â «π ÿà Ë ßÕâÕ ªìπªí Ë ß Õß Áߪ Ÿ Õß µ

Transcription

1 » µ πµå π æ ÿ Sitakan Natphopsuk, et al. π æπ åµâπ Original Article â «π ÿà Ë ßÕâÕ ªìπªí Ë ß Õß Áߪ Ÿ Õß µ π µ «πõõ ß Àπ Õ» µ πµå π æ ÿ 1, -Õ 1*, ÿæ å π «πå1, à æ Õß 2, æ π «3 1 ««, 2 «ÿ ««, 3 «Ÿµ» µ å π ««æ» µ å À «Õπ àπ. Õπ à𠪻 Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical Cancer in Northeast Thai Women Sitakan Natphopsuk 1, Wannapa Settheetham-Ishida 1*, Supat Sinawat 1, Chamsai Pientong 2, Pissamai Yuenyao 3 1 Department of Physiology, 2 Microbiology, 3 Obstetrics and Gynecology, Faculty of Medicine, Khon Kaen University, Khon Kaen, 40002, Thailand À «µ ÿª ß å: Áߪ Ÿ ªìπ Áß Ëæ â π µ æ ª âõ 16.4 Õß Áß ÈßÀ Ëæ π µ Áߪ Ÿ Àµÿ Ë âõπ À ªí Ë Ë «âõß «Èß â «π ÿà Ë Õ à ß Áµ ß à «π Ë ««ª «π ÿà Ë Ë â Ÿ ÿà Ë Õß π â Áߪ Ÿ ß π«π È ß ÿàßà «æ π å À«à ß Ÿ ÿà Ë Õß π â ªí Ë ß π Õ ËπÊ Áߪ Ÿ Õß µ π µ «πõõ ß Àπ Õ :» πõ ºŸâªÉ«Áß ª Ÿ 55 Õ Ë ÿ æ Ë Õ ÿ â ß ºŸâªÉ«Áߪ Ÿ 55 Õ ÿ π â Õ Ëߪ Õ ª â«âõ Ÿ Ë «Ÿ ÿà Ë æƒµ ß æ» ª «µ æ π ÿå ÿ π πõ π Èπ ß π å «ª Ÿ µ «À ÕÁπ Õ Õß ÈÕ «Õ æ «(human papillomavirus) â««gp5+/6+ PCR» π È â Õß «π πÿ å À «Õπ àπ Ë HE Backgrounds and Objectives: Cancer of the cervix is the most common cancer in Thai women with an estimated 16.4% of all cancer in females. It has been proposed that cigarette smoking among HPV positive women is one of the co-factors which likely influence the risk of cervical cancer progression. The association between cervical cancer development and the duration or the dose of cigarette smoking of the family members, however, was still unclear. This study is determined to evaluate the association between passive smoking as well as other factors such as HPV infection and cervical cancer in Northeastern Thai women. Methods: A case-control study was undertaken with 55 cases of SCCA and 55 age-matched healthy controls. HPV DNA was analyzed in cervical specimens with the GP5+/ 6+ primers. The information regarding sexual behaviors, reproductive history, contraceptive use, and history of smoking were collected from all subjects. This study was approved by the Ethics Committee of Khon Kaen University No. HE * Correspondening : Wannapa Settheetham-Ishida Tel/Fax [66] , address: wannapa@kku.ac.th» π π å «2553; 25(3) Srinagarind Med J 2010; 25(3) 215

