search box and then press the Enter key. Choose the desired topic

More information

Microsoft Word Intermediate March 25, Exercise 1: Open Word Click on Word. OR Click Start. Click All Programs. Click Microsoft Office.

Microsoft Word Intermediate March 25, Exercise 1: Open Word Click on Word. OR Click Start. Click All Programs. Click Microsoft Office. Microsoft Word Intermediate March 25, 2014 Exercise 1: Open Word Click on Word. OR Click Start. Click All Programs. Click Microsoft Office. Exercise 2: Create a new document Click File Tab. Select New.

More information

Assiut University, Administration Building, Room 210, Tel

Assiut University, Administration Building, Room 210, Tel Assiut University Information and Communication Technology Training Project Word Processing (104) Project Manager Prof. Mohamed Abo-Zahhad Abo-Zeid Professor of Communication Engineering, Faculty of Engineering,

More information

Keyboard shortcuts in OneNote Online

Keyboard shortcuts in OneNote Online Keyboard shortcuts in OneNote Online Use keyboard shortcuts to work more efficiently even without a mouse. This article lists keyboard shortcuts for OneNote Online. Navigate the ribbon and panes Jump from

More information

COMPILED BY: WESLEY M. NYANDIKA 1

COMPILED BY: WESLEY M. NYANDIKA 1 MICROSOFT WD Word processing is the activity of entering, editing formatting, storing and printing text. It involves the use of word processors. Word processor: is a program or software package that has

More information

Microsoft Word 2007 on Windows

Microsoft Word 2007 on Windows 1 Microsoft Word 2007 on Windows Word is a very popular text formatting and editing program. It is the standard for writing papers and other documents. This tutorial and quick start guide will help you

More information

bold: text format that makes letters look fatter and darker; used to make important words stand out

bold: text format that makes letters look fatter and darker; used to make important words stand out acceptable use: a set of policies that state what you are expected to do and not do while using information, websites, or programs; these rules and policies are created to protect the users of the products

More information

MS Word Basics. Groups within Tabs

MS Word Basics. Groups within Tabs MS Word Basics Instructor: Bev Alderman L e t s G e t S t a r t e d! Open and close MS Word Open Word from the desktop of your computer by Clicking on the Start>All programs>microsoft Office >Word 2010

More information

NOBLE INSTITUTE OF COMPUTER ACCOUNTANCY

NOBLE INSTITUTE OF COMPUTER ACCOUNTANCY 1 The ability to combine name and addressed with a standard document is called a. document formatting b. database management c. mail merge d. form letters 2. Which enables us to send the same letter to

More information

2009 Microsoft Corporation. All rights reserved. Page 1

2009 Microsoft Corporation. All rights reserved. Page 1 Set up a document Getting started with a basic document in Microsoft Office Word 2007 is as easy as opening a new or existing document and starting to type. Whether you start a document from scratch or

More information

1 Ctrl + X Cut the selected item. 2 Ctrl + C (or Ctrl + Insert) Copy the selected item. 3 Ctrl + V (or Shift + Insert) Paste the selected item

1 Ctrl + X Cut the selected item. 2 Ctrl + C (or Ctrl + Insert) Copy the selected item. 3 Ctrl + V (or Shift + Insert) Paste the selected item Tips and Tricks Recorder Actions Library XPath Syntax Hotkeys Windows Hotkeys General Keyboard Shortcuts Windows Explorer Shortcuts Command Prompt Shortcuts Dialog Box Keyboard Shortcuts Excel Hotkeys

More information

MS WORD HOW TO START MSWORD WINDOW OF MSWORD

MS WORD HOW TO START MSWORD WINDOW OF MSWORD MS WORD MS WORD is word processing software. We can write any type of matter or text in this software and attractive do this. In this software, file is called document and the extension name of the file

More information

saqartvelos erovnuli angarisebi

saqartvelos erovnuli angarisebi saqartvelos statistikis erovnuli samsaxuri NATIONAL STATISTICS OFFICE OF GEORGIA saqartvelos erovnuli angarisebi NATIONAL ACCOUNTS OF GEORGIA 2013 statistikuri krebuli STATISTICAL PUBLICATION Tbilisi 2

More information

Lesson 4 - Creating a Text Document Using WordPad

Lesson 4 - Creating a Text Document Using WordPad Lesson 4 - Creating a Text Document Using WordPad OBJECTIVES: To learn the basics of word processing programs and to create a document in WordPad from Microsoft Windows. A word processing program is the

More information

Microsoft Word 2010 Basics

Microsoft Word 2010 Basics 1 Starting Word 2010 with XP Click the Start Button, All Programs, Microsoft Office, Microsoft Word 2010 Starting Word 2010 with 07 Click the Microsoft Office Button with the Windows flag logo Start Button,

More information

Microsoft Word XP (2002)