2 â «π ÿà Ë ßÕâÕ ªìπªí Ë ß Õß Áߪ Ÿ Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical Cancer º» æ «à µ ÈÕ «Õ æ «â Á ÿ π ŒÕ å 𠫪ìπ «µ µàõ πµ Èß µà 5 ªï Èπ ª ÿµ π ËÕ Õ ÿπâõ «à À Õ à 20 ªï ŸàπÕπ «à 1 π æ Ë «Ë ß Õß Áß ª Ÿ 38.74, à µ Õ à ß π ß µ p<0.001 Ëß ª «à π Èπ Ë Ÿ ÿà Ë ªìπªí Ë ß Ë æ Ë Áߪ Ÿ 4.68 à Õ à ß π ß µ p<0.01 â «π Ÿ ÿà Ë «à À Õ à 20 ªï æ Ë «Ë ß Õß Áߪ Ÿ π ß 3.05 à Õ à ß π ß µ p<0.5 πõ π È ßæ «à ŸàπÕπÀ π æ Ë «Ë ß π µ ÈÕ «Õ æ «4.09 à p<0.01 ÿª: º» ß Àâ ÀÁπ«à µ ÈÕ «Õ æ «ª π Á ÿ π ÿµ ËÕÕ ÿπâõ «æ π å æ π ªìπ Áߪ Ÿ πõ π È «π Ÿ ÿà Ë Õß «æ π å Áߪ Ÿ Õß ªìπ Ëπà ß µ«à â «π ÿà Ë π â Õ º µ ßµàÕ ª Ë π ª ß Õß å ˪ Ÿ Õ ππ ª Ÿà Áß Ëª Ÿ â µ ßÀ Õ à«µ ÈÕ «Õ æ «ßπ Èπ Àâ «Ÿâ «â Ë «µ ÈÕ «Õ æ «æƒµ ß æ» º Õß ÿà Ë Èß ßµ ß ßÕâÕ à«µ «Õß åª Ÿ ˺ ª µ µ «π Õß ÈÕ «Õ æ «ªìπªí π ªÑÕß π Áߪ Ÿ Õß µ π Ÿ π È Õ à ß ª æ : Áߪ Ÿ «π ÿà Ë ßÕâÕ ªí Ë ß Õ æ «Results: HPV infection, prolong oral contraceptive pills use, age at first delivery, number of sexual partners and smoking status of partners revealed statistical different increase risk for cervical cancer with the odds ratio of 38.74, 12.72, and 4.92-fold respectively with p< Statistical higher risk for cervical cancer was observed in present smoker 4.68-fold (p<0.01). Smoking duration more than 20 years of partners increased the risk of cervical cancer 3.05 with p<0.05. Multiple sexual partners showed 4.09-fold increased in the risk for HPV infection with p<0.01. Conclusions: The data suggest that HPV infection, oral contraceptive pills use, age at first delivery were associated with cervical carcinogenesis among Northeastern Thai women. Moreover, smoking status and duration of smoke of partners also affect on cervical cancer. This indicated that, passive smoking may affect cervical cells abnormality, consequently cervical cancer development directly in this population. Therefore, to prevent cervical cancer or HPV infection, administration of knowledge on sexual behaviors and effects of smoking into public health program is important and, at the same time, a nation-wide screening scheme for the cervical abnormalities including HPV-typing is awaited in Thailand. Keywords: Cervical cancer, Passive smoking, Risk factor, HPV» π π å «2553; 25(3): Srinagarind Med J 2010; 25(3): π Áߪ Ÿ ªìπ Àµÿ µ Ë Õß µ æ Õ à ß Ëß πª» ßæ π «Èߪ» µ Õß π Áß Ààß µ æ «à Áß ª Ÿ ªìπ Àµÿ µ Õ π Ë Õß Õß µ 1 æ π µ «πõõ ß Àπ Õ æ Õÿ µ å Õß ªìπ Áߪ Ÿ àõπ â ß Ÿß ß π ÕßÀπà«Áß À «Õπ àπ æ «à Áߪ Ÿ ªìπ Õ π Àπ Ëß πàâ Àµÿ ÕߺŸâªÉ«Áß Ë â π ßæ» π π å2 ß â«à Áߪ Ÿ ªìπ ªí À ÿ æ Ë Õß µ π µ «πõõ ß Àπ Õ Õß ªí ÿ π À À ß π«ë» ß Àµÿ Ëπ ª Ÿà Áߪ Ÿ âõ Ÿ πªí ÿ ππ È àß È«à æ π Õß Áߪ Ÿ à«π À àπà æ π å µ ÈÕ «Õ æ «(human papillomavirus À Õ HPV) Ëß ªìπ «Ëµ µàõºà π ß º à«π À à µ µàõ â æ» æ π å º «º «Àπ ß À Õ ËÕ ÿ «Õ««æ»À Õ Ëª Ÿ ËÕ Õ Õ À Õ º Àâ ÈÕ «π Ⱥà π â ª π à ß â æ ÈÕ «ËÕ Ÿà π ÿà «Ë ß Ÿß (high-risk HPV) Õ à ß Áµ ºŸâµ ÈÕ «Õ æ ««Ë ß Ÿß æ ß âõ 1 à π Èπ Ë æ π ª π Áߪ Ÿ ÈπµÕπ π ȵâÕßÕ» «π πà ªï3 âõ Ÿ ß à «È Àâ ÀÁπ «à µ ÈÕ «Õ æ ««Ë ß Ÿß ªìπ æ ß «π ÈÕßµâπ à π Èπ Ë Áߪ Ÿ â µâõßõ» ªí Õ ËπÊ â µÿâπ Àâ «π À ß 216» π π å «2553; 25(3) Srinagarind Med J 2010; 25(3)

3 » µ πµå π æ ÿ µ ÈÕ «Õ æ «π ªìπ Áߪ Ÿ π Ë ÿ Ëߪí ß à «π ÈÕ ªìπ â Èߪí ß â π Ëß «âõ àπ Ÿ ÿà Ë4 惵 ß æ» â Á ÿ π 5 ªìπµâπ À ÕÕ ªìπªí π à ß ÕߺŸâµ ÈÕ ÿ µ æ Õß ÈÕ «6, 7 âõ Ÿ ß π«ëºà π æ «à ÿà Ë º µàõ ÁßÀ π àπ ÁßªÕ ÁßÀ Õ Õ À Áß æ ªí «Áß æ Õ À 8,9 À» π Áߪ Ÿ ß π«à Ÿ ÿà Ë º µàõ Áߪ Ÿ 10,11 Ëß à«π À à «π ÿà Ë Ë µ â â ÿ Õ ËπÀ Õ ßÕâÕ (passive smoke) «à Ÿ µ ß (active smoke) ßπ Èπ» Ë «º Õß â «π ÿà Ë ßπà π ª Ÿà «â Ë «ªí Ë ß ªÑÕß π Áߪ Ÿ æ Õ à ß Ëß π µ «πõõ ß Àπ Õ Õߪ» ß â «Ë «ªí Ë ß Ë Ë «âõß ªìπ Áߪ Ÿ Õß µ π µ «πõõ ß Àπ Õ 12 º Õß ÿà Ë Áߪ Ÿ µà ß âõ Ÿ ߪ Ë àπ «π â «π ÿà Ë ª Ÿ ÿà Ë ªìπµâπ Àâ â «Ÿâ Ë «º Õß â ÿà ˵àÕ Áߪ Ÿ à Õ ÿ à Ë «ßπ Èπ» ߪí Ë ß Ë Àâ Áß ª Ÿ π È à«àâ â ߪí Ë Õ æ Àâ Áß À Õ àß «π æ π ª ªìπ Áß πºÿâ ˵ ÈÕ «Õ æ «Õ Ÿà â««èߺ Õß â «π ÿà Ë ßÕâÕ æ π Õß Áߪ Ÿ Ëß à«àâ À Ë ß ªÑÕß πªí Ë ß Õß Áß ª Ÿ âõ à ß Ÿ µâõß À Õ ÿ Ëß Èπ Á µ «Õ à ß «π È ªìπ» case-control study Õ µ ÿà µ «Õ à ß Õ àßõõ ªìπ Õß ÿà Õ ÿà ºŸâªÉ«Áߪ Ÿ Ë Ë ßæ» π π å À «Õπ àπ Ë â «π «à ªìπ Áߪ Ÿ π «(squamous cell cervical carcinoma; SCCA) ÿà «ÿ Ëß Õ ÿà Õ Ë ÿ æ à ª «µ ªìπ Áß «º ª µ Õߪ Ÿ «Èß º µ «ß æ «Õߪ Ÿ ª µ ÿà 55 π Ë Õ ÿõ Ÿà π à«ß «π (age matched 5-years interval) ËßÕ Èß Õß ÿà â ß ËÕ π Õ π øõ å π Õ Àâ» È ß Ë ««µ ÿª ß å ÈπµÕπ» Sitakan Natphopsuk, et al.» π È â Õß «π πÿ å À «Õπ àπ Ë HE Õ Õ Èß Õß ÿà â Õ ª Õ â«âõ Ÿ Ë«ª ªí µà ßÊ Ë º µàõ ªìπ Áß ª Ÿ Ëß àßõõ ªìπ 6 à«π â à âõ Ÿ Ë«ª ª «µ Õ «ª «µ æ π ÿå ª «µ ß æ» æ π å ª «µ ª µ «ª «µ Ÿ ÿà Ë º «π Õ ª «µ Ÿ ÿà Ë Õßµ «Õ Õß ª «µ Ÿ ÿà Ë Õß ª «µ Ÿ ÿà Ë Õß ÿ â Á åª Ÿ µ «À ÈÕ «Õ æ «Á åª Ÿ â â Pap «Õ å «Õ ª Ÿ ß π «Ë PBS π Èπ 𠪪íòπ À«Ë ß π µ Õπ Ë â ª ÕÁπ Õ â Genomic DNA Mini Kit (Geneaid) µ «À ÕÁπ Õ Õß ÈÕ «Õ æ «â π PCR (polymerase chain reaction) â primer GP5+/6+ Ëß «æ à«π L1 π π Õß ÈÕ «Õ æ ««Àå âõ Ÿ ß µ ª «º «Àå âõ Ÿ ß µ â«chi-square test æ ËÕÀ «µ µà ß Õߪí Ë ß Áß ª Ÿ «ÀåÀ à «Ë ß æ å â«à à odd ratio (OR) Ë «ËÕ Ëπ 95% (95% Confidence interval; CI) â p à πâõ «à 0.05 ß«à «µ µà ßÕ à ß π ß µ º»» ªí ËÕ Ë «âõß Áß ª Ÿ (µ ß Ë 1) æ «à µ Ë µ ÈÕ «Õ æ ««Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ æ Ë Èπ à ËÕ ª µ Ë à µ ÈÕ «Õ æ «(95% CI = , p< ) â Á ÿ π π ŒÕ å π «π π «à 5 ªï æ Ë «Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ à ËÕ µ Ë à â Á ÿ π (95% CI = , p = ) µ Ë ÿµ Èß ËÕÕ ÿπâõ «à À Õ à 20 ªï Õ Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ æ Ë Èπ à ËÕ µ Ë ÿµ Èß ËÕÕ ÿ «à 20 ªï (95% CI = , p< ) µ Ë π«π ŸàπÕπ «à 1 π Õ Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ «à µ Ë» π π å «2553; 25(3) Srinagarind Med J 2010; 25(3) 217

4 â «π ÿà Ë ßÕâÕ ªìπªí Ë ß Õß Áߪ Ÿ ŸàπÕπ æ ß 1 π À Õ à ŸàπÕπ 4.92 à (95% CI = , p=0.0006) à«πªí Ë «Õ ÿ Ë ª Õπ Èß Õ ÿ Ë Ë æ» æ π å π«π Èß Õß µ Èß å Õ ÿµ âß ÿµ æ «à à æ Ë «Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ Õ à ß π ß µ (p >0.05) ËÕæ ªí Ë ß Õß µ ÈÕ «Õ æ «æ «à æ ªí ÿµ Èß ËÕ Õ ÿπâõ «à À Õ à 20 ªï ŸàπÕπ «à 1 π à π Èπ Ë æ Ë «Ë ß Õß µ ÈÕ «Õ æ «Õ à ß π ß µ æ Ë «Ë ß Èπ ªìπ 4.71 à Õß µ Ë ÿµ Èß ËÕÕ ÿ «à 20 ªï æ Ë «Ë ß 4.09 à ËÕ ª µ Ë ŸàπÕπ æ ß 1 π (µ ß Ë 2) Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical Cancer ËÕ» «æ π å À«à ߪ «µ Ÿ ÿà Ë Õß ªìπ Áߪ Ÿ æ «à µ Ë ß ß Ÿ ÿà ËÕ Ÿà «Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ æ Ë Èπ 4.68 à ËÕ µ Ë à Ÿ ÿà Ë (95% CI = , p= 0.001) πõ π È «π Ÿ ÿà Ë Õß (ªï) ß «æ π å Áߪ Ÿ æ «à µ Ë Ÿ ÿà Ë «à 20 ªï «Ë ß Õß Áߪ Ÿ æ Ë Èπ 3.05 à (95% CI = , p= 0.011) µà àæ «æ π å À«à ß «Ë Ÿ ÿà Ë Õß Áߪ Ÿ (µ ß Ë 3) µ ß Ë 1 «æ π å À«à ߪí Ë» Áߪ Ÿ ªí Ë» ÿà ºŸâªÉ«Áߪ Ÿ (n=55) ÿà «ÿ (n=55) OR [95%CI] p-value Õ ÿ ËÕ ª Õπ Èß >14 ªï <14 ªï [ ] π«π ŸàπÕπ 1 π >1 π [ ] Õ ÿ ËÕ æ» æ π å Èß >17 ªï <17 ªï [ ] Õ ÿ ËÕ ÿµ π >20 ªï <20 ªï [ ] π«π µ Èß å <3 Èß >3 Èß [ ] π«π âß ÿµ à π [ ] >1 π [ ] π«π Õ ÿµ <3 π >3 π [ ] â Á ÿ π à â <5 ªï [ ] >5 ªï [ ] µ ÈÕ Õ æ «àµ ÈÕ µ ÈÕ [ ] » π π å «2553; 25(3) Srinagarind Med J 2010; 25(3)

5 » µ πµå π æ ÿ Sitakan Natphopsuk, et al. µ ß Ë 2 «æ π å À«à ߪí Ë ß ªìπµ ÈÕ Õ æ «ªí Ë ß µ ÈÕ Õ æ «àµ ÈÕ (n=41) µ ÈÕ (n=69) OR [95%CI] p-value Õ ÿ ËÕ ª Õπ Èß >14 ªï <14 ªï [ ] π«π ŸàπÕπ 1 π >1 π [ ] Õ ÿ ËÕ æ» æ π å Èß >17 ªï <17 ªï [ ] Õ ÿ ËÕ ÿµ π >20 ªï <20 ªï [ ] π«π µ Èß å <3 Èß >3 Èß [ ] π«π âß ÿµ à π [ ] >1 π [ ] π«π Õ ÿµ <3 π >3 π [ ] â Á ÿ π à â <5 ªï [ ] >5 ªï [ ] «Ÿ ÿà Ë à Ÿ ß Ÿ Õ Ÿà [ ] Ÿ [ ] 0.625» π π å «2553; 25(3) Srinagarind Med J 2010; 25(3) 219

6 â «π ÿà Ë ßÕâÕ ªìπªí Ë ß Õß Áߪ Ÿ Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical Cancer µ ß Ë 3 «æ π å À«à ߪ «µ Ÿ ÿà Ë Õß Áߪ Ÿ ª «µ Ÿ ÿà Ë Õß ÿà ºŸâªÉ«Áß ÿà «ÿ ª Ÿ (n=55) (n=55) OR [95%CI] p-value «Ÿ ÿà Ë à Ÿ ß Ÿ Õ Ÿà [ ] Ÿ [ ] «π Ÿ (ªï) à Ÿ ªï [ ] ªï [ ] >20 ªï [ ] π«π Ë Ÿ ( «π/«π) à Ÿ < [ ] [ ] > [ ] «Ë º «π ÿà Ë (./«π) à º < [ ] > [ ] «Ë Ÿ (ªï) à º < [ ] > [ ] «å Áߪ Ÿ ªìπ Àµÿ µ Õß µ Ë æ Õ à ß Ëß πª» ßæ π «Èߪ» Ëß À ß π«π πÿπ«à µ ÈÕ «Õ æ «π Ë «Ë ß Ÿß (high-risk HPV) π ª Ÿà «π Áߪ Ÿ â13 Ëß Õ âõß ß π«π È Ë æ «à µ ÈÕ «Õ æ «æ Ë «Ë ß π Áß ª Ÿ Ÿß ß à ËÕ ª µ Ë à µ ÈÕ «Õ æ «(95% CI = , p < ) πõ π Ȫí Ë ß π Õ ËπÊ àπ π«π ŸàπÕπ Õ ÿ ËÕ ÿµ Èß π Á ÿ π ß º π æ Ë «Ë ß π Áߪ Ÿ â«àπ π Ëß» π Èæ «à µ Ë ŸàπÕπ «à 1 π æ Ë Õ Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ «à µ Ë ŸàπÕπ æ ß 1 π À Õ à ŸàπÕπ 4.92 à ËßÕ ªìπº æ Ë Õ π â ÈÕ «Õ æ «ŸàπÕπ Ëß Õ âõß 12, 14» ˺à π πõ π Èπ» π È ß ß Àâ ÀÁπ«à µ Ë ÿµ Èß ËÕÕ ÿπâõ «à À Õ à 20 ªï Õ Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ «à µ Ë ÿµ Èß ËÕÕ ÿ «à 20 ªï ß à Èßπ È π ËÕß π µ ËÕ ÿ ßπâÕ π ÈÕ ËÕ «ª Ÿ ß æ π à Ÿ å àߺ Àâ Õ Ë ß π µ ÈÕ «Õ æ «âßà 15 à𠫪 π Á ÿ π Ë ŒÕ å π Õ µ π (estrogen) ªìπÕß åª Õ ŒÕ å π Õ µ ππ È º π æ Ë Õ µ àß å π S (S-phase) 16 àߺ µÿâπ æ Ë π«π Õß stratified squamous epithelium «ª Ÿ â ππõ (ectocervix) ËßÕ Àâ å «π Èπ ª Ë π ª ß ª ªìπ å Áß âßà Èπ πõ π È ß π«π«π Ë π πÿπ 220» π π å «2553; 25(3) Srinagarind Med J 2010; 25(3)