Microsoft Word XP (2002) Microsoft Word (2002) Creating & Editing Documents Edited by Sahid Yogyakarta State University Adopted from: http://www.course.com/downloads/newperspectives/officexp/index.html 2 31 Maret 2009 Creating

More information

Libre Writer Exercise - 4

Libre Writer Exercise - 4 Libre Writer Exercise - 4 Aim: Introduction to Writer, importance of Writer as Word Processor, overview of toolbars, saving, accessing files, using help and resources. i). Create a document using the features:

More information

Formatting, Saving and Printing in Word 2013

Formatting, Saving and Printing in Word 2013 Revision 3 (--04) Computer Basics Formatting, Saving and Printing in Word 03 MICROSOFT WORD 03: This program allows you to create new documents, make easy changes, insert media, and effectively save and

More information

Life After Word An Introduction to Microsoft Word The University of Iowa ITS Campus Technology Services Iowa City, IA 52242

Life After Word An Introduction to Microsoft Word The University of Iowa ITS Campus Technology Services Iowa City, IA 52242 Life After Word 2003 An Introduction to Microsoft Word 2007 ITS Campus Technology Services Iowa City, IA 52242 March 2007 2 TABLE OF CONTENTS TABLE OF CONTENTS... 2 INTRODUCTION... 4 WHAT S NEW... 4 GETTING

More information

Word 2013 Beginning. Technology Integration Center

Word 2013 Beginning. Technology Integration Center Word 2013 Beginning Getting Started... 2 Quick Access Toolbar... 3 The Ribbon... 3 Help... 4 Compatibility Mode... 4 Document Views... 4 Navigating the Document... 5 Moving Around in the Document... 5

More information

Excel Select a template category in the Office.com Templates section. 5. Click the Download button.

Excel Select a template category in the Office.com Templates section. 5. Click the Download button. Microsoft QUICK Excel 2010 Source Getting Started The Excel Window u v w z Creating a New Blank Workbook 2. Select New in the left pane. 3. Select the Blank workbook template in the Available Templates

More information

CHAPTER 3: MICROSOFT OFFICE: WORD 2010

CHAPTER 3: MICROSOFT OFFICE: WORD 2010 CHAPTER 3: MICROSOFT OFFICE: WORD 2010 Quick Summary Microsoft Office 2010 includes programs, servers, and services for individuals and organizations. The insertion point is a blinking vertical line that

More information

MSOffice WORD Microsoft Office 20 13

MSOffice WORD Microsoft Office 20 13 MSOffice WORD Microsoft Office 2013 Objectives: Identify parts of the Word screen Name and save a document Key text into a document Edit text Print a document Close a document Modify font size, style,

More information

Beginning Microsoft Word Crystal Lake Public Library

Beginning Microsoft Word Crystal Lake Public Library Beginning Microsoft Word 2013 Crystal Lake Public Library Agenda What is it? Do I have it? Why bother? Launch & view Typing time Selecting text Home tab Undo Page layout File backstage Going forward What

More information

COMPUTER SHORTCUTS Universal Help in almost every Windows program. Highlights from current position to end of line.

COMPUTER SHORTCUTS Universal Help in almost every Windows program. Highlights from current position to end of line. Computer Basic Shortcuts COMPUTER SHORTCUTS Shortcut Keys Alt + F Alt + E F1 Ctrl + A Ctrl + X Shift + Del Ctrl + C Ctrl + Ins Ctrl + V Shift + Ins Home Ctrl + Home End Ctrl + End Shift + Home Shift +

More information

Mi c r o s o f t Wo r d Qu i c k Re f e r e n c e Ca r d

Mi c r o s o f t Wo r d Qu i c k Re f e r e n c e Ca r d Tech Talk # 5 Mi c r o s o f t Wo r d Qu i c k Re f e r e n c e Ca r d Introduction by Renae Schmidt Hello! Welcome to Tech Talk #5. This week we are sharing a Microsoft Word 2010 Quick Reference Card.

More information

Opening Microsoft Word. 1. Double click the Word 2016 icon on the desktop to launch word.

Opening Microsoft Word. 1. Double click the Word 2016 icon on the desktop to launch word. Intro to Microsoft Word 2016 Class Description: This class will provide an introduction to the word processing program Microsoft Word 2016. Learn how to create a simple document, edit and format text,

More information

Microsoft. Computer Training Center 1515 SW 10 th Avenue Topeka KS

Microsoft. Computer Training Center 1515 SW 10 th Avenue Topeka KS Microsoft Computer Training Center 1515 SW 10 th Avenue Topeka KS 66604-1374 785.580.4606 class@tscpl.org www.tscpl.org Microsoft Word 2007 Introduction to Word Processing 1 How to Start Word is a full-featured

More information

Changing Worksheet Views

Changing Worksheet Views PROCEDURES LESSON 1: TOURING EXCEL Starting Excel From the Windows Start screen, click the Excel 2013 program tile 1 Right-click a blank area of the Windows Start screen 2 Click the All Apps button 3 Click

More information

Introduction to Microsoft Word

Introduction to Microsoft Word Introduction to Microsoft Word Presented by Plainfield Public Library Screen Layout Formatting Text The formatting toolbar is the easiest way to change many attributes of text. If the toolbar as shown

More information

Q.1. Which of the following is word processing software?

Q.1. Which of the following is word processing software? Q.1. Which of the following is word processing software? a) Microsoft Word b) Microsoft Excel c) Microsoft Internet Explorer d) Microsoft Windows Explorer Q. 2 By Default, How many worksheets available

More information

Standard Windows Keyboard Layout & Keyboard Shortcuts

Standard Windows Keyboard Layout & Keyboard Shortcuts Standard Windows Keyboard Layout & Keyboard Shortcuts Desktop keyboard Laptop keyboard Explanation of the Keys on a Windows QWERTY Keyboard Q W E R T Y "The name "QWERTY" for our computer keyboard comes

More information

Contents. Copyright 2016 CMS e-learning Department. All Rights Reserved For more handouts visit:

Contents. Copyright 2016 CMS e-learning Department. All Rights Reserved For more handouts visit: MS- WORD Handout: Level 2 elearning Department 2016 Contents MS-WORD... 3 1.1 Interface... 3 1.2 Create and Save Documents... 3 1.2.1 Save As and Save option:... 3 1.3 Home Tab:... 4 1.4 Editing text on

More information

CAMBODIA INTERNATIONAL COOPERATION INSTITUTE

CAMBODIA INTERNATIONAL COOPERATION INSTITUTE ១. PowerPoint Microsoft office PowerPoint ២. ៣ PowerPoint 2010 Double-Click Icon Microsoft PowerPoint 2010 Start All Programs Microsoft Office Microsoft PowerPoint 2010 Start Microsoft PowerPoint 2010

More information

1. The use of icons, thumbnails, and windows is called a graphical interface. a. computer c. person b. user d. interactive ANS: PTS: 1 REF: Windows 1

1. The use of icons, thumbnails, and windows is called a graphical interface. a. computer c. person b. user d. interactive ANS: PTS: 1 REF: Windows 1 WINDOWS MULTIPLE CHOICE 1. The use of icons, thumbnails, and windows is called a graphical interface. a. computer c. person b. user d. interactive ANS: PTS: 1 REF: Windows 1 2. The is the graphical background

More information

Spreadsheets Microsoft Office Button Ribbon

Spreadsheets Microsoft Office Button Ribbon Getting started with Excel 2007 you will notice that there are many similar features to previous versions. You will also notice that there are many new features that you ll be able to utilize. There are

More information

Quick Reference Card Business Objects Toolbar Design Mode

Quick Reference Card Business Objects Toolbar Design Mode Icon Description Open in a new window Pin/Unpin this tab Close this tab File Toolbar New create a new document Open Open a document Select a Folder Select a Document Select Open Save Click the button to

More information

Formatting and Editing Skills. Apply formatting and editing features and operational keys appropriately.

Formatting and Editing Skills. Apply formatting and editing features and operational keys appropriately. Formatting and Editing Skills Apply formatting and editing features and operational keys appropriately. Word Processing Word processing software is a type of application software that is used for creating

More information

Introduction to Microsoft Word 2010

Introduction to Microsoft Word 2010 CDU Short Courses Introduction to Microsoft Word 2010 A 2 day course delivered by Charles Darwin University. COURSE INFORMATION This course focuses on basic document production using Microsoft Word 2010

More information

Computer Shortcuts. Files menu options in current program. Edits options in current program Universal Help in almost every Windows program.

Computer Shortcuts. Files menu options in current program. Edits options in current program Universal Help in almost every Windows program. www.bankjobszone.com Computer Shortcuts Shortcut keys Concept: Shortcuts keys help provide an easier and usually quicker method of navigating and using computer software programs. Shortcut keys are commonly

More information

Highline College. Busn 216: Computer Applications for Business (Fun and Power with Computers)

Highline College. Busn 216: Computer Applications for Business (Fun and Power with Computers) Highline College Busn 216: Computer Applications for Business (Fun and Power with Computers) Office 2016 Video #04: Introduction to Word, Ribbons, QAT, Navigation Tricks, Selection Tricks 1) Word Word

More information

Tips and Tricks for Microsoft Word 2010

Tips and Tricks for Microsoft Word 2010 Tips and Tricks for Microsoft Word 2010 TABLE OF CONTENTS Shortcuts for Selecting Text... 1 Create Automatic Borders... 1 Bulleted and Numbered List Shortcuts... 1 Insert Normal Text Within a List... 2

More information

Changing Worksheet Views

Changing Worksheet Views PROCEDURES LESSON 1: TOURING EXCEL Starting Excel 1 Click the Start button 2 Click All Programs 3 Click the Microsoft Office folder icon 4 Click Microsoft Excel 2010 Naming and Saving (Ctrl+S) a Workbook

More information