7 » µ πµå π æ ÿ º Õß Á ÿ π «Ë ß π Áß ª Ÿ π ËÕß æ «à Õ µ π «æ π å ßÕÕ Õß π E6/E7 Õß ÈÕ «Õ æ «æ «à ËÕ Àâ 17 β-estradiol SiHa cells ª µÿ âπ Èß transcription Õß E6/E7 viral oncogenes Ëß àß «π æ π ª ªìπ Áß π π ˵ ÈÕ «Õ æ «Õ Ÿà â«5, 17 µà πß π«π È àæ «æ π å Õß ª π Á ÿ π æ Ë «Ë ß π µ ÈÕ «Õ æ «µà π«πâ «à µ Ë â Á ÿ π π ª π ŒÕ å π ««à 5 ªï Õ Ë ß π µ ÈÕ «Õ æ ««à µ Ë à â Á ÿ π ËÕæ ªí Ë Ë «âõß æ Ë «Ë ß π µ ÈÕ «Õ æ «æ «à æ ªí ÿµ Èß ËÕ Õ ÿπâõ «à À Õ à 20 ªï ŸàπÕπ «à 1 π à π Èπ Ë æ Ë «Ë ß Õß µ ÈÕ «Õ æ «Õ à ß π ß µ æ Ë «Ë ß Èπ ªìπ 4.71 à Õß µ Ë ÿµ Èß ËÕÕ ÿ «à 20 ªï [ (95% CI = , p = ) π ËÕß ÿµ µ Èß µàõ ÿπâõ àß È«à µ ºŸâπ Èπ Ë ß æ» ËÕÕ ÿ ßπâÕ Ëß π à«ß Õß â Ÿà«æ π ÿå π Èπ æ π Õß å «ª Ÿ transformation zone ß à Ÿ å Àâ å æõàõπ Õ µ ÈÕ «Õ æ «âßà ß àߺ Àâ æ Ë «Ë ß Õß Áߪ Ÿ π Èπ â«π «15 à«πªí â π ŸàπÕπ «à 1 π æ Ë «Ë ß 4.09 à ËÕ ª µ Ë ŸàπÕπ æ ß 1 π ß Àâ ÀÁπ«à ŸàπÕπ À π æ Ë «Ë ß π â ÈÕ «ŸàπÕπ â «à ŸàπÕπ æ ß π «æƒµ Ÿ ÿà Ë Õß º àß Áߪ Ÿ π µ Ë ß ß Ÿ ÿà ËÕ à ßµàÕ π ËÕß æ «à µ Ë Ÿ ÿà Ë «Ë ß π Áß ª Ÿ «à µ Ë à Ÿ ÿà Ë 4.68 à (95% CI = , p= 0.001) Õ âõß ß π«π«π Ë àß È«à «π ÿà Ë â ª Ÿà à ß µ Ë Ÿ ÿà Ë Èß Ÿ À Ëß Õß ŸàπÕπ Ë àõ Áß 18 Ëß ªìπº Àâ æ Ë «Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ Èß Ë ªí Õß ÿà Ë Õß à«àß «Õß ÈÕ «Õ æ «π Áß 10 Èßπ È «π Ÿ ÿà Ë Õß (ªï) ß «æ π å Áߪ Ÿ æ Ë «Ë ß π µ Ë Ÿ ÿà Ë «à 20 ªï ß Àâ ÀÁπ«à Ÿ ÿà Ë ªìπ «π π Àâ «º ª µ Ë â àõ Áß ªìπº Àâ æ Ë «Ë ß π π ª Ÿà Sitakan Natphopsuk, et al. æ π «º ª µ π Èπ ª Ÿà ªìπ Áß 19 µà àæ «æ π å À«à ß «Ë Ÿ Õß Áߪ Ÿ À âõ Ÿ Ë Ë «âõß π«π ÿà Ë Ë Ÿ µàõ«π «( Ë«ßµàÕ«π) Ë â «π ÿà Ë π Èπ ßµâÕßÕ»» Ë ÿà ª «à π È ß ÿªº â πàπõπ«à ªí ß à «æ Ë «Ë ß Õß Áߪ Ÿ À Õ à» π È â àß È Àâ ÀÁπ âõ Ÿ Ë «à â «π ÿà Ë ßÕâÕ Ëß π â àπ æ Ë «Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ Àâ â àπ «π ˺ŸâªÉ«ªìπºŸâ Ÿ ÿà Ë â«µπ Õß ßπ Èπ À Ë ß «Ë ß π ªìπ Áߪ Ÿ Ë ªí â «π ÿà Ëπ Èπ «À Ë ß Èß ßµ ß ßÕâÕ Ëß πª Áπ ß à π È ß «µ µà ß» Õ Ëπ Ë ÿ àß πâπ æ ªí Ÿ À Õ à Ÿ ÿà Ë ÕßÕ Õß Ëß µ π µ «πõõ ß Àπ Õ æ 惵 Ÿ ÿà Ë âπâõ À Õ» æ 惵 Ÿ ÿà Ë Õß µà à ÿ ß «π Ÿ ÿà Ë ª «Ë â «π ÿà Ë ßÕâÕ Õ à ß π 12 Àâ à ÿ â«à â «π ÿà Ë ª À Õ π à ß æ Ë «Ë ß π Áߪ Ÿ â Ëß ªìπ âõ Ÿ Ë ªìπª πå π Àâ «Ÿâ π π µ æ ËÕÀ Ë ß º ªí À à π È È Àâ ÀÁπ ßÕ πµ â «π ÿà Ë Èß ßµ ß ßÕâÕ Ëß à«π πÿπ ß «π À Ë ß â «π ÿà Ë æƒµ Ÿ ÿà Ë π ß ß âõ à ß π Èπ º» π È ß Àâ ÀÁπ«à µ ÈÕ «Õ æ «â Á ÿ π π ŒÕ å 𠫪ìπ «µ µàõ πµ Èß µà 5 ªï Èπ ª ÿµ π ËÕÕ ÿπâõ «à À Õ à 20 ªï ŸàπÕπ «à 1 π ªìπªí Ë º æ Ë «Ë ß Õß æ π ª ªìπ Áߪ Ÿ π µ π µ «πõõ ß Àπ Õ πõ π È «π Ÿ ÿà Ë Õß ß º Áߪ Ÿ πõ Ë Ÿ ÿà Ë Ëß» ߪí Ë ß Ë Àâ Áߪ Ÿ π È à«àâ â ߪí Ë Õ æ Àâ Áß À Õ àß «π æ π ª ªìπ Áß π π ˵ ÈÕ «Õ æ «Õ Ÿà â«ßπ Èπ Àâ «Ÿâ «â Ë «µ ÈÕ «Õ æ «æƒµ ß æ» º Õß ÿà Ë Èß ßµ ß ßÕâÕ ªìπªí π ªÑÕß π Áߪ Ÿ «π «µ «Õß å Ÿ ˺ ª µ µ «π Õß ÈÕ «Õ æ «à«â π π å «2553; 25(3) Srinagarind Med J 2010; 25(3) 221

8 â «π ÿà Ë ßÕâÕ ªìπªí Ë ß Õß Áߪ Ÿ µµ ª» ß π È â π πÿπ ß π«ß «Invitation research ß ª ß π ⪠ªï 2552 æ» µ å À «Õπ àπ Ë ß F52225 Õ Õâ ßÕ ß 1. π Áß Ààß µ, «π±å Õ µµ, ß «â. ß π π Áß ßæ π Áß Ààß µ. æ æå Èß Ë 1. ÿß æ; Cancer unit KKU. Hospital-Based Tumor Registry: statistical report 2008 Srinagarind Hospital Khon Kaen University. 1 st ed. Khon Kaen, Tsuda H, Hashiguchi Y, Nishimura S, Kawamura N, Inoue T, Yamamoto K. Relationship between HPV typing and abnormality of G1 cell cycle regulators in cervical neoplasm. Gynecol Oncol 2003; 91: Roteli-Martins CM, Panetta K, Alves VA, Siqueira SA, Syrjänen KJ, Derchain SF. Cigarette smoking and high-risk HPV DNA as predisposing factors for high-grade cervical intraepithelial neoplasia (CIN) in young Brazilian women. Acta Obstet Gynecol Scand 1998; 77: Moodley M, Moodley J, Chetty R, Herrington CS. The role of steroid contraceptive hormones in the pathogenesis of invasive cervical cancer: a review. Int J Gynecol Cancer 2003; 13: Agodi A, Barchitta M, Cipresso R, Marzagalli R, La Rosa N, Caruso M, et al. Distribution of p53, GST, and MTHFR polymorphisms and risk of cervical intraepithelial lesions in sicily. Int J Gynecol Cancer 2010; 20: Zehbe I, Voglino G, Wilander E, Genta F, Tommasino M. Codon 72 polymorphism of p53 and its association with cervical cancer. Lancet 1999; 354: La Torre G, Chiaradia G, Gianfagna F, De Lauretis A, Boccia S, Mannocci A, et al. Smoking status and gastric cancer risk: an updated meta-analysis of case-control studies published in the past ten years. Tumori 2009; 95: Siemiatycki J, Krewski D, Franco E, Kaiserman M. Associations between cigarette smoking and each of 21 types of cancer: a multi-site case-control study. Int J Epidemiol 1995; 24: Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical Cancer 10. Kapeu AS, Luostarinen T, Jellum E, Dillner J, Hakama M, Koskela P, et al. Is smoking an independent risk factor for invasive cervical cancer? A nested case-control study within Nordic biobanks. Am J Epidemiol 2009; 169: Fujita M, Tase T, Kakugawa Y, Hoshi S, Nishino Y, Nagase S, et al. Smoking, earlier menarche and low parity as independent risk factors for gynecologic cancers in Japanese: a case-control study. Tohoku J Exp Med 2008; 216: Ishida WS, Singto Y, Kanjanavirojkul N, Chatchawan U, Yuenyao P, Settheetham D, et al. Co-risk factors for HPV infection in Northeastern Thai women with cervical carcinoma. Asian Pac J Cancer Prev 2004; 5: De Vuyst H, Clifford G, Li N, Franceschi S. HPV infection in Europe. Eur J Cancer 2009; 45: Lenselink CH, Melchers WJ, Quint WG, Hoebers AM, Hendriks JC, Massuger LF, et al. Sexual behaviour and HPV infections in 18 to 29 year old women in the pre-vaccine era in the Netherlands. PLoS One 2008; 3:e Louie KS, de Sanjose S, Diaz M, Castellsagué X, Herrero R, Meijer CJ, et al. Early age at first sexual intercourse and early pregnancy are risk factors for cervical cancer in developing countries. Br J Cancer 2009; 100: Bhattacharya D, Redkar A, Mittra I, Sutaria U, MacRae KD. et al. Oestrogen increases S-phase fraction and oestrogen and progesterone receptors in human cervical cancer in vivo. Br J Cancer 1997; 75: Gariglio P, Gutiérrez J, Cortés E, Vázquez J. The role of retinoid deficiency and estrogens as cofactors in cervical cancer. Arch Med Res 2009; 40: Tokudome S. Semen of smokers and cervical cancer risk. J Natl Cancer Inst 1997; 89: Pratt MM, Sirajuddin P, Poirier MC, Schiffman M, Glass AG, Scott DR, et al. Polycyclic aromatic hydrocarbon-dna adducts in cervix of women infected with carcinogenic human papillomavirus types: an immunohistochemistry study. Mutat Res 2007; 624: » π π å «2553; 25(3) Srinagarind Med J 2010; 25(3)